تهران، پایتختی منحصر به فرد است؛ پایتختی که یک پنجره آن به‌سوی کوه گشوده می‌شود و پنجره دیگرش به سمت کویر.به این ترتیب با طی فاصله‌ای حدود یک‌ساعت از شمالی‌ترین نقطه و جنوبی‌ترین نقطه آن چهره طبیعت و دمای آن به شکل محسوسی تغییر می‌کند؛ آینه این تغییر را به گونه دیگری نیز می‌توان تماشا کرد.
در حالی‌که در بیشتر مواقع از سال سینه‌ریز سپید برف بر ارتفاعات شمال تهران از دوردست‌ها خودنمائی می‌کند، از آن سوی در مناطق جنوبی آن آفتاب تفتیده بدن لخت خاک را در دشت‌های ورامین و روی و گرمسار و… می‌سوزاند.
۲۰۰ سال پیش، هنگامی‌که آغامحمدخان قاجار از زندان زندیان در شیراز گریخت و عنان از هم‌گسیخته حکومت را در دست خویش قرار گرفت، پیش از هر اقدامی به دنبال مأوا و پایتختی بود که بتواند به دور از آشوب‌ها و بلواها مقدرات حکومتی‌اش را مقتدرانه پیش ببرد.
کاخ گلستان تهران که هم‌اکنون در منطقه بازار تهران و ارک واقع شده است، در آن زمان تفرجگاه تابستانی زندیان بود که آغامحمدخان پیش از این روزهائی را به اسارت در آن تحمل کرده بود.