اختلال دو قطبی در کودکان چیست ؟
اختلال دوقطبی یک بیماری روانی است که مشخصه اش تغییر حال شدید، شامل حالت‌های هیجانی بالا (مانیا) و پائین (افسردگی) است. این وضعیت قبلاً بیماری «افسردگی مانیایی» نامیده می‌شد.
آغاز اختلال دوقطبی معمولاً از اواخر دوره نوجوانی یا اوایل دوران بلوغ است و میانگین سن شروع این اختلال، 20 سالگی است. هر چند، اختلال دوقطبی در هر سنی، از جمله کودکی، ممکن است بروز کند.
بسیاری از افرادی که اختلال دوقطبی در آن‌ها در حدود سن 20 سالگی تشخیص داده می‌شود اظهار می‌کنند که نشانه‌های این بیماری از دوران کودکی در آن‌ها وجود داشته است.
اغلب افراد سالم نیز دچار نوسان خلق و خو می‌شوند. این قضیه در مورد کودکان نیز صادق است. امّا در افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند این نوسان بسیار شدید است و بین دوره‌های پرانرژی و تکانش (مانیا) و دوره‌های غم و اندوه و نومیدی و بی‌علاقگی نسبت به فعالیت‌های مختلف (افسردگی) در تناوب می‌باشد.
این نوسان شدید معمولاً باعث مختل شدن کارکرد بیمار در مدرسه می‌شود و بر روابط او با افراد خانواده و دوستان تأثیر می‌گذارد.
در کودکانی که دچار اختلال دوقطبی باشند نیز این نوسان خلق و خو وجود دارد، هر چند در بسیاری موارد، کودکان این دو حالت مانیایی و افسردگی را در یک زمان و به طور توأم تجربه می‌کنند.
به این وضعیت حالت مختلط گفته می‌شود. نوسان خلق و خو در بین بالغین معمولاً در دوره‌های هفتگی یا ماهانه صورت می‌گیرد، امّا این چرخه در کودکان سریع‌تر است و حتی ممکن است در یک روز پدید آید.
برطبق آمار منتشر شده از سوی آکادمی روانپزشکی کودک و نوجوان آمریکا، در حدود یک سوم از 4/3 میلیون کودک و نوجوان این کشور که تشخیص افسردگی برای آنان داده شده است، احتمال دارد که در حال گذراندن مراحل نخستین اختلال دوقطبی باشند.
آیا کودکان به اختلال دوقطبی مبتلا می شوند ؟
علائم اختلال دوقطبی در کودکان
بسیاری از نشانه‌های اختلال دوقطبی در کودکان مشابه این نشانه‌ها در بالغین است. هرچند، برخی از نشانه‌ها در کودکان ممکن است کاملاً با بالغین متفاوت باشد. نشانه‌های اختلال دوقطبی معمولاً به دو رده مانیا و افسردگی تقسیم می‌شوند.
نشانه های دوره مانیایی در اختلال دوقطبی کودکان عبارتند از:
1. نشئه، احساس سرخوشی یا تحریک پذیری در کودکان دوقطبی
بیمار ممکن است حال خوشی داشته باشد و حتی در صورت بروز اتفاقاتی که به طور معمول باعث ناراحتی می‌شود نیز در همان حال باقی بماند. برای مثال، یک کودک ممکن است حتی هنگامی که در دفتر مدرسه منتظر توبیخ شدن است نیز شاد و خوشحال باشد.
در خلال دوره مانیایی، کودکان و نوجوانان معمولاً بیشتر از بالغین تحریک پذیرند و رفتارهای مخرّب بروز می‌دهند.
علائم اختلال دوقطبی در بچه ها
2. اعتماد به نفس فوق العاده، احساس بلندپروازی یا اطمینان غیرواقعی
بیمار معمولاً احساس خوبی درباره خودش دارد و فکر می‌کند که دنیا را در اختیار دارد. کودکان ممکن است حس کنند که مثلاً از طریق امکان پرواز کردن یا زیرپا گذاشتن قوانین و مقررات، می‌توانند منطق حاکم را شکست دهند.
3. نیاز کمتر به خواب
بیمار ممکن است تنها پس از چند ساعت خواب، با احساس رفع خستگی بیدار شود. کودکان ممکن است شب ها تا دیروقت بیدار بمانند ولی صبح‌ها به سختی از خواب برخیزند.
بی خوابی در اختلال دوقطبی کودکان
4. جوشش ایده ها، احساس مسابقه گذاشتن افکار با یکدیگر، حواس پرتی یا نگرانی
بیمار ممکن است به آسانی بیقرار یا دچار حواس‌پرتی شود. به سرعت ممکن است افکارش را از چیزی به چیز دیگر متمرکز کند و در حرف زدن نیز مرتباً موضوع صحبت را عوض کند.
تند حرف زدن، بیش از حد معمول حرف زدن یا احساس نیاز به تداوم صحبت کردن. بیمار ممکن است بسیار حرّاف باشد و بلند یا خیلی تندتند صحبت کند.
5. رفتار پرخاشگرانه یا ناخوشایند
بیمار ممکن است کنجکاو (فضول) یا پرخاشگر به نظر آید. کودکانی که دچار اختلال دوقطبی هستند ممکن است در اوج دوران مانیایی به همسن و سالان یا اعضای خانواده خود به طور فیزیکی حمله‌ور شوند.
این امر آن‌ها را از برقراری یک رابطه پایدار و محکم باز می‌دارد. کودکان همچنین ممکن است به هنگام تنبیه یا وقتی که به آن ها «نه» گفته می‌شود بسیار خشمگین و عصبانی شوند.
پرخاشگری در اختلال دوقطبی کودکان
6. لذت جویی بدون در نظر گرفتن پیامدهای آن، رفتار بی‌پروا یا قدرت تشخیص و قضاوت ضعیف
بیمار ممکن است درگیر رفتارهای جنسی پرخطر، سوء مصرف مواد (دارو) و رفتارهای مشابه دیگر شود. رفتارهای جنسی پرخطر در بالغین به صورت روابط جنسی و در کودکان به صورت به کاربردن الفاظ رکیک یا لمس نامناسب اعضای بدن خود یا دیگران، روی می‌دهد.
کودکان دوقطبی همچنین ممکن است اقدام به رفتارهای بی‌باکانه و بی‌پروا نمایند.
افسردگی حاد، شایع‌ترین الگوی رفتاری در اختلال دوقطبی است. تقریباً تمام بیماران حداقل یکبار در طول زندگی خود دچار آن شده‌اند.
نشانه های دوره افسردگی در کودکان دوقطبی عبارتند از:
-
خلق و خوی تغییر یافته: بیمار معمولاً دچار اضطراب، غم و خشم، تندخویی، زودرنجی یا فقدان احساس یا عاطفه (کمبود هیجان) است -
کاهش یا از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً برای بیمار خوشایند و لذت بخش بودند -
تغییر عمده در اشتها یا وزن -
تغییر درالگوی خواب -
بیمار ممکن است نگران و مضطرب باشد -
احساس خستگی و از دست دادن انرژی -
احساس پوچی و بی ارزش بودن -
از دست دادن تمرکز -
افکار مرگ -
مشکلات تحصیلی نظیر غیبت‌های منظم در مدرسه یا افت تحصیلی روبرو شوند -
شکایت مداوم -
مشکل در روابط فردی -
مشکل حاد در مواجهه با شکست یا عدم پذیرش -
ارتباطات ضعیف -
انزوای اجتماعی
راه های تشخیص کودک دوقطبی
تشخیص اختلال دو قطبی در کودکان
تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان بحث بسیار جدی و مهم است، زیرا بروز نشانه های این بیماری در کودکان، مشابه افراد بزرگسال نیست. همچنین خلق و خوی و رفتار آن ها ممکن است از استانداردهای مورد استفاده ی پزشکان برای تشخیص بیماری دو قطبی در بزرگسالان، پیروی نمی کند.
بسیاری از علائم بیماری دو قطبی که در کودکان بروز می یابد ممکن است با طیف وسیعی از علائم سایر اختلالات که می تواند در کودکان ایجاد شود، مانند اختلال بیش فعالی کمبود توجه، همپوشانی داشته باشد.
با این حال، در چند سال اخیر، پزشکان و متخصصان بهداشت روان مطالعات بسیاری را برای تشخیص این بیماری در کودکان، انجام داده اند. تشخیص بیماری دوقطبی در کودکان به درمان آن ها کمک می کند، اما تشخیص درست آن ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد.
کودکانی دارای مسائل مربوط به سلامت روان هستند، ممکن است به مراقبت های ویژه و حرفه ای نیاز داشته باشند.
مانند بزرگسالان، کودکان مبتلا به اختلال دو قطبی نیز قسمت هایی از حالت خفیف را تجربه می کنند. آن ها می توانند بسیار خوشحال شوند و نشانه هایی از رفتارهای هیجان انگیز را نشان دهند و پس از آن با یک دوره ی افسردگی ادامه می یابد.
درحالی که بسیاری از کودکان تغییرات خلقی را تجربه می کنند، تغییرات ناشی از اختلال دوقطبی بسیار برجسته است و معمولا بیشتر و شدیدتر از چرخش روحی معمول در کودکان است.
برخی از مسائل رفتاری که ممکن است در فرزندانتان مشاهده کنید، می تواند نتیجه ی یک وضعیت دیگر باشد. اختلال بیش فعالی کم توجهی و سایر اختلالات رفتاری ممکن است در کودکان مبتلا به اختلال دو قطبی رخ دهد.
در مورد رفتارهای غیر معمول فرزندتان با پزشک مشورت کنید تا به تشخیص مشکل در آن ها کمک کنید. پیدا کردن تشخیص درست می تواند به پزشک فرزند شما برای یافتن درمان های مناسب برای رسیدن به زندگی سالم، کمک کنند.
افسردگی در کودکان : علائم و راه‌های درمان افسردگی در کودکان
چگونه می توان اختلال یادگیری را تشخیص داد ؟