زندگینامه پروین اعتصامی
رخشنده اعتصامی معروف به پروین اعتصامی در بیست و پنجم اسفند سال 1285شمسی در شهر تبریز به دنیا آمد و این روز در تقویم رسمی ایران، سالروز بزرگداشت پروین اعتصامی نامگذاری شده است.
یوسف اعتصامی آشتیانی پدر پروین اعتصامی ،معروف به اعتصام‌الملک از سکنه گیلان و اصالتا آشتیانی و مادرش اختر فتوحی از اهالی آذربایجان بود.
پدر پروین اعتصامی مردی بزرگ بود که در زندگی او نقش مهمی داشت و هنگامی که متوجه استعداد دخترش شد، به پروین در زمینه سرایش شعر کمک کرد، پدر پروین از نویسندگان و دانشمندان بنام ایران بود. وی اولین چاپخانه را در تبریز بنا کرد و مدتی هم نماینده مجلس بود.
آشنایی با زندگی پروین اعتصامی
پروین اعتصامی در سال ۱۲۹۱ هنگامی که شش سال داشت به همراه خانواده‌اش از تبریز به تهران مهاجرت کرد و به همین خاطر پروین از کودکی با مشروطه‌خواهان و چهره‌های فرهنگی آشنا شد و ادبیات را در کنار پدر و از استادانی از جمله ، دهخدا و ملک‌الشعرای بهار آموخت.
وی در دوران کودکی، زبان‌های فارسی و عربی و انگلیسی را زیر نظر پدرش ودر منزل آموخت و به مدرسه آمریکایی ایران کلیسا رفت و در سال ۱۳۰۳ تحصیلاتش را در آنجا به اتمام رساندودر تمام سال‌های تحصیلش از دانش‌آموزان ممتاز بود و حتی مدتی در همان مدرسه به تدریس زبان و ادبیات انگلیسی پرداخت و هم‌زمان با تحصیل، شعر نیز می‌سرود.
نخستین شعرهای پروین اعتصامی در هفت سالگی سروده شد و و برخی از زیباترین شعرهایش مربوط به دوران نوجوانی او هستند و از کودکی پدرش در زمینه وزن و شیوه‌های یادگیری به او کمک می‌کرد .
و گاهی شعری از شاعران قدیم ایران مانند سعدی یا حافظ را به او می‌داد تا بر اساس آن شعر دیگری بسراید، وزن آن را تغییر دهد و یا قافیه‌ای نو برایش پیدا کند و همین تمرین‌ها و تلاش‌ها زمینه‌ای شد که با ترتیب قرارگیری کلمات و استفاده از آن آشنا شود و در سرودن شعر تجربه کسب کند.
همچنین پدرش گاهی قطعه‌هایی زیبا و لطیف از کتاب‌های خارجی ، انگلیسی، فرانسوی، ترکی و عربی، جمع می‌کرد و پس از ترجمه آن‌ها به فارسی، پروین را تشویق می‌کرد تا آن را به صورت شعر درآورد. برای نمونه، یوسف اعتصامی شعر قطرات سه‌گانه از تریللو را ترجمه و در مجله بهار چاپ کرد.
سپس پروین با الهام از این سروده، شعرهای گوهر و اشک و دو قطره خون را سرود واز معروف‌ترین شعرهایی که او در این سنین سروده است می‌توان به شعرهای گوهر و سنگ، ای مرغک، اشک یتیم، کودک آرزومند واندوه فقر اشاره کرد.
دیوان پروین اعتصامی
دیوان پروین اعتصامی ، شامل ۲۴۸ قطعه شعر می‌باشدکه از آن میان ۶۵ قطعه به صورت مناظره است واشعار وی بیشتر در قالب قطعات ادبی است که مضامین اجتماعی را با دیده انتقادی به تصویر کشیده و در میان اشعارش، تعداد زیادی شعر به صورت مناظره میان اشیا، حیوانات و گیاهان وجود دارد.
سبک اشعار پروین اعتصامی
درون‌مایه اشعار پروین اعتصامی بیشتر غنیمت داشتن وقت و فرصت‌ها، نصیحت‌های اخلاقی، انتقاد از ظلم و ستم به مظلومان و ضعیفان و ناپایداری دنیاست و در شعر پروین استفاده‌هایی از سبک شعرای بزرگ پیشین نیز شده است.
پروین اعتصامی پس از کسب افتخارات فراوان و درست در زمانی که برادرش دیوانش را برای چاپ دوم آن حاضر می‌کرد ، در تاریخ ۱۵ فروردین سال ۱۳۲۰ شمسی در سن سی و پنج سالگی بر اثر ابتلا به بیماری حصبه در تهران درگذشت و در حرم حضرت فاطمه معصومه(ع) در قم ودر مقبره خانوادگی به خاک سپرده شد.
شایان ذکر است ،خانه پروین اعتصامی در تبریز، خیابان عباسی، جنب مسجد میرآقا، کوچه ساوجبلاغی، پلاک شش واقع شده و ساخت بنای خانه پروین در تبریز به دوران پهلوی اول برمی‌گردد.
و در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵، این خانه به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران با شماره ۱۸۶۸۱ به ثبت رسیدوهم‌اکنون این خانه به موزه پروین اعتصامی تبدیل شده و برخی از لوازم شخصی و کتاب‌های اعتصامی در آن جا نگهداری می‌شود.
۲۵ اسفند روز بزرگداشت پروین اعتصامی گرامی باد