زبان بدن به انواع شکل‌های ارتباط غیر کلامی یا رفتاری اشاره میکند که یک فرد از طریق رفتارهای فیزیکی خود، بدون آنکه صحبتی بکند با دیگران قادر است، ارتباط برقرار نماید. این رفتارها می‌تواند مربوط به وضعیت و حالات بدنی (محل قرار گرفتن دستها، پاها، نحوه نشستن، ایستادن، راه رفتن، خوابیدن)، ژستها (حالتها، اطوارها، اَداها)، حرکات و اشارات بدنی، جلوه‌های هیجانی صورت و حرکات چشم‌ها باشد. زبان بدن تعریف جامعی در کتاب زبان بدن ایرانی ارائه نموده است که کلیه ژستها حالتها و رفتارهای حرکتی کلی و جزئی و حتی ژست و فیگور سخن گفتن بدون کلام و صدا را ارتباطات غیرکلامی و یا زبان بدن گویند .
اگر شما بتوانید ذهن افراد دیگر را بخوانید و آنچه را که آنها واقعاً نیاز دارند و می‌خواهند، درک کنید بی‌شک ارتباطات فردی و اجتماعی شما بسیار آسان و مؤثر خواهد شد زیرا با استفاده از این دانش قادر خواهید بود در هر زمان بر طرف دیگر تأثیر بگذارید یا حداقل بتوانید درک کنید که او واقعاً دربارهٔ شما چه فکر میکند؟ اما از نظر علمی، ما نمی‌توانیم ذهن دیگران را بخوانیم. در واقع اگر کسی این‌طور فکر کند، ممکن است از نظر روانشناسی دچار نشانهٔ «ذهن‌خوانی» شده باشد که یکی از شایعترین نشانه‌های اختلال تفکر است. آنچه که ما می‌توانیم انجام دهیم خواندن چهره و زبان بدن (تن‌گفتار) دیگران است که این دانش با ذهن‌خوانی فرق دارد.
۱۰ نکته شخصیت شناسی درباره زبان بدن
شما با آگاهی از واقعیت های زبان بدن در برخی موارد ضروری می توانید مچ دروغگوها را بگیرید، راستگوها را تشخیص بدهید، آسیب پذیرها را شناسایی و به آنها کمک کنید.شما با آگاهی از واقعیت های زبان بدن در برخی موارد ضروری می توانید مچ دروغگوها را بگیرید، راستگوها را تشخیص بدهید، آسیب پذیرها را شناسایی و به آنها کمک کنید، بر گفت و گوی خود با دیگران مدیریت داشته باشید، تاثیرگذاری کلمات را با قدرت زبان بدن بیشتر کنید و خلاصه اینکه معاشرت های اجتماعی تان را با دانش کافی تحت کنترل داشته باشید.
در مطلب پیش رو شما را با برخی نکات جالب درباره زبان بدن آشنا می کنیم…
دروغگوها را از زبان بدنشان شناسایی کنید…
این نکته یادتان باشد که یکی از اولین نشانه هایی که در فرد دروغگو ظاهر می شود سرخ شدن گونه های اوست. البته این مورد بیشتر مختص کسانی است که در دروغگویی به مرحله تبحر و عادت نرسیده باشند. از آنجا که فرد دروغگو کمی عصبی است احتمال بالارفتن فشار خون و سرخ شدن گونه هایش وجود دارد. گاز گرفتن لب ها، پلک زدن های پیاپی و نفس های عمیق، همزمان با گشاد شدن سوراخ های بینی، از دیگر علایمی است که نشان می دهد فرد مقابلتان در حال دروغ گفتن است!
البته ماجرا همین جا تمام نمی شود. حالا باید درباره کلیت زبان بدن یک دروغگو بدانید؛ چیزی که به شدت سعی در کنترل آن دارد چون در حال دروغ گفتن است و ترجیح می دهد کمترین واکنش ها را در رفتار فیزیکی خود بروز بدهد. وقتی فردی دروغ می گوید ممکن است دست ها و پاها را داخل بدن خود جمع کند تا کمترین حرکت ممکن را داشته باشد. هرچند این تنها واکشن زبان بدن از طرف فرد دروغگو نیست چون در عین حال این احتمال هم وجود دارد که وی دست هایش را پشت بدن خود رها کنید و مرتب آنها را حرکت بدهد. هرکدام از این رفتارها یکی از نشانه های عصبی بودن بابت دروغ گفتن است.
برای آشنایی بیشتر با این زبان به موارد زیر توجه کنید:
۱ تماس چشمی
اجتناب از نگاه کردن به چشمان دیگران و یا تغییر ناگهانی مسیر نگاه حکایت از پنهانکاری یا دروغگویی دارد و در ضمن می تواند نشانه شرم یا عدم اعتمادبه نفس باشد.
۲ لبخند زدن
لبخند زدن می تواند نشانه اعتمادبه نفس، دوستی و رفتار مثبت باشد و این حس را منتقل می کند که مردم در کنار شما بودن را دوست دارند.از سوی دیگر مفهوم لبخند تصنعی و یا توأم با دستپاچگی کاملا ضدمفهوم ذکر شده است.
۳ کم توجهی
غالباً میزان توجه یک فرد نوع شخصیت او را مشخص می کند.به عنوان مثال اگر کسی به سرعت تمرکز خود را از دست بدهد و به حرف های شما توجه نکند متوجه می شوید که بی حوصله و احتمالا بی اعتنا می باشد.
۴ تکان دادن سر
مردم برخی از اوقات ناآگاهانه سر خود را تکان می دهند تا موافقت یا مخالفت خود را نسبت به مسئله ای نشان دهند. شما می توانید با بالا و پایین بردن سر موافقت خود را اعلام کنید و یا هنگام مخالفت، سر خود را به چپ و راست تکان دهید.
۵ لمس کردن
لمس کردن طرف مقابل در طول صحبت کردن در صورتی که به طور صحیحی انجام شود می تواند حامل پیام روشنی باشد. به عنوان مثال این کار می تواند نشانه علاقه، آرام کردن و یا اطمینان دادن به او تلقی شود.
۶ دست به سینه بودن
دست به سینه بودن می تواند حالت تدافعی یا پایان مکالمه باشد.اگر دست به سینه باشید در حالی که پاها را بر روی یکدیگر قرار داده اید سدی میان شما و دیگران ایجاد می شود.
۷ قراردادن دست ها بر روی کمر
این حرکت آمادگی برای واکنش و حتی پرخاشگری را نشان می دهد و چندان دوستانه نیست. غالباً نوجوانان برای نشان دادن مخالفت خود از این حرکت استفاده می کنند.
۸ دست دادن
دست دادن معانی زیادی دارد. غالباً دست دادن افرادی که از اعتماد به نفس بالایی برخوردارند محکم است، برعکس افراد دستپاچه و خجالتی و کسانی که احساس ناامنی می کنند. در ضمن مراقب کسانی باشید که با محکم فشردن دست های شما قصد ترساندن تان را دارند!
۹ نشستن با پاهای روی هم و جدا از هم
مردم معمولا هنگام نشستن پاهای خود را بر روی هم می اندازند و با یکی از پاها به آرامی ضربه می زنند. این کار نشانه ملال یا ناشکیبایی است. در عوض نشستن با پاهای جدا از هم، آرامش را تداعی می کند.
۱۰ لمس کردن بینی
لمس کردن یا مالیدن یعنی غالباً نشان تردید یا دروغگویی است. نیشگون گرفتن نوک بینی که غالباً با چشمان بسته انجام می شود پاسخ منفی به درخواست طرف مقابل تلقی می شود.
۱۱ به هم مالیدن دست ها
همگی ما با این حرکت آشنا هستیم. این حرکت غالباً زمانی انجام می شود که ما انتظار یک اتفاق خوشایند را می کشیم.
۱۲ نشان دادن کف دست ها
نشان دادن کف دست ها نشان صداقت، روراستی یا بیگناهی است. به عنوان مثال وقتی شما می گویید: «من این کار را نکرده ام» و یا «من هیچ گناهی مرتکب نشده ام» این حرکت را نشان می دهید.
۱۳ ضربه زدن با انگشتان
ضربه زدن با انگشتان، این پیام را به طرف مقابل می دهد که شما خسته شده اید! این حرکت نشانه ناشکیبایی است و به طرف مقابل می فهماند که باید کاری انجام دهد!
۱۴ بازی کردن با موها
کشیدن یا بازی کردن با موها نشانه احساس عدم امنیت یا اعتمادبه نفس پایین است. افراد عصبی این کار را زیاد انجام می دهند. اگر به اولین مصاحبه یک شخصیت ورزشی دقت کنید متوجه این مطلب خواهید شد!
۱۵ خم کردن سر به یک طرف
وقتی فرد سرش را به یک طرف خم می کند شما می فهمید که به مسئله ای علاقه مند است. سگ ها نیز وقتی به موضوعی علاقه مند می شوند سر خود را به طرف آن خم می کنند. البته انسان این حرکت را با شدت کمتری انجام می دهد.
۱۶ تکیه دادن به جلو
وقتی به جلو خم می شوید چه نشسته و چه ایستاده معلوم می شود که به مسئله ای علاقه مند هستید به عبارت دیگر یک شنونده علاقه مند به سوی گوینده خم می شود. برعکس دور شدن از گوینده نشانه عدم علاقه به موضوع بحث است.
۱۷ جویدن ناخن ها
جویدن ناخن ها نشانه دستپاچگی یا عدم احساس امنیت است مردم غالباً هنگام تماشای یک فیلم مهیج یا مسابقات ورزشی ناخن ها را می جوند، به عبارت دیگر در لحظات پرتنش و اضطراب آور.
۱۸ قدم زدن
معمولا افراد عصبی نمی توانند در یک جا آرام بمانند و مدام قدم می زنند. به عنوان مثال اگر شما مردی را ببینید که در انتظار تولد اولین فرزندش است از قدم زدن او تعجب نمی کنید!
توصیه
-
هر چند برخی از رفتارها و حرکات پیام های روشنی دارند ولی به آسانی نمی توان این حرکات را تفسیر کرد. به عنوان مثال دست به سینه بودن لزوماً به مفهوم گرفتن حالت تدافعی نیست بلکه گاهی صرفا علامت احساس سرما می باشد! -
توصیه ما به شما این است که در خواندن رفتار دیگران زیاده روی نکنید و مطالب فوق را بدون استثناء ندانید. موفق باشید.
زبان بدن چطور راستگویی را ثابت می کند؟
دریافتن این موضوع، بسیار راحت است. بدن افراد راستگو عاری از هرگونه گارد و حالت تدافعی است. آنها درست مانند دلشان، زبان بدنشان را هم باز می گذارند. به این ترتیب که وقتی فردی در حال گفت و گوست و درواقع درباره همه چیز راستش را می گوید از دست هایش استفاده می کند به طوری که مرتب کف دست هایش را به حالت باز رو به طرف مقابل می گیرد و ماجرا را برای او شرح می دهد. این نشانه یعنی اینکه طرف مقابل شما چیزی رای پنهان کردن ندارد و به همان وضوحی که می توانید کف دست وی را ببینید می توانید راستگویی اش مطمئن باشید.
وقتی فردی شانه بالا می اندازد!
یکی از سیگنال های جهانی زبان بدن، شانه بالاانداختن است؛ حرکتی که تقریبا در همه افراد وجود دارد و بارها دیده شده است. زمانی که فردی چنین حرکتی را انجام می دهد بدین معناست که او متوجه نمی شود و نمی داند چه خبر است، چه اتفاقی افتاده یا اینکه طرف مقابلش چه چیزی می گوید کارشناسان از این حرکت خاص در زبان بدن به عنوان یک واکنش بدنی مشترک در تمام دنیا یاد می کنند که از مفهوم مشابهی پیروی می کند.
انگشت اشاره چه می گوید…
وقتی فردی کف دستش را جمع می کند (به حالت مشت) و انگشت اشاره اش را بالا می گیرد به معنای نشان دادن تسلطش بر موضوع و اتفاقی است که پیرامون وی واقع شده؛ هر چند این حرکت همیشه هم مصداق چنین موضوعی نیست. اما در اکثر مواقع فرد با چنین حرکتی قصد دارد نشان دهد که شنونده و طرف مقابل خود را شکست داده و بر اوضاع مسلط است.
خنده بدون چروک دور چشم!
می دانید وقتی عمیقا و از ته دل می خندید چه اتفاقی در صورت تان می افتد؟ در چنین حالتی معمولا دور چشم های افراد خط و چین می خورد؛ چیزی که در بیشتر عکس های خانوادگی به چشم می آید و آنها را جالب توجه و ویژه می کند. وقتی خنده ای واقعی نباشد از این چین و خطوط کنار چشم، خبری نخواهدبود.
وقتی خنده، مشترک می شود…
وقتی کسی در یک دیالوگ دوطرفه خنده های شما را با خنده پاسخ می دهد یعنی شما برای او آدم جالبی هستید و از معاشرت با شما لذت می برد. رواشناسان تکاملی می گویند خوش خلقی نقشی محوری در مسیر تکامل انسان ایجاد می کند. این نوع از رفتارها در زبان بدن به عنوان روش سیگنالیست شناخته می شود که میل به یک ارتباط را نشان می دهد؛ ارتباطی که می توان آن را افلاطونی یا عاشقانه نامید.
وقتی صدا بالا و پایین می شود…
توناژ صدای افراد هم می تواند در جمع حرکت های بامفهوم زبان بدن بررسی می شود؛ یعنی فارغ از جملاتی که در قالب کلمات، رد و بدل می شود تن صدا هم یکی از نشانه های زبان بدن است. به این ترتیب اگر حین گفت و گو با فردی متوجه شدید صدای او مرتب اوج می گیرد و دوباره پایین می آید به این معناست که فرد مقابل شما به موضوع گفت و گو علاقه مند است و با لذت آن را دنبال می کند.
تقلید زبان بدن یعنی اوضاع خوب پیش می رود…
زمانی که همراه یک دوست در کافی شاپی نشسته اید و زبان بدن یکدیگر را ناخودآگاه تقلید می کنید یعنی اوضاع، حسابی خوب است و این دیدار با رضایت طرفین پیش می رود. به عنوان مثال اگر شما یک پای خود را روی پای دیگر می اندازید و طرف مقابلتان هم همین کار را می کند همین اینکه همه چیز به خوبی پیش می رود و هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
دست به سینه یا حالت تدافعی
به سرنخ های زبان بدن حسابی دقت کنید. البته در همین خصوص باید شرایطی که فرد آن قرار دارد هم مورد بررسی قرار گیرد تا سپس بتوان برای زبان بدنش مصداق عینی پیدا کرد.وقتی فردی دست به سینه می نشیند می تواند به این معنا باشد که او خودش را بسته است چون در حالت دفاعی قرار دارد و چه بسا احساس خطر می کند. با این حال باید این نکته را هم در نظر گرفت که گاهی سرمای هوا یا راحت نبودن صندلی ای که فرد روی آن نشسته می تواند سبب شود که وی دست به سینه بنشیند؛ پس ابتدا زمینه را بررسی و سپس زبان بدن را تعبیر کنید.
زبان بدن چطور می گوید که فرد راحت نیست…
تا به حال حین یک مکالمه، فرد رو به روی شما ابروهایش را بالا برده است؟
آیا می دانید این حرکت یکی از سیگنال های معنادار زبان بدن است؟
وقتی فردی ابروهای خود را بالا می برد به این معناست که احساس راحتی نمی کند. حال این ناراحتی می تواند حسی توأم با غافلگیری ناخوشایند، ترس یا نگرانی باشد.با این وصف اگر از فردی درباره مدل جدید موهایتان پرسیدید و او در حالی که با کلامش از شما تعریف کرد اما ابروهایش را بالا برد یعنی اینکه خیلی هم مدل جدید موهایتان باب طبعش نبوده است.
تکان دادن پاها…
پاهای یک فرد، مشخص ترین اعضا در زبان بدن هستند؛ بنابراین باید خیلی مراقب حرکات آنها بود. اگر فردی مرتب پاهایش را تکان می دهد به این معناست که از درون، بی قرار و عصبی است و خب این رفتاری نیست که به چشم دیگران نباید؛ حتی اگر آن فرد در ظاهر لبخند بزند.
راه های مناسب برای تقویت زبان بدن
استفاده تدریجی از زبان بدن صمیمی
به سرعت و بدون شناخت کافی با افراد صمیمی نشوید و از زبان بدنی که برای دوستان نزدیک به کار می‌برید، استفاده نکنید.
استفاده به جا از وسایل
این اصل زبان بدن می گوید از لوازم خود به خوبی و با آرامش استفاده کنید.
عطسه و سرفه ی درست
هنگام عطسه یا سرفه ناگهانی از دستمال استفاده کنید و سعی کنید صورت خود را به سمت مخالف فرد برگردانید.
تمرین لحن صدا
صدای خود را چند بار ضبط کنید و بعد از پایان مذاکره خوب به آن گوش دهید و بر لحن صدای خود تمرین کنید.
تمرین حرکات دست
قبل از حضور در جلسه مذاکره اهمیتی ویژه دارد. قبل از استفاده از حرکات دست در مذاکره جلو آینه آنها را تمرین نمایید.
دست دادن درست
هنگام دست دادن با فرد مقابل دقت کنید کف دست او را کاملاً لمس کنید و از هر گونه فشار اضافی به‌دست وی خودداری کنید.
طمانینه
این اصل زبان بدن می گوید زود تصمیم نگیرید. با دیدن نخستین برخورد و تحلیل آن نتیجه گیری نکنید. برای پی بردن به حالتها و نیت‌ها باید چند زبان بدن را همزمان بررسی کنید.
عدم غفلت از چشم ها
از چشم‌های دیگران غافل نشوید، ممکن است وقتی با فردی صحبت می‌کنید چشم‌های او بهترین راهنمای شما در شناخت زبان بدن آنها باشد.
بغل کردن و بوسیدن به جا
در بغل کردن و بوسیدن افراد دقت کنید، اگر فاصله خود را با شما کم کنند، به این معناست که آمادگی خود را برای بغل کردن و بوسیدن اعلام می‌کنند.
استفاده از زبان بدن در مکالمات تلفن
مکالمه تلفنی خود را با حرکت دستها و حالات چشم انجام دهید. این کار باعث کیفیت بهتر مکالمه شما در تماس‌های تلفنی خواهد شد.
نفس عمیق
این اصل زبان بدن می گوید چنانچه عصبانی شدید، نفس‌های عمیق بکشید و سعی کنید فکر و ذهن خود را بر افکار خوب متمرکز کنید، شتابزده قضاوت نکنید و تصمیم نگیرید.
قانون ارتفاع
قانون ارتفاع را رعایت کنید. هرگاه شخصی نشسته باشد، ایستاده با او مذاکره نکنید، این قانون ارتفاع در زبان بدن مذاکره است.
شناخت زبان بدن آدم های هر منطقه یا کشور
حالات و اشارات زبان بدن هر منطقه یا هر کشور را به خوبی بشناسید، معنی بعضی از اشارات در کشورها با یکدیگر متفاوت است و امکان دارد در یک کشور مفهوم خوبی داشته باشد، اما در کشوری دیگری نوعی توهین یا تمسخر قلمداد شود.
تماس بدنی
این اصل زبان بدن می گوید تماس بدنی را فراموش نکنید، همان طور که وقتی می‌خواهید کسی را به آرامی بیدار کنید همزمان با دست و صدا عمل می‌کنید تا به هدف خود برسید، برای مکالمه‌های خود نیز از تماس بدنی مناسب استفاده کنید.
اجتناب از تابش مستقیم نور
محل نشستن یا ایستادن خود را طوری تنظیم کنید که نور، مستقیم به چشم هایتان نتابد.
اجتناب از زبان بدن سردرگمی و خستگی
بازی کردن با موها، حلقه ازدواج و یا تکان دادن پاها می تواند نشان از سردرگمی و خستگی باشد. حواستان باشد در یک جلسه یا برخورد مهم از این حرکات دوری کنید.
اجتناب از نگاه سربالا یا نگاه به راست
این اصل زبان بدن می گوید از نگاه سر بالا یا نگاه به سمت راست خودداری کنید-زیرا نماد جهانی بی‌علاقگی و بی‌توجهی است.
حفظ تماس چشمی
همه مدت ارتباط چشمی خود را با چهره و چشم‌های گوینده و شنونده حفظ کنید. البته همانطور که در بند ۱ گفتیم خیره نشوید، فقط نگاه تان را بر چهره فرد مقابل تقسیم کنید.
کنترل رفتارهای غیر کلامی
طبیعتا برخی آدم‌ها تلاش می‌کنند رفتارهای غیرکلامی خود را “کنترل” کنند. اما معمولا موفق نمی شوند و آنچه به شکل غیرکلامی از آنان بروز پیدا میکند همان کلامی است که می خواسته اند بگویند اما خودشان را کنترل کرده اند. به این ترتیب معمولا دروغگوها لو میروند و رفتارشان چیز دیگری را می گوید.
حفظ آرامش
زمانی که صحبت می‌کنید و به دیگران نگاه می‌کنید، آرامش داشته باشید. آرامش شما امتیاز مثبتی است برایتان.