مکمل های ضروری برای خانم های باردار
مکمل های ضروری برای دوران بارداری حاوی ویتامین ها و مینرال های مفید برای رشد جنین هستند . داشتن رژیم غذایی سالم و متنوع در دوران بارداری به شما کمک می‌کند که ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن خود را به دست آورید. اما در دوران بارداری ممکن است برخی از مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن شما به میزان کافی از طریق منابع طبیعی جذب نشود و نیازمند مصرف مکمل‌های حاوی این مواد به صورت قرص باشید. در ادامه با مجله دلگرم همراه باشید تا با مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز خانم ها در دوران بارداری آشنا شوید.
مکمل های ضروری که خانم های باردار باید مصرف کنند
فولیک اسید و فولات
فولیک اسید یکی از ویتامین‌های ضروری دوران بارداری است. فولیک اسید نقش مهمی در پیشگیری از نقص‌های مادرزادی جنین مثل نقص‌های لولۀ عصبی دارد. شروع مصرف مکمل فولیک اسید از یک تا سه ماه پیش از بارداری تا پایان بارداری به تمام زنان باردار توصیه می‌شود. در یک بارداری کم‌خطر و سالم، مادر باید روزانه ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید مصرف کند. اگر قبل از باردار شدن فولیک اسید مصرف نمی‌کردید، به محض اطلاع از بارداری باید با مشورت پزشک مصرف آن را شروع کنید. ممکن است پزشک تشخیص دهد که زنی نیاز به مصرف میزان بیشتری فولیک اسید در روز دارد. دُز مصرفی فولیک اسید برای شما را پزشکتان تعیین می‌کند. ممکن است قرص‌های مولتی‌ویتامین که پزشک برای شما تجویز کرده است حاوی میزان کافی فولیک اسید باشد و نیاز به مصرف قرص فولیک اسید مجزا نباشد، اما در برخی موارد پزشک قرص فولیک اسید را به صورت مجزا تجویز می‌کند. همچنین فولات که شکل طبیعی فولیک اسید است در سبزیجات مانند کلم‌بروکلی و چغندر و حبوبات مثل نخود و عدس وجود دارد. مصرف غذاهای حاوی فولات به تنهایی میزان فولات مورد نیاز بدن را در دوران بارداری تأمین نمی‌کند و به همین دلیل، مصرف مکمل فولیک اسید در کنار مصرف منابع طبیعی فولات لازم است.
ویتامین D
ویتامین D میزان کلسیم و فسفات بدن را تنظیم می‌کند که برای سالم ماندن استخوان‌ها و دندان‌ها ضروری است. مصرف ویتامین D در دوران بارداری کمک می‌کند تا نوزاد شما برای ماه‌های اول زندگی ویتامین D کافی داشته باشد. کمبود ویتامینD باعث بروز مشکلاتی در استخوان نوزاد و نرمی استخوان می‌شود. ویتامین D در بدن از طریق تابش نور خورشید ساخته می‌شود. از طرفی عواملی مانند تجمع رنگ‌دانه‌ها در پوست، چاقی و اضافه وزن و استفاده از نور آفتاب بر توانایی تولید ویتامین D توسط بدن تأثیر می‌گذارد. برای همین مصرف روزانه ۱۰ میکروگرم مکمل ویتامین D در دوران بارداری توصیه شده است. در کنار مکمل‌های حاوی ویتامین D، مواد غذایی مانند ماهی، تخم‌مرغ و قارچ منابع خوبی برای ویتامین D محسوب می‌شود، هرچند مصرف این مواد غذایی در تأمین ویتامین D لازم برای زن باردار کافی نیست و لازم است که در طول بارداری از مکمل‌های حاوی ویتامین D استفاده کنید.
مکمل یا قرص آهن
مادران در ایران معمولاً دچار فقر آهن هستند. فقر آهن منجر به کم‌خونی و احساس خستگی شدید در مادر می‌شود. کم‌خونی با زایمان زودرس، وزن پایین نوزاد هنگام تولد، اوتیسم و افزایش مرگ‌ومیر مادران نیز مرتبط است، بنابراین دریافت آهن کافی در طول بارداری واقعاً ضروری است. گوشت قرمز، عدس، اسفناج و نخود دارای میزان مناسبی از آهن هستند. با این حال، جذب آهن از منابع گیاهی به اندازۀ کافی انجام نمی‌شود و بهتر است از برای جذب آهن بیشتر از منابع حیوانی مانند گوشت قرمز استفاده کنید. در بسیاری از موارد به دلیل فقر آهن مادر، دریافت آهن مورد نیاز در دوران بارداری از طریق مواد غذایی امکان‌پذیر نیست و بهتر است مادر روزانه مقدار مشخصی از مکمل‌های ویتامین آهن مصرف کند. به طور معمول، دز مورد نیاز مادر باردار ۲۷ تا ۴۰ میکروگرم آهن در روز است. مصرف بیش از ۶۰ میکروگرم آهن در روز ممکن است باعث تداخل جذب روی در بدن شود، به همین دلیل، مکمل‌های حاوی آهن را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید. مصرف مکمل‌های آهن با معدۀ خالی توصیه نمی‌شود. مواد غذایی حاوی آهن یا مکمل‌های آهن را با مواد و نوشیدنی‌های حاوی ویتامین C مثل آب پرتقال برای جذب بهتر آهن مصرف کنید. همچنین مصرف مکمل‌ها همراه با چای، قهوه یا شیر می‌تواند باعث اختلال در جذب آهن شود. مکمل‌های آهن ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع و یبوست یا درد معده در شما شود. اگر در مصرف مکمل‌ها مشکلی دارید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و به هیچ عنوان بدون مشورت پزشک مکمل‌های آهن را قطع نکنید.
مکمل کلسیم
کلسیم برای تشکیل استخوان و دندان‌های جنین ضروری است. دریافت میزان کافی کلسیم در پیشگیری از عوارض بارداری مانند مسمومیت حاملگی یا فشارخون حاملگی نقش مهمی دارد. در طول بارداری و به خصوص در ماه‌های آخر، سهم بیشتری از کلسیم دریافتی مادر در بدن جنین ذخیره می‌شود و در صورت جذب نکردن کلسیم کافی ممکن است ذخایر کلسیم مادر کاهش پیدا کند و مشکلاتی برای مادر ایجاد شود. توانایی جذب کلسیم بدن مادر در طول بارداری افزایش پیدا می‌کند، به همین دلیل، مصرف مواد طبیعی حاوی کلسیم در دوران بارداری برای تأمین کلسیم مورد نیاز بدن مادر کافی است. مواد غذایی مانند شیر، ماست، کلم، اسفناج و میوه‌هایی مانند زردآلو منابع خوبی از کلسیم هستند. قرار دادن این مواد در رژیم غذایی دوران بارداری می‌تواند در تأمین کلسیم مورد نیاز بدن مادر مؤثر باشد.
مکمل روی
کمبود روی در مادر باردار می‌تواند خطرهای جدی برای جنین به دنبال داشته باشد. تحقیقات نشان داده است که کمبود روی در مادر باردار باعث ناهنجاری‌های مادرزادی و رشد غیرطبیعی مغز در جنین می‌شود. همچنین تحقیقات رابطۀ بین کمبود روی در مادر و عوارضی مانند زایمان زودرس و مسمومیت حاملگی را نشان داده است. همچنین در مادرانی که دچار فقر شدید روی هستند، احتمال تولد نوزادن کم‌وزن با وزنی کمتر از دو کیلوگرم بیشتر است. آهن و روی در جذب رقابت دارند، به همین دلیل، جذب زیاد آهن ممکن است منجر به کمبود روی در بدن مادر شود. بنابراین مادران بارداری که مکمل آهن مصرف می‌کنند باید برای اطمینان از دریافت میزان روی کافی بدنشان، مکمل روی دریافت کنند. غلات کامل، حبوبات و مغزها منابع خوبی برای روی هستند. همچنین مواد غذایی پروتئینی مانند گوشت، قارچ و کنجد نیز منابع بسیار خوبی برای تأمین روی بدن مادر محسوب می‌شود و در بیشتر مولتیویتامینهای بارداری، میزان کافی روی یا زینک وجود دارد، اما بهتر است مادر تحت نظر پزشک در دوران بارداری از مکمل‌های حاوی روی استفاده کند.
مکمل ید
در طول دوران بارداری نیاز به ید در بدن افزایش می‌یابد. ید در کارکرد هورمون تیروئید و رشد سیستم عصبی جنین نقش مهمی دارد. زنان مبتلا به کمبود ید یا مبتلا به پرکاری تیروئید، در معرض خطر مشکلات رشد جنین هستند. زنان باردار به ۲۲۰ میکروگرم ید در روز نیاز دارند. در ایران مواد غذایی گیاهی و حیوانی از نظر ید فقیر هستند. به همین دلیل، مصرف میزان کافی نمک تصفیه‌شده ید‌دار یا مکمل‌های ید با نظر پزشک ضروری است. برخی از مولتیویتامینهای بارداری حاوی مقادیر لازم ید برای مادران باردار است. اگر مشکل تیروئید دارید، حتماً با پزشک خود در مورد مصرف ید مشورت کنید.
ویتامین B6
برای کنترل ویار بارداری ويتامين B6 مصرف کنید نياز به ويتامين B6 در بارداري آنقدر زیاد نیست كه بخواهيد مكمل آن را مصرف كنيد اما بد نيست بدانيد كه در موارد تهوع و استفراغ شديد مي‌توان از اين ويتامين براي كنترل علائم استفاده كرد، البته فقط با دستور پزشك.
ویتامین C
در دوران بارداري نياز شما به ويتامين C، فقط كمي بيشتر از دوران قبل از بارداري است و با نوشيدن يك ليوان آب پرتقال، خوردن نصف فلفل دلمه‌اي قرمز يا يك عدد كيوي تامين مي‌شود. بعضي از مطالعات هم نشان داده كه كمبود ويتامين C خطر پره اكلامپسي را در بارداري بالا مي‌برد كه البته اگر رژيم غذايي سالمي داشته باشيد و هر روز ميوه و سبزي تازه بخوريد با كمبود ویتامین C مواجه نمي‌شويد.
مصرف مکمل‌ها و مولتی‌ویتامین‌ها
اگرچه دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن از غذاها و منابع طبیعی گزینۀ مناسب تری به نظر می‌رسد، اما در دوران بارداری ممکن است تأمین میزان مورد نیاز بدن شما از طریق مواد غذایی و منابع طبیعی امکان‌پذیر نباشد. به همین دلیل، وزارت بهداشت در ایران توصیه کرده است که تمام زنان باردار حداقل سه ماه پیش از بارداری، مصرف مولتیویتامینهای بارداری را در کنار اصلاح رژیم غذایی آغاز کنند. مولتیویتامینهای بارداری معمولاً حاوی مقادیر کافی از مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن در دوران بارداری است. با این حال، ممکن است پزشک با توجه به شرایط جسمی و سلامت شما، مکمل‌های فولیک اسید و آهن مجزا را برای شما تجویز کند. در هر صورت هیچ مکمل یا ویتامینی را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید. همچنین میزان مصرف مولتی‌ویتامین تجویزی را مطابق دستور پزشک دنبال کنید و از افزایش دز مصرفی مولتی‌ویتامین‌ها خودداری کنید. توجه داشته باشید که قرص‌های مولتی‌ویتامین برای جبران کمبود مواد معدنی و ویتامین‌ها هستند و لازم است در کنار مصرف این مکمل‌ها، رژیم غذایی خود را برای جذب مواد مورد نیاز از منابع طبیعی اصلاح و به شکلی درست تنظیم کنید.
اگر با خوردن مکمل دچار حالت تهوع شود چه باید کرد؟
یكی از مشكلاتی كه مادران باردار با آن دست به گریبانند حالت تهوع یا همان ویار بارداری است. این حالت تهوع زمانی كه فرد مكمل مصرف می‌كند نیز ممكن است وجود داشته باشد.. اگر تهوع آنقدر شدید و طولانی باشد که مادر نتواند مکمل را مصرف كند، چند کار می‌توان انجام داد. اول این‌که علت‌یابی و رفع مشکل شود و دوم این‌که با توجه به تنوع مکمل‌های موجود در بازار، نوع دیگری از مکمل انتخاب می‌شود که با مادر سازگار باشد. رنگ و عطر و طعم مکمل‌ها با هم متفاوت است.
فرمولاسیون و ساختمان مکمل‌ها نیز متغیر است و گاهی میزان جذب آن‌ها و سایر مشخصات‌شان با هم تفاوت دارد و همین تفاوت‌ها زمینه‌ساز سازگاری یا ناسازگاری مادر می‌شود. بنابراین متخصص تغذیه با علم به شرایط مادر، شدت و طول مدت تهوع و علم به انواع مکمل‌های موجود در بازار نسبت به معرفی یک مکمل مناسب اقدام می‌کند. شرایط نادری است که مادر پیش از شروع بارداری یا در خلال دوران بارداری به قدری از مقادیر زیاد مکمل و مولتی ویتامین استفاده کرده که حالتی شبیه سمیت در بدن پدیدار شده. حالاتی هم هست که تهوع شدید و واکنش نسبت به یک مکمل وجود دارد که همانطور که عنوان شد متخصص نسبت به علت‌یابی و تغییر نوع مکمل اقدام می‌کند.
بیشتر بخوانید:
ضرورت مصرف قرص یدوفولیک در دوران بارداری
۷ تا از بهترین تست های تشخیص بارداری خانگی!
۲۰ مواد غذایی ممنوع در بارداری کدامند ؟
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم