علت خارش گلو چیست ؟
خارش گلو اغلب در اثر عفونت مجرای تنفسی فوقانی و گلودرد چرکی اتفاق می افتد. خارش گلو معمولا طی چند روز با مراقبت های رایج برطرف می شود.
خارش گلو یک بیماری نیست، بلکه نشانه ای از یک بیماری یا مشکل است و معمولا با علائم دیگری مانند تب، درد گلو، به سختی قورت دادن غذا، احساس درد موقع بلعیدن غذا، سرفه و … همراه است. خارش گلو در اكثر موارد مي‌تواند ناشي از حساسيت‌هاي فصلي يا ساير عوامل آلرژي زا باشد.
معمولا ابتلای به گلودرد چرکی، عفونت مجرای تنفسی فوقانی و آلرژی ها می توانند باعث خارش گلو شوند. سایر علل به ندرت باعث خارش گلو می شوند.
خارش گلو احساس تحریک کننده ای در گلوست که باعث می شود فرد تمایل به سرفه کردن داشته باشد. گاهی با چند سرفه و نوشیدن مقداری آب، این خارش برطرف می شود، ولی گهگاه این خارش ادامه داشته و حالت آزار دهنده ای به خود می گیرد.
علت خارش گلو
دیواره داخلی گلو با غشای مخاطی حاوی اعصاب پوشیده شده است. این غشا ممکن است توسط هوای آلوده، مواد غذایی، التهاب یا واکنش های آلرژیک تحریک شود. غدد مخاطی موکوس، مایع چسبنده ای که از پوشش دیوار گلو محافظت کرده و اجازه می دهد گلو برای ورود مواد غذایی آمده شود، را ترشح می کنند.
هنگامی که غدد موکوسی به اندازه کافی مخاط تولید نکند، اعصاب گلو در معرض تحریک پذیری قرار می گیرند. این کاهش مخاط معمولا به دلیل کم آبی، مصرف برخی از داروها و یا هوای خشک ایجاد می شود.
داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای درمان بی اختیاری ادرار، بلادونا (آتروپین)، باربیتورات ها، ارگوتامین، تریاک، دیورتیک ها، آنتی هیستامین ها یا اسپری های درمان آسم گاهی خارش گلو را تحریک می کنند.
بسته به علت، سایر علائم مانند درد، ترشحات، مشکل در غذا خوردن و یا صحبت کردن، آبریزش بینی و یا خارش چشم نیز ممکن است همراه خارش گلو وجود داشته باشد.
شرایطی که ممکن است خارش گلو ایجاد کنند عبارتند از:
-
آب و هوای سرد و باد خیز -
بیماری هایی که باعث می شود حرارت داخلی بدن زیاد شود. -
بسته شدن بینی و تنفس از طریق دهان -
التهاب حاد یا مزمن گلو -
کم شدن آب بدن -
فعالیت کم غدد بزاقی در افراد مسن -
مصرف ماری جوانا و سیگار -
کافئین موجود در قهوه، سودا و نوشابه های انرژی زا -
الکل -
سندرم شوگرن
درمان خشکی گلو
درمان خشکی گلو شامل از بین بردن علت، مصرف آب زیاد و خوردن شربت عسل برای تسکین گلو می باشد. آب نبات های گیاهی بدون قند و منتول نیز ممکن است به صورت موقت با ساختن یک محافظ نازک بر روی مخاط گلو، موجب تسکین شوند. تنفس با دهان بسته و اجتناب از صحبت کردن نیز کمک کننده است.
در سندرم شوگرن، استفاده از بزاق مصنوعی برای مرطوب نگه داشتن گلو مفید است. افزایش رطوبت خانه با استفاده از دستگاه های بخور نیز می توانند برای بدن مفید باشند.
نوشیدن چای حاوی ریشه شیرین بیان، ریشه گل ختمی، گل پیچ امین الدوله، زرشک، اکالیپتوس، بابونه، یا نارون نیز ممکن است در درمان گلو درد و خارش آن موثر باشد.
صحبت با صدای بلند و یا آواز خواندن
صحبت طولانی مدت، آواز خواندن و یا فریاد زدن ممکن است خارش گلو و درد ایجاد کند. این درد بعد از چند روز از بین می رود.
وجود جسم خارجی در گلو
قطعه ای از استخوان ماهی یا یک دانه ریز ممکن است در گلو گیر کرده و احساس خارش ایجاد کند. این جسم باید با سرفه کردن، بلعیدن نان و یا غرغره کردن آب نمک از گلو خارج شود. در این حالت جای زخم ایجاد شده چند روز درد دارد.
مواد محرک
گاز ناشی از آلودگی های صنعتی حاوی دی اکسید گوگرد است. علاوه بر آن گرد و غبار، حلال ها، مواد شیمیایی آزمایشگاهی و یا پاک کننده های خانگی نیز ممکن است باعث تحریک گلو شوند.
ماری جوانا، دود سیگار یا کوکائین استنشاقی نیز تحریک کننده هستند. سوزش و خارش گلو گاهی ناشی از ادویه جات و ترشی جات گرم است که باید در حدود یک ساعت پس از مصرف حل شود. نوشیدن مایعات داغ و یا مواد خورنده (اسیدها، بنزین) ممکن است برای طولانی مدت خارش گلو ایجاد کنند.
علل روانی
تکرار سرفه خشک بدون دلیل یک علامت آشکار سرفه روانی است. در این حالت فرد قصد دارد با سرفه جلب توجه کند.
عفونت های ویروسی
عفونت های ویروسی، مانند سرماخوردگی (رینوویروس)، آنفولانزا (ویروس آنفولانزا)، مونونوکلئوز عفونی (ویروس اپشتین بار)، اوریون، آبله مرغان یا سرخک معمولا باعث عفونت دستگاه تنفسی فوقانی شده و با گلو درد خارش دار همراه است. درمان این عارضه مانند درمان گلو درد است. در این حالت باید از مصرف آسپرین اجتناب شود زیرا ممکن است باعث ایجاد بیماری به نام سندرم ری در کودکان شده و یا آسیب کبدی ایجاد کند.
آنفلوآنزای پرندگان که توسط ویروس آنفلوانزای مرغی ایجاد می شود، منتقل شده از پرندگان و طیور (مثل مرغ) است. افراد آلوده به بیماری شبه آنفلوآنزا از گلو درد و سرفه رنج می برند. آنفلوآنزای پرندگان وقتی بر روی ریه ها تاثیر می گذارد، خطرناک می شود.
-
تبخال یا هرپس زوستر، به ندرت، بر روی دهان یا گلو تاثیر می گذارد. -
برخی بیماری های ویروسی مناطق گرمسیری مانند تب دانگ یا تب Q ، نیز می توانند خارش گلو ایجاد کنند.
عفونت های باکتریایی
باکتری هموفیلوس آنفولانزا و استرپتوکوک پنومونیه باعث عفونت لوزه ها (گلو درد) و یا اپی گلوت، به خصوص در کودکان می شود. دیفتری یا سیاه زخم نیز هنوز در آفریقا، جنوب آسیا و جنوب امریکا رایج است و یکی از علائم آن خارش گلو است. بیماری های باکتریایی که با آنتی بیوتیک درمان نمی شوند و بیماری شبه آنفولانزا نیز از دیگر عفونت های باکتریایی ایجاد کننده خارش گلو هستند.
عفونت باکتریایی ممکن است برای مدت طولانی باقی بمانند. در این حالت باعث گلو درد مزمن می شوند. رگه های سفید چرک در لوزه ها، و بوی بد دهان نشانه بارز این عفونت ها است. مجموعه ای از چرک آبسه ممکن است در زیر لایه مخاطی در دیوار حلق ایجاد شده و باعث درد و تب شود. برای درمان این بیماری ها آنتی بیوتیک ها و گاهی جراحی ممکن است لازم باشد.
قارچ
کاندیدا یا سایر قارچ ها ممکن است در دهان و گلو افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به ایدز، افرادی که از شیمی درمان استفاده می کنند و افرادی که از کورتیکواسترویید برای درمان استفاده می کنند، رشد کرده و موجب عفونت شود. شستشو با محلول های ضد قارچی و یا قرص حاوی نیستاتین می تواند در درمان کمک کننده باشد.
خروسک
التهاب گلو در کودکان مبتلا به سرفه های سخت ممکن است از یک عفونت ویروسی یا باکتریایی یا آلرژی ایجاد شود. هوای مرطوب، مصرف کورتیکواستروئیدها در التهاب یا آنتی بیوتیک ها در عفونت باکتریایی از جمله درمان های موثر این بیماری است.
خارش گلو به علت اختلالات در اندام های نزدیک به گلو
-
علائم سینوزیت بینی و درد در سینوس پارا بینی می تواند عاملی برای خارش گلو باشد. -
Ozena التهاب مزمن مخاط در بینی یا گلو است. این باعث خشک شدن بینی و گلو و ایجاد بوی بد می شود. -
برونشیت حاد عارضه ای در قفسه سینه است که بر اثر سرماخوردگی یا آنفولانزا ایجاد می شود. برونشیت مزمن در افراد سیگاری شایع تر است. در هر دو مورد، سرفه نتایجی مثل خشکی و خارش گلو دارد. -
پنومونی باکتریایی، عفونت شدید ریه ها است. افزایش فرکانس تنفس و ضربان قلب، ضعف، درد قفسه سینه، سرفه و عرق کردن نشانه های اصلی آن می باشند. درمان آن نیز با استراحت، مصرف آنتی بیوتیک ها و مایعات زیاد امکان پذیر است. سینه پهلو باید در عرض یک هفته برطرف شود. -
پنومونی آتیپیک یا دیگر میکروب ها، مانند pneumonie مایکوپلاسما یا پسیتاسی کلامیدیا، تب، سرفه خشک و درد قفسه سینه طولانی مدت ایجاد می کنند. -
سل، انگل ریه مانند اکینوکوکوس، و یا هر بیماری ریوی دیگر که موجب ایجاد سرفه می شود خارش گلو را نیز در پی دارد. -
فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی است، که در آن بزاق، عرق و برونش متراکم و ترشحات دستگاه گوارش بیش از حد می باشد. تکرار عفونت های ریوی و سرفه ثابت مشخصه این بیماری است. بسیاری از کودکان مبتلا به این بیماری قبل از سنین بزرگسالی می میرند. درمان آن نیز شامل پاکسازی راه های هوایی و مبارزه با عفونت می باشد. -
در پریکاردیت، یا التهاب کیسه قلب، اعصابی که با گلو در ارتباط هستند تحریک شده و ممکن است خارش گلو ایجاد شود. همین عارضه در آنوریسم یا دیسکسیون آئورت قفسه سینه نیز اتفاق می افتد.
خارش گلو در بیماریهای سیستمیک
گلو ممکن است در بیماری های بافت همبند سیستمیک مانند سندرم شوگرن، اسکلروز سیستمیک، آرتریت روماتوئید، لوپوس و یا واسکولیت تحت تاثیر قرار بگیرد.
آلرژی به غذا و آلرژن های محیط
آلرژی غذایی معمولا باعث خارش گلو، احساس سوزن سوزن شدن لب، ورم صورت و کهیر در نیم تنه بالایی بدن می شود.
آلرژی به گرده، شوره حیوانات خانگی، کپک، گرد و غبار و سایر آلرژن های استنشاقی (موادی که ممکن است باعث ایجاد آلرژی شوند) معمولا باعث خارش پوست، آبریزش بینی و چشم و خارش گلو می شوند. آسم نیز به دلیل نیاز به تنفس از طریق دهان با استفاده از اسپری های استنشاقی، می تواند خارش گلو ایجاد کند.
درمان این نوع از خارش گلو با اجتناب از مصرف غذاهای تحریک کننده و استفاده از آنتی هیستامین خوراکی بعد از یک حمله آلرژیک است.
تومور
تومور در حلق و حنجره ممکن است باعث خارش گلو شود. تومورهای خوش خیم کوچک در خوانندگان و یا افراد دیگری که با صدای بلند صحبت می کنند شایع است.
تومورهای بدخیم در افراد سیگاری بالغ بعد از ۵۰۰ سالگی شایع است. درمان این تومورهای برداشتن تومور توسط عمل جراحی است. لنفوما، متاستاز در گره های لنفاوی گردن، یا سرطان در گردن و قفسه سینه نیز ممکن است سرفه را آغاز کنند.
اختلال در گردن
تیروئید بزرگ شده و یا گره های لنفاوی، آبسه، تومور، بافت ایجاد شده پس از یک آسیب و یا بافت فیبری (چسبندگی) پس از عمل جراحی ممکن است به گلو فشار وارد کرده و باعث تحریک آن شود.
ریفلاکس معده
در بیماری ریفلاکس معده و مری (GERD)، اسید از معده خارج شده و به مری و پس از به گلو می رسد و ممکن است باعث سوزش و خارش گلو شود. درمان این بیماری کاهش اسیدیته معده با داروهای ضد اسید، از قبیل آنتاگونیست H2 (سایمتیدین، رانیتیدین) و یا مهارکننده های پمپ پروتون (امپرازول) می باشد.
استفراغ
بعد از استفراغ، گلو ممکن است به علت التهاب ایجاد شده توسط اسید معده، خارش داشته باشد. اگر محتوای استفراغ استنشاق شود، ممکن است التهاب حنجره و ریه ها (پنومونی آسپیراسیون) نیز به وجود آید.
عوارض جانبی دارو
-
بعضی از داروها ممکن است سرفه های خفیف و خارش گلو ناشی از واکنش های آلرژیک ایجاد کنند. -
افرادی که از مهار کننده های ACE برای فشار خون بالا استفاده می کنند، بایستی بدانند که مهار کننده های ACE ممکن است خارش گلو و سرفه خشک را به همراه داشته باشد. -
اغلب این علائم در مدت کوتاهی پس از شروع مهار کننده ACE شروع می شوند و با علائم دیگری که معمولا با گلو خارش ایجاد می شود همراه نیست.
درمان های خانگی خارش گلو
-
خارش گلو در اکثر موارد می‌تواند ناشی از حساسیت‌های فصلی یا سایر عوامل آلرژی زا باشد. -
در بسیاری از شواهد علمی و پزشکی ثابت شده که عسل یک روش درمانی طبیعی و موثر برای تسکین درد و خارش گلو در شرایط آب و هوایی نامساعد و وحشت زا است. برای بهره مندی بیشتر از این روش می‌تواند چای عسل و زنجبیل تهیه کرده و بنوشید تا خارش و درد گلو را سریعتر تسکین دهد. -
می‌توانید از قرص‌های مکیدنی مخصوص گلو درد استفاده کنید. این قرص‌ها در تسکین خارش‌های مداوم که به گلودرد منجر میشوند، موثرند. -
مصرف آب نبات‌هایی که تشرح بزاق را افزایش می‌دهند نیز در رفع خشکی گلو و زبان بویژه در افرادی که بیشتر از راه دهان نفس می‌کشند، تاثیر چشمگیری دارد. -
اگر زیاد دچار خارش گلو می‌شوید قرقره کردن محلول «آب نمک» ولرم پیش از خواب را فراموش نکنید.
درمان‌های دارویی خارش گلو
-
مصرف داروهای آنتی هیستامین مانند ستیریزین، در بهبود خارش گلو به خصوص در اثر آلرژی ها خیلی موثرند. -
بیماری های عفونی ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا نیاز به داروی دیگری برای خارش گلو ندارند و داروهای آنتی بیوتیک فقط در عفونت های باکتریایی مورد نیاز هستند. -
در صورتی که خارش گلو با تب و درد همراه باشد، داروهای مسکن مانند بروفن و استامینوفن تجویز می شوند. -
اگر خارش گلو با سرفه دیده شود، داروهای ضدسرفه نیاز هستند. -
توصیه می کنیم داروها را حتما با تجویز پزشک مصرف کنید. -
در فصل زمستان حتما در فضای منزل یا محل کار از یک دستگاه رطوبت ساز استفاده کنید چون کاهش رطوبت هوا از عوامل مهم حساسیت زا و ایجاد خارش گلو است.
بیشتر بخوانید:
آشنایی با علل و درمان بیماری سرماخوردگی
بیماری آسم چیست؟چگونه آن را درمان کنیم؟
چه بیماری هایی با خارش پوست شروع میشوند ؟
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم