موارد مصرف استرپتومایسین
استرپتومایسین نوعی آنتی بیوتیک است که برای درمان سل استفاده می شود.این دارو می تواند باعث آسیب ها و مشکلات عصبی شود.در صورتی که مشکلات کلیوی داشته باشید خطر بروز مشکلات عصبی بسیار بیشتر خواهد شد.
برخی از سایر مشکلات مرتبط با مصرف استرپتومایسین عبارتند از :مشکلات بینایی ، اختلال در حفظ تعادل ، مشکلات خاص مغزی ،مشکلات شنوایی و …این خطر در افراد مسن و کودکان می تواند شدیدتر باشد.اگر دچار مشکلات کلیوی یا مشکلات شنوایی هستید ، قبل از تجویز استرپتومایسین به پزشک خود اطلاع دهید.
استرپتومایسین آنتی بیوتیکی آمینو گلیکوزیدی هست که بوسیله گونه ای از قارچ استرپتومایسس اکتینومایست تولید می شود. این دارو با اتصال به زیر واحد 30s ریبوزوم ارگانیسم های حساس و اختلال در مراحل شروع ساخت و طویل شدن پروتئین های باکتری موجب از بین رفتن باکتری می شود.
استرپتومایسین باکتریوسید است و اثرات آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
نام تجاری:
مکانیسم اثر استرپتومایسین
استرپتومایسین یک آنتی بیوتیک آمینوگلیکوزیدی است که مانند سایر داروهای این گروه با عبور فعال ازغشای باکتری مانع بیوسنتز پروتیئن توسط ریبوزوم ها می شود.
فارماکودینامیک استرپتومایسین
مداخله با ساخت پروتئین های طبیعی باکتری بوسیله اتصال به زیر واحد 30s ریبوزوم
فارماکوکینتیک استرپتومایسین
آمینوگلیکوزیدها از راه گوارش جذب نمی شوند. البته در صورت زخم گوراش یا التهاب روده مقادیری از دارو جذب می شود. آمینوگلیکوزیدها بصورت تزریق عضلانی یا وریدی مصرف می شود.
جذب این داروها پس از تزریق عضلانی سریع و کامل است. آمینوگلکوزیدها از راه پوست هم جذب می شوند. پس از جذب در اغلب بافت ها و مایعات بدن منتشر می شوند و بیشترین غلظت را در ادرار دارند. غلظت سرمی این داروها نیم الی یک و نیم ساعت پس از تزریق عضلانی و ۱۵ الی ۳۰ دقیقه پس از تزریق وریدی به حداکثر خود می رسد. دفع آمینوگلیکوزیدها عمدتا کلیوی است و در صورت وجود عیب کار کلیه ممکن است در بدن تجمع یابند.
نیمه عمر آمینوگلیکوزیدها ۲ الی ۴ ساعت است که در صورت عیب کار کلیه ممکن است تا ۱۰۰ ساعت نیز افزایش یابد.
مقدار مصرف استرپتومایسین
-
عفونت متوسط تا شدید : 1-2 گرم در روز به صورت تزریق عضلانی و و منقسم هر 6 تا 12 ساعت؛ بیشتر از 2 گرم در روز نشود. -
توبرکلوزیس : درمان روزانه : mg/kg15 به صورت تزریق عضلانی در یک روز؛بیشتر از 1 گرم در روز نشود. -
تولارمی : 1 تا گرم در دوزهای منقسم به مدت 7 تا 10 روز یا تا زمانیکه بیمار تب دارد برای 5 تا 7 روز -
طاعون : mg/kg15 به صورت تزریق عضلانی هر 12 ساعت برای حداقل 10 روز -
اندوکاردیت استرپتوکوکی : 1 گرم به صورت تزریق عضلانی هر 12 ساعت برای 7 روز، سپس 500 میلی گرم هر 12 ساعت برای 7 روز، همراه با تجویز پنی سیلین -
در افراد بالای 60 سال 500 میلی گرم هر 12 ساعت برای 14 روز کامل -
اندوکاردیت انتروکوکی : 1 گرم تزریق عضلانی هر 12 ساعت به مدت 2 هفته، سپس 500 میلی گرم هر 12 ساعت برای 4 هفته،همراه با تجویز پنی سیلین -
بروسلوز : 1 گرم تزریق عضلانی روزانه، دو بار در روز برای 1 هفته سپس یکبار در روز برای یک هفته و به صورت همزمان با تجویز داکسی سیکلین یا تتراسیکلین
مصرف استرپتومایسین در دوران بارداری و شیردهی
گروه D ( در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده است، پزشک دارو را تجویز می کند. )
استرپتومایسین از طریق شیر مادر به بدن نوزاد منتقل شده و می تواند برای سلامت نوزاد بسیار مضر باشد.در دوران شیردهی نباید استرپتومایسین تزریق کنید و در صورتی که نیاز به تزریق این دارو دارید نباید به نوزاد شیر بدهید.
در صورت مصرف بیش از حد استرپتومایسین چه کنم ؟
در صورتی که به اشتباه و یا به قصد خودکشی با آمپول استرپتومایسین ، مقدار زیادی از این دارو تزریق کرده اید سریعا با اورژانس تماس بگیرید.اوردوز و مسمومیت با این دارو می تواند عوارض جانبی شدید و حتی مرگ در پی داشته باشد . خودکشی نمایشی با این دارو روش مناسبی برای جلب توجه دیگران نیست .
هشدارها در رابطه با استرپتومایسین
استرپتومایسین ممکن است موجب سمیت کلیوی و عصبی شود بنابراین باید از مصرف همزمان با داروهایی که چنین عارضه ای دارند اجتناب گردد .
امکان بروز فلج عصب-عضله و فلج تنفسی بخصوص پس از بیهوشی و تجویز شل کننده های عضلانی وجود دارد. فرم تزریقی تنها زمانی که امکانات تستهای آزمایشگاهی و سنجش های اختصاصی شنوایی در دسترس باشند کاربرد دارد.
نکات قابل توصیه در مورد استرپتومایسین
1- استرپتومایسین تنها بر روی باکتری ها موثر است و بر عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی تاثیری ندارد.
2- دوره درمان با استرپتومایسین را حتما کامل کنید در غیر این صورت ممکن است بدن شما به طور کامل از عفونت پاک سازی نگردد و حساسیت باکتری به این دارو یا سایر آنتی بیوتیک ها کاهش یابد. این مسئله می تواند موجب سخت تر شدن روند درمان در آینده شود.
3- استفاده مکرر و طولانی مدت از استرپتومایسین ممکن است موجب عفونت ثانویه گردد که در صورت بروز نشانه های مرتبط با آن باید به پزشک اطلاع داده شود چون ممکن است نیاز به درمان دیگری برای درمان این علایم باشد.
4- بروز اسهال خفیف در زمان مصرف آنتی بیوتیک امری طبیعی است اگر چه که انواع شدیدتر اسهال (کولیت سودوممبرانی) در موارد نادر ممکن است مشاهده شود. این موضوع در زمان مصرف دارو و یا چندین ماه پس از قطع مصرف آن می تواند ایجاد شود. در صورت وجود درد یا انقباضات شکمی ،اسهال شدید، یا وجود خون در مدفوع ، فورا به پزشک خود اطلاع دهید و بدون مشورت پزشک اسهال خود را درمان نکنید.
عوارض جانبی استرپتومایسین
-
تهوع -
سردرد -
استفراغ -
سرگیجه -
ضعف -
کاهش فشارخون -
کم خونی -
تب -
لرزش -
واکنش های سمیت عصبی -
سمیت گوش -
ائوزینوفیلی -
جوش های پوستی -
درد مفاصل -
سختی تنفس -
مورمورشدن اندام ها -
سمیت کلیوی
تداخلات دارویی استرپتومایسین
-
آتراکوریوم -
سوکسینیل کولین -
فوروزماید -
وکرونیوم -
باسیتراسین -
واکسن زنده ب ث ژ -
بومتانید -
کینیدین -
راپاکورونیوم -
توبوکورارین -
سوکسامتونیوم -
توکسین آبو بوتولینوم – توکسین انابوتولینوم -
واکسن زنده تیفوئید -
توکسین ریمابوتولینوم
موارد منع مصرف استرپتومایسین
آلرژی به استرپتومایسین یا سایر آمینوگلیکوزیدها , جنتامایسین
توجهات پزشکی- پرستاری هنگام مصرف استرپتومایسین
-
از تماس مستقیم با دارو خودداری نمایید و بهتر است هنگامی که محلول تزریقی استرپتومایسین را تهیه می نمایید از دستکش استفاده کنید. -
محلول آماده شده استرپتومایسین را باید بلافاصله بعد از تهیه تزریق نمود. -
استرپتومایسین باید به شکل تزریق عضلانی عمیق انجام شود که با درد کمتری همراه باشد. -
استرپتومایسین را نباید به شکل تزریق وریدی استفاده کرد. -
آزمایشات شنوایی سنجی باید قبل از شروع درمان، حین درمان و 6 ماه بعد از اتمام درمان بعمل آید. همچنین آزمایشات بررسی عملکرد کلیه و کبد نیز باید انجام شود. -
اتوتوکسیسیتی ناشی از دارو بیشتر متعاقب دوزهای بالا، در افراد دچار اختلال عملکرد کلیه، مصرف همزمان سایر داروهای اتوتوکسیک و افراد مسن دیده می شود. در صورتی که دارو در مراحل اولیه قطع شود، ضایعات ممکن است قابل برگشت باشند. -
در طول درمان، فشار خون و درجه حرارت بدن بیمار را کنترل نمائید. اگر چه تب ناشی از دارو شایع نیست ولی در صورت ایجاد خطرناک است.
توجهات بیمار- خانواده هنگام مصرف استرپتومایسین
-
در طی درمان با استرپتومایسین باید به علائم حساسیت شدید، وزوز گوش، سرگیجه و کاهش شنوایی دقت کرد. در صورت بوجود آمدن این علائم سریعا به پزشک اطلاع دهید. -
معمولا توصیه می شود بیماران در طی درمان با استرپتومایسین از مایعات بیشتر استفاده نمایند. -
در طی درمان با این دارو اگر تب ایجاد شد به پزشک اطلاع داده شود.
دارو های مشابه استرپتومایسین
-
جنتامایسین -
توبرامایسین استنشاقی -
نئومایسین -
کانامایسین -
اسپکتینومایسین
شرایط نگهداری استرپتومایسین
دارو باید در دمای اتاق نگهداری شود. در صورتی که محلول تزریقی استرپتومایسین در معرض نور قرار گیرد، رنگ آن کمی تیره می شود که اختلالی در تاثیر دارو ایجاد نمی کند.
بیشتر بخوانید:
آیا میتوان در زمان بارداری آنتی بیوتیک مصرف کرد؟
همه چیز در مورد آنتی بیوتیک کلاریترومایسین (Clarithromycin)
مضرات آنتی بیوتیک ها
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم