چه عواملی باعث فشار خون بالا می شود ؟
فشار خون بالا یا پُرفشاری خون، یک بیماری مزمن است که معمولا با چند علامت و گاهی هم بدون هیچ نشانه‌ای بروز می‌کند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فشار خون به صورت ناگهانی بالا می‌رود و وضعیتی به وجود می‌آورد که بیمار باید تحت مراقبت‌های فوری پزشکی قرار بگیرد.
علائمی که معمولا به ندرت دیده می‌شوند شامل سرگیجه، سر درد و خونریزی بینی هستند.علائم فشار بالا عموما محدود هستند و گاهی هیچ نشانه‌ای از این بیماری در فرد دیده نمی‌شود. خیلی از افراد بدون آنکه اطلاعی از آن داشته باشند، سال‌ها دچار این بیماری هستند. در حقیقت، فشار خون بالایی که کنترل نشود، به سرخرگ‌ها آسیب می‌رساند و همچنین عاملی خطرناک برای بروز سکته‌های قلبی و مغزی و بیماری‌های قلبی-عروقی است.فشار خون بالا معمولا شرایطی حاد و مزمن است.
دو دسته‌بندی اصلی در فشار خون بالا وجود دارند: پُرفشاری خون ثانویه و پُرفشاری خون اولیه
- پُرفشاری خون ثانویه به دلیل وجود یک بیماری دیگر اتفاق می‌افتد.
- پُرفشاری خون اولیه، فشار خون بالایی است که از بیماری دیگری نشأت نگرفته و به مرور زمان به وجود می‌آید. دلیل عمده در این نوع فشار خون عوامل ارثی هستند.
- معمولا تنها راه تشخیص این بیماری، آزمایش خون است.
علائم نادر در پُرفشاری خون
خیلی به ندرت پیش می‌آید افرادی که فشار خون بالا دارند این علائم را داشته باشند:
- سردرد خفیف
- سرگیجه‌های ناگهانی
- خونریزی مداوم بینی
- علائم اورژانسی فشار خون بالا
- معمولا علائم زمانی دیده می‌شوند که فشار خون به صورت ناگهانی و به شدت افزایش پیدا می‌کند. به این موقعیت «بحران پُرفشاری خون» گفته میشود.
بحران پُرفشاری خون که معمولا به دلیل پُرفشاری خون ثانویه رخ می‌دهد، زمانی اتفاق می‌افتد که فشار خون سیستولی (عدد اول) ۱۸۰ به بالا و دیاستولی (عدد دوم) ۱۱۰ به بالا باشد. اگر خودتان فشار خون‌تان را اندازه گرفته‌اید و این اعداد را بر روی فشار‌سنج دیده‌اید، ابتدا چند دقیقه صبر کنید و بعد دوباره فشارتان را اندازه بگیرید تا مطمئن شوید که عدد مشاهده شده‌ی اول درست بوده است. بعد از اینکه چند دقیقه صبر کردید، اگر عدد مشاهده شده‌ی دوم فشار خون‌تان، هنوز هم بیشتر از ۱۸۰ است، منتظر کاهش فشار خون‌تان نباشید و در اسرع وقت خودتان را به مرکز اورژانس برسانید.
دیگر علائم بحران پُرفشاری خون شامل موارد زیر هستند:
- سردرد شدید
- اضطراب شدید
- تنگی نفس
- خونریزی بینی
- به این حالت فوریت پُرفشاری خون گفته میشود و می‌تواند باعث بروز عوارض جدی از جمله تجمع مایعات در ریه‌ها، تورم مغزی، پارگی سرخرگ اصلی قلب، سکته‌ی مغزی و در زنان باردار بروز تشنج شود.
پرفشاری خون در دوران بارداری
در بعضی موارد، فشار خون بالا در دوران بارداری رخ می‌دهد که می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد، از جمله:
- اضافه وزن
- کم‌تحرکی
- استعمال سیگار و مصرف الکل
- سابقه خانوادگی در مشکلات کلیوی و فشار خون بالا
- لقاح مصنوعی (IVF) و دیگر عواملی که بر باردار شدن تأثیر داشتند
- داشتن بیشتر از ۴۰ سال در زمان بارداری
- بارداری دوقلو یا بیشتر
- بارداری دفعه اول
اگر فشار خون بالا بعد از هفته بیستم بارداری ادامه داشته باشد، ممکن است مشکلاتی مانند پری-کلامپسیا به وجود بیاید. پری-کلامپسیا باعث بروز آسیب‌هایی به اندام‌ها و مغز میشود و می‌تواند منجر به تشنج‌های خطرناک و حتی مرگ شود.علائم این پُرفشاری خون، دیده شدن پروتئین در نمونه‌ی ادرار، سردردهای مداوم و تورم بیش از حد دست‌ها و پاها است. فشار خون بالا در دوران بارداری باعث تولد نوزاد نارس، مرگ نوزاد و یا زایمان سزارین میشود.در بسیاری از موارد بعد از تولد نوزاد، فشار خون به حالت عادی برمی‌گردد.
پیچیدگی‌ها و خطرات فشار خون بالا
فشار خون اگر مداوا نشود، در طول زمان باعث بروز بیماری‌های قلبی مانند سکته و نارسایی‌های قلبی خواهد شد و حتی ممکن است به سکته‌ی مغزی هم منجر شود.
مشکلات دیگری که ممکن است بروز کنند شامل:
- از دست دادن بینایی
- نارسایی کلیوی
- اختلال در نعوظ
- تجمع مایعات در ریه‌ها
دیگر علل بروز فشار خون بالا
1- کشیدن سیگار
2- چاقی و اضافه وزن
3- بیماری دیابت
4- کم تحرکی بدن مثل نشستن طولانی پشت میز کار
5- ورزش نکردن
6- مصرف زیاد نمک و غذاهای شور
7- مصرف کم کلسیم، پتاسیم و منیزیم در غذاها
8- کمبود ویتامین D در بدن
9- مصرف الکل
10- استرس
11- افزایش سن
12- برخی داروها مثل قرص های ضدبارداری
13- زمینه ارثی و ژنتیکی
14- سابقه خانوادگی ابتلا به فشار خون بالا
15- بیماری مزمن کلیوی
16- بیماری ها و یا تومور غدد فوق کلیه
17- بیماری ها و یا تومور غده تیروئید
18- نواقص مادرزادی موجود در رگ های خونی