تفسیر آزمایش Cryo
Cryo یا کرایوگلوبولین ها،پروتئین هایی از نوع ایمنوگلوبولین ها (IgG,IgM,IgA,light chain) در جریان خون هستند، که در اثر سرما به یکدیگر چسبیده و رسوب می کنند و با گرم شدن دوباره حل می شوند. کرایوگلوبولین ها ممکن است در خون افراد سالم به مقدار اندکی وجود داشته باشند ولی معمولا با بیماری همراه اند. رسوب کرایوگلوبولین ها سبب کاهش در سرعت جریان خون و انسداد عروق کوچک می گردد. وجود مقدار زیادی کرایوگلوبولین در خون که کرایوگلوبولینمی نامیده می شود سبب پدیده ی رینود می شود.
Cryoglobulin) Cryo) در خون بیماران مبتلا به بیماری های گوناگون وجود داشته و به صورت قابل برگشت در مواجهه با دمای زیر 37 °C در محیط خارج از بدن یا داخل بدن تجمع یافته، رسوب کرده یا تشکیل ژل می دهند. این رسوب موجب کندی جریان خون در عروق خونی می گردد. کرایوگلوبولینها ممکن است کمپلمان را فیکس کرده و یک واکنش التهابی مشابه کمپلکسهای Ag-Ab را شروع نمایند. هنگامی که کرایوگلوبولینمی ارتباطی با سایر بیماریهای شناخته شده نداشته باشد به آن اساسی (essential) گفته میشود. کرایوگلوبولینها بیشتر از همه با بیماریهای پلاسماپرولیفراتیو و لنفوپرولیفراتیو، بیماری های عفونی و اتوایمیون از جمله هپاتیت C و سندرم شوگرن همراهی دارند.
سایر نام ها: کرایوگلوبولین
مقادیر طبیعی: منفی ( عدم مشاهده رسوب)
تفسیر نتایج آزمایش Cryo
نمونه به دو بخش تقسیم شده یکی در37 °C (به عنوان شاهد) و دیگری در 4°C درجه قرار داده می شود. بعد از 24 ساعت نمونه قرار داده شده در یخچال از نظر رسوب کرایوگلوبولین مورد بررسی قرار می گیرد. اگر رسوب دیده نشد ارزیابیهای روزانه به مدت 7 روز ادامه می یابد. اگر رسوب در نمونه یخچالی ظاهر و پس از گرم شدن مجدداً حل شود، کرایوگلوبولین در نمونه وجود دارد.
نوع 1 کرایوگلوبولینهای منوکلونال معمولاً در عرض 24 ساعت رسوب می کنند. ولی کرایوگلوبولینهای مختلط (Mixed)، بخصوص نوع 3، غالباً دارای غلظتهای کم بوده و جهت ردیابی نیاز به انکوباسیون طولانی مدت (7 روز) در دمای پایین دارند. در صورتی که کرایوگلوبولینها کمیت کافی داشته باشند می توان آنها را بصورت نیمه کمی اندازه گیری کرد. کلاس ایمنوگلوبولین را نیز به طریق ایمنو الکتروفورز یا ایمونوفیکساسیون می توان تعیین کرد.
کاربردهای بالینی آزمایش Cryo
1. ارزیابی بیماران مبتلا به واسکولیت، گلومرولونفریت و بیماری های لنفوپرولیفراتیو (لوسمی)
2. ارزیابی بیماران مبتلا به ماکروگلوبینمی والدن اشتروم و مولتیپل مایلوما که در صورت مواجهه با سرما علائم آن بروز می نماید.
3. ارزیابی اختلالات خود ایمنی (از جمله سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید و لوپوس) و عفونتهای مزمن (نظیر هپاتیت C، آندوکاردیت و مونوتوکلئوز عفونی)
4. تظاهرات ممکن است شامل پورپورا، واسکولیت، پلی آرترآلژی، نوروپاتی محیطی، نارسایی کلیه، پدیده رینود و هیپرویسکوزیتی باشد.
شرایط نمونه گیری در آزمایش Cryo
1. ترجیحاً بیمار 8 ساعت ناشتا باشد. ناشتا بودن، کدورت سرم به علت مصرف غدا ( به ویژه مواد غذایی پرچرب) را به حداقل می رساند.
2. مقداری خون وریدی (10 تا 15 میلی لیتر) در لوله یی با درب قرمز که قبلاً در دمای 37 درجه سانتیگراد گرم شده، بگیرید.
ملاحظات نمونه گیری در آزمایش Cryo
1. پس از نمونه گیری، نمونه باید تا تشکیل لخته بلافاصله در دمای 37oC نگهداری گردد.
2. محل نمونه گیری را از نظر خونریزی بررسی نمایید و در صورت لزوم با باند فشاری ببندید.
3. در صورت نمونه گیری در خارج از ازمایشگاه، لوله باید بلافاصله در ظرف حاوی آب 37°C به آزمایشگاه ارسال شود. سرنگها نیز باید قبل از استفاده گرم شوند.
4. پس از تشکیل لخته، نمونه را بالافاصله در 37oC سانتریفیوژ نمایید. دمای اتاق هم قابل قبول است.
5. از جدا سازی سرم توسط سانتریفیوژ یخچال دار اجتناب کنید.
6. سرم جدا شده را در ویال های پلاستیکی تمیز با برچسب مجزا انتقال دهید.
7. مقادیر سرم نباستی کمتر از 3 ml باشد. زیرا برای تشخیص کرایوگلوبولین در مقادیر کم (Trace) ناکافی می باشد. بنابراین در صورت ناکافی بودن نمونه می بایست نمونه گیری مجدد گردد.
8 .در صورت وجود کرایوگلوبولین به بیمار تذکر دهید تا در هوای سرد و تماس با اشیای سرد پرهیز نماید. به وی تذکر دهید که در هوای سرد دستکش بپوشد تا نشانه های پدیده رینورد کاهش یابد.
موارد عدم پذیرش نمونه در آزمایش Cryo
-
عدم استفاده از لوله یا سرنگ از قبل گرم شده، -
بیشتر از دو ساعت تاخیر در انتقال نمونه به آزمایشگاه، -
عدم ارسال نمونه به آزمایشگاه در آب گرم (37oC). -
نمونه همولیز شده یا لیپمیک -
استفاده از ژل تیوب سرم یا پلاسما
شرایط نگهداری نمونه در آزمایش Cryo
1. نمونه خون تا قبل از جداسازی سرم از گلبول قرمز باید در 37oC نگهداری گردد. و در صورت امکان، انجام سانتریفیوژ نیز در دمای 37oC باشد.
2. در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه، نمونه بایستی در آب گرم 37 °C انتقال یابد.
3. پایداری نمونه سرم در دمای اتاق تا پیش از آزمایش یک هفته می باشد.
4. از فریز نمودن نمونه اجتناب کنید.
اطلاعات تکمیلی در آزمایش Cryo
کرایوگلوبولینها براساس ترکیب ایمونوگلوبولین به انواع 1، 2و 3 طبقه بندی میشوند.
کرایوگلوبولینمی نوع 1: غالبا همراه با یک اختلال پلاسماسل و گاموپاتی منوکلونال قابل ردیابی میباشد( IgM یا IgG منوکلونال ولی ممکن است IgA یا زنجیره سبک ایمونوگلوبولین هم باشد). این نوع از کرایوگلوبولین غالباً در عرض 24 ساعت رسوب می کند. نوع یک در لوسمی، لنفوما، مولتیپل مایلوما و ماکروگلوبولینمی والدن اشتروم مشاهده می گردد.
کرایوگلوبولینمی نوع 2: شایعترین نوع کرایوگلوبولینمی بوده و غالباً همراه با عفونت هپاتیت C میباشد. ماهیت کرایوگلوبولین، IgM منوکلونال با فعالیت فاکتور روماتوئید و IgG پلیکلونال است. بیماری های خودایمنی نظیر وازکولیت، لوپوس اریتروماتوز سیستمیک ، آرتریت روماتوئید و سندروم شوگرن همراه با این نوع از کرایوگلوبولین می باشند.
این نوع از کرایوگلوبولینمی ممکن است منجر به پدیده رینود، بیماری کلیه (غالباً سندروم نفروتیک و گلومرولونفریت پرولیفراتیو غشایی)، نوروپاتی حسی-حرکتی، بزرگی طحال و کم خونی شود. همچنین C4 واضحاً کاهش یافته ولی C3 نزدیک به طبیعی است. کرایوگلوبولین نوع 2 در دمای 4°C در عرض 1 تا 7 روز رسوب می کند.
کرایوگلوبولینمی نوع 3: شامل کرایوگلوبولینهای پلیکلونال مختلط است که شایعتر از همه، کمپلکسهای IgM-IgG میباشند. یعنی ماهیت آنها IgM پلیکلونال با فعالیت RF و IgG پلیکلونال است. نوع 3 همانند نوع 2، کرایوگلوبولین مختلط نامیده میشود چرا که کرایوگلوبولینها شامل ایمونوگلوبولینهای پلیکلونال هستند، ولی برخلاف نوع 2 فاقد یک جزء منوکلونال می باشند. جهت رسوب ممکن است نیاز به قرار دادن سرم به مدت 7 روز در دمای 4°C باشد. این نوع، با هپاتیت C و سایر عفونتهای مزمن و بیماریهای خودایمنی و التهابی همراه بوده ولی نسبت به نوع 2 کمتر علامتدار خواهد بود.
اسمیرهایی که از خون مبتلایان به کرایوگلوبولینمی در دمای اتاق تهیه میشوند ممکن است حاوی مواد شفاف صورتی رنگ یا بازوفیلیک به صورت انکلوزیون های سیتوپلاسمی در گلبول های سفید باشد. چنین موادی در حقیقت ایمونوگلوبولینهای فاگوسیت شده هستند.
کرایوگلوبولین مختلط اساسی (essential mixed cryoglobulin) بیانگر کرایو¬گلوبولین نوع 2 یا 3 بدون یک بیماری زمینهای است و در مقابل لفظ کرایوگلوبولینمی مختلط ثانویه (secondary mixed cryoglobulinemia) برای مواردی از کرایوگلوبولینمی نوع 2 یا 3 استفاده می شود که بیماران مبتلا به بیماری دیگری مثل هپاتیت C یا بیماری لنفوپرولیفراتیو هستند.
وجود کرایوگلوبولینها ممکن است انجام آزمایشاتی همچون الکتروفورز پروتئین سرم، ایمونوفیکساسیون و کمپلمان را دچار اشکال نمایند.
محدودیت ها و عوامل مداخله گر در آزمایش Cryo
مقادیر کم نمونه ( 3 ml>) ممکن است بر حساسیت نتایج تاثیر گذار باشد. ناتوانی در ردیابی کرایوگلوبولین ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
-
لخته شدن خون در دمای زیر 37°C -
اشتباه در حمل و نقل نمونه -
زمان انکوباسیون کوتاه -
قدرت یونی، PH، دما نامناسب -
غلظت ایمونوگلوبولین رسوب کننده -
اتصال به چربیهای سرم -
عدم دقت در مشاهده رسوب
توضیحات در مورد آزمایش Cryo
جمع آوری و انتقال صحیح نمونه بر نتایج آزمون حیاتی است. کرایوگلوبولینها غالباً با ماکروگلوبولینمی والدن اشتروم، میلوم و سایر بیماریهای لنفوپرولیفراتیو/پلاسماپرولیفراتیو، گاموپاتیهای منوکلونال، اختلالات خود ایمنی از جمله سندرم شوگرن و عفونتهای مزمن همراه هستند.
کرایوگلوبولینها بواسطه رسوب در نواحی از بدن که دمای پایینتری دارند مثل پوست یا اندامها منجر به انسداد عروقی می شوند. تظاهرات ممکن است شامل پورپورا، واسکولیت، پلی آرترآلژی، نوروپاتی محیطی، نارسایی کلیه، پدیده رینود و هیپرویسکوزیتی باشد. از آزمایش های مرتبط با این آزمون می توان به تست آگلوتیناسیون سرد و و بررسی فاکتور روماتوئیدی اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:
lymphocytes (lymph) در آزمایش خون و سطح نرمال آن
دلایل اصلی بالا و پایین شدن PDW در آزمایش خون چیست ؟
بالا و پایین بودن تست ESR در آزمایش خون نشانه چیست ؟
