به گزارش سلام نو، روزنامه همشهری نوشت: «فقط چند هفته کافی بود تا پیک کرونا با سویه دلتا از جنوب شرقی کشور به شمال شرقی برسد. ۳۳ روز از ورود مشهد به وضعیت قرمز کرونایی می‌گذرد و حالا به اعتقاد پزشکان و کادر درمان فاجعه در این شهر رقم خورده است. بیش از ۳۱۷۰ بیمار کرونایی در بیمارستان‌های خراسان رضوی بستری هستند و روزانه ۷۲۰ بیمار جدید بستری می‌شوند. آمار روزانه تعداد فوتی‌ها در کلانشهر مشهد سه رقمی شده است، تخت‌های بیمارستانی پر شده و بیماران در ساعت‌های اولیه روی تشک‌هایی در کف بیمارستان پذیرش می‌شوند و کمبود نیروی انسانی، تجهیزات و حتی آمبولانس غوغا می‌کند. هیچ‌کس انگار باور ندارد مشهد در وضعیت سیاه است.
یک تصمیم دیرهنگام
علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد مقابله با کرونا، چند روز پیش از پربودن ۷۰ درصد ظرفیت هتل‌های مشهد در روزهای قرمز کرونایی این استان خبر داده و رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم بیش از ۳۰ درصد بیماران بستری در بیمارستان‌های مشهد را غیر بومی و مسافرانی از شهرستان‌ها و استان‌های دیگر به‌ویژه سیستان و بلوچستان معرفی کرده بود. حالا پزشکان حاضر در بیمارستان‌های مشهد تأکید می‌کنند اوضاع به قدری وخیم است که اصلا درباره بومی یا غیر بومی بودن مسافران سؤالی نمی‌شود. هر چند در تصمیمی دیرهنگام محمدصادق براتی، معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی از ممنوعیت پذیرش زائران و مسافران در زائرسراها و مهمان‌پذیرهای دولتی این استان خبر داده است. همه این شرایط در حالی رقم می‌خورد که به اعتقاد کارشناسان، خراسان رضوی هنوز به قله موج پنجم شیوع کرونا نرسیده و همچنان سیر مراجعه‌کنندگان، بستری‌ها و فوتی‌ها صعودی است.
آمار بالای بیماران جوان بدحال
فوق تخصص عفونی و رئیس بخش عفونی بیمارستان امام رضا(ع) مشهد با تأکید بر این که علائم اولیه سویه دلتا مثل سینوزیت و سرماخوردگی است، به همشهری می‌گوید: بیماران بسیار دیر و وقتی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند که اکسیژن بسیار پایینی دارند؛ در حالی که در این حد تخت آی‌سی‌یو نداریم.
رزیتا خداشاهی اغلب بیماران فعلی بستری در بیمارستان‌ها را بیماران بدحال با اکسیژن ۴۰-۳۰، جوان و بدون بیماری زمینه‌ای اعلام می‌کند و می‌افزاید: تقریبا هر یکی – دو روز ۱۰۰ تخت اضافه می‌شود. اکثر بخش‌های غیر کرونایی بیمارستان امام رضا(ع) تعطیل و به بخش کووید-۱۹ تبدیل شده، اورژانس کووید-۱۹ بزرگ‌تر شده اما همه اینها ۲۴ تا ۴۸ ساعت پاسخگوست و مجدد تخت‌ها پر می‌شود.
او مهم‌ترین نیاز فعلی بیمارستان را تجهیزات مربوط به اکسیژن‌رسانی، ستینگ‌های آی‌سی‌یو و … می‌داند و توضیح می‌دهد: بیماران زیادی داریم که به تخت‌های آی‌سی‌یو نیاز دارند اما تجهیزات کافی برایشان نداریم. اگر با همین روند پیش رویم به بیمارستان صحرایی نیاز خواهیم داشت زیرا ورودی بیمارستان‌ها کم نشده و مدام در حال افزایش است و در این شرایط شهر انگار در دنیای دیگری و در شرایط معمولی سیر می‌کند، مهمانی‌ها و سفرها برقرار است و مسافران و زائران زیادی در مشهد حضور دارند.
از جان گذشتگی برای هیچ
مشهد در روزهای اوج پیک پنجم کرونا با کمبود سرم و داروهای اختصاصی درمان مانند رمدسیویر و فاویپیراویر روبه‌روست. ۲۵ شهرستان خراسان رضوی در وضعیت قرمز قرار دارند، ۲۲ پرواز فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد مشهد روز چهارشنبه ۲۰مرداد به دلیل شرایط حاد کرونایی لغو شد، از ۲۲ مرکز خدمات جامع سلامت ویژه کرونا در شهر مشهد ۶ مرکز ۲۴ساعته شده‌اند و بخش زیادی از درمانگاه‌های عمومی و تخصصی به‌صورت شبانه‌روزی آماده خدمات‌رسانی به بیماران هستند. با همه این خبرها اما شرایط همان طور که خداشاهی تأکید کرده بود در شهر عادی است و میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی به کمتر از ۳۸درصد کاهش یافته؛ اتفاقی که به اعتقاد بابک خلیل‌زاده مقدم، متخصص بیهوشی بیمارستان ۱۷ شهریور مشهد، فقط موجب بروز حس ناامیدی در کادر درمان می‌شود.
او با بیان این که میزان مراجعه بیماران کرونایی از حد گذشته و به قدری زیاد است که حتی پرسنل اتاق عمل و بخش‌های دیگر به کمک آمده‌اند، می‌گوید: متأسفانه این موج روزبه‌روز بدتر می‌شود، دستگاه‌های اکسیژن‌ساز ۲۴ساعته کار می‌کنند. بیمارستانی نداریم که پذیرش کرونایی نداشته باشد و در بیمارستان ۱۷ شهریور مسجد را به محل تزریق رمدسیور تبدیل کردیم. کادر درمان به جای حداکثر ۲۵۰ ساعت کار در ماه بیش از ۳۰۰ ساعت کار می‌کنند و واقعا خسته شده‌اند. در این شرایط سفرها، تجمع‌ها و رعایت‌نکردن پروتکل‌ها ادامه دارد و حس ناامیدی را به کادر درمان منتقل می‌کند که تلاش و زحمت‌شان بی‌ثمر است. اگر جانمان را هم فدا کنیم، زندگی‌مان را هم برای درمان بیماران بگذاریم، انگار همه برای هیچ است.
خلیل‌زاده مقدم با تأکید بر این که تنها کسی که می‌تواند کمک کند خود مردم هستند، می‌افزاید: صحبت‌ها مشخص می‌کند بسیاری از بیماران مسافر و از میان زائران هستند و به نظر می‌رسد اگر قرار بود فقط خود جمعیت مشهد را پوشش دهیم، با این معضل مواجه نمی‌شدیم.
پذیرش بدحالان روی زمین
پذیرش بیماران روی زمین اتفاق جدیدی نیست. در روزهای گذشته از مراکز درمانی برخی استان‌ها تصاویری منتشر شد تا فاجعه کرونا و پیک پنجم را یادآور شود. حالا نوبت به مشهد رسیده؛ به طوری که به گفته برخی از پزشکان حاضر در بیمارستان‌ها گاهی مراجعه‌کننده‌های بدحال برای چند ساعت روی زمین خدمات درمانی را دریافت می‌کنند.
مدیر خدمات پرستاری بیمارستان ناظران مشهد با بیان این که بیمارستان‌های این کلانشهر بسیار شلوغ هستند، می‌گوید: چاره‌ای نداریم. مجبور هستیم؛ هر چند سعی می‌کنیم این وضعیت ماندگار نباشد. در این شرایط واقعا نمی‌دانم کادر درمان چطور و با چه عشق و علاقه‌ای کار می‌کنند.
محبوبه مختارپور با اشاره به سرریز بیماران هماتولوژی بیمارستان امام رضا(ع) به بیمارستان ناظران می‌افزاید: بخش هماتولوژی بیمارستان امام رضا(ع) تخلیه شد و به بیماران کرونایی اختصاص یافت. واکسیناسیون بیماران اوتیسم، سرطانی و … را هم در بیمارستان ناظران پذیرفتیم تا بار از بیمارستان‌های دیگر برداشته شود. یک کلینیک رمدسیور راه‌اندازی کرده‌ایم تا کمکی به تزریق رمدسیور باشد.
وی همچنین به کمبود تجهیزات هم اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: کمبود تجهیزات با توجه به سیل مراجعه‌کنندگان طبیعی است اما طی چند روز گذشته آستان قدس و خیران به کمک آمدند. همه باید دست به دست هم بدهند تا این بحران تمام شود.
نگرانی از روزهای آینده
رئیس بیمارستان فارابی مشهد هم تأکید می‌کند هم‌اکنون تخت‌های بیمارستانی به مرحله سر به سر نسبت به میزان مراجعه‌ها رسیده‌اند و همه نگرانی‌ها مربوط به روزهای آینده است.
کیومرث افسری با بیان این که ایجاد کلینیک‌های تزریق رمدسیور فعلا تا حدودی بحران کمبود تخت را حل کرده است، می‌گوید: تعداد مریض زیاد شده است و فضایی که قبلا تعریف شده عملا جوابگو نیست. در واقع هم‌اکنون میزان مراجعه و ترخیص ما به کمک کلینیک‌های رمدسیور سر به سر شده، اما اضافه‌شدن بیماران جدید و ادامه روند افزایشی ممکن است مشهد را به وضعیت وخیم برساند. این در حالی است که شهر شرایط عادی دارد و طبیعتا بیماران تصادفی و بیماران بدحال غیر کرونایی مراجعه می‌کنند و سرویس‌دهی به آنها با اختلال همراه خواهد بود.
به گفته وی دارو برای مریض‌های بستری کمبود ندارد و اگر کمبود سرم و دارو وجود دارد برای مریض‌های سرپایی است که هنوز وارد سیکل بستری نشده‌اند. افسری معتقد است اگر مردم پروتکل‌ها را رعایت کنند با توجه به تجربه مراکز درمانی در پیک‌های گذشته شرایط کنترل خواهد شد اما اگر مردم رعایت نکنند و فعالیت‌های عادی بدون رعایت پروتکل‌ها ادامه یابد قطعا این روند طولانی‌تر می‌شود و اتفاقات بدتری رقم خواهد خورد.
تاکسیرانی، پشتیبان فردوس‌های مشهد
کمبودها در مشهد فقط به سرم و داروهای بیماران کرونایی اختصاص ندارد. در روزهای گذشته خبرهای زیادی از کمبود تجهیزات و آمبولانس هم منتشر شد؛ تا جایی که رئیس سازمان تاکسیرانی مشهد از درخواست سازمان فردوس‌های این کلانشهر (سازمان آرامستان‌ها) برای سرویس‌دهی و جابه‌جایی اجساد در داخل آرامستان بهشت رضا(ع) یا آرامستان رضوان با خودروهای ون خبر داده بود.
مدیر روابط عمومی تاکسیرانی مشهد با تأیید این خبر به همشهری می‌گوید: روز سه‌شنبه، رئیس سازمان فردوس‌های مشهد در تماس تلفنی با تاکسیرانی درخواستی را مبنی بر کمک‌رسانی خودروهای تاکسی ون مطرح کردند.
همایون محمدیان توضیح می‌دهد: با این درخواست ما از ۲۲۰ راننده ون تحت پوشش رسمی سازمان خواستیم در صورت تمایل کد ملی خود را به سامانه پیامکی اعلام شده ارسال کنند. با توجه به این که فعلا آمبولانس از محل دیگری تامین شده است و انتقال فوتی‌ها به آرامستان با ون صورت خوش و اخلاقی ندارد، قرار شد ما پشتیبان این سازمان باشیم تا در صورت نیاز در مسیرهای کوتاه یا داخل محوطه‌های بیمارستانی انتقال فوتی‌ها با ون‌های تاکسیرانی انجام شود.
به گفته وی این اقدام با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فقط مربوط به رانندگانی خواهد بود که خودشان تمایل دارند و واکسن کرونا هم تزریق کرده‌اند. محمدیان با بیان این که رانندگان می‌توانند با توافقی که با سازمان فردوس‌ها می‌کنند، چند روز در آنجا فعالیت داشته باشند، ادامه می‌دهد: ما همچنین تاکسی‌هایی به نام تاکسی آسمانی داریم که به بیماران بی‌بضاعت، صعب‌العلاج، دیالیزی یا پرستاران خدمات‌دهی می‌کنند.
ارسال تجهیزات فوری از تهران
۸۰ درصد جمعیت ۶ میلیون و ۸۷۰ هزار نفری خراسان رضوی زیر پوشش خدمات دانشگاه علوم پزشکی مشهد هستند و دانشگاه‌های علوم پزشکی سبزوار، گناباد، تربت حیدریه و دانشکده‌های پزشکی نیشابور و تربت جام نیز بقیه جمعیت این استان را زیر پوشش خدمات بهداشتی و درمانی دارند. اوضاع علاوه بر مشهد در نیشابور و سبزوار هم خوب نیست؛ به طوری که در سبزوار با افزایش ۳۸ درصدی آمار بستری‌های کرونایی روبه‌رو هستیم و در نیشابور هم با تکمیل ظرفیت مراکز درمانی مسئولان به فکر تجهیز حسینیه یا ورزشگاه برای بستری بیماران افتاده‌اند. با درخواست وزارت کشور و تصویب آن در ستاد ملی مبارزه با کرونا پروازها از مبدا و مقصد دو شهر «مشهد» و «کیش» تا ۱۰ روز معادل ۵۰ درصد کاهش یافته تا از بار بیماری در دو استان بحرانی کم شود. هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران بنا بر اعلام نیاز دانشگاه علوم پزشکی مشهد و با توجه به شیوع موج پنجم کرونا اقدام به ارسال فوری ۵۰ مانیتورینگ علائم حیاتی ثابت، ۲۵ تخت ICU، پانزده ونتیلاتور به همراه تشک‌های مواج، اتوآنالیزر، سل کانتر، ساکشن و الکتروکاردیوگراف کرده و برای تربت جام تخت‌های ICU، ونتیلاتور، مانیتورینگ علائم حیاتی و سایر تجهیزات و به سبزوار نیز تخت‌های ICU، تخت و تشک بستری، دستگاه‌های ونتیلاتور، مانیتورینگ علائم حیاتی، الکتروکاردیوگراف، ساکشن و سایر تجهیزات ارسال شده است.
سفر وزیر بهداشت به مشهد
بعد از حاشیه‌های سفر دیرهنگام وزیر بهداشت به سیستان‌وبلوچستان در روزهای درگیری این استان با سویه دلتای کرونا در خراسان رضوی اوضاع طور دیگری رقم خورد. سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، روز دوشنبه طی تماس تلفنی با استاندار خراسان رضوی خواستار رسیدگی فوری به مشکلات و چالش‌های پیرامون بحران کرونا در کلانشهر مشهد شد. طی چند روز گذشته هم هیأت عالی‌رتبه وزارت بهداشت بازدیدهای میدانی از مراکز درمانی استان انجام داد و وزیر بهداشت هم روز چهارشنبه ۲۰مرداد به همراه ۲ نفر از معاونانش به مشهد سفر کرد. وزیر بهداشت در این سفر تأکید کرد که محدودکردن تردد و پرواز به مشهد برای جلوگیری از جابه‌جایی آلودگی از طریق هوایی و زمینی در دست پیگیری است.
بنا بر اعلام محمدصادق معتمدیان، استاندار خراسان رضوی، هم‌اکنون تمام ورودی‌های استان روی خودروهای غیر بومی بسته شده است. قبل از اعمال محدودیت‌ها هر هفته حدود ۱۳۰۰ پرواز به مشهد انجام می‌شد و روزانه ۷۰ قطار و ۳ هزار اتوبوس مسافران را بین دیگر نقاط کشور و مشهد جابه‌جا می‌کرد که این میزان کاهش قابل توجهی یافته و ظرفیت اشغال تخت در هتل‌ها به ۴۰ درصد رسیده است. حالا هتل‌ها به جای پذیرش زائران برای پذیرش بیماران آماده می‌شوند؛ به طوری که امیر سزاوار، رئیس هیأت‌مدیره جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی گفته است که هتل‌های مشهد برای اسکان بیماران کرونایی پس از ترخیص از بیمارستان و در دوره نقاهت اعلام آمادگی کرده‌اند.
بیش از ۳هزار نفر در بیمارستان‌های خراسان رضوی بستری هستند که ۷۰ درصد آنها در بیمارستان‌های کلانشهر مشهد به سر می‌برند و پزشکان و مسئولان استانی معتقدند اگر فکری به حال مشهد نشود در روزهای آینده با فاجعه انسانی بی‌سابقه در این کلانشهر مواجه خواهیم شد.