کیست کلیه چیست ؟
کلیهها خون را از مواد زائد پاک کرده و ادرار تولید میکنند. همانطور که افراد مسنتر میشوند، کیسههایی حاوی مایع به نام کیست (cyst) ممکن است در کلیهها شکل بگیرند که اینها اغلب کوچک، گرد و با جداره نازک هستند.
کیستهای کلیه تقریبا همیشه خوشخیم (غیرسرطانی) هستند، اغلب مشکلی ایجاد نمیکنند و بسیاری از افراد عمر طبیعی میکنند، بدون این که از وجود آنها در بدن خود مطلع باشند. 50 درصد افراد بالای 50 سال دارای کیست کلیه هستند.
انواع کیست کلیه کدامند ؟
1. کلیههای پلیکیستیک بالغین
شایعترین بیماری ارثی است که علائم آن معمولا قبل از 40 سالگی ظاهر میشود و کودکان مبتلا اغلب طول عمر کوتاهی دارند.
کلیهها بزرگ و دارای کیستهای متعدد میباشند. گاهی کیستها به اندازه یک توپ فوتبال با وزن 8 کیلوگرم هم میرسند.
علائم کلیههای پلیکیستیک وجود خون در ادرار و درد کلیه شایعترین علائم هستند. در صورت عفونت، کلیهها دردناک و همراه با تب و لرز است.
علائم تحریکی مثانه و نارسایی کلیه که با سردرد، تهوع، استفراغ، ضعف و کاهش وزن بروز میکند نیز وجود دارد.
گاهی بیمار متوجه یک توده شکمی میشود. در 60 تا 70 درصد از بیماران افزایش فشارخون وجود دارد.بسیاری از مبتلایان به بیماری پلیکیستیک کلیه دچار نارسایی کلیه میشوند.
درمان کلیههای پلیکیستیک : رژیم کم پروتئین و مایعات زیاد و عدم انجام فعالیتهای گرمکننده بدن. جراحی فقط در صورت نیاز صورت میگیرد.
توصیه می شودبرای پیگیری کیست ساده، سالانه سونوگرافی انجام شود. اگر تغییرات مشاهده شده، سرطان را مطرح کند، باید سی تی اسکن انجام شود.
2. کیست ساده
شایعترین و در عین حال کم اهمیتترین اختلال کیستیک کلیه است و احتمال بروز آن با افزایش سن بیشتر میشود.
اغلب بدون علامت هستند و زمانی علامتدار میشوند که به حدود 10 سانتیمتر برسند.اگر باعث ادرار خونی یا درد شکم شدند، حتما باید به فکر پیدایش سرطان در کیستها بود.
علائم کیست ساده کلیه : درد پهلو یا پشت به شکل متناوب و مبهم وجود دارد. در صورت اتساع دیواره کیست در اثر خونریزی به داخل آن، درد ناگهانی و شدید ظاهر میشود و گاه علائم شبیه زخم معده یا بیماری کیسه صفرا احساس میشود.
در صورت عفونی شدن کیست، علائم تب و درد پهلو وجود دارد.
درمان: سونوگرافی سالیانه برای پیگیری کیست از نظر اندازه، شکل و قوام آن توصیه میشود.
در صورت روشن بودن رنگ مایع داخل کیست، ضایعه خوشخیم است، ولی در صورت خونآلود بودن مایع، احتمال رشد سلول سرطانی زیاد است.
3. تومورهای بدخیم کلیه
تومور آدنوکارسینوم از دهه پنجم و ششم عمر با شیوع دو برابر در مردان دیده میشود. سیگار مهمترین عامل خطرساز است.
تقریبا یک سوم افراد در زمان تشخیص، متاستاز (پخش شدن سرطان) دارند که شایعترین محل آن ریه است، ولیکن کبد، استخوان، غدد لنفاوی مجاور و غده فوق کلیه نیز مکانهای شایع متاستاز هستند.
علائم تومورهای بدخیم کلیه : معمولا سه نشانه وجود خون در ادرار، درد پهلوها و توده قابل لمس وجود دارد. علائم متاستاز در 30 درصد موارد شامل سرفه، تنگی نفس، تشنج، سردرد و درد استخوان میباشد. افزایش فشارخون نیز در 40 درصد موارد وجود دارد که نسبت به داروهای ضد فشارخون مقاوم است.
درمان: در مراحل ابتدایی، تنها راه درمان برداشتن کلیه است و در حالت پیشرفته از دارو، رادیوتراپی، شیمیدرمانی و جراحی با توجه به شرایط بیمار استفاده میشود.
آیا کیست کلیه قابل درمان است ؟
برای تشخیص کیست کلیه، باید به اورولوژیست مراجعه کنید. پزشک Doctor احتمالا نمونه خون یا ادرار شما را برای بررسی عملکرد کلیه به آزمایشگاه خواهد فرستاد. همچنین ممکن است به آزمایشهای تصویری نیاز داشته باشید:
سی تی اسکن که با استفاده از اشعههای X، تصویری سه بعدی از کلیهها تهیه میکند.ام آر آی، که با استفاده از امواج مغناطیسی و رادیویی، از کلیهها عکس تهیه میکند.سونوگرافی، که با استفاده از امواج صوتی، از کلیهها عکس تهیه میکند.
اگر کیستها کوچک بوده و هیچ مشکلی برای کلیهها ایجاد نکنند، احتمالا نیازی به درمان نخواهند بود.
در این شرایط، باید هر ۶ تا ۱۲ ماه از کلیههای خود عکس بگیرید تا مطمئن شوید که کیست رشد نکرده است.برای درمان کیستهای بزرگتر میتوان از اسکلروتراپی و جراحی استفاده کرد.
سکلروتراپی کیست کلیه : از اسکلروتراپی برای تخلیه کیست استفاده میکنند. در این روش، طی بی حسی موضعی، پزشک با استفاده از سونوگرافی، سوزن نازکی را وارد کیست کرده و مایع درون آن را تخلیه میکند.
گاهی اوقات پزشک پس از تخلیه کیست، آن را با محلول الکل پر میکند تا از رشد مجدد آن جلوگیری کند. به احتمال زیاد پس از انجام این عمل میتوانید در همان روز مرخص شوید.
عمل جراحی کیست کلیه : اگر کیست باعث اختلال در عملکرد کلیه شود، نیاز دارید که با جراحی آن را خارج کنید. در حین انجام این عمل، شما بیهوش خواهید بود.
جراح معمولا با استفاده از لاپاروسکوپی، کیستها را از بین خواهد برد. ابتدا جراح کیست را تخلیه میکند، سپس دیوارههای کیست را میسوزاند. پس از جراحی، احتمالا یک یا دو روز باید در بیمارستان بمانید.
رژیم غذایی مناسب افراد مبتلا به کیست کلیه
کاهش دیورتیک ها در رژیم غذایی مانند شکر، چای، الکل، قهوه و نوشیدنی های گازدار نیز یکی از راههای کند کردن روند تشکیل یا جلوگیری از ایجاد کیست کلیوی است.
از این رو با مصرف این مواد بار اضافی بر روی کلیه وارد می شود بدن آب بیشتری از دست می دهد و اختلال در تعادل سدیم و پتاسیم ایجاد می گردد.
کاهش مصرف الکل به عنوان یک رژیم سلامت به طور قابل توجهی کاهش عملکرد کلیه را با ایجاد یک اقدام دیورتیک که منجر به کم آبی بدن و افزایش بی رویه کار کلیه ها برای حذف آلدهید زائد از دستگاه ادراری است را در بر دارد.
یک رژیم قلیایی به جای رژیم اسیدی، کلیه ها را تمیز می کند. رژیم قلیایی می تواند شامل غذاهایی مانند سبزیجات تازه و میوه ها، آب لیمو، آب، برنج قهوه ای، سوپ میسو و آب میوه های سبز باشد.
و رژیم غذایی اسیدی، شامل؛ مواد غذایی مانند شکر، گندم، لبنیات، گوشت قرمز، پرتقال، الکل، غذاهای کنسروی و فرآوری شده است.
تقریبا نیمی از افراد بالای ۵۰ سال یک یا چند کیست ساده کلیه دارند. اندازه ی این کیست ها با افزایش سن بزرگتر می شود، به طوری که بعد از ۱۰ سال ممکن است دو برابر شوند.
نوشیدن چای گیاهی مانند برگ قاصدک و چای سبز که به عنوان تابعی از فیلتراسیون کلیه ها حمایت و همچنین تغییرات ملایم انجام می دهند.
بهترین توصیه برای حفاظت از کلیه ها این است که اطمینان حاصل کنید مایعات کافی، حداقل ۲ لیتر آب در روز به بدن می رسانید.
یک واقعیت بدیهی؛ نقش کلیه ها در حذف مواد زائد از بدن “راه حلی برای آلودگی و سم زدایی است”.
هر روز یک سبزی سبز برای افزایش سم زدایی از کبد و فیلتر کردن کلیه در برنامه غذایی خود داشته باشید.
بعضی پیشنهاد آب چغندر تازه، هویج، کرفس، زنجبیل و هندوانه یا آناناس، سیب سبز و نعناع میدهند.
کم کردن غذاهایی مانند شکر، چای، قهوه، الکل، نوشیدنی های انرژی زا و نمک طعام (جایگزین برای این نمک دریای سلتیک) از رژیم غذایی نیز موثر است، زیرا اینها تمایل دارند روی مایعات در بدن معلق شوند.
کاهش سدیم (موجود در نمک طعام) در رژیم غذایی خود و جایگزینی با نمک دریایی یا نمکهای گیاهی نیز یکی دیگر از راههای متوقف سازی این فرآیند است.
سدیم برای سلامتی Health کلیه مهم است اما در مقدار زیاد اینطور نیست. نمک دریایی غنی از بسیاری از مواد معدنی بدون رطوبت است و آلومینیوم ندارد (که در نمک طعام برای حفظ نمک خشک استفاده می شود)
سوپ های سبزیجات غذایی بسیار مغذی برای سلامت کلیه هستند و همچنین میزان ph مناسب قلیایی برای کمک به بارگیری از سیستم فیلتراسیون کلیه را دارند.
می توانید با جوشاندن سویا و ترکیب سبزیجات مانند پیاز، کرفس، هویج، چغندر، اسفناج، نمک دریا، واکاما (سبزیجات دریایی/جلبک دریایی) سوپ تهیه کرده و یک فنجان از این سوپ را روزانه میل کنید.
این دستور غذا نیز بسیار غنی از مواد معدنی ای است ،که باز به تقویت و تغذیه کلیه ها کمک می کند.
کافئین، قندهای ساده و جایگزین های شکر، کلیه ها را تحریک می کنند.
بیشتر بخوانید :
علت و علائم کیست کلیه چیست؟
نفرولوژی چیست؟ متخصص نفرولوژی کیست؟
بیوپسی کلیه چیست و چگونه انجام میشود؟