Plaško در سال 1995 سقوط کرد. در عین حال مقرر شد کمیسیون حقیقت یاب تشکیل شود که علل حادثه را بررسی کند. این تیم به بررسی حادثه در Plaški پرداخت و گزارش در عرض سه ماه تهیه شد.
بر اساس مطالعات انجام شده، برخی از تاسیسات به صورت پایلوت در نظر گرفته شده و باید موضوع نگهداری آنها بررسی شود.
مبحث ملی مقررات ساختمان در اوایل دهه 90 تصویب شد اما این مبحث هنوز اجرایی نشده است در این مبحث به نحوه نگهداری ساختمان توجه شده است.
امسال یک ساختمان بلند در آبادان فروریخت و تعدادی از هموطنان در متروپل جان خود را از دست دادند.
به گزارش سلام نو، فارس آخرین وضعیت مطالعات پلاسکو، بررسی موضوع کد ملی ساختمان، آخرین وضعیت پل مترو و… را با حمزه شکیب رئیس سازمان نظام مهندسی کشور و رئیس سازمان نظام مهندسی کشور به بحث گذاشته است. تیم بررسی حادثه پلاسکو و عضو سابق شورای شهر تهران.
ساختمان پلاسکو نماد یکی از ساختمان های بلند تهران بود و باید برای آن سیستم سازه ای خاصی در نظر گرفته می شد تا دچار بحران نشود. سیستم های امنیتی باید برای ساختمان های تجاری و اداری دیده شود. در اطراف ساختمان باید ستون ها قرار داده شود و پله ها و آسانسورها در نظر گرفته شود، آیا در ساختمان های تهران این اقدامات در نظر گرفته شده است؟
اصول ایمنی و سازه را باید در ساختمان ها دید/ساختمان ها نباید سنتی باشد/ بیش از هزار ساختمان بلند در تهران داریم و شاید بیش از 90 درصد آن ها به صورت سنتی نگهداری شود.
در سال 1340 سیستم امنیتی معرفی شد که در دنیا شناخته شده بود و دو سال بعد این سیستم در کشور ما نیز راه اندازی شد. اصول ایمنی و سازه ای باید در ساختمان ها رعایت شود و ساختمان ها نباید سنتی باشند. بیش از هزار ساختمان بلند در تهران داریم که شاید بیش از 90 درصد آن ها به صورت سنتی نگهداری می شود. یک سازه ممکن است هنگام ساخت ایمن باشد، اما پس از آن باید برای حفظ ایمنی آن نگهداری شود. اگر اقدامات ایمنی رعایت نشود، سازه ممکن است ناایمن شود.
چرا در اجرای مقررات ملی ساختمان مشکل وجود دارد؟
در سال 92 موضوع مقررات ملی تصویب شد. این مبحث برای نگهداری ساختمان بود که بعد از 9 سال هنوز اجرایی نشده است. در این تاپیک درخواست هایی مبنی بر نگهداری ساختمان ها توسط مالکین مطرح شد و نحوه نگهداری اعلام شد. مثلا؛ اگر درخت جلوی در خانه خشک شود شهرداری باید چه کسانی را مجازات کند؟ مالک باید مراقب باشد، آبیاری کند و مطمئن شود که درخت خشک نشود. برای نگهداری ساختمان هم همینطور است، باید الزامات نگهداری وجود داشته باشد تا ساختمان های ناایمن مانند پلاسکو در حال ریزش نداشته باشیم. این اتفاقات به دلیل نگهداری مناسب رخ می دهد. اگر تعمیر و نگهداری انجام شود، بسیاری از مشکلات پیش نخواهد آمد.
وقتی حادثه ای رخ می دهد، باید از آن درس بگیریم. در دی ماه سال 95 پلاسکو فروریخت و در آن زمان عده ای با هیجان آمدند و از ساختمان ها مراقبت کردند. حتی در آن مرحله، دولت یک تیم حقیقت یاب را فرستاد تا دریابد که مشکل از کجاست. شهرداری و شورا تیمی را برای بررسی این موضوع تشکیل دادند و پیشنهاد کردند که این مسائل بررسی شود. من مسئول تیم بازرسی پلاسکو بودم. گزارش خوبی تهیه شد و سناریوهای مختلفی در خصوص علت این حادثه و عملکرد سازه مطرح شد و توانستیم علت تخریب را پیدا کنیم و در نهایت به نتیجه رسیدیم. در آن زمان پیشنهاداتی مطرح شد که همان مطالعاتی که پس از فروریختن پلاسک انجام شد، ابتدا به صورت پایلوت در چند ساختمان انجام شود. ما مجبور شدیم چندین ساختمان را با سیستم های ساختاری مختلف مطالعه کنیم. آیا مدل سازی و مطالعه مکانیسم فروپاشی ناشی از آتش سوزی و زمانی که این اقدامات رخ می دهد، باید به آتش نشانان آموزش داد که در هنگام ورود به چنین حوادثی چه کاری انجام دهند؟
ویژگی های نقش برجسته در ساختمان های بلند چیست؟
برای حادثه آتش سوزی بخشی از کار فیزیکی است و باید با مسائل فنی آشنا باشید. آتش نشان ها باید بدانند در ساختمان های بلند چه کاری انجام دهند. ساختار را بشناسید و مطالعات لازم را داشته باشید و همچنین مکانیسم تخریب را بشناسید. در صورت بروز آتش سوزی در طبقات بالا چگونه رفتار کنیم. اگر آتش سوزی در طبقات پایین و میانی بود، سناریو فرق می کند و باید بر اساس سناریوهای مختلف راه حلی برای امدادرسانی داشته باشند تا حادثه دیگری مانند پلاسکو که آتش نشانان جان خود را از دست دادند، نداشته باشیم.
چرا مطالعات انجام نشده است؟
الزام قانونی نبود/ مراکز متولی در عمل نتایج را نپذیرفتند و فقط شفاهی پذیرفتند/فقط مطالعات مورد تقدیر و تشکر قرار گرفت.
در مطالعاتی که بعد از فروپاشی پلاسک انجام شد، همه این موارد لحاظ شد، اما پیشنهاداتی دادیم و کار به جایی نرسید. دلیلش هم این است که از یک طرف الزام قانونی وجود نداشت و از طرف دیگر متولیان مراکز عملاً از نتیجه استقبال نکردند و فقط به صورت شفاهی از مطالعات ما استقبال و تقدیر و تشکر کردند.
مطالعات ما در اکثر کشورها به عنوان مقاله منتشر شده و مورد استناد قرار گرفته است
مطالعات ما در اکثر کشورها به عنوان مقاله منتشر شده و مورد استناد قرار گرفته است. مطالعه 600 صفحه ای ما در کتابخانه است و کسی از آن استفاده نمی کند. این در حالی است که بسیاری از کشورهای جهان از این مطالعات استفاده می کنند.
چرا از آن استفاده نمی کنند؟
وقتی پروژه ای را شروع می کنیم، باید آن را طراحی کنیم، مرحله به مرحله آن را حرکت دهیم و به بهره برداری برسانیم/به مدیریت برمی گردد.
متاسفانه این موضوع به مدیریت برمی گردد. زمانی که حادثه ای رخ می دهد، همه سعی می کنند مشکل را حل کنند، اما بعد فراموش می کنند. نگاه کن ما فقط به دنبال چیزها نیستیم، بلکه وقتی پروژه ای را شروع می کنیم، باید آن را طراحی کنیم، مرحله به مرحله حرکت دهیم و عملیاتی کنیم.
در کجا از مطالعات استفاده شده است؟
با اعلام آمادگی خلبان/همکاران مدیریت بحران و آتش نشانی، باید چندین ساختمان فعال شود.
مجددا پیشنهاد دادیم دوستانی از سازمان آتش نشانی و مدیریت بحران هم هستند و برای شروع کار و تست برخی امکانات و سپس آموزش نیروها اعلام آمادگی کردند. وقتی نیروها با سناریوها آشنا باشند، کار را راحت‌تر انجام می‌دهند. اما متاسفانه هیچ تصمیم عملیاتی در این زمینه اتخاذ نشده است.
سه ماه طول کشید تا این گزارش 600 صفحه ای را تهیه کنیم
3 ماه مطالعات انجام شد/ از سال 1395 مطالعات پلاسکو در حال فروپاشی است و هیچ نتیجه ای نداشته است.
من مسئول تهیه این گزارش 600 صفحه ای بودم. ما یک تیم حقیقت یاب داشتیم. مطالعات را شروع کردیم و تمام مشکلات فنی بررسی شد و تقریباً چند ماه پس از حادثه پلاسک در اردیبهشت ماه، مطالعات به پایان رسید، اما این مطالعات همچنان بلااستفاده مانده است. ما در عرض سه ماه تمام مطالعات لازم را برای پلاسکو انجام دادیم اما از سال 1395 این مطالعات به هم ریخته و نتیجه ای نداشته است.
آیا ساختمان های ناایمن شهر هم مانند پلاسکو مشکلاتی دارند و آیا می توان از این مطالعات استفاده کرد؟
هنگامی که سازه به ارتفاع می رسد، ایمنی باید بر این اساس در نظر گرفته شود
ما هم مانند ساختمان پلاسکو ساختمان های ناایمن زیادی داریم که باید به آنها فکر کنیم. هنگامی که سازه به ارتفاع می رسد، ایمنی باید بر این اساس در نظر گرفته شود.
ساختمان پلاسکو در گذشته نماد ساختمان های بلند کشور بود/ حدود هزار ساختمان بلند بالای 12 طبقه داریم/ به درستی نگهداری نمی شود/ اگر ضوابط ایمنی ساختمان ها اجرا می شد باز هم پلاسکو داشتیم.
ببینید ساختمان پلاسکو زمانی نماد ساختمان های بلند کشور بود و الان حدود هزار ساختمان بلند بالای 12 طبقه داریم. اما حفظ نمی شوند و نیاز به اراده برای رعایت آنها است، قطعاً اگر مقررات ایمنی ساخت و ساز اعمال می شد، باز هم پلاسکو داشتیم.
درباره امنیت ساختمان های تهران توضیح دهید؟
بعد از زلزله رودبار ساخت و سازهای ما بهتر انجام شده است اما هنوز مشکلات زیادی وجود دارد که باید حل شود.
در مورد حادثه متروپل توضیح دهید؟ روند صدور مجوز چگونه بود؟ چه کسی بر این کار نظارت داشت؟
ساختمان بلند آبادان به حدود پنج – شش ساختمان می رسد/ با توجه به وجود منطقه آزاد تجاری، ساخت و ساز مشمول قوانین دیگری است و تا سال 1395 مجوز صادر می شود.
در مورد حادثه متروپل هم باید بگویم که آبادان شهری است که ساختمان های بلند آن که بیش از 10 طبقه است، با وجود اینکه متروپل قبل از اخذ مجوز شروع به ساخت و ساز کرده است، به حدود پنج یا شش ساختمان می رسد و به دلیل وجود … تجارت منطقه آزاد مشمول سایر قوانین است و مجوز صادر شده تا سال 1395 به گونه ای است که سازمان نظام مهندسی به طور رسمی در چرخه طراحی و تحقق وجود نداشته است.
این تاسیسات به دلیل زیر بار ثقلی نیمی از آن هنوز به بهره برداری نرسیده است و متاسفانه برای این ساختمان سازوکار طراحی و اجرای مناسبی پیش بینی نشده است.
همین جا بگویم که ساختمان هنوز راه اندازی نشده بود، زیر نیمی از بار ثقلی خود بود و با این وضعیت مواجه شد. متاسفانه مکانیزم طراحی و اجرای مناسبی برای این بنا پیش بینی نشده است.
در صورت آتش سوزی باید مکانیزم فروپاشی وجود داشته باشد، البته این کار از قبل شروع شده است، اما متاسفانه رعایت نشد.
ما هزار ساختمان بلندمرتبه داریم که برای آنها باید مواردی از جمله تدوین دستورالعمل ها و مکانیسم سرریز را پایلوت کنیم. در صورت وقوع حریق در این ساختمان ها باید بدانیم کدام طبقات مستعد ریزش هستند و آن اطلاعات را پس از سرشماری به آتش نشانی های منطقه برسانیم تا سازه را بشناسند و در صورت آتش سوزی مکانیزم ریزش داشته باشند.البته این کار از قبل شروع شده ولی متاسفانه ادامه پیدا نکرد.
چرا سه طبقه به متروپل اضافه شد؟
سیستم سازه ای بسیار عجیب و غریب که در دنیا وجود ندارد/از هیچ قاعده و قانونی پیروی نمی کند/این ساختمان خارج از روال معمول انجام شده است/البته در استان های دیگر نیز موارد مشابهی داریم و باید روند آن اصلاح شود.
متروپل در ابتدا برای 9 طبقه طراحی شده بود اما از افراد واجد شرایط برای آن استفاده نمی کند، سپس سه طبقه اضافه می کند و تعدادی ستون را حذف می کند و یک سیستم سازه ای بسیار عجیب اجرا می کند که مشابه آن در دنیا نیست، هیچ قانون و مقرراتی در آن وجود ندارد. مورد توجه قرار نگرفته است و متأسفانه این افراد آنقدر قدرت دارند که هیچکس نمی تواند برود و نظارت کند و این ساختمان خارج از روال عادی انجام شده است.
آیا مطالعات انجام شده قابل اجرا هستند؟ این را توضیح دهید.
ما از سیستم های سازمانی داخلی و خارجی پیروی نمی کنیم/ دانش علوم مهندسی کشورمان جزو پنج کشور برتر دنیاست.
ما دانش و توانایی لازم را داریم، دانش مهندسی در کشور ما جزو پنج کشور برتر دنیاست، اما متأسفانه به دلیل عدم نظارت بر سیستم های داخلی و خارجی سازمان، این دانش و علم کاربردی نیست. ما باید به سمت یک محصول نهایی استاندارد حرکت کنیم.