معرفی قرص اتامبوتول و موارد مصرف آن

موارد مصرف و عوارض جانبی اتامبوتول

اتامبوتول (Ethambutol) بدون نام اختصاری و تجارتی خاصی در بازار برای دسترسی وجود دارد. داروی اتامبوتول جزو طبقه بندی دارویی داروی درمان بیماری سل می باشد. شایان ذکر است که میزان خطر مصرف بیش از دوز مجاز دارو نسبتا زیاد است و میزان وابستگی و اعتیاد به دارو کم می باشد. برای مصرف داروی اتامبوتول احتیاج به نسخه پزشک است و در صورت تشخیص پزشک قابل استفاده براى عموم می باشد.

اتامبوتول یک نوع آنتی بیوتیک است که برای درمان بیماری سل به کار می رود. برای بالا بردن تأثیر این دارو باید آن را با داروهای دیگر ضد سل ترکیب نمود. این دارو بیشتر توسط افراد باید مصرف شود که بیماری سل آنها مزمن و طولانی مدت باشد. داروی اتامبوتول فقط به شکل قرص در داروخانه ها عرضه می شود.

اتامبوتول همراه با سایر داروهای ضد سل در درمان این بیماری مصرف می شود. در صورتی که خطر بروز مقاومت دارویی کم است، می توان این دارو را از رژیم درمانی حذف کرد.

مکانیسم اثر اتامبوتول

اتامبومول یک آنتی بیوتیک باکتریواستاتیک است که به نظر می رسد در سنتز RNA تداخل نماید.

فارماکوکینتیک اتامبوتول

این دارو از راه خوراکی به سرعت جذب می شود و در اکثر بافتها ومایعات جذب می شود ودر اکثر بافتها و مایعات بدن انتشار می یابد. اوج غلضت سرمی اتامبوتول 2-4 پس از مصرف خوراکی حاصل می شود. نیمه عمر دارو 3/4 ساعت است که در صورت عیب کار کلیه ممکن است تا 8 ساعت افزایش یابد. دفع این دارو عمدتاً کلیوی است، اما مقداری از دارو نیز از راه مدفوع دفع می گردد.

مقدار و نحوه مصرف اتامبوتول

درمان سل در بزرگسالان: mg/kg 25 – 15 یک بار در روز یا mg/kg 50 تا حداکثر 2.5 گرم دو بار در هفته یا mg/kg 30 – 25 تا حداکثر 2.5 گرم سه بار در هفته.

اثرات این دارو چندین روز پس از شروع درمان با دارو ظاهر می شوند. ضمنا این اثرات مدت بیشتر از ۲۴ ساعت پس از قطع مصرف هر دوز دارو در بدن دوام خواهند داشت. یاداوری می شود که برای قطع مصرف دارو دوره درمان با این دارو را کامل کنید حتی اگر احساس بهبودی نمودید. زیرا ممکن است منشأ عفونت هنوز فعال باشد. قطع ناگهانی درمان، موجب عود مجدد علائم بیماری می گردد.

موارد منع مصرف اتامبوتول

این دارو کودکان کم سن ودر بیماران مبتلا به نوریت ابتیک و دید ضعیف نباید مصرف شود.

مصرف اتامبوتول در دوران بارداری و شیردهی

مصرف دارو برای زنان حامله چون مفید بودن این مصرف این دارو در دوران حاملگی ثابت نشده است لذا بهتر است با پزشک مشورت نمایید. مصرف دارو برای زنان شیرده چون دارو در شیر مادر ترشح می شود و ممکن است روی بچه تأثیر بگذارد لذا بهتر است با پزشک مشورت شود.

مصرف اتامبوتول در کودکان و افراد مسن

مصرف دارو برای بچه ها و اطفال معمولا برای بچه های زیر ۱۳ سال مجاز نمی باشد. ،مصرف دارو برای افراد بالای ۶۰ سال به دلیل احتمال وقوع عوارض شدید با کاهش دوز مصرفی دارو ضرورت دارد .

چون دارو می تواند موجب سرگیجه شود لذا کلیه رانندگان و افرادی که کارهای پرمخاطره انجام می دهند بهتر است هنگام مصرف این دارو از فعالیت های مربوطه پرهیز کنند.

نکته: مصرف بیش از حد و طولانی مدت این دارو باعث آسیب های چشمی می شود.

عوارض جانبی اتامبوتول

• 
  اعصاب مرکزی: تب، عدم تعادل، بی‌حالی، سردرد، گیجی، توهم.
• 
  چشم: نوریت عصب بینائی، خونریزی شبکیه.
• 
  دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، دل درد، بی‌اشتهایی، یرقان کلستاتیک، اختلال گذرا در عملکرد کبد.
• 
  ادراری – تناسلی: نفریت بینابینی.
• 
  خون: نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی، کلوپنی.
• 
  پوست: خارش، درماتیت، سندرم استیونس جانسون.
• 
  سایر عوارض: آنافیلاکسی، نوریت محیطی.

هشدار ها در رابطه با اتامبوتول

در صورت ابتلا بیمار به عیب کار کلیه، باید مقدار مصرف دارو کاهش داده شود. باید به بیمار تذکر داد که در صورت بروز هر گونه تغییر در بینایی بلافاصله به پزشک مراجعه نماید.

مصرف اتامبوتول در کودکان با سن کمتر از 5 سال باید با احتیاط و بادر نظر گرفتن علائم مسمومیت با دارو ( اختلاف بینایی) صورت گیرد.

ملاحظات اختصاصی اتامبوتول

1- قبل از شروع درمان از طریق کشت و آنتی بیوگرام باید از اثر بخش بودن اتامبوتول اطمینان حاصل کرد.

2- قبل از شروع درمان با اتامبوتول بیمار باید تحت معاینات چشمی قرار گرفته و در حین درمان نیز این معاینات ادامه یابد. بیمارانی که روزانه بیش از mg/kg 15 اتامبوتول دریافت می‌کنند، به صورت ماهیانه باید تحت معاینات افتالموسکوپی، سنجش بینایی و آزمون افتراق رنگ قرار گیرند.

3- در حین درمان باید از بیمار در رابطه با علائم چشمی از جمله تاری دید سؤال کرد.

4- با شروع اختلال در تیز بینی بیمار دارو باید قطع شود.

5- چشم‌ها باید به صورت جداگانه و با هم تحت معاینه قرار گیرند.

6- بیماران با نارسایی کلیه باید از لحاظ حجم دریافتی و دفعی تحت کنترل بوده و در صورت بروز هرگونه تغییری در حجم ادرار اقدامات پزشکی مورد نیاز در نظر گرفته شود.

7- در طی درمان با اتامبوتول بیمار باید از نظر عملکرد کلیوی، کبدی، شمارش کامل گلبولی و سطح سری اسیداوریک تحت نظر باشد.

8- در صورت بروز تحریک گوارش دارو با غذا مصرف شود.

9- شایع ترین عارضه جانبی اتامبوتول، نوریت عصب بینایی است.

10- نوریت محیطی به صورت احساس مور مور شدن اندام‌ها و کرختی انگشتان تظاهر می‌یابد.

نکات قابل توصیه به بیمار برای مصرف اتامبوتول

بیمار باید با رعایت دقیق رژیم درمانی و ضرورت انجام آزمایش‌های ادواری آشنا شود. بیمار باید با طولانی بودن دوره درمان آشنا باشد.

بیمار باید بلافاصله بعد از شروع علائمی از قبیل تاری دید، تغییر در درک و دید رنگ‌ها، کاهش میدان دید و یا هرگونه علامت دیگر چشمی به پزشک مراجعه نماید.

شرایط نگهداری اتامبوتول

این دارو باید در یک محفظه سربسته در جای خشک و خنک دور از دسترسی کودکان نگهداری شود.

بیشتر بخوانید:

موارد مصرف ایزونیازید (Isoniazid(INH

معرفی داروی کاپرئومایسین و موارد مصرف آن

همه چیز در مورد قرص پیرازینامید