غذای کمکی را از چه سنی شروع کنیم ؟

شروع غذای کمکی نوزاد

شروع غذای کمکی نوزاد شیرخوار پس از اینکه مقداری بزرگ‌تر یا به قولی استخوانش سفت می‌شود، به دورانی می‌رسد که دوست دارد وسایل رنگارنگی را با دهانش بگیرد.

بزرگ‌ترها و به ویژه مادربزرگ‌ها او را در آغوش می‌گیرند و از همه خوراکی‌ها به او می‌چشانند چراکه تصور می‌کنند ندادن آنچه بچه می‌خواهد، روحش کودک را می‌آزارد و باید از همان 3، 4 ماهگی با مزه‌ها آشنا شود.

اکثر متخصصان کودک بر این اعتقادند چشاندن غذاها برای کودک مضر است و تا اتمام شش ماهگی چیزی غیر از شیر مادر و ویتامین نباید به کودک داد.

مادری که قورمه‌سبزی می‌خورد، سبزی یا فسنجان می‌خورد، هر بار مزه شیرش تفاوت دارد و بچه‌های شیرمادرخوار با تنوع مزه‌ها آشنا هستند و لازم نیست برای آشنایی با مزه‌ها هر ماده غذایی را به او بچشانند ولی شیرخشک فقط یک مزه دارد.

گمان نکنید تقلای کودک برای آن ماده غذایی است؛ چون بچه‌ها حتی آشغال‌ها و اشیای رنگارنگ را با ولع دنبال می‌کنند و به دهان می‌برند.

نباید تا 6 ماهگی او را بر سر سفره رنگین ببرید. رژیم مناسب او فقط شیر مادرش است اما درباره شروع غذای کمکی هم نکاتی وجود دارد که باید بدانیم.

برای شروع غذای کمکی

باید آن را با فاصله مثلاً 5 تا 7 روز یا حداقل 4 تا 5 روز بین شیر دادن ها انجام داد تا کودک با طعم غذای جدید آشنا شود و اگر غذایی به کودک نساخت بدانیم کدام غذاست.

اگر کودک به غذایی تمایل نداشت نباید به اجبار آن غذا را به او بدهیم .

پایه و اساس بد غذا شدن کودکان در این زمان شروع می شود که مادر توجهی به تمایل کودک در غذا خوردن ندارد و به اجبار غذا را به او می دهد و این باعث می شود که کودک هر غذایی را با خواهش و جایزه گرفتن بخورد! غذاهای کمکی باید به مقدار کم شروع شود.

به عنوان مثال هنگام استفاده از زرده تخم مرغ بایستی در روزهای اول به اندازه یک نخود به کودک داده شود و هر روز به اندازه یک نخود اضافه شود و چون زرده تخم مرغ آب پز ، گلوی بچه را می گیرد ، باید با شیر مخلوط شود.

می توانیم زرده تخم مرغ را در طول یکماه به کودک بدهیم یا هنگامی که می خواهیم به کودک فرنی بدهیم معمولاً در روزهای اول دو و یا سه نوبت ، هر نوبت دو قاشق غذاخوری به کودک می دهیم .

نباید انتظار داشت کودکی که تازه غذای کمکی را شروع کرده مثلاً یک فنجان فرنی میل کند زیرا دستگاه گوارش فقط به شیر عادت داشته و دادن سایر غذاها باید با احتیاط باشد.

به تدریج که کودک به غذای کمکی عادت می کند باید غلظت غذا را بالا ببرد .

نکته دیگر رعایت نکات بهداشتی در غدا دادن به کودک است . غذای کمکی را حتماً با قاشق ، کاسه و فنجان به کودک بدهید تا خوردن غذا با قاشق را بیاموزد .

بهتر است غذای کمکی را ابتدا از آب سیب شروع کنیم

از مرکبات و آب لیمو (در فصلی که هستند) و آب پرتقال شروع نکنیم! از میوه های نرم به صورت رنده شده می توانیم استفاده کنیم و سپس از حبوبات که بهتر است به علت نفاخ بودن قبل از 8 ماهگی وارد غذای کودک نشوند .

ضمن اینکه قبل از تهیه ، آنها را به مدت 10 تا 12 ساعت در آب خیس کنیم و آب آن را موقع استفاده دور بریزیم! معمولاً قندهای غیر قابل هضم نفاخ ، محلول در آب هستند بدین ترتیب تا حدود زیادی حذف می شوند.

اگر پوست دانه حبوبات گرفته شود و در غذای کودک استفاده شود ، مفید است . به هر حال نکته مهم این است که معمولاً از حدود نه ماهگی تغذیه کودک را از قسمت نرم غذای سفره آغاز می کنیم تا با انواع غذاها آشنا شوند .

اما توجه داشته باشید قبل از اینکه کودک به سن یک سالگی برسد بهتر از به غذایش نمک و ادویه اضافه نشود!

غذای کمکی را از چه سنی شروع کنیم ؟

بهترین موقع برای شروع غذای کمکی کودک پایان شش ماهگی، یعنی 180 روز بعد از تولد است چراکه از شش ماهگی به بعد نیاز اغلب شیرخواران به انرژی و برخی ریزمغذی‌ها مانند آهن، روی و… افزایش می‌یابد که باید از طریق غذای کمکی تامین شود .

دوم اینکه ذخیره آهن شیرخواری که به موقع متولد شده تقریبا حوالی شش ماهگی به حداقل می‌رسد. بنابراین اگر آهن را از طریق غذاهای کمکی و قطره یا شربت آهن دریافت نکند ممکن است مبتلا به کم‌خونی شود.

ادامه دادن تغذیه با شیر مادر

کودکان معمولا حجم زیادی از غذای کمکی را نمی خورند. آنها شیر مادر را ترجیح می دهند. باید به خاطر داشت که غذای کمکی مکمل شیر مادر است و نباید کودک را مجبور به خوردن آن کرد.

بهترین زمان برای دادن غذای کمکی زمانی است که کودک با شیر مادر تغذیه شده و اشتهای کمتری دارد. غذای کمکی نباید اشتهای کودک به شیر مادر را از بین ببرد.

اجتناب از عسل و شیر گاو

اکثر متخصصان اطفال توصیه می کنند که تا یک سالگی از دادن عسل و شیر گاو به کودکان خودداری کنید. دلیل آن می تواند هضم مشکل و کامل نبودن دستگاه گوارشی کودک باشد.

همچنین خوردن عسل توسط کودکان زیر یکسال، ریسک ابتلا به بیماری بتولیسم را افزایش می دهد.

نشانه های آمادگی کودک برای خوردن غذای کمکی

1. 
   حداقل چهار ماه دارد و وزنش دو برابر هنگام تولدش شده است.
2. 
   در شیرخواران مبتلا به کولیک (دلدرد) و حساسیت دستگاه گوارش، گریه های طولانی و شبانه پایان یافته است.
3. 
   شروع به بیدار شدن مکرر در شب میکند، درحالیکه قبلاً خوب می خوابید.
4. 
   شروع به ابراز علاقه به آنچه شما میخورید میکند.
5. 
   چیزهایی مانند جغجغه را در دهانش میکند و می جود.
6. 
   میتواند پوره رقیق را در دهانش نگه دارد.
7. 
   ظاهرا تنها با تغذیه از شیر سیر نمی شود و شروع به تقاضای شیر بیشتری میکند.
8. 
   کودک به خوردن غذای سر سفره علاقه نشان می دهد
9. 
   کودک دهان را به حالت جویدن تکان می دهد و حرکت زبانش تغییر می کند.
10. 
    دست دراز کرده و تمایل دارد که غذای والدین را بگیرد.
11. 
    اگر کودک شما ناگهان درخواست غذای بیشتری کند درحالیکه ۵ بار تغذیه در روز او را کاملاً راضی کرده و هنوز بعد از نوشیدن شیر به نظر گرسنه می آید یا شروع به بیدار شدنهای متوالی برای شیر در طول شب میکند، درصورتیکه قبلاً به طور کامل می خوابید.
12. 
    نیاز کودک شیرخوار شما به منابع مختلف غذایی همزمان با رشد علایق به دنیای خارج می باشد. کودک ممکن است به ظاهر علاقه کمتری به تغذیه از سینه یا شیشه نشان دهد و پس از چند دقیقه شیرخوردن مکیدن را متوقف کرده سعی میکند بنشیند و اطراف را نگاه کند یا به جای نوشیدن شیر از شیشه سرشیشه را مک زده یا شروع به گاز کرفتن آن کند.
13. 
    خصوصاً شیرمادر بعد از شش ماهگی به تنهایی قادر به رفع نیازهای غذایی کودک نیست چون در این سن وزن شیرخوار بیش از دو برابر وزن تولد می شود.
14. 
    دستگاه گوارش شیرخوار در این سنین (پایان چهار الی شش ماهگی) برای پذیرش غذای جامد آمادگی لازم را پیدا می کند و شیرخوار قادر است غذای نیمه جامد را در دهان به حلق هدایت کند و بلع را کامل انجام دهد.
15. 
    ذخیره آهن بدن در این سن به حداقل می رسد.
16. 
    شیرخوار توانایی نشستن و برداشتن تکه های غذا را پیدا می کند.
17. 
    اگر کودک خیلی درشت و گرسنه است و در سه ماهگی هر دو ساعت احساس گرسنگی میکند، میتوان غذای کمکی را شروع نمود.(توجه کنید نق زدنهای کودکان وابسته به سینه که با خوردن چند مک شیر آرام میشوند احساس گرسنگی نیست.)
18. 
    اگر کودک شما نارس است به طور معمول جامدات نباید قبل از ۱۶ هفته پس از زمان صحیح تولد به او داده شود. در عین حال این کودکان اغلب گرسنه اند و شروع زود هنگام جامدات ممکن است توصیه شود. در حقیقت آنها نیز از همان چهارتا شش ماهگی بعد از تولد غذاخور میشوند اما چهارتا شش ماهگی آنها چهار تا شش ماهگی واقعی نیست.
19. 
    اگر با شروع غذای کمکی نوزاد دچار اسهال گردید، این نشانه آن است که باید غذای کمکی را قطع نمائید، زیرا دستگاه گوارش هنوز آمادگی پذیرش غذای نیمه جامد را پیدا نکرده. به محض مشاهده حساسیت های کولیکی یا درد های شکمی در نوزاد با پزشک نوزاد مشورت نموده و یا غذای حساسیت زا را قطع نمائید.
20. 
    در شیرخوارانی که از شیرمادر تغذیه می نمایند، اگر پس از شروع غذای کمکی سرعت رشد شیرخوار کاهش یافت، این می تواند به دلیل کاهش مکیدن و ترشح شیر از سینه مادر باشد، لذا می بایست تغذیه با غذای کمکی را متوقف نمود و در این خصوص با پزشک کودک مشاوره نمود.

بیشتر بخوانید :

دانستنی های شروع تغذیه تکمیلی کودک

علائم لازم برای شروع دادن غذای جامد و تکمیلی در کودکان کدام است؟

سن مناسب برای دادن غذای جامد به کودکان از چه زمانی است؟

انواع سرلاک : خواص بی نظیر سرلاک برای نوزادان

بهترین سن شروع میوه در کودکان چه سنی است

وقتی دادن غذای کمکی در پایان 6 ماهگی آغاز شود، باز هم باید تا پایان یک سالگی غذای اصلی شیر باشد و باید به مادران توصیه کرد، نه تنها وعده های دادن شیر را کم نکنند بلکه با زیاد کردن آن باعث شوند تولید شیر بیشتر شود.

وقتی مادر اشتباها به شیرخوار غذای کمکی بیشتری میدهد، بچه برای مدت بیشتری می خوابد، دفعات مکیدن پستان کمترمی شود و شیر مادر کاهش می یابد. بهتر است تا پایان یک سالگی غذای اصلی شیر باشد.