عمل بینی همراه با عوارض آن

عمل بینی همراه با عوارض آن

بيني فقط مجرايي براي عبور هواي استنشاقي نيست بلکه بيني ضمن عبور هواي استنشاقي آن را کاملاً تميز، گرم و مرطوب مي نمايد و بديهي است انسداد بيني فرد را از اين امتيازات محروم مي سازد.صورت در معرض ديد ترين قسمت بدن ماست و بيني در مرکز آن واقع شده و برجسته است لذا اشکالات ساختماني بيني براي تمام افراد بوضوح قابل رويت است.از طرف ديگر تنفس از طريق بيني براي سلامتي ما حائز اهميت فوق العاده اي است، بيني فقط مجرايي براي عبور هواي استنشاقي نيست بلکه بيني ضمن عبور هواي استنشاقي آن را کاملاً تميز، گرم و مرطوب مي نمايد و بديهي است انسداد بيني فرد را از اين امتيازات محروم مي سازد.

توجه به دو ويژگي فوق الذکر يعني اهميت تنفس از طريق بيني و تأثير شگرف ظاهر بيني بر روي چهرۀ فرد بيانگر اين است که جراح بيني بايد علاوه بر برخورداري از دانش لازمه از تجربۀ کافي نيز برخوردار باشد به نحوي که بتواند بين حفظ عملکرد بيني و رسيدن به بيني زيباتر تعادل برقرار کند و به عبارت ديگر جراح با تجربه قبل از اينکه هر تغييري را بر روي ظاهر بيني اعمال کند در نظر خواهد گرفت که اين تغيير باعث مختل شدن عملکرد بيني و انسداد بيني نشود.

در گذشته اي نه چندان دور جراحي پلاستيک بيني محدود به کوچک کردن و جمع کردن بيني بود و بيني اي مورد قبول بود که کوچک وسر بالا و قوس دار و اصطلاحاً عروسکي باشد امّـــا امروزه علم جراحي پلاستيک بيني نيز دستخوش تحولي شگرف شده است به نحوي که « رينوپلاستي تقويتي » در حال از رده خارج کردن « رينوپلاستي سنتي » است.

در رينوپلاستي تقويتي عمل جراحي فقط محدود به کوچک کردن بيني نيست بلکه در اين روش جراح ضمن اينکه قسمت هايي از بيني را برداشته و کوچک مي کند ممکن است قسمت هاي ديگري را تقويت کند تا نتيجۀ نهايي دماغي باشد که در حاليکه زيبا شده امــا به عملکرد اصلي آن که همان تنفس است آسيبي وارد نشده باشد. روشن است که چنين دماغي ديگر خيلي کوچک و سربالا نيست ونماي بيني اي که به طور افراطي عمل شده را نخواهد داشت.

با رعايت موارد فوق احتمال پيدايش عارضه بدنبال عمل جراحي بيني بسيار کاهش خواهد يافت و البته جراح با معاينه بيني مي تواند پيش بيني کند که اگر يک بيني خاص تحت عمل جراحي قرار گيرد ممکن است دچار يک عارضۀ خاص شود که در اين صورت جراح بايد اين مطلب را با متقاضي عمل در ميان گذاشته و تلاش نمايد نامبرده را از انجام اين عمل منصرف نمايد.به طور کلي عوارض جراحي زيبايي بيني را مي توانيم به دو گروه تقسيم نمائيم:

1- آسيب ديدن عملکرد بيني يا انسداد تنفسي
2- تغييرات نامطلوب ظاهر بيني

اين شکلهاي نامطلوب و دلايل آن عبارتند از:

1- غير قرينه بودن سوراخهاي بيني

شکل و اندازۀ سوراخهاي بيني تحت تأثير قسمت هاي مجاورش مي باشد، بطوري که وضعيت غضروف هاي نوک بيني، قسمت جلويي و پاييني تيغۀ بيني، اتصال بيني به لب بالا ونحوه و ميزان برداشتن از سوراخ هاي بيني همه و همه روي شکل سوراخ بيني تأثيرگذارند و اگر به سوراخ هاي بيني فردي که عمل نکرده بنگريم معمولاً دو سوراخ بيني دقيقاً عين هم نيستند امّـــا فردي که عمل مي کند بعد از عمل انتظار دارد که سوراخ ها کاملاً قرينه باشند، جراح در طي عمل بايد تلاش نمايد که ميزان غير قرينگي را برطرف کرده و تا آنجا که ممکن است آنرا اصلاح نمايد.

2- کجي بيني

در مواردي که انحراف تيغۀ بيني شديد باشد معمولاً بر روي شکل ظاهري بيني هم تأثير مي گذارد و ظاهر بيني هم قرينه و صاف نيست، اصلاح کامل انحراف تيغۀ بيني از کجي ظاهري بعد از عمل جلوگيري مي کند و اگر انحراف تيغۀ داخلي بيني قبل از عمل خفيف باشد و جراح آنرا در طي عمل زيبايي بيني اصلاح نکند اين کجي به جا مانده علاوه بر آنکه ممکن است باعث انسداد بيني شود مي تواند باعث کجي بعد از عمل بيني نيز شود.

3- غير طبيعي بودن بيني

اگر جراح به ميزان زيادي از بافت هاي بيني بردارد نتيجۀ آن دماغي است که قوس زيادي دارد و اصطلاحاً سرسره اي است، زاويه زيادي دارد و اصطلاحاً خوکي است و در نماي رخ هم خيلي باريک است و روشن است که اين بيني ديگر نماي نرمال و طبيعي را نداشته و ظاهري مصنوعي به فرد مي دهد که مطلوب نيست، بنابراين جراح بايد محتاط باشد و از ايجاد تغييرات زيادي که به بيني نمايي غير طبيعي مي دهد بپرهيزد.

4- منگنه اي شدن يا وجود فرو رفتگي هايي در دو طرف بيني

بروز اين مشکل علاوه بر اينکه به ظاهر بيني نماي نامطلوبي مي دهد باعث مي شود قسمت فرو رفته مانعي در مسير راه هوايي باشد و فرد دچار انسداد بيني شود و علت بروز اين عارضه برداشتن بيش از حد از غضروف بيني است، به طور طبيعي غضروفي که نوک بيني را تشکيل مي دهد امتداد يافته و در لابه لاي قسمتي از ديوارۀ خارجي سوراخ بيني قرار مي گيرد،

وجود اين غضروف باعث مي شود فشار منفي اي که به هنگام دم به قسمت هاي مختلف بيني وارد مي شود نتواند پره هاي بيني را به داخل بکشد که در طي عمل جراحي معمولاً مقداري از اين غضروف ها برداشته مي شود تا نوک بيني جمع تر شود و اگر چنانچه بيش از مقدار لازم برداشته شود غضروف باقيمانده ديگر نمي تواند در مقابل فشار منفي هنگام دم مقاومت کند و به داخل کشيده مي شود و سوراخ بيني تنگ شده و مسير تنفسي با مشکل مواجه مي شود.

5- کاهش حس بويايي

پايانه هاي اعصاب بويايي در سقف حفرۀ داخل بيني قرار گرفته اند، اين ناحيه در طي عمل زيبايي بيني معمولاً دستکاري نمي شود بنابراين احتمال آسيب ديدن حس بويايي بعد از عمل جراحي وجود ندارد مگر در دو حالت:حالت اول: اينکه فردي که تحت عمل جراحي قرار گرفته است از قبل مبتلا به پوليپ وسيع و منتشر بيني بوده است و همزمان

با عمل زيبايي تحت عمل پوليپکتومي نيز قرار گرفته باشد و با توجه به اينکه ممکن است پوليپ ها در قسمت نزديک به سقف حفره بيني قرار گرفته باشند برداشتن آنه ا و دستکاري آن قسمت ممکن است منجر به آسيب ديدن پايانه هاي بويايي شود و اگر فردي مبتلا به پوليپ وسيع بيني باشد بهتر است که ابتدا در يک عمل مجزا پوليپ ها برداشته شوند و سپس با فاصلۀ چند ماه بعد تحت عمل زيبايي بيني قرار گيرند.

حالت دوم: اگر به دلايلي که قبلاً ذکر کرده ام فردي در اثر عمل زيبايي بيني به درجاتي دچار انسداد بيني شود به همان ميزان نيز دچار کاهش حس بويايي مي شود زيرا براي اينکه بتوانيم بويي را حس کنيم بايد مولکولهاي فرّار آن ماده بتوانند از طريق بيني خود را به پايانه هاي اعصاب بويايي برسانند و چنانچه بيني مسدود باشد اين مولکول ها قادر نيستند وارد بيني شوند تا بتوانند اعصاب بويايي را تحريک کنند.

از قدیم الایام شنیده ایم هر که خربزه می خورد باید پای لرزش هم بنشیند . حالا هر کسی که بینی اش را برای زیبایی به تیغ جراحان می سپارد باید عوارض بسیار زیاد و جدی و حتی گاهی جبران ناپذیرش را به جان بخرد. دکتر محسن نراقی رئیس انجمن تحقیقات راینولوژی می گوید عوارض زیبایی جراحی پلاستیک بینی بسیار متنوع است.

بینی زینی شکل

وی بینی زینی شکل را از نخستین عوارض دانست و گفت: این عارضه در اثر برداشتن بیش از اندازة قوز استخوانی- یا غضروفی ( در نیمة پایینی بینی)- ایجاد می‌شود. برداشتن بیش از اندازه قوز استخوانی، معمولاً به دلیل تخمین نادرست جراح در مقدار لازم برداشتن قوز حاصل می‌شود. در روز‌های نخست پس از جراحی، تورم موجود در بافت‌ها، شاید مانع از آن باشد که این عارضه به­وضوح نمایان شود.

دکتر نراقی تصریح کرد: جهت پیشگیری از این عارضه توصیه می­شود از جراح خود درخواست نکنند بینی­شان را کوچک کند. ایجاد قوس مقعر در پشت بینی، شاید نه تنها منجر به عوارض ظاهری ایجاد بینی زینی شکل و حالت مصنوعی آن شود، بلکه به دلیل ارتباط تنگاتنگ میان ظاهر و کارکرد بینی فضای تنفسی داخل بینی را نیز کم و مشکلات تنفسی ایجاد می کند.وی ادامه داد: از جمله اقدامات پیشگیرانه جراحان بینی، این است که برای کم کردن بافت استخوانی پشت بینی،

دقیق و حساب شده عمل کنند و قوز کاذب را از قوز حقیقی تمایز دهند. دقت در محاسبه، به تجربه و ارزیابی دقیق پیش و حین عمل بستگی دارد. در بسیاری از بینی‌ها، افتادگی نوک بینی موجب کوتاه به­نظر رسیدن جلوآمدگی انتهای بینی می‌شود.این امر می تواند قوز پشت بینی را بیش از حد واقعی، برآمده نشان دهد و این قوز کاذب در پشت بینی، جراح را به اشتباه بیندازدرئیس انجمن تحقیقات راینولوژی همچنین افزود: از طرف دیگر عمیق بودن ریشه بالایی بینی در بسیاری از بیماران ایرانی، شدت قوز کاذب را بیشتر نشان می دهد، به این سبب، تخمین مقدار واقعی کاهش

ارتفاع پشت بینی باید با توجه به رفع گودی غیر طبیعی ریشه بالایی بینی و اصلاح جلوآمدگی انتهای بینی انجام گیرد تا از افتادگی نوک بینی بکاهد و قوز کاذب با افزودن و نه با کاهش رفع شود.به گفته وی برای متناسب ساختن بینی زینی­‌شکل، از روش افزودن بافت­های پیوندی در پشت بینی استفاده می­شود. بافت پیوندی را می توان از محل خود بینی، یا خارج از بینی تأمین نمود. چنانچه فرورفتگی پشت بینی اندک باشد، شاید برداشت این بافت از تیغة بینی برای تأمین نقص موجود کفایت کند.

متأسفانه در بسیاری از موارد، نقص ایجاد شده به اندازه­ای است که بافت وام گرفته شده از غضروف­های تیغة بینی، برای جبران کفایت نمی کند. در این هنگام، می­توان از بافت­های خارج از بینی مانند غضروف گوش و یا غضروف دنده برای پیوند استفاده نمود و بینی­های زینی­شکل شده را اصلاح کرد. جراحی مجدد بینی جهت رفع این عارضه بسیار دشوار و حساس است. با این همه، شاید اصلاح کامل این عارضه امکان پذیر نباشد.

بدشکلی هشت­‌مانند

فلوی رسمی جراحان بینی امریکا بدشکلی هشت ­مانند در فاصلة هرم استخوانی و غضروفی را از عوارض دیگر عمل جراحی بینی دانست و تصریح کرد: شکاف عمیق اسکلت استخوانی و غضروفی بینی در اثر برداشتن بیش از اندازه بافت‌های حمایت کننده بینی حالتی ایجاد می‌کند که در آن، بینی از روبه­ رو مانند عدد هشت به­نظر می­رسد. این نمای هشت­مانند در فاصلة بالایی استخوانی و بخش پایینی غضروفی، موجب دوتکه به نظر رسیدن بینی می‌شود. صاحبان چنین بینی­هایی به علت فرورفتگی هشت مانند،

گرفتار مشکلات تنفسی هم هستنند،این فرورفتگی در داخل بینی، دریچه داخلی بینی را تنگ می‌کند.پیشگیری این رویداد، بسیار بهتر و ساده تر از اصلاح و درمان آن است. کافی است که حین عمل جراحی، اتصالات غضروفی استخوانی اسکلت بینی تا حد ممکن حفظ و در نتیجه از فروافتادگی این ناحیه جلوگیری شود.مدرس آکادمی جراحان پلاستیک و ترمیمی صورت امریکا با اشاره به آسیب پوست بینی به عنوان عارضه دیگر تصریح کرد: آسیب‌های شدید شبکة مویرگی زیرپوستی و استفادة نابجا از مواد پیوندی نامناسب، دو علت مهم ایجاد آسیب‌های پوستی بر روی قسمت استخوانی بینی حین عمل جراحی به شمار می روند.

وی افزود:

صدمات عمیق مویرگی پوستی موجب نرسیدن خون کافی به پوست و ایجاد مرگ سلولی پوست می‌شود. پس از مرگ سلولی پوست بینی، التیام پوست همراه با بافت جوشگاهی ناهماهنگ سبب بدشکلی پوست بینی می‌شود.گفتنی است برای پیشگیری از این عارضة وخیم، استفاده جراح از ابزارهای جراحی بینی در قسمت‌های زیر پوست بینی،

به­ویژه در پوست پوشانندة استخوان بینی باید در کمال آرامش و ملایمت صورت پذیرد. استفاده از مواد مصنوعی به عنوان پیوند در داخل بینی، با عوارض احتمالی زیادی همراه است و باید از آن اجتناب کرد. بهترین مواد پیوندی همیشه مواد طبیعی و بافت‌های سالم خود بیمار هستند. نکته جالب دیگر این که احتمال آسیب پوست بینی در عمل دوم بیش از عمل اول است و در عمل های مجدد بعدی این احتمال بسیار بیشتر می شود.

فرورفتگی‌های پره‌های بینی

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به فرورفتگی پره های بینی گفت: معمولاً این عارضه به دنبال برداشتن غضروف‌های پره‌های بینی برای جمع کردن نوک بینی روی می دهد.معمولاً در نخستین هفته‌های پس از جراحی، ورم بافت‌ها مانع آشکار شدن کامل این عارضه می‌شودو در مواردی که نوک بینی بیش از اندازة لازم جمع شود، کم بودن غضروف‌های حمایت کنندة نوک بینی و نزدیک شدن بیش از اندازة این غضروف‌ها به یکدیگر، گذشته از آنکه ممکن است فرورفتگی بیش از اندازه ای در ظاهر بینی پدید آورد، در تنفس از راه بینی نیز اشکال ایجاد می­کند.

پره وسطی تو کشیده شده بینی

دکترنراقی ادامه داد:در حالت طبیعی از نظر معیارهای زیبایی بینی، در نمای نیمرخ، پرة وسطی بینی باید خود را در ورای پره‌های جانبی بینی نشان دهد. در صورت برداشتن غضروف‌های تیغة میانی، این پره به داخل بینی کشیده می شود. این حالت، نمودی غیرطبیعی از نیمرخ بینی به دست می دهد.

برداشته شدن پوست پره‌های بینی

دکتر نراقی اظهار داشت: در مواردی که قسمت زیادی از پره‌های بینی برداشته شود، به دلیل صاف شدن چین بین بینی و صورت، امکان دارداثر بخیه‌ها بر روی پوست صورت نمایان شود،تنگی بیش از اندازه سوراخ‌های بینی موجب مشکلات تنفسی از راه بینی نیز خواهد شد.وی همچنین افزود: پره‌های بسیار مشخص که با عملکرد طبیعی بینی همراه است

و ظاهری طبیعی به بینی می دهند، بسیار بهتر از پره‌های کوچک شده­ای هستند که علاوه بر نشانگر عمل بودن، به ایجاد اشکالات تنفسی نیز کمک می کنند. گاه، باریک بودن راه تنفسی،سبب پایین افتادگی پرة کوچک شده به هنگام عمل دم می‌شود. شدت عارضه اغلب به صورتی است که کیفیت زندگی بیمار را جدّا تحت تاثیر قرار می دهد و او را ناگزیر از انجام اقدامات اصلاحی خواهد کرد.

بالا رفتن بیش از اندازة نوک بینی و بینی خوکی

رئیس انجمن تحقیقات راینولوژی بیان کرد: برداشتن بیش از اندازه بافت‌های غضروفی و پوست قسمت پایینی بینی، امکان دارد موجب بالا رفتن بیش از حد نوک بینی و در نتیجه، نمای بینی خوکی شکل ‌شود. در این حالت، عمق سوراخ‌های بینی از فاصلة دور نیز نمایان است و حالتی کاملاً مصنوعی و غیرطبیعی به بینی می‌دهد. اصلاح این حالت نیز از موارد مشکل در جراحی مجدد بینی است. زیرا برداشتن و کم کردن بافت‌ها آسان­تر از اضافه کردن به بافت‌هاست.

باریک شدن بیش از حد نوک بینی

وی توضیح داد: نوک بینی از نظر اصول زیبایی، پهنایی متناسب با قسمت‌های بالایی دارد. در صورت باریک شدن بیش از حد نوک بینی، تناسب بین دو بخش بالایی و پایینی بینی و نیز پره ها به هم می­خورد و بخش بالایی و پره ها پهن­تر به نظر می‌رسند. معمولاً چنین حالتی مشکلات تنفسی را نیز به دنبال خواهد داشت.

گشاد شدن مویرگ‌های روی پوست بینی

دکتر نراقی گفت: ممکن است مویرگ­های روی پوست بینی، هم در بخش بالایی بینی وهم در قسمت نوک بینی گشاد شوند،در این حالت مویرگ‌های زیادی بر روی پوست نوک بینی نمایان می‌شوند. جراحی‌های مکرر پشت سرهم و دستکاری زیاد بر روی بافت‌های گوشتی زیر پوستی نوک بینی حین عمل، از عوامل مستعد کنندة این عارضه ­به شمار می روند.

از دست دادن پوست نوک بینی

وی از دست دادن پوست نوک بینی را از تأسف بارترین عارضه‌های جراحی پلاستیک بینی دانست و تصریح کرد: بخش بالایی بینی، آسیب‌های شدید شبکة مویرگی زیرپوستی و دستکاری‌های زیاد در بافت‌های زیرپوستی نوک بینی در جهت کوچک کردن بیش از حد متعادل، علت مهم ایجاد آسیب‌های پوستی نوک بینی به حساب می آید. در موارد بسیار شدید،

حتی ممکن است کل پوست نوک بینی از دست برود. برای ترمیم چنین عارضة وخیمی باید از طریق روش‌های ترمیمی، از پوست قسمت‌های دیگر صورت، مانند پوست پیشانی یا پوست چین بین لب و بینی استفاده کرد.دکتر نراقی گفت: در صورت تشخیص دقیق، ارزیابی‌های کامل پیش از عمل، دقت در انتخاب بیماری که داوطلب جراحی پلاستیک است و انتخاب دقیق یک جراح متبحر، امکان پیش گیری از بسیاری از عوارض بالا وجود خواهد داشت.

وی همچنین افزود:

با بهره گیری از این کلیدهای طلایی، می‌توان احتمال بروز پیشامدهای نامطلوب جراحی پلاستیک بینی و نیاز به انجام جراحی های دوباره و چندباره را به میزان زیادی کاهش داد و بیمار و خانواده، پزشک و سیستم بهداشت و درمان جامعه را از تحمل هزینه های مادی و معنوی گزاف در امان نگه داشت.

گردآوری: مجله اینترنتی دلگرم