دلایل زیادی وجود دارد که ما به سراغ خوردن خوراکی‌های شیرین برویم. مزه شیرین اولین طعمی است که انسان از بدو تولد آن را تجربه می‌کند. طعم شیرین باعث ترشح اندورفین می‌شود که می‌تواند ما را آرام کند. کربوهیدرات‌ها ترشح ماده شیمیایی سروتونین مغز را تحریک می‌کنند. شکر نیز یک کربوهیدرات است، اما کربوهیدرات‌ها به اشکال دیگری هم وجود دارند مانند غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات که فیبر و مواد مغذی زیادی برای بدن شما در بر دارند.
علت ولع به خوردن شیرینی
آتوسا سعیدپور، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی می‌گوید: بسیاری افراد به دنبال آن هستند که به نوعی ولع خود را به خوردن چیزهای شیرین کنترل کنند. راهکارهای مختلفی هم در رابطه با کنترل ولع به شیرینی وجود دارد. اما اول از همه ماباید بدانیم زمانی که ما ولع به خوردن شیرینی پیدا می‌کنیم هنگامی است که اختلالاتی در سیستم نوروترنس میترها (ناقلان عصبی Neurotransmitter ) یا پیام آورانی که از روده به مغز پیام می‌برند برای ما به وجود می‌آید که باعث می‌شود ما مدام به خوردن شیرینی ولع پیدا می‌کنیم.
به گفته این متخصص تغذیه و رژیم درمانی، نام یکی از نوروترنس میترها یا پیام‌آورهای مهم دوپامین است. ما باید مراقب باشیم اگر سطح دوپامین از یک حدی خیلی بالاتر برود ما سقوط شدید دوپامین را احساس می‌کنیم. زمانی هم که ما میزان بالای شیرینی یا شکر را به هر طریقی وارد بدن می‌کنیم باعث بالا رفتن شدید دوپامین می‌شویم.
راهکارهای کوتاه مدت و بلند مدت برای کنترل هوس شیرینی
دکتر سعیدپور با بیان اینکه برای مقابله با احساس علاقه به دریافت شیرینی زیاد هم راهکارهای کوتاه مدت وجود دارد و هم راهکارهای بلندمدت ادامه می‌دهد: راهکارهای بلندمدت شامل انجام فعالیت‌های فیزیکی و افزایش آن‌هاست. این فعالیت بدنی مثلاً در حد ۱۵ دقیقه با شدت بالا و در پریودهای استراحت کوتاه مدت باشد که ضربان قلب بالا باشد. بررسی‌ها نشان داده انجام این گونه فعالیت‌ها می‌تواند بر ولع به شیرینی تأثیر بسیار خوبی داشته باشد.
وی در رابطه با درمان طولانی مدت می‌گوید: می‌توان کارهای بیشتری را امتحان کرد. یعنی حتی می‌توان با اصلاح الگوی خواب و کار کردن روی آن به نتیجه بهتری رسید. یعنی به افراد کمک کنیم کیفیت خواب بهتری داشته باشند.
به گفته این متخصص تغذیه مقابله با ولع به خوردن شیرینی راهکارهای کوتاه مدت هم دارد. مثلاً وقتی ولع به خوردن شیرینی دارید می‌توانید در یک لیوان آب لیموترش بریزید و به همراه کمی عسل میل کنید که می‌تواند در کاهش میل به شیرینی مؤثر واقع شود.
وی می‌افزاید: نکته بعدی آن است که حداقل باید برای ۱۰ روز از غذاهایی که شکر یا شیرینی زیادی دارند کمتر استفاده کرد تا بدن کم کم عادت کند. شکرهای شدیداً تخلیص شده یا شربت فروکتوز، نوشیدنی‌های شیرین، آبمیوه‌های صنعتی، شکلات‌های مختلف، غلات صبحانه که شکر زیادی دارند، آرد نان‌هایی که دارای شکر هستند، فست‌فودها که آردشان شکر دارند یا سس‌های مختلفی که در فست‌فودها و غذاهای دیگر استفاده می‌شوند همگی باعث می‌شوند قند خون بالا برود و انسولین ترشح شود.
ارتباط کنترل قند خون با ولع به شیرینی
دکتر سعیدپور می‌گوید: ما باید حواسمان به این موضوع باشد که کنترل قندخون می‌تواند در کنترل ولع به شیرینی اهمیت داشته باشد. بنابراین ما ابتدا باید ۱۰ روز این گونه اقلام غذایی را کنار بگذاریم تا سیستم‌های پیام‌آور به مغز بتوانند بازتوانی شوند و بتوانیم به مرور شرایط نرمال‌تری در پیش بگیریم.
عوارض خطرناک شیرین کننده‌های مصنوعی
به گفته این استاد دانشگاه، تحقیقات نشان می‌دهد شیرین کننده‌های مصنوعی اثر مثبتی بر سلامت ما ندارند؛ حتی عوارض خطرناکی هم دارند و می‌توانند ولع به شیرینی را در ما افزایش دهند. مثل ساخارین، سوکرالوز و انواع دیگر شیرین کننده‌های مصنوعی.
توجه داشته باشیم دریافت بالای شکر می‌تواند باعث ایجاد التهاب در بدن ما شود. حتی می‌تواند به عملکرد شناختی افراد هم آسیب بزند وباعث بروز اضطراب و افسردگی در آن‌ها شود. بنابراین حتماً باید به دنبال راهکارهایی برای مقابله با این گونه تاثیرات و کاهش مصرف مواد غذایی شیرنی باشیم.
کنترل هورمون‌ها
دکتر سعیدپور می‌گوید: راهکار دیگر مقابله با ولع خوردن شیرینی توجه به هورمون‌هاست. یعنی ما باید به موضوع کنترل هورمون‌ها توجه داشته باشیم؛ هورمون‌هایی مثل کورتیزول که هورمون استرس است یا هورمون گرلین که هورمون گرسنگی است. کارهایی که می‌شود در این خصوص انجام داد کارهایی است که با آن‌ها بتوان میکروب‌های روده را در وضعیت بهتری قرار دهیم. بنابراین می‌توان از فیبرهای مختلف و غذاهای تخمیری و همچنین از الگوی غذایی فصلی استفاده کرد. به این ترتیب میزان دریافت غذا هم باید مشخص باشد. مثلاً فقط برای ۱۰ ساعت اجازه خوردن دارید.
امگا ۳
در بعضی مقالات آمده که مصرف روزانه یک گرم امگا۳ که به شکل‌های مختلف در بازار یافت می‌شود می‌تواند در ولع به شیرینی تأثیرگذار باشند مطالعات دیگر درباره نعناع و دارچین هم نشان داده مصرف آن‌ها نیز می‌تواند در کاهش میل به خوردن مؤثر واقع شود. بنابراین می‌توان با راهکارهای تغذیه‌ای، توجه به سلامت روده و ماهیچه‌ها از طریق فعالیت بدنی تا حد زیادی بر این کاهش ولع به خوردن شیرینی تأثیر گذاشت و بتوان از نظر ذهنی کنترل بهتری بر آن داشت.