علت تلخی دهان چیست؟ + ۵ درمان خانگی دهان تلخ

علت تلخی دهان و توصیه‌هایی برای درمان آن

علل تلخ شدن دهان چیست؟

1- سوزش سر دل یا رفلاکس معده

یک علت تلخ شدن دهان ، برگشت اسید معده به مری است که میتواند موجب سوزش سردل یا رفلاکس معده شود. دریچه اتصال بین مری و معده به طور معمول باید بسته باشد تا اسید نتواند از معده خارج شود. ولی وقتیکه این دریچه ضعیف شده یا آسیب ببیند، اسیدها خارج شده و موجب یک احساس سوزش در معده و قفسه سینه می شوند. همه این موارد باعث تلخی دهان می شود.

2- کمبود ویتامین

کمبود ویتامین یک علت تلخی دهان است. ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز برای بدن، برای عملکرد درست اندام ها مثل طعم، مزه و بو لازمند. به عنوان مثال روی برای حواس چشایی و بویایی لازم است. به همین خاطر قبل از مصرف مکمل روی، پزشک میزان روی بدن را چک می کندو جالب است بدانید افزایش روی هم می تواند باعث تلخی دهان شود. همچنین یکی دیگر از عواملی که موجب از دست دادن طعم غذاها یا تلخی دهان می شود، کمبود ویتامین B12 است.

3- سیگار کشیدن

سیگار کشیدن هم می تواند مزه تلخ در دهان ایجاد کند. دلیل آن هم اینست که سیگار حاوی مواد شیمیایی سمی است و به جوانه های چشایی آسیب می زنند. اگر سیگار ترک شود جوانه های چشایی رشد کرده، بیشتر می شوند و احساس مزه و طعم بهبود می یابد. ولی در برخی موارد هم در افرادیکه سالیانی است سیگار می کشند ممکنست پس از ترک سیگار هرگز جوانه های چشاییشان بهبود نیابد.

4- سلامت ضعیف دهان

بهداشت ضعیف دهان موجب مشکلات لثه و دندان مانند ژینژیویت می شود که در تغییر طعم دهان و تلخی دهان تاثیر زیادی خواهد داشت.

5- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی

عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، سرما خوردگی، آلرژی و سینوزیت همه میتوانند موجب احتقان مسیر بینی، کاهش حس بویایی یا تلخی دهان شده و در نتیجه توانایی چشیدن طعمها را کاهش دهند.

6- بارداری

در مراحل اولیه بارداری، برخی از زنان حس چشایی شان عوض می شود. ممکن است طعم فلزی عجیب در دهان حس کنید یا اینکه برخی غذاها به خوشمزگی قبل نباشند. یا مثلا از غذاهایی که قبلا دوست داشته اید دیگر خوشتان نیاید.

7- شیمی درمانی و داروهای بیولوژیکی

در کنار شیمی درمانی و استفاده از داروهای بیولوژیکی ممکن است طعم عجیبی در دهان حس مانند طعم فلز، یا چیز تلخ یا شور حس شود. همچنین تلخی دهان گاهی از عوارض این مورد است.

8- داروهای دیگر

یکی دیگر از علل تلخی دهان برخی از داروهایی است که برای درمان آلرژی، بیماری آلزایمر، آنمی، آسم، فشار خون، گلوکوم (آب سیاه)، بیماری پارکینسون، نقرس، آرتروز روماتیسمی، اسکیزوفرنی و مشکلات تیروئید مصرف میشوند و نیز آنتی بیوتیکها (مانند مترونیدازول)، ضد قارچها، کورتیکواستروئیدها، دیورتیکها و چسبهای نیکوتین استفاده می شوند.

9- مشکلاتی در سلامتی

خشکی دهان به علت بی آب شدن بدن یا آسیب غدد بزاق، گاهی باعث طعم فلزی در دهان می شود. همچنین کسانیکه دیابت یا بیماری تیروئید، کبد یا کلیه دارند ممکنست گاهی حس تلخ شدن دهان داشته باشند یا مزه دهانشان با قبل فرق کند.

10- پیری یا سوء تغذیه

یکی دیگر از عوامل موثر بر تغییر طعم غذاها پیری و سوء تغذیه است. طعم شیرین و شور اغلب با تغذیه نامناسب یا پیری، کاهش می یابد.

11- سندرم سوزش دهان

سندرم سوزش دهان، گلاسودینیا، گلاسوپیروز، استومودینیا و دیسستزی دهان مشکلی است که با حس مداوم سوزش در لبها، زبان یا جای دیگری در دهان مشخص می شود. این مشکل گاهی باعث کاهش چشایی یا حس تلخی دهان همراه است.

12- جراحی

جراحی هایی که در دهان، بینی و حلق انجام میشود، میتوانند به عصبهای جوانه های چشایی یا غدد بزاق آسیب زده و باعث تلخی دهان یا مشکلاتی در چشیدن طعم غذا شوند.

13- اختلالات چشایی

برخی افراد به صورت ارثی ممکن است ناتوانی بویایی یا چشایی بوها و طعمهای خاصی را تجربه کنند. ضعف چشایی (Hypogeusia) به کاهش چشایی و اختلال چشایی (dysgeusia) یک طعم غیر طبیعی اشاره دارد. البته این مشکل نادر است.

توصیه‌هایی برای درمان تلخی دهان

۱. مسواک زدن با جوش شیرین

جوش شیرین یک درمان رایج برای تلخی دهان است. مقداری جوش شیرین روی مسواک بریزید و دندان‌ها و زبان‌تان را به مدت ۳ دقیقه مسواک بزنید. روزانه ۲ بار این کار را انجام بدهید تا نتیجه‌ی خوبی بگیرید.

۲. مسواک زبان‌شور

استفاده از مسواک‌ زبان‌شور می‌تواند در رفع تلخی دهان مؤثر باشد. این مسواک را به‌آرامی روی زبان از جلو به عقب بکشید. این کار را ۲ تا ۳ بار تکرار کنید.

۳. شست‌وشوی دهان

شست‌وشوی دهان یکی از راه‌های مؤثر برای مقابله با تلخی دهان است. دهان را با یک قاشق غذا‌خوری دهانشویه به مدت ۱ دقیقه بشویید. این کار را ۲ بار در روز تکرار کنید.

۴. داروی کاهنده‌ی اسید

برای رفع تلخی دهان ناشی از رفلاکس معده بهتر است از داروهای ضد اسید که نیازی به تجویز پزشک ندارند استفاده کنید. مصرف دارو با رفع مشکل رفلاکس معده، عارضه‌ی جانبی آن را هم که همان تلخ دهانی است، از بین می‌برد. اگر تلخ دهانی با مصرف دارو از بین نرفت بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

۵. مرکبات ترش‌مزه

خوردن مرکبات تأثیر چشمگیری در رفع تلخی دهان دارد. این میوه‌ها موجب افزایش تولید بزاق می‌شوند که دهان را پاک می‌کند و مزه‌ی تلخ آن را از بین می‌برد.