درمان خودخوری

چگونه از خودخوری کردن دور شویم؟ عواقب خودخوری چیست؟

هرکسی گاهی خودخوری میکند، اما به نظر می رسد بعضی افراد هرگز نمی توانند رگبار پیوسته افکار خود را ساکت کنند. این دیالوگهای تک نفره اغلب شامل الگوهای مخرب و افکاری این چنینی است:با دلگرم همراه باشید.

افرادی که خودخوری می کنند چگونه روحیاتی دارند و چه جیزهایی آنان را ناراحت می کند و باعث سرخوردگی شان می شود و برای این بیماری روانی چه درمان هایی وجود دارد.

• نباید امروز توی جلسه ابراز وجود می کردم؛ چون همه به چشم یه احمق به من نگاه کردن. باید سر کار قبلیم میموندم. اگه همون جا مونده بودم، شادتر بودم.
• پدر و مادرم همیشه می گفتن هیچی نمی شیم. حق با اون ها بود!

غصه خوردن و نگرانی اغلب شامل فاجعه و پیش بینی های آینده است. این افراد ممکن است این طور فکر کنند:

• فردا که سخنرانی کنم، آبروم میرہ، دستھام میلرزه، صورتم قرمز می شه و همه میفهمن عرضه ندارم!
• هر کاری هم کنم، هیچ وقت ترفیع نمیگیرم.
• نامزدم یکی بهتر از من پیدا می کنه و درنهایت من تنها می مونم.
• این افراد تنها از کلمات برای اندیشیدن استفاده نمی کنند.، بلکه گاهی این تصاویر را تجسم نیز می کنند؛ مثلا در ذهنشان بارها و بارها مجسم می کنند که ماشینشان کنار جاده خراب می شود. همچنین تمایل آنها به فکرکردن زیاد درباره هرچیزی، مانع انجام کار مفیدشان می شود.

خودخوری یک نوع حالت روحی، روانی و رفتاری است که فرد با افکار و کشمکش‌های ذهنی منفی مدام در حال اظهار تاسف برای خود است و در واقع متحمل رنجی آشکار و پنهان می‌شوند.تصاویر ذهنی و افکار منفی موجود در روان ناخودآگاه افراد خودخور آنها را کنترل و مدیریت می‌کنند. این‌گونه افراد نسبت به محرک‌های محیطی و پیرامونی خود دچار حساسیت‌های افراطی بوده و همیشه از افسردگی و اضطراب رنج می‌برند.

این افراد همواره در حال رنجش، سرزنش و مجازات خود هستند و تصور می‌کنند اطرافیانشان دایما در مورد آنها قضاوت کرده و آنها را مورد ارزشیابی قرار می‌دهند.هنگامی که فرد دچار خودسرزنشی می‌شود با کشمکش‌های روانی و ذهنی فراوانی درگیر است و گاهی برانگیخته و هیجانی شده و برخی اوقات در خود فرو رفته و منزوی می شود، به عبارت دیگر این‌گونه افراد دچار وضعیتی دوقطبی هستند.فرد خودخور نسبت به توانایی‌ها و داشته‌های خود دید منفی دارد و بیشتر در پی برجسته کردن کمبودهای خود است.

یکی دیگر از ویژگی‌های افراد خودخور را کاهش اعتماد به نفس و خدشه دار بودن عزت نفس در آنها دانست. این صفت ممکن است ناشی از ضعف اعتماد به نفس، ضعف عزت نفس، حسادت، شناخته نشدن ظرفیت‌های فردی و متبلور نکردن ظرفیت‌های وجودی فرد باشد.این افراد باید نسبت به خودپذیری نامشروط خود و دیگرپذیری نامشروط تلاش کنند و بپذیرند که انسان جایزالخطاست، زیرا خودخورها با این تفکر که نباید مرتکب هیچ اشتباهی شوند دچار خودسرزنشی شده و مشکلاتی را برای خود فراهم می‌سازند.

همچنین این افراد باید بپذیرند که طبق نظریه «روانشناسی تفاوت» افراد دارای رفتار و افکار متفاوتی هستند و دیگران را با تفاوت‌هایشان پذیرا باشند.باید بیش از آنکه به کمبودهای خود توجه داشته باشند داشته‌ها و توانمندی‌های خود را برای موفقیت و داشتن زندگی بهتر برجسته کنند.خودخوری سن و سال نمی‌شناسد و حتی در کودکان و سالمندان نیز مشاهده می‌شود. از آنجایی که یکی از ویژگی‌های افراد خودخور دارا بودن حساسیت‌های افراطی است و زنان نیز شخصیت حساس‌تری دارند، به نظر می‌رسد خودخوری در زنان بیشتر مشاهده می‌شود.

خطرات خودخوری

فکرکردن زیاد درباره هرچیز، نه تنها مزاحمتان است، بلکه می تواند تأثیر زیادی بر سلامتی تان بگذارد. فکرکردن به کمبودها، اشتباهات و مشکلات، خطر ابتلا به اختلالات روانی را افزایش می دهد. وقتی سلامت روانی شما کم می شود، بیشتر در فکر فرو میروید و مشکل تر می توانید این چرخه معیوب را بشکنید.براساس مطالعات، خود خوری کردن منجر به ناراحتیهای عاطفی جدی نیز می شود که اغلب افراد برای فرار از این مشکل، به روش های ناسالم مثل پرخوری یا مصرف مواد مخدر روی می آورند. اگر خود خوری میکنید، حتما می دانید که وقتی ذهنتان خاموش نیست نمی توانید بخوابید.بررسیهای انجام شده در تایید این موضوع نشان داده اند که خود خوری کردن و غصه خوردن منجر به کاهش زمان خواب و کیفیت آن می شود.

چگونه دست از خود خوری کردن برداریم؟

پایان دادن به نشخوار افکار قدیمی، پیش داوری و پیش بینی فاجعه برای آینده، به زبان ساده است. اما با تمرین مستمر می توان الگوهای فکری منفی را محدود کرد. در ادامه با ۵ روش متوقف کردن این مشکل آشنا می شوید:

حواستان باشد چه زمانی زیاد فکر می کنید

هوشیاری نخستین گام پایان دادن به خود خوری است. به طرز فکرتان توجه کنید. وقتی متوجه می شوید دارید وقایع گذشته را بارها و بارها در ذهنتان بازپخش می کنید یا غصه چیزی را می خورید که از کنترل شما خارج است، بدانید که افکارتان کارایی ندارند.

افکارتان را به چالش بکشید

همراه شدن با افکار منفی کار ساده است، پس پیش از آنکه به این نتیجه برسید که به خاطر بیمارشدن اخراج می شوید یا اگر فراموش کنید به موقع کرایه خانه را پرداخت کنید، بی خانمان می شوید، بدانید که افکارتان به احتمال زیاد به طرز مبالغه آمیزی منفی هستند. یاد بگیرید پیش از آنکه این افکار شما را دیوانه کنند، آنها را شناسایی کرده و اشتباهات فکری تان را با چیز دیگری جایگزین کنید.

روی حل مشکلات تمرکز کنید

فکرکردن به مشکل، کمکی به شما نمیکند و درواقع باید به دنبال راه حل باشید. از خودتان بپرسید قدم بعدی که می توانید برای درس گرفتن از یک اشتباه یا جلوگیری از تکراران در اینده بردارید، چیست. به جای اینکه بپرسید: «چرا این اتفاق افتاد؟» بپرسید: «برای آن چه کاری می توانیم انجام دهیم؟»

برای تامل و اندیشیدن، برنامه ریزی زمانی داشته باشید

دلواپسی برای مشکلات به مدت طولانی، کارایی ندارد، اما کمی تامل می تواند کمک کننده باشد. فکرکردن به اینکه چگونه می توانید کار متفاوتی انجام دهید یا خطرهای احتمالی سر راه برنامه های خودتان را بشناسید و بدانید چه چیزهایی می توانند کمک کنند در آینده عملکرد بهتری داشته باشید. بیست دقیقه در روز برای اندیشیدن وقت بگذارید و در طول این مدت، به خودتان اجازه غصه خوردن، خود خوری و سبک وسنگین کردن هرچه را که می خواهید، بدهید، اما زمانی که وقتتان تمام شد، به سراغ یک کار موثر بروید. اگر متوجه شدید بیشتر از محدوده مجاز زمانی خود در فکر می روید، به خودتان یاداوری کنید که بعدا می توانید درباره اش فکر کنید .

هوشیاری و توجه کردن را تمرین کنید

اگر در زمان حال زندگی کنید، غیرممکن است به فکر گذاشته باشید یا غصه اینده را بخورید. به خودتان قول بدهید بیشتر حواستان به اینجا و اکنون باشد. درست مانند هرمهارت دیگری، هوشیاری و توجه نیز نیازمند تمرین کردن است؛ اما به مرور زمان می تواند خود خوری را کاهش دهد.

کانال را عوض کنید

درواقع هرچه بیشتر تلاش کنید مانع ورود یک فکر به مغزتان شود، احتمال ابراز وجود آن در ذهنتان بیشتر میشود. بهترین راه عوض کردن کانال ذهنی این است که خودتان را مشغول کنید؛ مثلا ورزش کنید، درباره یک موضوع کاملا متفاوت حرف بزنید یا مشغول انجام پروژه ای شوید.

خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب خود خوری

در ذهن شما باقي مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی