درد قلب چگونه دردی است ؟
درد قلب یا قفسه سینه یکی از دردهای مهمی است که هرگز نباید آنرا نادیده گرفت زیرا ممکن است نشان دهنده حمله قلبی باشد ولی این تنها علت درد قلب نیست و این درد می تواند ناشی از مشکلات ریه ها ، مری ، عضلات قفسه سینه و دنده ها باشد که با کمک پزشک می توان علت اصلی آنرا مشخص کرد.
درد قلب درواقع درد قفسه سینه است که در اغلب موارد در بصورت احساس فشردگی، سنگینی و سختی در قفسه سینه، حس می شود و بیمار آن را به گونه ای احساس میکند که گویی جسمی سنگین روی سینه اش قرار گرفته است.
این احساس درد قفسه سینه، زمانی روی می دهد که قلب قادر به تأمین مقدار کافی خون غنی از اکسیژن برای خود نیست و خون کافی از طریق عروق قلب به خود قلب نمی رسد. درد قلب معمولاً با استراحت و یا مصرف دارو های نیترات به سرعت بهبود مییابد.
درد قلب در واقع نوعی اختلال با نشانه درد قفسه سینه است که حاصل بیماری عروق قلب است. انواع دیگر درد قلب نیز وجود دارند که همانند سوزش سردل ممکن است ناشی از برگشت (ریفلاکس) اسید از معده به درون مری باشند یا بر اثر عفونت ریه ایجاد شده باشند که در گروه درد های قلبی قرار نمی گیرند.
هر عضوی از بدن درد خاص خود را دارد و در جای خاصی احساس میشود. با این حال پزشکان چندان موافق نیستند دردهایی را که در قسمت قلب و قفسه سینه احساس میشود درد قلبی بنامیم.
آنها بیشتر از اصطلاح درد قفسه سینه یا آنژین صدری استفاده میکنند و تمام دردهای ناحیه سینه را مهم تلقی کرده (هر چند درست روی قلب نباشد) و علت آن را کاملاً بررسی میکنند. علت این است که برخی از دردهای قفسه سینه اصلاً منشا قلبی ندارند و در اثر آسیبهای سایر اندامها ایجاد میگردند.
درد قلب معمولا درد قفسه سینه گفته می شود
کیفیت درد قلب
معمولا درد قلب در افراد به صورت درد مبهم یا احساس فشار ، سنگینی ، سفتی ، فشردگی یا خفگی بیان میشود تا درد واضح و اغلب بصورت احساس ناراحتی است تا درد و در صورت شدید بودن بیمار درد را بصورت خرد کننده ، فشارنده و له کننده توصیف میکند که نفس فرد را تنگ کرده و او را از ادامه فعالیت باز میدارد.
کیفیت این درد بیشتر فشارنده است تا سوزشی یا تیز. بنابراین در کسانی که دچار دردهای سوزشی قلب میشوند (بویژه وقتی اندازه محل درد از حد یک سکه تجاوز نمیکند)، باید به فکر علل دیگری برای درد بود. البته اینگونه دردها نیز ممکن است منشا قلبی داشته باشند ولی نشانه ایسکمی (کاهش خونرسانی بافت قلب) نمیباشند.
معمولا دردهای قلبی با فعالیت بدنی و یا تغییر حالات روحی و روانی (از جمله استرسهای ناگهانی) ، سرما ، غذا یا ترکیبی از این عوامل تسریع و تشدید میشود و با استراحت تسکین مییابد. البته بسیاری از حملات با این الگوها هماهنگی ندارد. مدت این دردها نیز از 5 دقیقه تا 30 دقیقه متغیر است. در صورتیکه درد قلبی از نیم ساعت بیشتر به طول بیانجامد احتمال سکته قلبی در فرد مبتلا به شدت افزایش مییابد.
درد قلب در سنین بالا معمولا رخ می دهد
درد قلب و دردهای قفسه سینه چقدر طول می کشند؟
احساس ناراحتی اغلب از دو تا پنج دقیقه طول میکشد. همانطور که اشاره کردیم درد ممکن است شدید باشد و همراه با احساس فشار در پشت استخوان جناغ و انتشار به دست یا فک باشد. گاهی اوقات بیماران آن را به صورت احساس سنگینی، تنگی یا سوزش توصیف میکنند.
درد ناشی از مشکل قلبی ممکن است در سایر قسمتهای بدن احساس شود یعنی مغز شما محرکهای درد را با هم اشتباه میگیرد. در نتیجه شما به جای قفسه سینه، در حلق، فک یا دستها دچار احساس ناراحتی میشوید.
درد قلب چه ویژگیهایی دارد؟
این دردها اغلب با اعمالی از قبیل بلند کردن یک جسم سنگین، فعالیت جنسی یا ورزش شدید ایجاد شده و بیشتر با استراحت تسکین مییابد. سرمای بیش از حد یا احساساتی مانند ترس، عصبانیت، اندوه و ناامیدی شدید و همچنین خوردن یک وعده غذای سنگین میتوانند دیگر علل مسبب درد باشند.
آنژین نتیجه مستقیم نرسیدن خون کافی به عضله قلب است. هنگام فعالیت بدنی قلب شما که ناگزیر است فعالیت خود را افزایش دهد به اکسیژن بیشتری نیاز پیدا میکند. اگر سرخرگهای کرونر تغذیه کننده قلب، تنگ بوده و قادر به تامین جریان خون بیشتر و برآوردن این نیاز نباشند اعصاب قلب پیغام درد را به مغز شما ارسال میکنند.
درد قلب به صورت تیر کشنده
علت ایجاد درد قلب در قفسه سینه
درد قلب یا درد قفسه سینه، نشانه ای است که بیانگر کمبود اکسیژن برای عضله قلب و در واقع ناکافی بودن مقدار خون رسانی و اکسیژن رسانی به قلب را بیان میکند. انسداد یا تنگی یک یا چند رگ از عروق قلب که مسئول خون رسانی به عضله قلب هستند، علت اصلی درد قلبی هستند.
در مواردی با شیوع کمتر امکان بروز درد قلب بر اثر اختلال های دریچه ای قلب، بزرگی قلب و پرفشاری خون که تحت کنترل و درمان نباشد، وجود دارد. از آنجا که زمینهساز این مشکل خونرسانی، اختلال عروقی قلب است، باید دانست فرد مبتلا به درد قلبی در معرض اختلالات خطرناکی مانند:
-
حمله قلبی -
ایست قلبی -
و حتی مرگ ناگهانی قرار دارد.
درد قلب در اغلب موارد در شرایطی روی میدهد که قلب نیازمند خون بیشتری است و این نیاز حاصل انجام فعالیت بدنی و ورزش یا افزایش درجه حرارت محیط است.
درد قلب می تواند نشان دهنده حمله قلبی باشد
مهمترین ویژگی های درد قلب چیست؟
درد قلب مهم ترین نشانه ی بیماری انسداد سرخرگ تغذیه کننده قلب (سرخرگ کرونری) است.شدت درد قلب متغیر است به این معنی که بیمار در زمان شروع احساس درد قلب, احساس دردتان بیشتر میشود و سپس آرام آرام کم شده تا حدی که درد قطع گردد .
-
درد قلب معمولا بین ۲ تا ۵ دقیقه طول می کشد .گاهی هم درد قلب در قفسه سینه , شانه ها و یا بازوها انتشار پیدا کندممکن است شما درد قلب را ناحیه ای از محدوده ی زیر فک تا بالای ناف از قبیل بین دو کتف, گردن , فک , دندان ها , شکم احساس کنید. -
در اولین تجربه های درد قلبی ممکن است که درد در هنگام فعالیت های فیزیکی مثل راه رفتن و یا در هنگام هیجان و استرس ایجاد شود. -
درد قلب ناشی از فعالیت یا استرس در عرض یک تا پنج دقیقه بعد از متوقف کردن فعالیت بدنی و یا دور شدن از استرس برطرف می شود.
علائم درد قلب
اگرچه مشکل خونرسانی قلب منشأ بروز این درد قفسه سینه است ولی درد قلبی، معمولاً به سایر نقاط تیر می کشد و تا گردن ، فک ، شانه و پشت و یا بازو هم انتشار می یابد. از دیگر علائم درد قلبی می توان به تنگی نفس، عرق سرد و احساس سبکی سر و حالت تهوع، اشاره کرد.
درد قلب گاهی به دلیل استرس رخ می دهد
انواع اصلی درد قلب
دو گروه عمده از درد قلبی وجود دارد که اولی درد پایدار و دومی درد ناپایدار نام دارند.
درد پایدار قلب که به آن آنژین مزمن پایدار هم گفته می شود
حالتی است که در آن بیمار، تجربه الگوی دردی قابل پیشبینی را دارد که ناشی از نارسایی عروق قلبی و ناتوانی آن ها در خون رسانی به عضله قلبی است. این کمبود خون رسانی قلب به اندازه مشخصی است که درد را بصورت قابل پیش بینی و در طول سال ها برای فرد ایجاد می کند بسیاری از بیماران این درد را به هنگام فعالیت همانند دویدن یا بالا رفتن از پله ها و یا بلند کردن اشیاء سنگین و یا حتی هنگام مواجهه با استرس های هیجانی، تجربه می کنند که بدان نام درد قلبی هنگام فعالیت، گفته میشود.
درد قلبی ناپایدار
معمولاً در حال استراحت هم روی می دهد به این معنی که از درد پایدار شدید تر است و در آن هیچ گونه محرک آشکار یا عامل برانگیزاننده مشخصی، مشاهده نمی شود. این درد قلبی معمولاً واکنشی نسبت به کاهش ناگهانی و شدید جریان خون به عضله قلب است که می تواند ناشی از تنگی یا انسداد یک یا چند رگ قلب باشد.
انسداد یا تنگی و بسته شدن عروق قلب، می تواند حاصل فرآیندی به نام تصلب شریان ها یا آترواسکلروز باشد و یا در نتیجه جای گرفتن لخته درون مسیر رگ قلب ایجاد شده باشد. واژه درد قلبی ناپایدار همچنین به حالتی اطلاق میشود که در آن فرد به تازگی دچار درد شده و یا درد با آستانه ای پایینتر از آستانه همیشگی و قبلی در فعالیتها به بیمار ایجاد شده باشد.درد ناپایدار همچنین ممکن است ناشی از التهاب یا عفونت باشد.
درد جدید و یا رو به بدتر شدن درد قلب در بیمار را معمولاً حالت اورژانس و فوریت پزشکی محسوب میکنند؛ زیرا چنین بیماری، در معرض افزایش خطر حمله قلبی قرار دارد و احتمال بروز مشکلات قلبی و حتی ایست قلبی در چنین بیماری بیشتر است.
شکل دیگری از درد قلبی مشاهده میشود که در آن درد در قفسه سینه به هنگام استراحت و بدون هیچ هشداری روی میدهد و محرک آن، فعالیت یا هیجان نیست. چنین دردی را آنژین پرینزمتال مینامند. اغلب حملات آنژین پرینزمتال شب ها و در فاصله زمانی نیمه شب تا ۸ بامداد روی میدهد که طبیعتاً با خطر فراوانی برای بیمار همراه است.
این شکل از دردقلبی، حاصل انقباض رگ های قلبی است و این انقباض با کاهش قطر رگ و در نتیجه کاهش میزان خون رسانی به عضله قلب همراه است. در بسیاری از بیماران، تصلب شریان ها دیده می شود و اغلب موارد انقباض ها نیز در مجاورت همین نقاط تنگ شده رگ روی میدهد.
برای تشخیص درد قلب می توانید تست ورزش بدهید
آزمایش های ضروری برای تشخیص بیماری قلبی و درد قلب
تشخیص درد قلب بوسیله معاینه فیزیکی و شرح حال بیمار است و در آن باید توجه ویژهای به زمان ظهور علائم، داشت. در عین حال برخی بررسی های آزمایشگاهی و تصویربرداری برای تأیید درد قلبی انجام میشوند که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
تهیه نوار قلب و تست ورزش که نشان دهنده وضعیت قلب در حالت عمل و طی فعالیت است و تغییرات الکتریکی آن به خصوص هنگام انجام فعالیتهای بدنی را ثبت میکند. -
آزمایش خون و از جمله اندازه گیری میزان قند خون ناشتا و وضعیت چربی و هموگلوبین که بیان کننده امکان وجود عوامل خطری همانند بیماری دیابت، کلسترول بالا و کم خونی هستند. -
تصویربرداری با پرتو ایکس از قفسه سینه که نشان دهنده ابعاد و حجم قلب و نشان دهنده نارسایی قلبی، بزرگی قلب، دیسکسیون آئورت، ناهنجاریهای دریچه ای قلبی و یا اختلال های خطرناک ریوی هستند. -
اکو قلب که در آن از امواج فراصوت (اولتراسوند) برای ارزیابی چگونگی انقباضات قلبی و پمپ کردن خون به درون رگ ها بهرهگیری میشود. -
تصویربرداری اسکن هسته ای قلب که نشان دهنده توزیع خون درون رگ ها پس از پمپاژ است. -
آنژیوگرافی از عروق قلبی که در آن از قلب تصویر برداری هم زمان میگردد و برای روشن ساختن الگوی خون رسانی عروق به عضله قلب، بهرهگیری میشود.
تفاوت میان سوزش قلب با درد قلب
-
درد قلب زمانی که بدن تحت فشار و تقلا باشد رخ میدهد و وقتی که بدن در حال استراحت است این درد برطرف می شود اما سوزش سر دل هیچ ارتباطی با فعالیت های فیزیکی ندارد. در واقع علت سوزش سردل به هضم غذا وابسته است. -
مشکلات قلبی در نتیجه ی وجود فاکتورهای خطرناکی از قبیل سن بالا، سابقه ی وجود مشکلات و بیماری قلبی درخانواده، فشارخون بالا، دیابت، کلسترول بالا،استفاده از تنباکو بوجود می آید اما سوزش قلبی هیچگونه ارتباطی با فاکتورهای مشکلات قلبی ندارد. -
درد قلب و یا همان تیرکشیدن قلب با گذشت زمان بیشتر می شود و هرچه زمان بیشتری میگذرد با فعالیتهای فیزیکی کم هم دچار قلب درد می شوید اما سوزش قلب بصورت تصادفی و در زمانهای مختلفی ممکن است رخ دهد. -
درد قلب در نیمه شب به خودی خود رخ نمیدهد اما سوزش سردل ممکن شما را نیمه شب ازخواب بیدار کند. -
علایم قلب درد شامل عرق سرد، احساس تنگی نفس، احساس ناخوشی یا حالت تهوع، استفراغ، احساس خستگی شدید یا فقدان انرژی، احساس گیجی یا سبکی سر میباشد اما سوزش قلب علایم محدودی دارد. -
احساس درد در قسمت پایین قفسه سینه مربوط به قلب درد میباشد اما سوزش و یا درد در قسمتهای مربوط به دستگاه گوارش و شکم مربوط به سوزش قلب می باشد.
برای بهبود درد قلب ریسک فاکتورها را کنار بگذارید
راهکارهای برای بهبود درد قلب
-
در هنگام بروز درد قلبی، که معمولا در حال فعالیت و یا استرس به سراغتان میآید، بلافاصله دست از کار بکشید و آرام بنشینید. استراحت، اولین قدمی است که باید برای تسکین دردتان بردارید. -
از قرص زیر زبانی (نیتروگلیسیرین) استفاده کنید. اگر پس از ۵ دقیقه، دردتان تسکین پیدا نکرد، مجددا باید یک قرص زیر زبانتان بگذارید. این کار را تا ۳ بار میشود تکرار کرد اما اگر پس از به کار بردن ۳ قرص زیرزبانی در فواصل مناسب، باز هم دردتان از بین نرفت، باید بلافاصله به یکی از مراکز اورژانس مراجعه کنید. -
در مواردی نظیر استحمام، مقاربت و یا بعد از خوردن غذاهای سنگین، بهتر است که به طور پیشگیرانه از قرص زیر زبانی استفاده کنید. -
قرص زیر زبانیتان را نباید در معرض نور و حرارت و رطوبت قرار دهید چرا که در این مواقع، خیلی زود فاسد میشود و خاصیت درمانیاش را از دست میدهد. اگر از نیتروگلیسیرین استفاده کردید و مزه تند این دارو را در زیر زبانتان حس نکردید، بدانید که احتمالا دارویتان خراب شده و خاصیتش را ازدست داده است. -
حتی الامکان قرص زیر زبانی را در وضعیت ایستاده مصرف نکنید چرا که به دلیل افت ناگهانی فشار خون، خطر سقوط ناگهانی وجود دارد. بهتر است که در وضعیت نشسته یا خوابیده از این قرص استفاده کنید. -
اگر اضافه وزن دارید، بهتر است با مراجعه به پزشک یا متخصص تغذیه، یک برنامه غذایی مناسب دریافت کنید و هرچه زودتر، فکری به حال کاهش وزنتان بکنید. -
عوامل خطرساز بیماریهای قلبی را هر چه زودتر تدبیر کنید: سیگار، فشار خون، چربی خون بالا، دیابت. -
وقتی که درد قفسهسینه ندارید، خصوصا در اوایل صبح که هوا پاکیزهتر است، ترجیحا در محلهایی مانند پارک و اماکنی که از فضای سبز برخوردارند، پیادهروی کنید. کمکم اگر دیدید که با این پیاده روی مختصر، مشکلی برایتان ایجاد نمیشود و تحملش را دارید، می توانید بتدریج مسافت بیشتری و با سرعت بیشتر را امتحان کنید حداقل ۴۵-۳۰ دقیقه در روز ورزش هوازی انجام دهید.
بیشتر بخوانید:
بیماری ناراحتی قلبی و علائم آن
کدام درد قفسه سینه را جدی بگیریم ؟
علت درد ناگهانی قفسه سینه