خیلی از والدین از دیر خوابیدن كودكان خود شكایت دارند. بیخوابی، كمخوابی و مشكلات خواب كودكان و بد خوابی کودک، از 2 سالگی به بعد دیده میشود…
بد خوابی کودک و حل بدخوابی کودک
البته مشکلات بد خوابی کودک در کودکان زیر 2 سال هم وجود دارد اما آنچه والدین با آن بیشتر مشکل دارند، بازیگوشی و به موقع به رختخواب نرفتن کودکان بزرگ تر است. والدین معمولا در سال اول، نگران «نشانگان مرگ ناگهانی شیرخوار» هستند و فرزند شیرخوار را در معرض دیدشان میخوابانند.
حتی بهتر است نوزاد در اتاق خواب والدین اما در یک فضای جدا و تخت خودش خوابانده شود. جداکردن کودکانی که از شیرمادر تغذیه می کنند، برای مادر بسیار مشکل است و برای اینکه مادران هم اذیت نشوند، بعد از 2 سال که زمان شیردهی تمام شد، حتما باید اتاق خواب کودکان از محل خواب پدر و مادر جدا شود اما معمولا بچه ها دوست ندارند بخوابند و این میتواند چند علت داشته باشد:
::حل بدخوابی کودک:اگر بچه ها در طول روز به دلایل مختلف از جمله کمبود فضا، انرژی شان را تخلیه نکنند، دیرتر خسته می شوند. زندگی در آپارتمان های کوچک که در آن فضای کافی برای تحرک کودک وجود ندارد، باعث می شود میزان خواب کودکان هم روز به روز کمتر شود شاهد بد خوابی کودک باشیم. البته این موضوع به سرشت کودکان هم مربوط است.
::حل بدخوابی کودک:بروز دوره های نامنظم خواب و کمبود خواب و بد خوابی کودک، در کودکانی که سرشت دشوار دارند (کودک دشوار در برنامه های روزمره نامنظم است، به کندی تجربه های تازه را می پذیرد و به آنها شدید و منفی واکنش نشان می دهد)، نسبت به کودکان راحت (سریع با برنامه های روزمره خو می گیرد، سرحال است و به راحتی تجربه های تازه را می پذیرد، عموما شاد است و به راحتی با تجربه های جدید سازگار می شود)، شایع تر است. این کودکان حتی ممکن است در طول شب چند بار بیدار شوند و بعد از 2 ساعت خواب دوباره به خواب روند.
::حل بدخوابی کودک:کم تحرکی کودکان بی خوابی ایجاد می کندو باعث بد خوابی کودک میشود. کودکان امروز ساعت های طولانی را صرف تماشای فیلم و کارتون می کنند درنتیجه فعالیت بدنی آنها کمتر است و انرژی کمتری هم مصرف می کنند. این کم تحرکی باعث کمبود خواب، چاقی و اضافه وزن کودکان می شود.
::حل بدخوابی کودک:بهتر است والدین در طول روز حتما فعالیت فیزیکی منظمی برای کودکان خود در نظر بگیرند. برای کودکان کم سن تر، رفتن به پارک و فضای آزاد کمک کننده است. می توان کودکان بزرگ تر را هم در کلاس های مربوط به یک رشته ورزشی، مثل ژیمناستیک، دو و میدانی و دوچرخه سواری ثبت نام کرد تا انرژی بیشتری صرف کنند و بخوابند.
::حل بدخوابی کودک:داشتن فضای خصوصی و وضع قانون خواب در منزل بسیار مهم است. در بسیاری از خانواده ها، ساعت خواب والدین و فرزندان با هم تفاوتی ندارد، در حالی که با توجه به سن کودکان باید ساعت خواب آنها تعیین شود.
::حل بدخوابی کودک:گاهی مشکل این است که کودک اتاق خواب جداگانه ای ندارد، به همین دلیل تا زمانی که تلویزیون و چراغ روشن است، برای خواب رفتن تلاش نمی کندو در نتیجه باعث بد خوابی کودک میشود. بهتر است در هر صورت برای کودکان یک فضای خواب اختصاصی در نظر گرفته شود. مثلا اگر هال خانه فضای کافی دارد، می توان گوشه ای از فضای آن را برای خواب کودکان اختصاص داد، مثلا با یک پرده، یا پاراوان که هزینه زیادی هم ندارد، فضایی ایجاد کرد که کودک برای خواب به آنجا برود.
::حل بدخوابی کودک:وقتی می خواهید قانون خواب را اجرا کنید، حتما باید فضای خانه، سکوت بیشتری داشته باشد. اگر قرار است تلویزیون روشن باشد، صدای آن باید کمتر شود؛ مخصوصا اگر برنامه مورد علاقه کودک باشد.
::حل بدخوابی کودک:هرگز نباید تلویزیون، DVD و دستگاه های پخش در اتاق خواب کودکان قرار گیرد، چون ساعت های زیادی را پای تلویزیون و برنامه ها می گذرانند و ساعت های خوابشان به هم می ریزد و بازهم باعث بدخوابی کودک میشود.
::حل بدخوابی کودک:اگر احساس می کنید كودك شما در خوابیدن مشكل دارد، این سوال ها را از خود بپرسید و در پی پاسخ مناسب بمانید:
1ـ آیا تاکنون برای خواب کودک خود قانون خاصی وضع کرده اید؟
2ـ كودك در اتاق یا در تخت خود احساس خوبی دارد (مثلا محیط اتاق خواب برایش مطبوع است؟ خیلی روشن یا تاریك نیست؟ زیاد گرم یا سرد نیست؟
3ـ بچه ها در یك اتاق می خوابند و همدیگر را بیدار نگه می دارند؟
4ـ سروصدا زیاد است و مانع خواب كودك می شود؟
5- کودک از تنها خوابیدن می ترسد؟
::حل بدخوابی کودک:خانواده هایی که چند فرزند دارند باید قانون مجزایی برای خواب بچه ها بگذارند. با توجه به سن بچه ها، کودکان بزرگ تر می توانند دیرتر به رختخواب بروند، بنابراین اگر در خانه یک اتاق خواب وجود دارد و دو فرزند در دو سن مختلف، حتما نباید هر دوی آنها را با هم خواباند. اگر فرزند کوچک تر اعتراض دارد که چرا خواهر یا برادرم باید بیدار بماند، برایش توضیح دهید «برای اینکه سن شما با هم فرق دارد»، اگر دو کودک فاصله سنی دارند، بهتر است در یک زمان به اتاق نروند زیرا با هم سرگرم می شوند و دیرتر می خوابند و دچار کم خوابی میشوند.
::حل بدخوابی کودک:برای کودکان همسن هم که همزمان به رختخواب می روند، استفاده از سیستم های صوتی قصه گویی می تواند موثر باشد. با این کار بچه ها به جای حرف زدن با هم حواسشان را به قصه می دهند.
::حل بدخوابی کودک:معمولا والدین باعث ایجاد عادت های غلط خواب در کودک می شوند. این حالت در کودکان با سرشت دشوار بیشتر اتفاق می افتد. زیرا شروع به خواب در آنها بیشتر والدین را به زحمت می اندازد و ممکن است برای خواباندن او از روش های غلطی استفاده کنند؛ روی پا خواباندن، در بغل راه بردن و… ایجادکننده عادت های غلط هستند. معمولا ترک دادن این عادت ها سخت است و حتی گاهی در بزرگسالی هم باعث مشکل می شوند. گذاشتن در رختخواب و تحمل گریه کودک برای والدین یکی از روش های مفید است.
::حل بدخوابی کودک:والدین هر بار که کودک بیدار می شود، باید زمانی را که بالای سر او ظاهر می شوند، به تاخیر بیندازند تا کودک یاد بگیرد شب فقط برای خوابیدن است نه در بغل گرفتن یا بازی کردن. برای اجرای این روش ها والدین باید تحمل، طاقت و صبر داشته باشند.
::حل بدخوابی کودک:تنبیه روش مناسبی برای ایجاد خواب در کودکان نیست و باعث ایجاد استرس و اضطراب در کودک می شود و اختلال در خواب ایجاد می کند. روش های تشویقی معمولا کارایی بهتری دارند.