پانسمان قرار دادن پوشش حفاظتی برروی زخم میگویند که مهمترین شرط آن استریل بودن پانسمان است هدف از پانسمان زخم تسهیل در بهبودی زخم، پیشگیری از عفونت، جلوگیری از خونریزی، کمک به فرایند التیام زخم، عایق دما، حفظ رطوبت زخم و حفاظت زخم از صدمات مکانیکی است
با ما در مجله دلگرم همراه باشید
هدف از پانسمان و مراقبت کردن از زخم، بهبود سریع تر آن و جلوگیری از بروز عفونت می باشد. خوشبختانه بسیاری از زخم های ایجادشده روی پوست، سطحی هستند و پس از مراقبت لازم،بهبودی کامل پیدا می کنند.
آلژینات:
زخم هایی با درجه ترشح متوسط تا زیاد
مزایا:
-
کاربرد آسان و راحت -
ظرفیت جذب بالا -
تشکیل ژل نرم که یکپارچه برداشته می شود،بدون به جا گذاشتن باقی مانده ای -
فرایند جذب عمودی:بدون آسیب به اطراف،بدون maceration لبه های زخم -
تعویض پانسمان بدون آسیب بافتی
هیدروکلوئید:
این پانسمان به منظور درمان زخم های با ترشح کم تا متوسط به کار می رود.
-
زخم های سطحی با ترشح کم تا متوسط -
زخم های گرانوله با ترشح کم -
سوختگی های درجه دو سطحی
مزایا:
-
قابل برش به اندازه دلخواه -
تعویض پانسمان 3 تا 4 روز دیگر
فوم:
مناطق مختلف و زخم هایی که ترشحات کم تا متوسط باشد
-
زخم هایی که در ناحیه پا و ران می باشد -
زخم های فشاری -
زخم های دردناک -
جراحات ناشی از تروما -
سوختگی های درجه دو عمقی -
زخم هایی که پوست اطراف زخم شکننده است -
مناطقی که پانسمان کردن آن دشوار است
مزایا:
-
درد و تروما را در زمان تعویض پانسمان به حداقل می رساند. -
به علت چسبی که دارد به راحتی در محل می چسبد در نتیجه دست ها برای انجام کار های دیگر مثل انجام بانداژ آزاد است. -
برای استفاده در زیر بانداژها مناسب است. -
می توان آن را به شکل های مختلف برای زخم های مختلف برش داد و برای زخم هایی که پانسمان کردن در آن نواحی سخت است،مناسب می باشد. -
بیمار با آن احساس راحتی می کند. -
به حسب نوع زخم می تواند چندین روز در محل باقی بماند. -
قابلیت مانیتور کردن زخم را دارد به این صورت که در شرایط استریل می تواند قسمتی از پانسمان را برداشته ،زخم را کنترل نموده و مجددا پانسمان را روی زخم چسباند بدون اینکه در کیفیت چسبندگی پانسمان تغییری حاصل شود. -
اریتم و حساسیت در پوست به حداقل می رسد
هیدروژل:
فقط برای مصرف خارجی می باشد.
-
انواع زخم بستر -
خراشیدگی ها -
سوختگی های سطحی -
زخم های حاوی بافت مرده -
زخم های با
مزایا:
-
ایجاد رطوبت در سطح زخم و پوشش -
خارج کردن ترشحات و رطوبت اضافه زخم و کمک به بهبود بافت -
کاهش دهنده درد و التهاب -
نرم و الاستیک با قدرت مکانیکی بالا -
شفافیت و قابل رویت بودن زخم -
فراهم کردن امکان انتقال اکسیژن به زخم -
زیست سازگاری فوق العاده مواد سازنده و قابلیت تجزیه زیستی مواد از طبیعت
چرا پانسمان زخم را باید عوض کرد؟
ایجاد زخم روی پوست، راهی برای ورود هر گونه میکروب به داخل بدن می باشد. بنابراین آسیب سد دفاعی بدن (پوست) و بروز هر گونه زخمی را باید جدی گرفت و هر چه زودتر آن را پانسمان کرد تا دچار عفونت نشود.
هدف از پانسمان و مراقبت کردن از زخم، بهبود سریع تر آن و جلوگیری از بروز عفونت می باشد.
خوشبختانه بسیاری از زخم های ایجادشده روی پوست، سطحی هستند و پس از مراقبت لازم،بهبودی کامل پیدا می کنند.
هدف از پانسمان چیست؟
-
کمک به کنترل خونریزی -
جذب خون و ترشحات زخم -
جلوگیری از آلودگی زخم -
حفاظت زخم از میکروبها و صدمات در طول التیام -
نگهداری زخم
نکات مهم در مورد پانسمان:
پانسمان باید استریل یا خیلی تمیز باشد.پانسمان باید جذب کننده باشد، زیرا اگر عرق پوست نتواند بخار شود پوست اطراف زخم مرطوب خواهد ماند و محیط مناسبی برای رشد باکتریها بوجود می‌آید که از بهبود زخم جلوگیری کرده و یا آن ذا به تعویق می‌اندازد.
قبل از پانسمان دست ها را کاملاَ با آب و صابون بشویید و خشک نمایید. در صورت امکان دست ها را با الکل سفید ضد عفونی کنید.
برای پانسمان از دستکش و ماسک استفاده نمایید.
به هنگام پانسمان از صحبت کردن ، عطسه و سرفه اجتناب نمایید.
در هنگام تمیز کردن زخم باید عمل پاک سازی و ضد عفونی را از مرکز زخم به اطراف با حرکات دورانی انجام داد.قبل از بستن زخم خونریزی باید به طور کامل کنترل شود.
اگر پس از قرار دادن گاز یا پد استریل بر روی زخم ،خونریزی از آن به بیرون نفوذ کرد،هرگز آن را بر ندارید ، بلکه گاز دیگری بر روی آن قرار دهید.زیرا موجب خونریزی مجدد می شود. اگر خون به داخل پانسمان دوم هم نشت كرد، هر دو پانسمان
را كاملاً برداريد و با گذاشتن يك پانسمان تازه به جاي آنها، محل خونريزي را تحت فشار قرار دهيد.
پانسمان باید تمام زخم را بپوشاند.
پانسمان را مستقيماً بر روي زخم قرار بدهيد؛ هرگز آن را از كنار به روي زخم نكشيد.
روش صحیح انجام پانسمان زخم:
قبل از انجام هر پانسمان شستن دستها ضروری است.
آماده کردن ترالی پانسمان جهت هر بیمار با وسایل جداگانه ضروری است.
ابتدا ترالی را با محلول ضدعفونی تمیز کرده و پس از خشک شدن، دستکش استریل پوشیده و یک ملحفه استریل روی طبقه اول بگذارید.
باند و گاز را ازشان جدا و روی طبقه اول گذاشته و قیچی و جا سوچرستی استریل را باز و در همین طبقه می گذارند.
وسایل دیگر مثل دستکش چهارجفت، تانگ للید، براساس نوع زخم باند، پنس، گازوازلین، نرمال سالین و بتادین در طبقه دوم قرار می دهند.
گان بیمار(استریل در کاغذ) را در طبقه سوم قرار می دهند.
برای هر بیمار به مقدار مورد نیاز پماد روی گاز گذاشته می شود هنگام باز نمودن پمادهای لوله ای در پماد باز شود و از چیدن لوله خودداری گردد. همچنین در مصرف پمادهایی که در قوطی وجود دارند، سرقوطی به صورت وارونه در محلی قرار گیرد که در صورت نیاز به بسته شدن مجدد، سرقوطی استریل مانده باشد هر پماد بایستی جهت بیماران به صورت اختصاصی استفاده شود از مصرف پماد مشترک جهت بیماران اکیداً خودداری گردد.
هنگام آوردن بیمار به اتاق پانسمان چنانچه بیمار راه می رود حتماً از دمپایی خودش استفاده گردد قبل از شروع پانسمان بهتر است از آنالژزیک استفاده کرد (استامینوفن کدئین).
در هنگام شروع پانسمان، بیمار را به مشارکت هر چه بیشتر تشویق نموده و در مورد بیمارانی که روز اول بستری را در بیمارستان می گذرانند توضیحات لازم داده می شود، این مساله در مشارکت بیمار و رعایت استریلیتی اهمیت بسزایی دارد لازم به ذکر است در حین انجام پانسمان صحبت کردن با بیمار ضروری است و بایستی از مذاکرات شخصی پرستاران با یکدیگر خودداری گردد. ضمناً هنگامی که زخم بیمار باز است از بیمار خواسته می شود جهت پیشگیری از عفونت، از حرف زدن، عطسه کردن، سرفه کردن، آدامس جویدن خودداری نماید. هنگام پانسمان از بیمار بخواهید که بیشترین فعالیت و حرکت را در قسمتهای سوخته انجام دهد.
ابتدا سر و کلیه قسمتهای سالم بدن را بشویید.
پانسمان بیمار بایستی در اتاق پانسمان و توسط پرستار باز شود باند و گازها را در سطل زباله مخصوص بریزید در صورت چسبیدن گاز ابتدا به وسیله آب و یا نرمال سیلین آنها را خیس کنید.
بررسی زخمها ترجیحاً بایستی هر روز توسط فرد مشخصی انجام گیرد تا بهبودی مشخص گردد. گرفتن کشت و نیز بیوپسی جهت بررسی وجود میزان عفونت الزامی است.
بایستی پرستار سرکولار مقداری بتادین اسکراب و نرمال سیلین در یک کاسه یا Basin استریل قرار داده و سپس پرستار اسکراب پس از تعویض دستکش بوسیله گاز استریل و بتادین و نرمال سیلین شروع به تمیز کردن زخمها نماید و از ریختن بتادین بطور مستقیم روی زخم خودداری شود.
فقط در صـــــورتی که زخم خونریزی داشته باشد و یا کاملاً عفونی بنظر برسد استفاده از بتادین سلوشن توصیه می شود. در صورت استفاده از بتادین سلوشن، حداقل ۵ دقیقه باید بتادین روی زخم بیمار بماند در غیراینصورت بی اثر است و تاکید می شود در صورتیکه زخم در صورت و یا نزدیک صورت است از پاشیدن بتادین روی زخم خودداری شود (بدلیل اثرات شدید تحریکی آن روی چشم که در صورت پاشیدن آن در چشم حتی ممکن است منجر به نابینایی بیمار شود).
دمای آب بایستی مناسب با دمای بدن بیمار باشد (سرد نباشد) بدلیل پیشگیری از هیپوترمیک شدن بیمار آب گرم باشد.
در صورت وجود بافتهای مرده با کشیدن چوب زبان استریل روی آن و یا با کمک پنس و قیچی زخم را دبرید نمایید.
سپس دستکش را تعویض نمایید.
زخم را با گاز خشک کنید
برای گذاشتن پماد می توان از دستها و یا تانگ بلید و یا گاز استفاده کرد. در صورتیکه زخم سطحی و تمیز است بایستی یک لایه نازک پماد حدوداً ۴ میلی متر روی زخم قرار داد و اگر زخم عمیق و عفونی باشد لایه ضخیم تری از پماد آنتی بیوتیک قوی تری بایستی روی آن قرار گیرد.
دستکش را تعویض نمایید.
در مناطقی که احتمال چسبیدن دو قسمت پوست روی هم وجود دارد مثل بین انگشتان، پشت گوش و زیر سینه در خانمها بایستی چند لایه گاز قرار داد و از چسبیدن این نواحی به یکدیگر خودداری کرد.
براساس وضعیت زخم، آن را موضع به موضع از زخمهای تمیز شروع و به زخم عفونی ختم نمایید.
در پایان گان استریل به بیمار بپوشانید.
بعد از هر پانسمان تمام اتاق و سکو و دیوار به وسیله برس با ماده شستشو و سپس ماده ضدعفونی کننده مانند هیپوکلریت سدیم یا وایتکس یا اسید استیک ۲% شسته شود و در پایان روز اشعه به مدت ۲۴-۱۲ ساعت جهت ضدعفونی اتاق گذاشته شود. هنگام گذاشتن اشعه، پنجره ها با پرده تیره رنگ پوشانده شوند.
شستن دستها ه دفعات در این بخش ضروری است. تخت این بیماران بایستی روزانه ضدعفونی و از ملحفه استریل استفاده گردد.
کلیه پرسنل بخش سوختگی بعد از پایان شیفت بایستی استحمام نمایند.
تغذیه مناسب بیماران سوختگی اهمیت زیادی در بهبود زخمها و پیشگیری از عفونتها می گردد.
در این رابطه بیشتر بدانید:
6 عامل کلیدی برای بهبود زخم های دیابتی
علت ایجاد زخم دهانه رحم چیست؟
درمان زخم پپتیک یا اولسر پپتیک(زخم گوارشی)
پیشگیری و درمان زخم بستر
چطور گوشت اضافه ی زخم را از بین ببریم!؟
تهیه و گرد آوری مجله دلگرم
مرضیه ملایری