معرفی داروی سرترالین
سرترالین (Sertraline) نوعی داروی ضد افسردگی پرمصرف و معروف است که در گروه داروهای مهار کننده باز جذب سروتونین (SSRI) قرار دارد . از سرترالین برای درمان افسردگی، حملات هراس، اختلال وسواس جبری، اختلال استرس پس از سانحه، اختلال اضطراب اجتماعی (هراس اجتماعی)، و شکل شدید سندرم پیش از قاعدگی (اختلال بی قراری پیش از قاعدگی) استفاده می شود.
سرترالین همچنین می تواند نیاز به انجام کارهای مکرر (وسواس عملی مانند شستن دست، حساب و کتاب، و چک کردن) که در زندگی روزمره تداخل ایجاد می کند، را کاهش دهد. سرترالین به عنوان یک مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) شناخته شده است. سرترالین با کمک به بازگرداندن تعادل یک ماده طبیعی خاصی (سروتونین) در مغز کار می کند.
نام تجاری : زولوفت ، آسنترا
موارد مصرف سرترالین
مکانیسم اثر سرترالین
سرترالین از طریق جلوگیری از جذب مجدد سروتونین توسط گیرنده‌های عصبی پس سیناپسی و بالابردن غلظت سروتونین در دستگاه عصبی مرکزی است. سرترالین همچنین به میزان کمی از جذب مجدد دوپامین جلوگیری می‌کند (حدود ۱٪ قدرت جلوگیری از جذب سروتونین آن) و تا حدی نیز وقفه‌دهنده گیرنده‌های آلفای آدرنالین است (حدود ۱٪ تا ۱۰٪ قدرت جلوگیری از جذب سروتونین آن).
فرمول شیمیایی سرترالین C17H17Cl2N است. نیمه عمر آن بین ۱۳ تا ۴۵ ساعت و در زنان حدود ۱٫۵ برابر بیش از مردان است. غلظت آن درپلاسمای خون پس از ۴ تا ۶ ساعت به حداکثر می‌رسد و درصد وابستگی آن به پروتئین پلاسمای خون حدود ۹۹٪ است.
فارماکوکینتیک سرترالین
جذب گوارشی این دارو آهسته است ولی درصورت مصرف با غذا، سرعت جذب و فراهمی زیستی آن افزایش می یابد. پیوند پروتئینی آن خیلی زیاد وحدود 98درصد است. سرترالین در کبد متابولیزه می شود و بطور وسیع تحت تاثیر عبور اولیه قرار می گیرد. نیمه عمر حذف آن 26-24 ساعت است ولی متابولیت فعال آن نیمه عمر 102-62 ساعت دارد. برای شروع اثر ضدافسردگی و ضدپانیک آن 4-2 هفته و برای اثر ضدوسواس آن ممکن است زمان بیشتری لازم باشد. در صورت مصرف یکبار در روز دارو،پس از 7 روز به غلظت پایدار سرمی می رسد. دارو بیشتر به صورت متابولیت از راه کلیه و همچنین از راه مدفوع دفع می شود.
پیش از مصرف سرترالین
قبل از تجویز سرترالین در صورتی که هر کدام از شرایط زیر را دارید ، با پزشک خود مشورت کنید :
- اگر به سرترالین یا هر کدام از داروهای گروه مهار کننده باز جذب سروتونین حساسیت دارید
- در صورتی که هرگونه بیماری قلبی ، سابقه حمله قلبی ، سکته مغزی و فشار خون بالا دارید
- اگر دچار بیماری های کبدی هستید
- در صورتی که هرگونه مشکلات کلیوی دارید
- در صورتی دچار صرع و تشنج هستید
- اگر خونریزی داخلی دارید
- در صورتی که از رقیق کننده هایی مانند وارفارین استفاده می کنید
- اگر دچار اختلال دوقطبی هستید
- در صورتی که سطح سدیم خون شما پایین است
- اگر در دوران بارداری هستید و یا قصد بارداری دارید
- در صورتی که در دوران شیردهی هستید و به نوزاد شیر می دهید
- در صورتی که هرگونه سابقه خودکشی دارید و یا هم اکنون در فکر خودکشی کردن هستید
- در صورتی که سابقه اعتیاد دارید و یا در حال حاضر معتاد هستید
- در صورتی که از داروهای خاصی استفاده می کنید . مانند داروهای ضدافسردگی ، خواب آور ، داروهای درمان پارکینسون ، آنتی بیوتیک های قوی ، داروهای ضد التهابی و …
نحوه و مقدار مصرف سرترالین
نحوه و میزان مصرف هر دارویی توسط پزشک متخصص تجویز می شود و شما باید دقیقا طبق تجویز پزشک خود رفتار کنید اطلاعات موجود در این نوشته فقط جهت اطلاع رسانی بوده و این سایت هیچ مسئولیتی از این بابت ندارد .
میزان مصرف سرترالین برای درمان افسردگی
معمولا با دوز اولیه 50 میلیگرم و یکبار در روز آغاز می شود و در صورت نیاز می توان تا حداکثر 200 میلی گرم در روز افزایش داد.تنظیمات دوز می تواند با فواصل یک هفته انجام شود.
میزان مصرف سرترالین برای درمان وسواس
معمولا با دوز اولیه 50 میلیگرم و یکبار در روز آغاز می شود و در صورت نیاز می توان تا حداکثر 200 میلیگرم در روز افزایش داد .تنظیمات دوز می تواند با فواصل یک هفته انجام شود .برای درمان وسواس ممکن است نیاز به مصرف طولانی مدت سرترالین داشته باشید و معمولا علائم بهبودی بعد از 4 هفته نمایان می شود .
میزان مصرف سرترالین برای درمان افسردگی قاعدگی
معمولا 50 میلی گرم در طول دوره پریود به صورت یکبار در روز مصرف می شود که این میزان نباید بیش از 150 میلیگرم در روز باشد .
مصرف سرترالین در کودکان و سالمندان
برای افسردگی، اضطراب بعد از ضربه (PTS) یا ترس:
- کودکان کمتر از 6 سال:مصرف و مقدار آن توسط پزشک تعیین می شود.
- کودکان 6 تا 12 سال:برای شروع، 25 میلی گرم یکبار در روز، صبح یا عصر. ممکن است میزان مصرف توسط پزشک تدریجا افزایش داده شود. به هر حال، مقدار مصرف نباید بیشتر از 200 میلی گرم در روز باشد.
- نوجوانان 13 تا 17 سال:برای شروع، 50 میلی گرم یکبار در روز، صبح یا عصر. ممکن است میزان مصرف توسط پزشک تدریجا افزایش داده شود. به هر حال، مقدار مصرف نباید بیشتر از 200 میلی گرم در روز باشد.
برای افسردگی، وسواس، اختلال ترس، اضطراب بعد از ضربه (PTS)، اضطراب سالمندان :
برای شروع معمولا 5/12 تا 25 میلی گرم یکبار در روز، صبح یا عصر. ممکن است میزان مصرف توسط پزشک تدریجا افزایش داده شود.
مصرف سرترالین در دوران بارداری
سرترالین در رده C بارداری قرار دارد و می تواند برای جنین مضر باشد . مصرف این دارو در دوران بارداری می تواند باعث مشکلات بسیار جدی ریوی در نوزاد شود . در دوره مصرف این دارو توصیه می شود از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنید و در صورتی که در دوره مصرف سرترالین متوجه شدید که باردار هستید سریعا به پزشک مراجعه کرده و از قطع ناگهانی و بدون تجویز پزشک خودداری کنید . مصرف سرترالین در دوران بارداری می تواند علائم افسردگی شما را تشدید کرده و باعث بروز افسردگی شدید بعد از زایمان شود .
مصرف سرترالین در دوران شیردهی
مشخص نیست که آیا سرترالین از طریق شیر مادر وارد بدن نوزاد می شود یا خیر . توصیه می شود در دوران شیردهی حتما با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض جانبی سرترالین
این دارو مانند سایر داروها می تواند عوارض جانبی در پی داشته باشد . شما ممکن است هیچکدام از این عوارض را در خود مشاهده نکنید و یا چندین عارضه به صورت همزمان در شما بروز کند . در صورتی که با مصرف سرترالین هرگونه نشانه ای از حساسیت در خود مشاهده کردید ، مصرف دارو را متوقف کرده و با پزشک تماس بگیرید .
علائم آلرژی به سرترالین می تواند شامل این موارد باشد : خشکی دهان و گلو ، آبریزش بینی ، خارش و قرمز شدن چشم ، تنگی نفس ، درد قفسه سینه ، تورم زبان و لب ، حساسیت پوستی و خارش و ….
در صورتی که با مصرف سرترالین دچار این علائم شدید ، با پزشک تماس بگیرید : بدتر شدن بیماری ، تغییرات خلق و خو ، عصبانیت شدید ، تفکرات خودکشی ، حس تهاجمی ، تمایل به آسیب رساندن به دیگران و خود ، خواب آلودگی شدید به حدی که باعث اختلال در زندگی روزمره شود ، توهم و شنیدن صداها و دیدن اشخاصی که اصلا وجود ندارند و ….
برخی از سایر عوارض جانبی سرترالین عبارتند از :
- کاهش سطح سدیم بدن
- مشکلات بینایی / دوبینی / تاری دید / سیاهی رفتن چشم / سرگیجه / مشکل در تشخیص رنگ
- سردرد / مشکل حافظه / کند شدن سرعت حرف زدن / مشکل در جمله سازی / فراموش کردن حرفی که در حال گفتن بودید / تشنج
- خستگی / خواب آلودگی / حالت تهوع و استفراغ / از دست دادن اشتها /
- کاهش میل جنسی / مشکل در ارضا شدن / مشکل در نعوظ /
- خشکی واژن / درد در هنگام رابطه جنسی / مشکل در ارگاسم / بی میلی جنسی
در صورتی که یک وعده از مصرف سرترالین را فراموش کنم چه می شود؟
در صورتی که مصرف یک وعده از داروی خود را فراموش کرده اید ، به محض یاداوری داروی خود را مصرف کنید و ساعت مصرف بعدی را به تناسب زمانی به تعویق بیاندازید . اگر به زمان بعدی مصرف بسیار نزدیک هستید ، دوز فراموش شده را رها کنید .
در صورتی که بیش از حد سرترالین مصرف کرده باشم چه کنم؟
در صورتی که به اشتباه و یا به قصد خودکشی با سرترالین مقدار زیادی از این دارو مصرف کرده اید سریعا با اورژانس تماس بگیرید . اوردوز و مسمومیت با سرترالین می تواند عوارض جانبی شدید و حتی مرگ در پی داشته باشد . خودکشی نمایشی با این دارو روش مناسبی برای جلب توجه دیگران نیست .
تداخل دارویی سرترالین
این دارو می تواند یا برخی از داروهایی که در حال مصرف کردن هستید تداخل ایجاد کرده و باعث بروز عوارض جانبی ناخواسته شود .ممکن است با تغییر ساعات مصرف برخی از داروها بتوان از برخی از این تداخلات پیشگیری کرد . برای این منظور با پزشک خود مشورت کنید و در زمان تجویز دارو ، تمام داروهای که در حال مصرف کردن هستید را به پزشک خود گزارش دهید .
برخی از داروهایی که با سرترالین تداخل دارند عبارتنداز :
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند : آسپیرین ، ایبوپروفن ، ناپروکسن ، سلکوکسیب ، دیکلوفناک ، ایندومتاسین ، و ..
- سایر داروهای درمان افسردگی مانند ایمی پرامین و آمی تریپتیلین و …
- داروهای خواب آور و مسکن مانند استامینوفن و دیازپام و …
- داروهای مخدر مانند : متادون ، ترامادول
- داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین
- داروهای شل کننده عضلات
- داروهای درمان پارکینسون و صرع
- انتی بیوتیک های قوی مانند مترونیدازول و آزیترومایسین و داکسی سایکلین و …
- داروهای کنترل فشار خون مانند : کاپتوپریل ، آتنولول و …
توجه : سرترالین خواب آور است و می تواند تمرکز شما را دچار اختلال کند . بعد از مصرف این دارو از رانندگی و کارهایی که به تمرکز حواس زیاد نیاز دارد خودداری کنید ..
احتیاطات در مصرف سرترالین
- در دو هفته اول مصرف دارو احساس تهوع ممکن است آزار دهنده باشد و پزشک معالج در صورت لزوم قرص ضد تهوع تجویز خواهد کرد.
- اثرات دارو بعد از چند هفته خود را نشان می‌دهد و بیمار باید صبور باشد.
- در مصرف بالای سه ماه، درجاتی از افزایش وزن ممکن است رخ دهد که برای آن نیز راهکارهایی وجود دارد که پزشک معالج معرفی خواهد کرد.
- دارو از دسترس کودکان دور باشد زیرا اثرات مسمومیت در کودکان بسیار شدید است.
- مصرف سرترالین در حالی که همزمان مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز مصرف می‌شود یا کمتر از ۲ هفته است که مصرف چنین داروهایی قطع شده است، ممکن است موجب گیجی، افزایش ناگهانی دمای بدن ، افزایش شدید فشارخون و بروز تشنج شود.
- بیمارانی که احتمال اقدام به خودکشی در آنها وجود دارد، نباید مقادیر زیاد دارو را بطور یک جا در اختیار داشته باشند.
- تا مشخص شدن پاسخ بدن به این دارو، بیمار هنگام رانندگی یا کار با وسایل خطرناک احتیاط کند. زیرا این دارو در برخی افراد موجب خواب‌آلودگی و کاهش سطح هوشیاری می‌شود.
- برای تسکین خشکی دهان از آدامس یا آب نبات‌های بدون قند استفاده شود. اگر این مشکل بیش از ۲ هفته ادامه پیدا کرد با پزشک معالج مشورت شود.
بیشتر بخوانید:
فواید داروی ضد افسردگی سرترالین
آشنایی با موارد مصرف قرص کلومیپرامین برای درمان افسردگی
همه چیز در مورد داروی ضد افسردگی سیتالوپرام
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم