GCS چیست و چطور به دست می آید ؟

همه چیز درمورد مقیاس کمای گلاسکو (GCS)

GCS چیست ؟

GCS معیاری جهت تعیین شدت آسیب ضربه ای مغز (traumatic brain injury or tbi) که منجر به اختلالات عملکرد مغز می گردد، می باشد که معیار کمای گلاسکو (glasgow coma scale or gcs) نامیده می شود.

این معیار بر سه پایه استوار است که عبارتنداز:

پاسخ چشمی (eye opening or eye response) به صورت باز بودن یا باز کردن چشم (در بهترین حالت 4 نمره)

پاسخ کلامی (verbal response) (در بهترین حالت 5 نمره)

پاسخ حرکتی (motor response) (در بهترین حالت 6 نمره)

نمره مقیاس کمای گلاسکو (gcs score)

پاسخ های چشمی، کلامی و حرکتی به صورت های زیر تعیین می شود:

1. پاسخ چشمی (e) در GCS

باز بودن خود به خودی چشم ها = 4 نمره

باز کردن چشم ها به هنگام صحب کردن با بیمار یا نسبت به صدای بلند = 3 نمره

باز کردن چشم ها با تحریک دردناک = 2 نمره

بدون پاسخ یا عدم واکنش = 1 نمره

2. پاسخ کلامی (v) در GCS

آگاهی داشتن به زمان، مکان و افراد = 5 نمره

بیمار گیج بوده، صحبت می کند ولی به زمان، مکان و اشخاص آگاهی ندارد = 4 نمره

به کاربردن کلمات نامناسب = 3 نمره

به کاربردن کلمات یا صداهای نامفهوم = 2 نمره

بدون پاسخ کلامی = 1 نمره

3. پاسخ حرکتی (m) در GCS

اجرا کردن دستورات یا فرمان ها = 6 نمره

مشخص کردن محل درد = 5 نمره

دور کردن خود از تحریکات دردناک = 4 نمره

وضعیت خم کردن یا حالت فلکسوری در اندام ها در پاسخ به تحریکات دردناک = 3 نمره

وضعیت باز کردن یا حالت اکستنسوری در اندام ها در پاسخ به تحریکات دردناک = 2 نمره

عدم پاسخ به تحریکات دردناک = 1 نمره

بنابراین بر اساس نمره مقیاس اغمای گلاسکو، کمترین نمره برابر 3 و بیشترین آن 15 است.

در بیماران لوله‌گذاری شده (اینتوبه)، بیمار قادر به سخن گفتن نیست بنابراین امتیاز قسمت “پاسخ شفاهی (V)” را از دست می‌ دهد. این بیماران با استفاده از باز کردن چشم‌ها (E) و پاسخ حرکتی (M) ارزیابی می‌ شوند.

در این بیمار پس از محاسبه امتیاز در انتهای امتیاز آن‌ ها از حرف T استفاده می‌ شود که نشان‌ دهنده بیمار لوله‌گذاری شده است. حداکثر امتیاز در افراد لوله‌گذاری شده برابر با 10T و حداقل امتیاز برابر با 3T می‌باشد. در این بیماران GCS کمتر از 9T نشان دهنده آسیب مغزی است.

GCS چطور به دست می آید ؟

GCS شدت آسیب ضربه ای مغز

شدت آسیب ضربه ای مغز بر طبق نمره معیار کمای گلاسکو پس از اعمال ضربه به صورت زیر است:

مرگ مغزی = نمره ی سه و کمتر

آسیب ضربه ای مغزی شدید = نمره 3 الی 8

آسیب ضربه ای مغزی متوسط = نمره 9 الی 12

آسیب ضربه ای مغزی خفیف = نمره 13 الی 15

GCS پیش آگهی ضایعه ضربه ای مغز

بر اساس مقیاس کمای گلاسکو، نمرات خیلی پایین نشان دهنده احتمال افزایش مرگ و میر و نمرات بالاتر مؤید شانس بیشتر برای ادامه حیات است. بر اساس گزارش های آماری، بیمارانی که نمرات آن ها بین 3 الی 4 باشد احتمال مرگ یا زندگی نباتی برای این اشخاص حدود 85 درصد خواهد بود.

اگر نمره فرد بیشتر از یازده باشد احتمال مرگ یا زندگی نباتی به 5 الی 10 درصد کاهش می یابد و حدود 85 الی 90 درصد ادامه زندگی به صورت بهبودی متوسط یا قابل قبول امکان پذیر است.

بیشتر بخوانید:

مهمترین علائم کما چیست؟ آیا این عارضه قابل درمان است؟

تفاوت مرگ مغزی با کما چیست؟

مرگ مغزی چیست؟ آیا بازگشت به زندگی پس از مرگ مغزی امکان‌پذیر است؟