محمد جواد دهقان در نشست خبری «ثبت جهانی اسب کاسپین» که در محل آکادمی ملی المپیک برگزار شد، اظهار کرد: اسب کاسپین گونه‌ای از اسب ایرانی است که در طول هزاران سال در نقاط مختلف ایران وجود داشته اما به دلایل نامعلوم به جز در حاشیه جنوب دریای خزر شامل استان های گیلان، مازندران و گلستان در سایر نقاط ایران کاملا از بین رفت.
وی ادامه داد: این نژاد از عناصر هویتی ایران زمین است که به دلیل دارا بودن قدمت تاریخی، وجود تصاویر آن در آثار تاریخی کهن، ارزش های ورزشی، ژنتیکی و فرهنگی دارای اهمیت است و حفاظت از این اثر ملی وظیفه ای است که بر دوش ما نهاده شده تا این قطعه مهم از پازل هویتی فرهنگی کشور به درستی برای آیندگان به یادگار بماند.
نایب رییس انجمن بین‌المللی اسب کاسپین با بیان اینکه هیچ نژادی در دنیا با صفات ویژه اسب کاسپین وجود ندارد، خاطرنشان کرد: اما شباهت‌هایی بین اسب کاسپین با سایر نژادها به ویژه نژادهای اسب عربی وجود دارد که تئوری ارتباط اجدادی آن ها با اسب کاسپین را تایید می کند.
دهقان افزود: نتایج تحقیقات ژنتیکی در دانشگاه های معتبر جهان نشان داده که اسب کاسپین نوع چهار و منشاء نژادهای خونگرم و در شکل گیری اسب مدرن موثر بوده است.
وی با اشاره به پراکندگی این گونه اسب بین سال های ۱۳۴۴ تا ۱۳۷۲، اظهار کرد: در مجموع ۲۸ راس اسب کاسپین از ایران صادر و تولیدات آن ها از آنجا به استرالیا، نیوزلند، آمریکا، سوئد، فرانسه، آلمان، بلژیک، نروژ، هلند، کانادا و دانمارک صادر شده است.
رییس انجمن حفاظت از اسب کاسپین با بیان اینکه در حال حاضر ۲ هزار ۳۴۶ سر اسب کاسپین به ثبت رسیده است که از این تعداد ۷۱۵ سر اسب زنده هستند و در سن تولید قرار دارند، گفت: کشورهای اروپایی با داشتن ۲۹۷، آمریکا ۲۱۸، ایران ۸۸، استرالیا ۴۹، سوئد ۴۸ و نروژ با ۱۵ سر اسب دارای بیشترین تعداد اسب کاسپین ثبت شده مولد هستند و در ایران تا تابستان ۱۴۰۳ مجموعا ۳۳۱ راس کاسپین زنده، توسط انجمن حفاظت از اسب کاسپین شناسایی شده که از این تعداد ۸۸ راس ثبت بین المللی و مابقی در مسیر ثبت هستند.
دهقان ادامه داد: استان های گیلان با ۱۷۸ راس، مازندران با ۶۰، کرمان ۴۵ و البرز با ۱۹ راس دارای بیشترین جمعیت اسب کاسپین ثبت شده یا در مسیر ثبت بین المللی در ایران هستند و یزد، تهران، خراسان رضوی، خراسان شمالی، اصفهان، فارس، کرمانشاه و قم در رده های بعدی قرار دارند.
کاربرد اسب کاسپین
وی با اشاره به اینکه امروزه در دنیا از اسب کاسپین برای سواری کودکان در رشته های مختلف استفاده می شود، یادآور شد: از جمله این رشته ها چوگان، پرش، درساژ، سه روزه، بارل، هورس بال، کمانگیری روی اسب، بازی محلی، کالسکه رانی، ارابه رانی و توانبخشی است که به کمک اسب و اصلاح نژادهای اسب مورد استفاده قرار می گیرد.
خطر انقراض اسب کاسپین
به گفته نایب رییس انجمن بین المللی اسب کاسپین با بیان اینکه قاچاق اسب ها به خارج از کشور، خروج اجباری اسب ها از جنگل، از بین رفتن زیستگاه طبیعی اسب ها در جنگل های هیرکانی، عدم ثبت بین المللی اسب کاسپین، عدم برگزاری مسابقات ورزشی ویژه، عدم حمایت از معدود تولیدکنندگان بومی، شهرنشینی و از بین رفتن آداب و سنن کهن در روستاها، رشد بی رویه قیمت زمین و رونق مشاغل کاذب و دلالی و عدم وجود انگیزه برای انجام مشاغل سنی مربوط به اسب کاسپین از جمله عوامل کاهش جمعیت این گونه ارزشمند است.