یک روز پس از آنکه مراسم تحلیف چهاردهمین رئیس‌جمهور منتخب ایران در بهارستان برگزار شد، خاورمیانه با یک شوک سنگین روبرو شد. رسانه‌ها اعلام کردند اسماعیل هنیه به شهادت رسیده است.
شهید اسماعیل هنیه، رئیس‌دفتر سیاسی حماس بود که برای شرکت در این مراسم در تهران حضور داشت، پس از برگزاری این مراسم در یکی از اقامتگاه‌های ویژه جانبازان در شمال تهران با اصابت پرتابه‌ای به شهادت رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد به دنبال این اتفاق بازار ارز تهران بار دیگر هیجانی شد و برخی از معامله‌گران با برجسته‌کردن سیگنال‌های منفی به دنبال ماهیگیری از آب گل‌آلود بودند.
در همین راستا قیمت دلار که در جریان معاملات نقدی روز سه‌شنبه هفته جاری با ۵۹ هزار و ۲۵۰ تومان بسته شده بود روز چهارشنبه در معاملات فردایی تا محدوده ۶۰ هزار و ۷۰۰ تومان بالا رفت و نقدی آن در کانال‌های تلگرامی ۶۰ هزار و ۳۰۰ تومان اعلام شد. در آخرین روز نیمه کاری هفته نیز دلار همچنان در کانال ۶۰ هزار تومان مستقر است.
گفتنی است با نوسانی شدن قیمت‌ها کارشناسان اقتصادی توصیه می‌کردند که در چنین شرایطی مردم از ورود هیجانی به بازار خودداری کنند چرا که تجربه نشان داده پس از کاهش التهابات تب دلار نیز فروکش خواهد کرد.
در همین رابطه سید کمال سید علی، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفته بود این افزایش نرخ ارز موقتی است و مردم در این شرایط باید آرامش خود را حفظ کنند.
البته بررسی‌های خبرآنلاین نیز از نوسانات ارزی تهران در سال‌های اخیر حکایت از آن دارد که هر زمان که سیگنال‌های منفی از جمله ترور به بازار مخابره شده قیمت دلار تحت‌تأثیر موج روانی این موضوع به‌صورت مقطعی افزایشی شده و پس از مدت کوتاهی به حالت قبل برگشته است.
واکنش بازار ارز به خبر شهادت سردار سلیمانی
مروری بر تجربه مواجهه‌ی بازار ارز با بحران نشان از آن دارد که سیاستگذار همواره شوک ارزی ناشی از حادثه را در مدت زمان کوتاهی مدیریت کرده است.
لازم به یادآوری است که در ۱۳ دی‌ماه سال ۱۳۹۸ بود که سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس در فرودگاه بغداد به همراه ابومهدی مهندس از فرماندهان حشدالشعبی به شهادت رسید، قیمت دلار پس از این حادثه تروریستی از ۱۲ هزار و ۹۶۰ تومان تا ۱۳ هزار و ۳۹۰ تومان بالا رفت و پس از حمله موشکی ایران به عین الاسد نزولی شد و به محدوده قبلی بازگشت.
واکنش بازار ارز به شهادت محسن فخری زاده
این پایان ماجرا نیست و نگاهی به روند شاخص ارزی تهران در زمان ترور محسن فخری‌زاده، معاون وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران و دانشمند ارشد کشؤرمان نیز گویای این مدعاست.
درآن زمان نرخ دلار از محدوده ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان تا حدود ۲۶ هزار و ۱۲۰ تومان گران شد. بااین‌حال قیمت دلار یک ماه پس از این عملیات تروریستی در تاریخ ۳۰ دی‌ماه تا محدوده ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان پایین آمد.
واکنش بازار ارز به حمله تروریستی به شاه‌چراغ
همچنین در عصر ۴ آبان سال ۱۴۰۱ بود که خبر حمله تروریستی به حرم شاه‌چراغ شیراز فضای رسانه‌های داخل و خارج را پر کرد و موجب اندوه مردم ایران شد.
قیمت دلار در این تاریخ در محدوده ۳۲ هزار و ۹۰۰ تومان قرار داشت؛ اما پس از چند روز به محدوده ۳۶ هزار و ۹۰۰ تومان نیز رسید. پس از آن دلار دیگر کف قیمتی قبلی را تجربه نکرد و پس از استراحت یک‌ماهه در نیمه دوم آذرماه به روند صعودی خود که پس از درگذشت مهسا امینی ایجاد شده بود ادامه داد.
همچنین در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۴۰۲ حادثه تلخ ترور حرم شاه‌چراغ بار دیگر تکرار شد و قیمت دلار از محدوده ۴۸ هزار و ۹۰۰ تا محدوده ۴۹ هزار و ۵۵۰ بالا رفت و پس از آن فروریخت و حتی توانست به پایین‌تر از محدوده قیمتی روز ترور نفوذ کند.
واکنش بازار ارز به شهادت سید رضی موسوی
در چهارم دی‌ماه سال گذشته هم سیدرضی موسوی یکی از مقامات ارشد سپاه پاسداران در محدوده سیده زینب در دمشق، پایتخت سوریه توسط اسرائیل طی یک حمله موشکی به شهادت رسید. قیمت دلار در روز پس از این حادثه کاهش یافت؛ ولی در ادامه کمتر از یک درصد افزایش یافت.
اثر جنگ حماس و اسراییل روی قیمت ارز
رفتار هیجانی و مقطعی بازیگران دلار در واکنش به اخبار مختص به ترور و انفجار نبوده و اسکناس آمریکایی به اخبار جنگی هم واکنش صعودی داشته است، مثال ملموسی که می‌توان زد جنگ غزه و اسرائیل است. در ۱۵ مهرماه سال گذشته شروع شد و نرخ دلار در این روز بین ۵۰ هزار تا ۵۰ هزار و ۴۰۰ تومان معامله شد؛ اما با تشدیدشدن درگیری‌ها در ۱۷ مهرماه نرخ دلار به ۵۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده بود. بااین‌حال پس از مدتی با فروکش‌کردن هیجان جنگ غزه و اقدامات نهاد سیاستگذار در جهت کنترل نرخ دلار، اسکناس آمریکایی اصلاح شد و حتی تا نیمه کانال ۵۰ هزار تومان پایین آمد.
صعود هیجانی قیمت ارز پس از حادثه ترروریستی کرمان
از سوی دیگر پس از حادثه تروریستی گلزار شهدای کرمان در دی ماه سال گذشته دلالان ارزی با تقویت موج روانی و برجسته‌کردن سیگنال‌های منفی قیمت دلار را به‌صورت هیجانی به بیش از ۵۱ هزار تومان رساندند؛ اما پس از مدتی عقب‌نشینی کرد.
جو روانی عملیات وعده صادق در بازار ارز
در کنار تمام موارد یاد شده نیمه‌شب ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ بود که عملیات وعده صادق توسط ایران علیه اسرائیل انجام شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در آن روزها هم نرخ دلار به‌صورت مقطعی و هیجانی به مرز ۷۰ هزار تومان رسید؛ اما به مرور زمان عقب‌نشینی کرد و به کانال ۵۰ هزار تومان برگشت.
مروری بر این تجربیات نشان از زودگذر بودن و هیجانی بودن رشد بهای ارز در بازار دارد . پیش بینی کارشناسان نیز نشان از آن دارد که بازار ارز در حال بازیابی خود است و سیاستگذار قدرت مدیریت این فضا را داراست.