مصوبه‌ای که بازار خودرو را به هم ریخت
در اواخر تیرماه ۱۴۰۲، تصویری از دستورالعملی مبنی بر عرضه ۱۲۰ هزار خودرو توسط دو خودروساز به قیمت ۵ درصد کمتر از حاشیه بازار منتشر شد. این دستورالعمل که توسط دولت، شورای رقابت و خودروسازان تکذیب شد، موجب افزایش شدید قیمت خودرو در بازار شد.
در این دستورالعمل آمده بود:
به منظور کاهش قیمت خودرو در بازار مقرر شد تا وزارت صمت زمینه قانونی لازم برای فروش محصولات مازاد بر تعهدات سامانه یکپارچه نوبت دهی خودرو شرکت‌های ایران خودرو و سایپا در حاشیه بازار از طریق نمایندگی‌های ۲ شرکت را به نحوی فراهم کند که این شرکت ها نسبت به افزایش تولید خودروهایی که در بازار دارای تفاوت قیمت بالاتری است، به هر میزان ممکن و حداقل ۶۰ هزار دستگاه تا پایان سال جاری اقدام و این محصولات را در حاشیه بازار و با نرخ ۵ درصد کمتر از نرخ بازار به ترتیبی به فروش برسانند که تا پایان سال جاری فاصله قیمت هر یک از محصولات در بازار آزاد با قیمت مصوب به حداقل برسد.
انتشار این دستورالعمل در شرایطی که بازار خودرو در حال آرام شدن بود، موجب افزایش تقاضا در بازار شد. این افزایش تقاضا در کنار کمبود عرضه، موجب افزایش قیمت خودرو در بازار شد.
پس از انتشار این دستورالعمل، معاون حمل و نقل وزارت صمت اعلام کرد که این طرح هنوز به مرحله اجرا نرسیده و برای اجرایی شدن آن، دو شرط باید محقق شود:
اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح
تعیین میزان درصد اختلاف قیمت فروش با بازار
وی همچنین بیان کرد که طرح فروش خودرو در حاشیه بازار، علاوه بر تامین نقدینگی باید قیمت بازار را کاهش دهد، لذا در هر مرحله فروش میزان درصد زیر قیمت بازار و تعداد خودروهای عرضه شده باید تعیین شود.
با وجود تکذیب این دستورالعمل، قیمت خودرو در بازار همچنان افزایشی بود. رئیس اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودرو تهران در این خصوص بیان داشت:
انتشار خبر عرضه ۱۲۰ هزار خودرو با قیمت ۵ درصد زیر نرخ بازار، بلافاصله موجب افزایش قیمت خودرو در بازار شد. اخبار مثبت و منفی تاثیر خود را بر روی کالاهای سرمایه‌ای می‌گذارد، حتی با وجود اینکه دستورالعمل تکذیب شد، شاهد افزایش قیمت خودرو در بازار بودیم.
وی همچنین بیان داشت: ما تجربه عرضه خودرو ۵ درصد زیر قیمت بازار را در سال ۹۷ داشتیم در آن زمان نیز این شیوه عرضه موجب افزایش قیمت خودرو بود و اجرای آن به جای مهار قیمت ها موجب جهش قیمت در بازار خودرو شد.
در واقع، انتشار این دستورالعمل که هنوز به مرحله اجرا نرسیده بود، موجب افزایش قیمت خودرو در بازار شد. این افزایش قیمت نشان می‌دهد که بازار خودرو به شدت تحت تاثیر اخبار و شایعات است و کنترل آن به عوامل متعددی بستگی دارد.
علی خسروانی کارشناس بازار خودرو در خصوص دستورالعمل عرضه ۱۲۰ هزار خودرو توسط خودروسازان به قیمت ۵ درصد کمتر از حاشیه بازار، اظهار داشت:
تصور نکنیم با این روش قیمت بازار به کارخانه نزدیک یا یکی می شود بلکه اتفاقی که خواهد افتاد این است که بلافاصله با افزایش قیمت رسمی فروش، قیمت در بازار جهش خواهد کرد و اختلاف قیمت خودرو را حفظ خواهد کرد و قیمت ها به شدت افزایشی می شود.
وی افزود: این افزایش قیمت به مذاق خودروساز خوش خواهد آمد و دفعه بعد نیز مجدد تصمیم می‌گیرند که ۵ درصد زیر قیمت بازاری که افزایش یافته، بفروشد و این چرخه گران کردن خودرو ادامه می یابد.
در واقع، خسروانی معتقد است که این دستورالعمل نه تنها موجب کاهش قیمت خودرو در بازار نمی شود، بلکه موجب افزایش قیمت بیشتر خودرو در بازار می شود.
خوشبختانه، در هفته های اخیر و پس از اطمینان دست اندرکاران بازار از عدم اجرای این دستورالعمل، قیمت خودروها روند کاهشی گرفت.
به گفته سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو، قیمت خودروهای مونتاژی در هفته گذشته بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان و قیمت خودروهای تولیدی نیز بین ۵ تا ۱۵ میلیون تومان کاهش یافت.
این در حالی است که قیمت انواع خودروها بعد از اعلام دستورالعمل عرضه خودرو ۵ درصد زیر قیمت بازار به شدت افزایش یافته بود.
وزیر صمت نیز در هفته گذشته اعلام کرد که وضعیت بازار خودرو خوب خواهد شد و مردم صبوری و حوصله کنند.
انتشار دستورالعمل عرضه ۱۲۰ هزار خودرو توسط خودروسازان به قیمت ۵ درصد کمتر از حاشیه بازار، موجب افزایش شدید قیمت خودرو در بازار شد. این افزایش قیمت نشان می‌دهد که بازار خودرو به شدت تحت تاثیر اخبار و شایعات است و کنترل آن به عوامل متعددی بستگی دارد.
خوشبختانه، پس از اطمینان دست اندرکاران بازار از عدم اجرای این دستورالعمل، قیمت خودروها روند کاهشی گرفت. این نشان می دهد که بازار خودرو به سرعت به اخبار و شایعات واکنش نشان می دهد و کنترل آن نیازمند اقداماتی اساسی تر است.