نئولیبرالیسم کجا بود؟

هنگامی که مصوبه خلق‌الساعه افزایش سن بازنشستگی اعلام شد، بسیاری دچار شوک شدند که چگونه می‌شود به این راحتی با سرنوشت جامعه و مردم و حقوق آنان بازی کرد؟ 

پیش بینی آینده ایران | پوپولیسم اقتصادی ظهور می کند؟ | برنامه دولت چیست؟

شاید برخی متوجه معنای دقیق این مصوبه نشوند. برای فهم موضوع با عدد و رقم توضیح داده می‌شود. اگر سی سال پیش کسی مبلغ معینی را در یک شرکت سرمایه‌گذاری یا بانک قرار می‌داد، با فرض سود خالص 7‌درصد که سود متعارفی است، امروز باید حدود 6/7 برابر آن را به او بپردازند؛ البته، با فرض حذف اثرات تورم. به عبارت دیگر، کسی که سی سال پیش مثلاً یک میلیون حقوق می‌گرفته که 30درصد آن را برای بیمه می‌پرداخته، ارزش مبلغ سهم بیمه پرداختی اکنون 3/2میلیون تومان است. کسی که 30سال این بیمه را پرداخته است، حالا می‌خواهند به او بگویند که باید مدت بیشتری یعنی 35 یا 42سال بیمه بپردازی. ارزش پول او با احتساب 35 یا 42سال به ترتیب برابر است با 2/3سال و 1/5برابر. به‌علاوه، اگر بازنشستگی به جای 30سال به 35 و 42سال برسد، دریافت حقوق بازنشستگی نیز به همین میزان کم می‌شود، مثلاً اگر الان پس از سی سال بازنشسته شدن می‌توانیم 20سال حقوق بازنشستگی بگیریم، در صورت 35سال پرداخت، به 15سال و در صورت 42سال به 8سال دریافت حقوق بازنشستگی کاهش می‌یابد. 

قبلاً 30سال پرداخت می‌کردیم و 20سال دریافت، الان باید 35 و 42سال پرداخت کنیم و 15 یا 8 سال دریافت کنیم. آن که چنین قانونی را تصویب می‌کند، اصلاً متوجه ابعاد وحشتناک این تفاوت‌ها می‌شود؟ اگر متوجه نمی‌شود که واویلا و اگر می‌داند چه کار می‌کند؟ این یک اجحاف آشکار علیه کارگران بیمه‌پرداز است. اگر این پول را بدهند به بیمه‌های خصوصی به مراتب پول‌های بسیار بهتری را در زمان بسیار بیشتری در بازنشستگی دریافت خواهند کرد.

فارغ از بحث و محاسبات اقتصادی که ظلمی آشکار است، به لحاظ اجتماعی نیز این مصوبه تبعات فراوانی برای جامعه دارد. جامعه ایران حتی نمی‌تواند متقاضیان فعلی شغل را پاسخگو باشد، حالا می‌خواهد طول‌مدت اشتغال را افزایش دهد، یعنی جا را برای متقاضیان شغل تنگ‌تر می‌کنند. به‌علاوه، یکی از دلایل بیمه بازنشستگی، کوشش برای این است که افراد با پس‌انداز خود بتوانند زودتر از کار فارغ شوند و زندگی دیگری را آغاز کرده و از آن لذت ببرند. اگر قرار باشد تا زمان نزدیک به فوت کار کنند، این امر انگیزه پرداخت بیمه را از میان می‌برد. در این صورت، چرا اجبار به پرداخت بیمه می‌کنید؟ آیا بهتر نیست در اختیار مردم باشد و خودشان به شرکت‌هایی که می‌خواهند روی آورند و با پرداخت بیمه متناسب درمان و بازنشستگی خود را تامین کنند؟ در مجموع، آنان که با شعار علیه «نئولیبرالیسم» آمده بودند، امروز مصوباتی را علیه مردم می‌گذرانند که روح طرفداران نئولیبرالیسم هم خواب آنها را نمی‌دید.