گزارش کردن تو خبر: بخشی از اطلاعاتی که امروز از جنایات تهران قدیم در اختیار داریم مربوط به «گزارش وقایع مختلف در آبادی‌های دارالخلاف» است و ماجرا از این قرار است که ناصرالدین قاجار بار دوم بر فرنگ رفته است. سفر، از امپراتور اتریش مستشار نظامی خواست تا نظم را به ایران بازگرداند، اندکی بعد «قلعه آنتوان دومون» به ایران آمد و در دارالخلاف یعنی تهران تشکیلات ابتدایی نظمیه تأسیس شد. .
در سیستم جدید که بر اساس اصول استاندارد آن زمان ایجاد شد، برای هر محله یک سرپرست و یک معاون برای نظارت بر وضعیت امنیتی شهرک تعیین شد. در آن زمان حدود سال 1265 شمسی بود و سرانجام با گذشت حدود 2 سال از اجرای دستور جدید و ارائه منظم گزارشات کار به مقامات بالاتر، آرشیو معتبری از شرح جنایات پایتخت را برای تاریخ گذاشت.
به گزارش نظمیه، وضعیت جرم و جنایت در تهران به این شرح بود: «در رده کلی، دعوا، سرقت، اختلاف مالی، اختلاف خانوادگی و نزاع موجر و مستاجر از مهمترین جرایم و جرایم اجتماعی عصر قاجار بوده است.
«حسن فنفلی» بد کرد!
ابتدا ببینیم درگیری که سابقه جنایت دارد در دوره ناصر چگونه بوده است! نمونه هایی از حوادث درگیری که دارالخلاف گزارش کرده است به شرح زیر است: «ایمه مشهد حسین با استاد حسن حداد بر سر مغازه حدادی دعوا کرد». هر چقدر هم که پلیس می خواست آنها را ساکت کند امکان نداشت تا هر دو دستگیر و به اداره منتقل شدند… آقای هاشم صراف با همسرش که همسر محمد شیپورچی است درگیر شد و مشارالیه تحت تعقیب بود. همسرش را ترک کند و طلاق دهد. گروهی از زنان از هر دو طرف از یکدیگر حمایت کردند و شروع به جنگ کردند. همسایه ها دور هم جمع شدند، ساکتشان کردند و آشتی کردند… مشهدی محمدحسین غسال خانه را خرید… اما عده ای ادعا کردند که خانه مال آنهاست و دعوا شد.
طبق گزارشات، وضعیت دزدی در آن دوره نیز به این صورت بوده است: «محمدعلی که کودک بود، یک جفت کفش را که در چهارسوق تحت معاینه بود، دزدید… مشهدی حسین زرگر به رئیس محله گفت که تاکی مقداری دزدیده است. از چیزهای من به نام شاگردم رئیس محله مشارالی را آورد و به دفتر فرستاد… [سارقی] او به خانه رضاخان قاجار رفت و چیزهایی را دزدید، خواست بردارد، اهل خانه عصبانی شدند و فریاد زدند، شهربانی آمدند مشارولیه را دستگیر کردند و به اداره بردند.
از گزارش های نظمی برمی آید که در تهران قلدری زیاد بوده و وضعیت او به این صورت بوده است: «حسن فلفلی که از شرورهاست و دیشب مست بود، در چلمیدان شیطنت و فسق می کرد. محله.” توسط پلیس دستگیر شد و به اداره آورده شد، جناب وزیر نظام را برای مجازات فرستادند… اسماعیل طباح که مست بود و در محلات حکومتی شرارت می کرد، توسط پلیس دستگیر شد و به اداره آورده شد. او را برای مجازات نزد وزیر نظام فرستادند.
مجازات جنایات چه بود؟
با استقرار سیستم، اصول و قواعد عملکرد آن تدوین شد. به عنوان مثال در اولین دفترچه مقررات انضباطی مجازات های قانونی مشخصی برای جرایم مختلف کیفری در نظر گرفته شده بود که البته در عمل به شدت رعایت نمی شد. اما این قوانین مکتوب و رسمی تلاش مهمی برای استانداردسازی مجازات جرایم در ایران مدرن است.
قبل از آن جرائمی مانند سرقت، شورش مسلحانه و قتل مجازات اعدام داشتند، اما سایر جرایم مستوجب مجازات های معمول از جمله شلاق و حبس بودند و معمولاً نوع و شدت مجازات از ناحیه ای به منطقه دیگر و البته متفاوت بود. ، چون مجازات در روستاها و شهرهای دور و نزدیک ایران بود که توسط خان ها و شاهزادگان قاجار و اربابان اداره می شد، بسیار لذیذ بود و به روایت تاریخ، اتفاقات زیادی افتاد که ناعادلانه بود. از سوی دیگر دستورالعمل قوانین و مقررات برای هر جرمی مجازات مشخصی را تعیین می کرد و این خود تلاشی برای افزایش عدالت در رسیدگی به جرایم تلقی می شد.
بخشی از مجازات جرایم در کتاب قانون نظامیه به شرح زیر بود:
– مجازات دعوا و مشاجره در بارها یا قهوه خانه ها و غیره. از ۲ روز تا یک ماه حبس و از یک تومان تا ۱۰ تومان جزای نقدی.
– مجازات قمار در جاده ها از 2 روز تا یک ماه حبس با ضبط وجه کشف شده در جیب قمار.
– مجازات مستی در جاده ها از 4 روز تا یک ماه حبس و جزای نقدی از 5 ریال تا 5 تومان.
فردی که تریاک می کشد به حبس از 6 ماه تا یک سال محکوم می شود.
– هرکس در کوچه و بازار چیزی مانند ابزار و اسلحه و اسب و قاطر و الاغ پیدا کند باید به دفتر نظمیه بیاورد و تحویل دهد. در عوض با توجه به قیمت انعام داده می شود. هرکس آن را بیابد و نیاورد و بعد معلوم شود از 6 روز تا یک ماه حبس می شود و با او دزد رفتار می شود.
– هر کس علیه شاه یا خاندان سلطنتی سخنی بگوید و یا با شاه یا خانواده بدرفتاری و تحریک کند، پس از تحقیق و شواهد، بسته به میزان گناه از یک تا پنج سال حبس می شود.
– کسی که امضا و مهر و امضای پادشاه را ایجاد کند از 2 سال تا 25 سال مجازات می شود و در زمان زندان دستان او را با دستبند آهنی می بندند و قفل می کنند و کلید آن در خدمت شاه یا رئیس است. پلیس
کسی که در دلش پول دارد[تقلبی] اگر برای داخل یا خارج از کشور سکه ضرب کند یا بسازد، با زنجیر به گردن از 10 تا 25 سال حبس می شود.