معاون وزیر بهداشت گفت: در حالی که کارشناسان مهمترین عامل ابتلا به ایدز در ایران را تزریق مواد مخدر و استفاده مشترک از سرنگ می‌دانند.
«انتقال ایدز از طریق مصرف تزریقی مواد مخدر در ایران کنترل شده و رو به کاهش است. دکتر حسن امامی رضوی در گفت وگو با فارس اظهار داشت: با توجه به خطر شیوع ایدز از طریق تزریق دارو، در سال های اخیر تمرکز برنامه مراقبت از این بیماری معتادین بوده و خوشبختانه امروز روند انتقال ایدز در این گروه کنترل شده و روند نزولی پیدا کرده است.
به گفته معاون وزیر بهداشت، در راستای این هدف برنامه هایی از جمله کاهش آسیب معتادان تزریقی، کنترل زندانیان، اجرای برنامه های مراقبتی در مشاوره، افزایش کلینیک های متادون تراپی و درمانی در حال اجراست. مصرف تزریقی مواد مخدر همچنان مهمترین عامل انتقال HIV در ایران است.
ما تا حدودی موفق بوده ایم
دکتر حمید عمادی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به همشهری گفت: البته کاهش مصرف تزریقی با کنترل آن متفاوت است.
مفهوم کنترل این است که دیگر موارد جدید ایدز نداریم. اما اگر بخواهیم بگوییم تزریق مواد مخدر به معنای کنترل کامل است، اصلاً درست نیست.
به گفته این متخصص بیماری های عفونی، البته با برنامه های متعددی که برای معتادان تزریقی از جمله عدم استفاده از سرنگ مشترک انجام شده است، به ویژه پس از این آموزش ها شاهد کاهش مصرف تزریقی در جامعه بوده ایم. به افرادی داده می شود که قبلاً معتاد بوده اند و اکنون اعتیاد خود را کاملاً ترک کرده اند.
دکتر عمادی در ادامه با اشاره به اینکه اعتبار این مراکز آموزشی بسیار بالاست، خاطرنشان می کند: از سوی دیگر این آموزش ها در زندان ها نیز مستقر هستند به طوری که اکنون اعتیاد به مواد غذایی در این مکان ها جایگزین اعتیاد تزریقی شده است.
زیرا بالاخره مواد مخدر در سراسر جهان در دسترس زندانیان است. بنابراین اگر این مواد به صورت خوراکی استفاده شوند، خطر کمتری برای تزریق مواد مخدر دارند.
سرنگ همچنان مقصر است
در این میان عملکرد مسئولان زندان با عملکرد معتادان متفاوت بود و همین امر باعث کاهش مصرف مواد تزریقی در این مکان ها شد.
با شنیدن این سخنان از زبان دکتر عمادی در حالی که دکتر مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری های عفونی و از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به همشهری می گوید: اگرچه مصرف تزریقی مواد مخدر در جامعه رو به کاهش است، اما در حال حاضر مهمترین عامل ایدز ناشی از تزریق دارو در ایران است.
به گفته دکتر مردانی، 23 سال از ابتلای اولین بیمار مبتلا به هموفیلی به ایدز به دلیل خون و فرآورده های خونی آلوده وارداتی از فرانسه می گذرد.
این امر باعث شده است تا باور کنیم که خون و فرآورده های خونی آلوده مهمترین عامل انتقال ایدز هستند.
وی ادامه می دهد: اما از سال 64 پس از ظهور تعداد زیادی از این بیماران در بین زندانیان، مشخص شد که مهمترین راه انتقال ایدز در ایران ادامه تزریق مواد مخدر و استفاده از سرنگ مشترک است.
به گفته دکتر مردانی، با اقدامات وزارت بهداشت، سازمان زندان ها و سازمان مددکاری اجتماعی، تزریق مواد مخدر به طور نسبی کنترل شده و معتادان به روانگردان ها و آمفتامین ها معتاد شده اند.
دکتر عباس صداقت، رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت می گوید: داروهای روانگردان عامل اصلی افزایش آمار ایدز در ایران هستند.
این داروها تهدید بزرگی برای انتقال ایدز از طریق رابطه جنسی هستند، اما اگرچه در ذهن اکثر اقشار جامعه، مصرف تزریقی مواد مخدر عامل اصلی مرگ و میر است، اما ممکن است این سوال مطرح شود که روانگردان ها چه نقشی در آن دارند. ?
داروهای روانگردان بیماری های مقاربتی را احیا می کنند!
دکتر مسعود مردانی در این خصوص توضیح می دهد: متاسفانه در سال های اخیر مهمترین راه انتقال ایدز در کشور ما استفاده از سرنگ های رایج معتادان تزریقی است.
اما در طول سال ها، به دلیل سهولت دسترسی به داروهای روانگردان مانند آمفتامین ها و مت آمفتامین ها (شیشه)، داروهایی مانند اکستازی یا کراک (هروئین فشرده خالص) میزان ابتلا به ایدز افزایش یافته است.
وی گفت: سیستم تهاجمی این داروها در افرادی که این داروها را مصرف می کنند در حال افزایش است. بنابراین این افراد تمایل به رابطه جنسی دارند، علاوه بر این که پس از مصرف این داروها، دیگر به مسائل اخلاقی احترام نمی گذارند و از داروهای ضد بارداری استفاده می کنند.
وی با بیان اینکه حتی در بسیاری از موارد تعداد شرکای جنسی در این افراد که بیشتر معتادان تزریقی هستند رو به افزایش است، گفت: یکی از آن بیماری هایی بود که فراموش می شود اما از سال 1383 پس از مصرف داروهای روانگردان، این بیماری دوباره در حال افزایش
اما دکتر صداقت نسبت به مصرف برخی از جوانان از داروهای روانگردان نیز هشدار می دهد و می گوید: مصرف مواد روانگردان باعث افزایش فعالیت جنسی افراد می شود، بنابراین آموزش پیشگیری از ایدز در این گونه موارد تاثیری ندارد.
افزایش تعداد مبتلایان به ایدز
«عدم کنترل و آموزش آمار ایدز را در سه ماه گذشته افزایش داده است.
دکتر مینا محرز در خصوص افزایش آمار مبتلایان به ایدز می گوید: «البته نمی توان بیش از این انتظار داشت، زیرا زمانی که کنترلی وجود نداشته باشد و آموزش را فراموش کنیم، تعداد مبتلایان به این بیماری افزایش می یابد. “
رئیس مرکز تحقیقات ایدز کشور گفت: متاسفانه رسانه ها از این موضوع اطلاعی ندارند. در خانواده ها، مدرسه ها و … می مانند، آموزش و اطلاع رسانی در مورد بیماری های مقاربتی وجود ندارد. این در حالی است که به گفته دکتر مردانی خانواده ها هنوز از این موضوع آگاه نیستند که داروهایی مانند کراک و شیشه علاوه بر خاصیت اعتیادآور می توانند در ابتلا به ایدز پرخطر نقش موثری داشته باشند.
رفتارهای پرخطر جایگزین می شوند!
با این حال، فراموش نکنیم که اگرچه تزریق مواد مخدر به میزان محدودی کاهش یافته است، اما تغییر اپیدمیولوژیک در انتقال ایدز در معتادان و جوانان از یک سرنگ ساده به رفتار جنسی زیاد است.
دکتر عمادی نیز این موضوع را تایید می کند: علیرغم پیشرفت هایی که در زمینه کاهش اعتیاد به مواد تزریقی دارند، هنوز میزان اعتیاد در جامعه ما بالاست و اگر اعتیاد تزریقی را کنار بگذاریم، این معتادان بیشترین خطر را دارند. . این نیز مهمترین عامل در انتقال ایدز است و باید چاره ای اندیشید.
به گفته دکتر عباس صداقت، متأسفانه دو گروه اصلی یعنی معتادان تزریقی و افرادی که از نظر جنسی دارای محدودیت هستند، همپوشانی دارند و این افراد می توانند در شیوع این بیماری در جامعه ای که به رابطه جنسی ناایمن معتاد نیستند، کمک کنند. این خطری است که اگر ما از آن آگاه نباشیم می تواند گسترش یابد.
شواهد نشان می دهد که الگوی انتقال ایدز در ایران از یک سرنگ معمولی به رابطه جنسی در حال تغییر است.
بسیاری از متخصصان پیشرو بیماری های عفونی در کمیته ملی ایدز نیز اذعان داشتند که انتقال جنسی در موارد جدید تشخیص ایدز غالب است.
منبع: تبجان