خواص سدیم
همه ما آن را به خوبی می شناسیم و از آن برای طعم دادن به غذا استفاده می کنیم. اما آیا برای بدن نیز مفید است؟ از دست دادن چطور؟ در این مقاله در مورد خواص سدیم و نقش آن در بدن صحبت خواهیم کرد.
از سال 1937 دانشمندان دریافتند که سدیم یک عنصر ضروری برای بدن است. سدیم مهمترین الکترولیت بدن است. الکترولیت ها عناصری در بدن هستند که وظیفه تنظیم غلظت آب در بدن، تثبیت اسیدیته بدن و بسیاری از عملکردهای دیگر را بر عهده دارند. سدیم عمدتاً در مایعی که سلول های بدن را احاطه کرده است یافت می شود.
با مصرف نمک که از دو جزء کلر و سدیم تشکیل شده است، سدیم وارد بدن شده و به راحتی از طریق دستگاه گوارش جذب می شود. بیشتر سدیم مصرفی (95%) بیش از نیاز بدن است که از طریق کلیه ها دفع می شود. میزان سدیم در بدن توسط یک سیستم دقیق تنظیم می شود. این سیستم هورمونی به نام آلدوسترون را کنترل می کند. این هورمون توسط غدد فوق کلیوی ترشح می شود. با کاهش میزان سدیم در بدن، ترشح آلدوسترون افزایش می یابد که منجر به جذب بیشتر سدیم از روده ها و جلوگیری از دفع سدیم از کلیه ها می شود. اگر میزان سدیم در بدن با مصرف زیاد نمک افزایش یابد، بخشی از مغز که با تشنگی مرتبط است تحریک می شود تا باعث تشنگی شود. در این صورت فرد احساس نیاز به آب می کند و مصرف آب باعث کاهش غلظت سدیم در بدن می شود.
نقش سدیم در بدن
آب بدن را تنظیم می کند بنابراین با افزایش یا کاهش مصرف آب بدن دچار تورم و خشکی نمی شود به هدایت امواج عصبی کمک می کند در انقباض عضلات موثر است.
بدن با وجود سدیم پایداری اسید و باز را حفظ می کند یا به عبارت دیگر سدیم در تنظیم PH بدن موثر است.نقش جالب سدیم جذب بهتر قندهای ساده و اسیدهای آمینه است که از اجزای نشاسته و پروتئین هستند. . سدیم در شیره های گوارشی وجود دارد که به هضم غذا کمک می کند، همچنین سدیم در استخوان ها یافت می شود.
بدن به چه میزان سدیم نیاز دارد؟
200 میلی گرم سدیم در روز حداقل نیاز یک بزرگسال را تامین می کند. معمولا افراد بسیار بیشتر از این مقدار و به طور متوسط از 7 تا 11 گرم در روز مصرف می کنند که 4 گرم سدیم در روز را تامین می کند.
مهمترین منبع سدیم نمک است، اما به طور طبیعی در برخی غذاها مانند گوشت و سبزیجات نیز یافت می شود. غذاهای آماده و کنسرو شده سرشار از نمک هستند. بنابراین به افراد مبتلا به فشار خون بالا توصیه می شود از غذاهای کنسرو شده و فرآوری شده استفاده نکنند.
مصرف سدیم را کاهش و افزایش دهید
مقدار طبیعی سدیم خون 136 تا 145 میلی اکی والان در لیتر است. اگر میزان سدیم خون کمتر از این مقدار باشد، فرد دچار عارضه ای به نام هیپوناترمی می شود و اگر از این مقدار بیشتر باشد دچار هیپرناترمی می شود.
علائم کمبود سدیم در بدن
شلی، انقباض عضلانی، خستگی و گیجی و افت فشار خون. با افزایش سدیم در خون، افزایش فشار خون، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، سکته مغزی و آسیب قلبی وجود دارد. برای کاهش خطر این عوارض، به افراد توصیه می شود منابع بیشتری از پتاسیم، کلسیم و منیزیم مصرف کنند.
کاربرد سدیم چیست؟
سدیم موجود در نمک خوراکی
از این فلز برای بهبود ساختار برخی از آلیاژها استفاده می شود.
کاربرد در تولید صابون
پالایش فلزات مذاب
در لامپ های بخار سدیم استفاده می شود.
این یک جزء (NaCl)، یک ترکیب بسیار مهم موجود در محیط است.
یکی از کاربردهای مهم سدیم در تولید ترکیبات آلی و استرها است.
کربنات سدیم جامد در تولید شیشه ضروری است.
باید بخوانید:
در مواردی مانند استفراغ متناوب، اسهال یا تعریق زیاد، افزایش دفع سدیم ممکن است نیاز به مصرف سدیم را افزایش دهد. افرادی که برای درمان افسردگی از لیتیوم استفاده می کنند نباید رژیم غذایی با مصرف محدود سدیم داشته باشند.
توانایی بدن برای دفع سدیم از کلیه ها محدود است. بنابراین مصرف زیاد و طولانی مدت سدیم، باعث تجمع مازاد آن در بدن می شود و در سنین بالا فرد دچار فشار خون می شود. به همین دلیل بهتر است قبل از مصرف برچسب مواد غذایی را بخوانید تا مطمئن شوید که سدیم بالایی ندارند.
1- آلدسترون
2- هیپوترمی
3- هایپرترمی