به گزارش سلام نو به نقل از تریپ یار، شهر تاریخی جولیان واقع در شهر آبدانان نمادی از معماری باستانی ایران و تاریخ باستانی ساسانیان است. در شمال شرقی شهر قدیمی جولیان، قلعه جولیان قرار دارد. شهر و قلعه تاریخی جولیان با شماره های 27160 و 26885 در سال 2009 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
شهر تاریخی جولیان آبدانان که نمادی از معماری کهن ایران است در روستای چم کبود قرار دارد و یکی از جاذبه های آبدانان است. این شهر تاریخی (نام محلی جیلیو) را می توان نمادی از معماری ایران باستان و تاریخ ساسانی دانست. جولیان شامل سه بخش بود: مناطق مسکونی، چهار بندر، معبد آتش و یک استحکامات دفاعی. این شهر در زمین لرزه ویرانگر سال 334 هجری قمری به طور کامل ویران شد و اکنون تنها به صورت تپه ای با صخره های باقی مانده از آن دوران دیده می شود. در ساخت آن از سنگ، شن، گچ نیم کوب با پایه مستطیل و مربع استفاده شده است که دیوارهای آن قطور و دارای طاق و پنجره و درهای کوتاه بوده است. برای رساندن آب به شهر از چشمه ماه کوله که در مجاورت آن قرار داشت استفاده می کردند و آب را از طریق لوله های سفالی به شهر می رساندند. این شهر باستانی بیش از 1500 سال قدمت دارد و در آن زمان حدود 5000 نفر سکنه داشته و در آن زمان شهری با موقعیت استراتژیک برای پادشاهان ساسانی بوده است. شهر جولیان به دلیل وجود آثار تاریخی متعدد یکی از بهترین مکان ها برای مطالعه تاریخ دوران ساسانی در استان ایلام است.
بر روی یک تپه اقماری طبیعی مشرف به این شهر باستانی آثاری از یک قلعه قدیمی وجود دارد که به عنوان دژی مستحکم و مشرف به دشت جولیان ساخته شده است. قسمتی از دیوار باقیمانده به شکل کنگره ساخته شده و ارتفاع دیوار حدود دو متر بوده که احتمالاً قلعه‌ای است که قدمت بیشتری از بناهای شهر باستانی جولیان دارد. دیوار این بارو با توجه به موقعیت تپه ساخته شده و نظم خاصی ندارد. به نظر می رسد این بنا پلکانی بوده که در اثر فرسایش ویران شده است. در ساخت قلعه از مصالحی مانند قلوه سنگ و گچ استفاده شده است.
جولیان به معنای خانه زندگی و آب به عنوان یکی از عناصر مقدس و ضروری مردم زاگرس مرکزی از جمله مردم جولیان است. جولیان در زمان های نسبتاً دور با نخجیر کل رو یکی از کشتارگاه های تاریخی هسروان، شاهان و امرا از دوره ساسانی همراه بوده و بر دشت ها و زمین های کشاورزی روستای چم کبود که یکی از مهمترین آنها بوده اشراف کامل داشته است. زمین های حاصلخیز این کشور شهر تاریخی جولیان یکی از مراکز حوضه زاگرس است و ماسبذان (به معنای صیادان) که اهل استان سیمره هستند را به شهرستان های سراباغ و حوزه دهلران و کرخه در خوزستان متصل می کند.
وضعیت فعلی
شهر تاریخی جولیان چنان به جولانگاه زمین های کشاورزی تبدیل شده است که تنها زمانی به تاریخی بودن این شهر پی می بریم که به آن نزدیک باشیم. زمین های کشاورزی به اعماق این شهر تاریخی رسیده و دیوارهای این شهر به کلی ویران شده و اثری از تاریخ نیست و هر چه هست زمین کشاورزی است. چند تا از دیوارهای باقی مانده این شهر تاریخی در حال تخریب و کشت گندم و جو در وسعت 10 هکتار از این شهر تاریخی است. به گفته کارشناسان یکی از ویژگی های مهم معماری این مکان وجود چهارطاقی، طاق ضربی، طاق بال و … است که در حال حاضر چنین ویژگی هایی در این شهر تاریخی وجود ندارد. آنچه در نقاط مختلف این شهر تاریخی به چشم می خورد زمین های کشاورزی است و این تجارت آنقدر مغفول مانده که روز به روز دیوارهای آن فرو می ریزد و به زمین کشاورزی تبدیل می شود. دیوارهای این شهر تاریخی به طور کامل تخریب شده و سنگ ها فرو ریخته است و می توان گفت این اثر تاریخی دیگر راهی برای تعمیر ندارد و تخریب شده به حساب می آید. سنگ هایی که به دلیل تخریب آثار سامان دهی مناطق کشاورزی مانند تپه ها در یک جا جمع شده اند، گواه تلخی از بی توجهی های فراوان است. اهمیت این شهر تاریخی به حدی است که به گفته کارشناسان وقت، از آب‌رسانی و آب شهری از لوله‌های سفالی در مخزنی از سنگ و ساروج از منبع آبی در شمال غربی باریک بنای واقع شده بهره می‌برد. اما تاکنون هیچ یک از این شاهکارهای تاریخی باقی نمانده است و اگرچه این محوطه تاریخی در سال 1388 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، اما مشخص است که مسئولان هیچگاه از این بنا بازدید نکرده اند.
محل
شهر تاریخی جولیان در 10 کیلومتری شهر آبدانان در جنوب شرقی استان ایلام قرار دارد. این شهرستان در بخش شمالی روستای چم کبود بیدانان و در فاصله سه کیلومتری این روستا قرار دارد. یافتن این شهر تاریخی به دلیل نبود تابلوهای راهنمایی و بدون اطلاع از منطقه دشوار است، بنابراین باید از مردم بخواهید که به این مکان بیایند.