با دلگرم کننده به روز باشید بیماری های خونی بیشتر بدانید.
انواع بیماری های خونی
کم خونی
یکی از شایع ترین اختلالات خونی، کم خونی است. این به دلیل تعداد کم گلبول های قرمز خون یا مقدار کم هموگلوبین در این سلول ها است. در تمام انواع کم خونی، بافت های بدن به ویژه ماهیچه ها و مغز در اثر کمبود اکسیژن آسیب می بینند.
کم خونی می تواند ناشی از کمبود آهن در رژیم غذایی باشد، در این حالت تعداد گلبول های قرمز خون طبیعی است، اما هموگلوبین پایینی دارند. این نوع کم خونی در کودکان بیشتر از بزرگسالان دیده می شود.علائم این نوع کم خونی رنگ پریدگی و خستگی است. از غذاهای غنی از آهن مانند جگر، گوشت و سبزیجات و مصرف مکمل های آهن در درمان موثرتر هستند. انواع کم خونی به شرح زیر است.
اختلالات خونی می تواند در سه جزء اصلی خون رخ دهد:
- گلبول های قرمز خون که اکسیژن را به بافت های بدن حمل می کنند
- گلبول های سفید خون که با عفونت مبارزه می کنند
- پلاکت هایی که به لخته شدن خون کمک می کنند
- اختلالات خونی در قسمت مایع خون به نام پلاسما نیز ممکن است رخ دهد.
- درمان و پیش آگهی بیماری های خونی بسته به بیماری و شدت آن متفاوت است.
- اختلالات خونی بر گلبول های قرمز تأثیر می گذارد
اختلالات خونی که گلبول های قرمز را تحت تأثیر قرار می دهند عبارتند از:
- کم خونی افراد مبتلا به کم خونی تعداد گلبول های قرمز خون پایینی دارند. کم خونی خفیف اغلب علائمی ایجاد نمی کند. موارد شدید کم خونی می تواند باعث خستگی، رنگ پریدگی پوست و تنگی نفس شود.
- نارسایی کمبود آهن: آهن برای ساخت گلبول های قرمز لازم است. مصرف کم آهن و از دست دادن خون به دلیل قاعدگی شایع ترین علل کم خونی فقر آهن است. کاهش خونریزی ناشی از زخم یا سرطان دستگاه گوارش نیز می تواند باعث کم خونی شود. درمان کم خونی قرص آهن یا در موارد نادر تزریق خون است.
- کم خونی ناشی از بیماری مزمنافراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی یا سایر بیماری های مزمن بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی هستند. کم خونی مزمن معمولاً نیازی به درمان ندارد. تزریق هورمون مصنوعی آلفا اوپوتین در برخی از افراد مبتلا به این نوع کم خونی ممکن است برای تحریک تولید سلول های خونی یا انتقال خون مورد نیاز باشد.
- کم خونی خطرناک (کمبود ویتامین B12)این وضعیت مانع از جذب مقادیر کافی ویتامین B12 از غذا می شود. این می تواند ناشی از ضعف غشای مخاطی معده یا یک بیماری خود ایمنی باشد. علاوه بر کم خونی، آسیب عصبی (نوروپاتی) نیز ممکن است رخ دهد. دوزهای بالای ویتامین B12 از مشکلات طولانی مدت ناشی از این بیماری جلوگیری می کند.
- کمخونی آپلاستیکدر افراد مبتلا به کم خونی آپلاستیک، مغز استخوان سلول های خونی کافی از جمله گلبول های قرمز را تولید نمی کند. عفونت های ویروسی، عوارض جانبی دارو یا بیماری های خودایمنی می توانند منجر به کم خونی آپلاستیک شوند. ممکن است برای درمان این بیماری به داروها، انتقال خون و حتی پیوند مغز استخوان نیاز باشد.
- کم خونی همولیتیک خود ایمنیدر افراد مبتلا به کم خونی همولیتیک خودایمنی، سیستم ایمنی بیش از حد فعال است و گلبول های قرمز را از بین می برد و باعث کم خونی می شود. برای جلوگیری از این فرآیند می توان از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند پردنیزون استفاده کرد.
- تالاسمیتالاسمی یک نوع ژنتیکی کم خونی است که اغلب در افراد ساکن مدیترانه رخ می دهد. اکثر افرادی که علائم ندارند نیازی به درمان ندارند. برخی دیگر ممکن است برای کاهش علائم کم خونی نیاز به تزریق خون منظم داشته باشند.
- کم خونی داسی شکل: این بیماری یک بیماری ژنتیکی است که بیشتر در افرادی که خانواده آنها اهل آفریقا، آمریکای جنوبی یا مرکزی، کارائیب، هند، عربستان سعودی و کشورهای حوزه مدیترانه از جمله ترکیه، یونان و ایتالیا هستند، دیده می شود. در کم خونی داسی شکل، گلبول های قرمز چسبنده و سفت هستند. این سلول ها به یکدیگر می چسبند و جریان آنها را کاهش یا مسدود می کنند. در نتیجه، درد شدید و آسیب های اندام ممکن است رخ دهد.
- پلی سیتمی ورادر این شرایط بدن بدون هیچ دلیل مشخصی تعداد زیادی گلبول قرمز تولید می کند. تعداد زیاد گلبول های قرمز معمولاً مشکلی ایجاد نمی کند، اما در برخی افراد خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد.
- مالاریا: یک بیماری انگلی است که پشه ها آن را به خون انسان منتقل می کنند و در آنجا این انگل گلبول های قرمز را آلوده می کند. گلبول های قرمز می ترکند و تب، لرز و آسیب اندام رخ می دهد. این عفونت خونی در بخش‌هایی از آفریقا شایع‌تر است، اما در سایر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در سراسر جهان نیز دیده می‌شود. افرادی که به مناطق مستعد مالاریا سفر می کنند باید اقدامات احتیاطی را انجام دهند.
- اختلالات خونی که بر گلبول های سفید تأثیر می گذارد.
اختلالات خونی که گلبول های سفید را تحت تأثیر قرار می دهند عبارتند از:
- لنفوم: این یک نوع سرطان خون است که در سیستم لنفاوی ایجاد می شود. در لنفوم، گلبول های سفید بدخیم شده و تکثیر می شوند و به طور غیر طبیعی پخش می شوند. لنفوم هوچکین و لنفوم غیر هوچکین دو گروه اصلی سرطان های لنفوم هستند. درمان این بیماری شیمی درمانی یا پرتودرمانی است که اغلب عمر بیمار را طولانی می کند و گاهی او را درمان می کند.
- سرطان خون: لوسمی نوعی سرطان خون است که در آن گلبول های سفید بدخیم شده و در مغز استخوان تکثیر می شوند. لوسمی می تواند حاد (شدید و سریع) یا مزمن (پیشرفت آهسته) باشد. شیمی درمانی یا پیوند سلول های بنیادی (پیوند مغز استخوان) می تواند در درمان سرطان خون و منجر به درمان آن مفید باشد.
- مولتیپل میلوما: این نوعی سرطان خون است که در آن گلبول های سفید خون به نام سلول های پلاسما بدخیم می شوند. سلول های پلاسما تکثیر می شوند و مواد مخربی آزاد می کنند که در نهایت به اندام ها آسیب می زند. مولتیپل میلوما درمان قطعی ندارد، اما پیوند سلول های بنیادی یا شیمی درمانی می تواند طول عمر بیمار را افزایش دهد.
- سندرم میلودیسپلاستیک: او همچنین عضوی از خانواده لوسمی است که بر مغز استخوان تأثیر می گذارد. سندرم میلو دیسپلاستیک اغلب بسیار آهسته پیشرفت می کند، اما می تواند به طور ناگهانی به لوسمی شدید تبدیل شود. درمان این بیماری شامل انتقال خون، شیمی درمانی و پیوند سلول های بنیادی است
اختلالات خونی که بر پلاکت ها تأثیر می گذارد عبارتند از:
- ترومبوسیتوپنی: این وضعیت شامل تعداد کم پلاکت در خون است. این می تواند ناشی از شرایط مختلف باشد، اما اغلب منجر به خونریزی غیرطبیعی نمی شود.
- پورپورای ترومبوسیتوپنیک ناشناخته: این وضعیتی است که به طور دائم باعث کاهش تعداد پلاکت ها می شود و به دلایل نامشخصی رخ می دهد. این وضعیت معمولاً علائمی ایجاد نمی کند، اما ممکن است کبودی غیرطبیعی، لکه های قرمز کوچک روی پوست یا خونریزی غیرطبیعی رخ دهد.
- ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین: این عارضه شامل تعداد کم پلاکت ها است که به دلیل پاسخ بدن به هپارین ایجاد می شود. هپارین یک رقیق کننده خون است که به بسیاری از افراد بستری در بیمارستان برای جلوگیری از تشکیل لخته در بدن آنها داده می شود.
- پورپورای ترومبوسیتوپنیک ترومبوتیک: iاین یک اختلال خونی نادر است که باعث ایجاد لخته های خونی کوچک در رگ های خونی در سراسر بدن می شود. در این فرآیند لخته شدن از پلاکت ها استفاده می شود که باعث کاهش تعداد آنها می شود.
- ترومبوسیتوز اولیه یا اولیه: بدن به دلایل نامعلومی پلاکت های زیادی تولید می کند. پلاکت ها به درستی عمل نمی کنند و در نتیجه لخته های زیادی تشکیل می شود یا خونریزی یا هر دو اتفاق می افتد.
- اختلالات خونی موثر بر پلاسمای خون
اختلالات خونی مؤثر بر پلاسمای خون عبارتند از:
- سپسیس یا عفونت خون: عفونت می تواند در هر کجای بدن که رخ دهد به جریان خون سرایت کند. علائم شامل تب، تنفس سریع، نارسایی تنفسی و افت فشار خون است.
- هموفیلی: کمبود ژنتیکی برخی از پروتئین ها وجود دارد که به لخته شدن خون کمک می کنند. انواع مختلفی از هموفیلی وجود دارد، از خفیف تا تهدید کننده زندگی.
- بیماری فون ویلبراند: فاکتور فون ویلبراند پروتئینی در خون است که به لخته شدن خون کمک می کند. در بیماری فون ویلبراند، بدن یا مقدار کمی از این پروتئین را تولید می کند یا پروتئینی تولید می کند که به درستی عمل نمی کند. این عارضه ارثی است، اما اکثر افراد مبتلا به این بیماری هیچ علامتی ندارند و از وضعیت خود آگاه نیستند. برخی از افراد مبتلا به این بیماری پس از جراحات یا جراحی خونریزی شدیدی را تجربه می کنند.
- ایجاد کننده لخته های خون (حالت انعقادی بیش از حد): این وضعیتی است که در آن خون به سادگی لخته می شود. این وضعیت اغلب تمایل نسبی خون به تشکیل لخته است و هرگز قابل تشخیص نیست. برخی از افراد در طول زندگی دوره های مکرر تشکیل لخته را دارند که لازم است هر روز از داروهای رقیق کننده خون استفاده کنند.
- ترومبوز سیاهرگی عمقی: در این حالت، لخته در وریدهای عمقی (معمولاً در ساق پا) تشکیل می شود. ترومبوز ورید عمقی می تواند پاره شود و به قلب و ریه ها برود و باعث آمبولی ریه شود.
- انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC): این وضعیتی است که باعث تشکیل لخته های کوچک و مناطقی از خونریزی به طور همزمان در سراسر بدن می شود. عفونت های شدید، جراحی ها یا عوارض بارداری می تواند منجر به این وضعیت شود.
گردآوری شده توسط مجله اینترنتی تشویق
مرجان امینی