راه های مناسب برای درمان سرماخوردگی در منزل

با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان سرما خوردگی آشنا شوید.

چند راه ساده و خانگی برای درمان سرماخوردگی

زمستان است و سرماخوردگی.بیماری به ظاهر ساده‌ای که می‌تواند شما را چند روز از کار و زندگی بیندازد و اگر بدن ضعیفی داشته باشید، بارها در طول فصول سرد سال کلافه تان کند.

اگر همان ابتدای سرماخوردگی چند راه ساده خانگی را امتحان کنید و البته حواستان به رعایت چند نکته هم باشد، می‌توانید از شدیدتر شدن سرماخوردگی جلوگیری کنید و سریع تر به روال عادی زندگی برگردید.

اقدامات عمومی و اوّلیه در درمان سرما خوردگی

۱- یکی از مهم ترین اصول در درمان سرماخوردگی، استراحت کافی است که باعث افزایش توان دفاعی بدن می شود. البته دقّت داشته باشید که منظور از استراحت کافی، زیاد خوابیدن نیست چراکه خواب بیش از حد با افزایش میزان بلغم بدن می تواند اثرات معکوسی داشته باشد.

۲- توصیه می شود مصرف مایعات و غذاهای آبکی در سرماخوردگی اندکی افزایش یابد امّا تاکید می کنم که این افزایش در حدّ معقول باشد و در آن افراط نشود.

۳- یکی از اقدامات مهم در ابتدای شروع زکام، جلوگیری از ریختن ترشّحات بینی و حلق به گلو و سینه و ایجاد عفونت ریه است. راه ساده برای این منظور، کمپرس گرم روی سر است طوری که بیمار گرمی آن را در داخل سر خود احساس کند.

علاوه بر کمپرس ساده با حوله یا پارچه داغ، برای تاثیرگذاری بیشتر می توانید از کمپرس نمک استفاده کنید چراکه یکی از خصوصیات نمک آن است که گرما را به مدت طولانی در خود نگه می دارد. برای این کار مقداری نمک را در ظرفی گرم کنید. در حین داغ شدن نمک برای جلوگیری از سوختن آن، مرتب آن را هم بزنید. پس از داغ شدن نمک، آن را سریعاً داخل یک پارچه یا کیسه ریخته روی سر قرار دهید.

توصیه دیگر برای جلوگیری از ریختن ترشّحات بینی و حلق به سینه آن است که حتّی المقدور به صورت طاقباز نخوابید، بلکه به حالت نیمه نشسته بخوابید و در صورت امکان دو سه بار از خواب بیدار شوید و بینی و گلو را تخلیه کنید. به هنگام بیداری نیز سعی کنید اخلاط خود را حتّی المقدور خارج کنید.

۴- عرق کردن: عرق کردن یکی از روش های بسیار موثّر در درمان سرماخوردگی و آنفولانزا است. در شروع بیماری می توانید به این روش عمل کنید:

یک غذای داغ بخورید و بعد از آن هم یک نوشیدنی گرم که در آن مقداری دارچین یا زنجبیل ریخته باشید نوش جان کنید و چند عدد پتو روی خود انداخته و در کنار بخاری دراز بکشید تا حسابی عرق کنید. فقط مواظب باشید که پس از اینکه حسابی عرق کردید در معرض باد و سرما قرار نگیرید. در بسیاری از موارد یکی دو بار عرق کردن اینچنینی به ویژه در شروع بیماری، آن را درمان خواهد کرد.

۵- بادکش کردن: بادکش کردن از راههای مناسب برای درمان سریعتر سرماخوردگی است. برای این کار روزی یک یا دو بار، روی کتف ها و کنار ستون فقرات(یعنی دو سمت تیره پشت) را بادکش بیاندازید. این کار کمک موثری در کاهش دوره بیماری و تخفیف دردهای بدنی ناشی از آن است. اگر بادکش کردن بلد نیستید یک موزاییک را داغ کرده روی آن حوله انداخته کتف ها را روی آن گذاشته دراز بکشید و در حد طاقت بگذارید کتف ها و شانه هایتان حرارت ببینند.

آب ریزش بینی، بی حالی، کیپ شدن دماغ و غیره از علائم شایع سرماخوردگی است که احساس ناخوشایند به همه می‌دهد. در این مقاله چند روش سریع برای درمان این علائم ارائه می‌دهیم.

مایعات گرم زیادی بنوشید

نوشیدن آب، بدن را تمیز می‌کند. در واقع نوشیدن آب توکسین‌ها یا همان سموم بدن و باکتری‌ها و ویروس‌ها را دفع می‌کند. لازم است که روزانه یک و نیم لیتر آب مصرف شود.

در دوره‌ی سرماخوردگی برای خودتان جوشانده‌های مناسب و سوپ مرغ، تهیه و میل کنید.

سوپ داغ با پیاز، سیر و اندکی فلفل مجاری تنفسی را باز می‌کند. توصیه می‌کنیم شربت عسل، لیموترش و آب جوش میل کنید. این شربت حساسیت سینه را تسکین می‌دهد و دارای قدرت ضدعفونی کنندگی بالایی است.

آویشن دم کنید

آویشن سرشار از «فنول» است برای همین یک ضدعفونی کننده موثر می‌شود که با بیماری‌های مجاری تنفسی مقابله می‌کند. متخصصان معتقدند که این گیاه در درمان التهاب مجاری تنفسی بسیار موثر عمل می‌کند.
برای بهره‌مندی از خواص سیر توصیه می‌کنیم دو حبه سیر را له کنید و سپس آن‌را با شیر یا آب گوشت یا آب مرغ بجوشانید و داغ میل کنید.

دو قاشق چای‌خوری آویشن را در یک فنجان آب جوش ریخته و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد. محلول را صاف کنید و روزانه سه مرتبه از این دم کرده میل کنید.

سیر را دریابید

سیر حاوی ماده ایی به نام «آلیسین» است که خواص ضدعفونی کنندگی و ضدباکتریایی است. نتایج یک پژوهش آمریکایی نشان می‌دهد افرادی که روزانه سیر مصرف می‌کنند کمتر سرما می‌خورند و زمانی که دچار سرماخوردگی می‌شوند علائم سرماخوردگی‌شان خیلی زود از بین می‌رود.

برای بهره‌مندی از خواص سیر توصیه می‌کنیم دو حبه سیر را له کنید و سپس آن‌را با شیر یا آب گوشت یا آب مرغ بجوشانید و داغ میل کنید.

پیاز و عسل

پیاز ضدعفونی کننده‌ی موثری است. پیاز پخته شده خلط آور است و به این ترتیب باعث تسکین گلو شده و ترشحات برونشیتی و علائم سرماخوردگی را از بین می‌برد.

100 گرم پیاز را خرد کنید و در 20 سی‌سی لیتر آب و به مدت 20 دقیقه بجوشانید. محلول را صاف کرده و 1 قاشق غذاخوری عسل به آن اضافه کنید. دوباره محلول را روی حرارت گذاشته و اجازه دهید مثل شربت غلیظ شود. روزانه 2 تا 6 قاشق چای‌خوری از این شربت میل کنید.

با اسطوخودوس بخور کنید

بخور دادن در دوره‌ی سرماخوردگی باعث می‌شود که مجاری تنفسی باز شود. به خاطر اینکه گرما باعث انبساط رگ‌های خونی و افزایش سرعت جریان خون می‌شود و به این ترتیب سرعت عکس‌العمل سیستم ایمنی بدن را بالا می‌برد. توجه داشته باشید که خود بخار تأثیر مفیدی در درمان سرماخوردگی دارد. حمام، سونا و حتی دوش آب گرم باعث بهبود سرماخوردگی می‌شود.

یکی از بخورهای مفید بخور با اسطوخودوس است. برای این کار 5 قطره روغن اسطوخودوس را به یک کاسه آب داغ اضافه کنید و به مدت 15 دقیقه بخور دهید. اگر سرماخوردگی‌تان شدید بود این کار را روزی سه مرتبه تکرار کنید. در صورتی که سرماخوردگی‌تان خفیف بود یک مرتبه قبل از خواب بخور اسطوخودوس دهید. باید بدانید اسطوخودوس خواص ضدعفونی کننده و ضدالتهابی دارد که ترشحات بینی را بهبود می‌دهد.

سینه‌تان را با اکالیپتوس ماساژ دهید

اکالیپتوس به طوری موثر با بیمارهای تنفسی مقابله می‌کند. به خاطر اینکه این گیاه ضدعفونی کننده و خلط آور است. خواص دارویی این گیاه مدیون ماده ایی به نام اوکالیپتول است. این ماده به طور مستقیم روی سلول‌های برونشیت تأثیر می‌گذارد.
پیاز پخته شده خلط آور است و به این ترتیب باعث تسکین گلو شده و ترشحات برونشیتی و علائم سرماخوردگی را از بین می‌برد.

ترکیبات اکالیپتوس ترشحات ریوی را روان کرده و دفع آن‌ها را آسان‌تر می‌سازند. این گیاه التهاب مجاری تنفسی را درمان می‌کند.زمانی که سرما می‌خورید 15 تا 20 قطره روغن اکالیپتوس را در 25 میلی گرم روغن مایع گیاهی ریخته و سینه‌تان را با آن ماساژ دهید. هر روز 3 مرتبه این کار را تکرار کنید.

آب نمک

شستشو دادن بینی با سرم شستشو یا آب نمک معمولی باعث تمیز شدن مجاری بینی و از بین رفتن خلط می‌شود. زمانی که مجاری تنفسی شستشو داده نشود شرایطی به وجود می‌آید که میکروب‌ها در مجاری تنفسی بیشتر شوند.

برای شستشوی مجاری تنفسی‌تان یک لیتر آب را با یک قاشق چای‌خوری پُر نمک بجوشانید و بگذارید تا خنک شود. آب نمک را در مشتتان ریخته و وارد سوراخ‌های بینتان کرده سرتان را به عقب ببرید به طوری که آب نمک وارد مجاری بینی‌تان شود و مخاط را تمیز کند. هر روز این کار را چندین با تکرار کنید خواهید دید که به زودی علائم بیماری‌تان رفع خواهد شد.

راهکارهای مناسب دیگر در درمان سرما خوردگی

مواد مقوی مصرف کنید

وقتی بدن شما با سرماخوردگی مبارزه می کند برای اینکه قوی باقی بماند و بتواند درمقابل این بیماری از خود دفاع کند ، به انرژی و غذای مقوی احتیاج دارد.از خوردن غذاهای سرخ شده ، شور ، چرب و شیرین خودداری کنید در عوض از غذاهایی استفاده کنید که سبک و مغذی باشند و هضم آن ها برای بدن آسانتر باشد. برای مثال میوه ها ، سبزیجات ، غلات و پروتئینهای بدون چربی که سرشار از مواد مغذی ، ویتامین ها ، مواد معدنی و فیبر هستند برای بدن بیمار بسیار مفید ند. غذاهای آبدار به درمان سرماخوردگی خیلی کمک می کنند.

برای مثال سوپ مرغ با رشته فرنگی برای درمان سریع سرماخوردگی بسیار مفید است. سوپ مرغ دارای خواص غیر التهابی است و حرکت موکوس ها را بطور موقتی تسریع می کند و در نتیجه منجر به تسکین احتقاق(گرفتگی بینی ) و کاهش زمان تماس ویروس با پوشش داخلی بینی می شود.

دارو

داروهای زیادی برای درمان سرماخوردگی وجود دارد اما پیشنهاد می کنیم که وقتی نشانه های سرماخوردگی آغاز شد شما هر روز ۴ وعده و در هر وعده ۴۰۰ میلی گرم ویتامین سی به همراه آب فراوان مصرف کنید و علاوه بر آن هر ۶ ساعت یکبار یک قرص زینک مصرف کنید.

باز کردن گرفتگی بینی

احتقان بینی یکی از خاطره های ناخوشایند ما از سرماخوردگی است. این امر به ویژه در کودکان و به خصوص در شیرخواران، اهمّیت دو چندانی دارد؛ چرا که با تغذیه و شیر خوردن و خواب آنها تداخل دارد. از این رو باید در درمان آن اهتمام ویژه ای به خرج داد. در این رابطه نکات ذیل قابل ذکر است:

۱– استفاده از بخورها: یکی از بهترین راه های باز کردن بینی است که شرح آن در بالا گذشت.

۲- ماساژ ویکس روی بینی: این کار به سرعت بینی را باز می کند؛ به خصوص در کودکان کوچک تر می توانید از این روش استفاده کنید.

۳- چکاندن بعضی روغن ها مثل روغن سیاهدانه بینی را باز می کند؛ امّا به دلیل سوزش زیاد، این روش را توصیه نمی کنیم.

۴- استفاده از اسانس نعناع به شرحی که در سطور بالا گذشت.

۵-بهترین قطره بینی برای شیرخواران، شیر مادر آنهاست. توصیه می کنیم این مادران محترم به تناوب شیر خود را داخل بینی شیرخوار بریزند. برای این کار نوک سینه را مقابل سوراخ بینی او گرفته شیر را به داخل بینی بدوشید.

۶- چکاندن قطره های بینی موجود در داروخانه ها(قطره های کلرور سدیم) حدّاقل برای شیرخوران نتیجه نسبتا مناسبی دارد. راه دیگر این است که یک قاشق مرباخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و از آن به عنوان قطره بینی استفاده کنید.(غلظت نمک در این محلول باید در حدی باشد که طعم آن مشابه خون باشد.)

نکاتی در مورد سرفه، گلودرد، گرفتگی صدا و عفونت های ریوی

سرفه یکی از سازوکارهای مهم دفاعی بدن است که برای تمیزکردن مجاری تنفسی و دفع اخلاط راههای هوایی فعّال می شود. انقباض بعضی ماهیچه های ویژه در دستگاه تنفّسی، همراه با باز و بسته شدن سریع تارهای صوتی و خروج سریع هوای متراکم ریه ها منجر به آن می شود که هنگام عبور هوا از تارهای صوتی صدایی ایجاد شود که به آن سرفه می گوییم.

سرفه ممکن است خشک یا همراه با دفع خلط باشد. برخلاف عطسه که معمولا نشانگر گرفتاری دستگاه تنفّسی فوقانی(بینی و سینوس ها) است؛ سرفه دلیلی بر التهاب گلو، حنجره و ریه است. گرفتگی صدا نیز به درجات مختلف همراه این التهابات دیده می شود.

درمان سرفه و التهابات گلو، حنجره و ریه که ناشی از سرماخوردگی باشد؛ جدای از درمان خود بیماری نیست و اگر درمان به صورت کامل انجام شود این موارد هم بهبود خواهند یافت. با این حال و با توجّه به این که درمان این التهابات، شباهت زیادی به هم دارند؛ تذکّر نکات ذیل، خالی از لطف نیست:

الف- پرهیز از صحبت کردن با صدای بلند و داد و فریاد زدن، اجتناب ازخوردن مایعات سرد خصوصا پس از خواب و خودداری از مصرف غذاهای سرخ شده و خوراکی های ترش مفید است.

ب- استفاده از غذاهای لعابدار و نرم کننده سینه مثل حریره مغز بادام شیرین با آرد برنج یا نشاسته گندم، فرنی آرد برنج، فرنی نشاسته گندم، سوپ جو، هلیم گندم، آش شلغم و آش کدو هم بسیار کمک کننده است. برای مثال طرز تهیه دو نمونه از این خوراکی ها را ذکر می کنیم:

حریره مغز بادام شیرین با آرد برنج: ۲۰۰ گرم مغز بادام شیرین را در آبجوش ریخته تا بتوانید پوست آن را بکنید، بادام پوست کنده را چرخ کرده درون پارچه نازکی ریخته ۳ لیوان آب گرم روی آن بریزید تا شیره بادام گرفته شود. سپس ۳ قاشق غذاخوری آرد برنج را در شیره بادام حل کرده ۲ قاشق غذاخوری عسل به آن اضافه نمایید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا حدی که غلیظ شود، سپس آن را گرم گرم میل نمایید. می توانید به جای آرد برنج از ۵ قاشق غذاخوری نشاسته گندم استفاده نمایید.

فرنی نشاسته گندم: نشاسته گندم را در مقدار کمی آب سرد حل کرده سپس ظرف را زیر شیر سماور یا کتری گرفته در حالی که آب جوش را کم کم به آن اضافه می کنید آن را مرتّب هم بزنید تا قوام دلخواه را به دست بیاورد. سپس آن را با عسل شیرین و میل کنید. اگر تمایل دارید نشاسته را با نبات شیرین کنید باید آن را از ابتدا به فرنی اضافه کنید.

ج- استفاده از داروهای ژلاتین ساز: که توضیح آن در بخش های قبلی گذشت.

د- غرغره کردن آب نمک: این کار باعث کاهش بار میکروبی گلو می شود. یک قاشق چایخوری نمک را در یک استکان آب ولرم حل کنید و غرغره کنید. می توانید روزی سه چهار بار غرغره را تکرار کنید. توجّه داشته باشید که این آب نمک، بر خلاف آب نمکی که برای شستشوی بینی به کار می برید باید غلیظ باشد.

عدم بهبودی سرفه پس از بهبودی سرماخوردگی

مهمترین و شایع ترین دلیل عدم بهبودی سرفه پس از پایان دوره سرماخوردگی، معمولاً دو چیز است:

۱- التهاب نای(تراکییت): نای به دلیل بافت غضروفی خود که فاقد خونرسانی مستقیم است اگر دچار عفونت شود روند درمانی اش کند خواهد بود. مهمترین نکته برای پیشگیری از این حالت، همان قواعد گفته شده برای جلوگیری از ریزش اخلاط به داخل سینه و نیز اقداماتی مانند بخور دادن است.

امّا اگر پس از پایان سرماخوردگی مواجه با ماندگاری سرفه های خشک(و گاهی هم خلط دار) بودید که منشا سینوسی نداشت می توانید حدس بزنید که با این مشکل مواجه هستید. بهترین راه برای درمان این مشکل، ادامه اقدامات قبلی که برای سرماخوردگی انجام می دادید است که البته بر روی مصرف داروهای ژلاتین ساز و غذاهای لعابدار و نیز ماساژ ویکس روی سینه، استفاده از جوشانده انجیر در شیر و … تاکید بیشتری می کنیم.

۲- سینوزیت: عفونت موجود در سینوس ها تا مدّتها ممکن است ماندگار باشد. این عفونت ها تدریجا و به ویژه شبها به داخل گلو می ریزند و بیمار را وادار به سرفه می کنند. اگر اقدامات این مقاله به درستی انجام شوند عملا چنین مشکلی بروز نمی کند که بخواهیم دغدغه درمانش را داشته باشیم.

در میان این اقدامات به ویژه بر بخورها تاکید می کنیم تا مانع از ماندن ترشحات عفونی در سینوس ها شویم. با این حال اگر پس از درمان سرماخوردگی، دچار سینوزیت شده باشید؛ می توانید با عمل به دستورات مقاله «سینوزیت؛ همه گیری قابل درمان» مشکل خود را حل کنید.

حجامت در دوره سرماخوردگی

همان طور که درمقاله «بچه ام زیاد سرما می خورد؛ چه کنم؟» گفتیم؛ حجامت از بهترین روش ها برای کاهش موارد ابتلا به سرماخوردگی به ویژه درکودکان است. امّا سوالی که گاهی پیش می آید آن است که انجام حجامت به هنگام سرماخوردگی هم جایی دارد؟ پاسخ این سوال مثبت است.

اگر حجامت درهنگام شروع بیماری و یا در اوج پختگی اخلاط فاسد انجام شود ( که تشخیص آن برعهده پزشک حاذق است ) باعث تسریع بهبودی سرماخوردگی است. البته باید توجه داشت که در این حجامت اولا نباید اصرار به خونگیری زیاد از بیمار داشت و در ثانی اگر بیمار به علت بیماری دچار ضعف بدنی شده است؛ از انجام حجامت پرهیز کرد.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی