به گزارش سلام نو به نقل از روزنامه همشهری، پس از بازگشت برخی از این محصولات صادراتی به کشور، اهمیت استفاده از سموم مناسب و مجاز در محصولات کشاورزی بار دیگر بر سر زبان ها افتاد. با انتشار فیلم ها و اخباری مبنی بر توزیع برخی از محصولات مرجوعی در کشور، نگرانی ها از وجود این سموم در تولیدات داخلی افزایش یافته است.
سازمان غذا و دارو بارها اعلام کرده است که این اتفاق بدون هماهنگی با آنها رخ داده و ممکن است استانداردهای کشور قبل از تحویل محصولات تغییر کرده باشد.
اکنون اما زمانی که اهمیت توجه به استفاده از سموم و سموم در محصولات کشاورزی دوباره مطرح شده است، احمد حیدری از اعضای هیئت علمی موسسه حفظ نباتات ایران به این موضوع می پردازد. به گفته وی، سالانه حدود 30 هزار تن از این ترکیبات شیمیایی در کشاورزی مصرف می شود. البته مطالعات نشان می دهد که ماندگاری برخی از سموم روی این محصولات در طولانی مدت می تواند منجر به انواع سرطان ها، اختلالات هورمونی، ناباروری، کاهش ضریب هوشی و … شود.
استفاده از این سموم چقدر می تواند مضر باشد؟
در صورتی که فرآیند تهیه و استفاده از سموم دفع آفات در کشور دقیق و خارج از اصول توصیه شده نباشد، می تواند منشأ بسیاری از مشکلات زیست محیطی و بهداشتی باشد. از منظر زیست محیطی، استفاده نادرست از آفت کش ها می تواند منجر به ایجاد گونه های مقاوم به آفت کش ها، شیوع ثانویه آفات، اثرات مضر بر موجودات غیرهدف مانند پارازیتوئیدها و شکارچیان آفات و غیره شود. از نظر بهداشتی، استفاده نادرست از آفت کش ها منجر به مسمومیت حاد و مزمن می شود.
در مسمومیت حاد با آفت کش اثرات آن کوتاه مدت است مثلاً 24 یا 48 ساعت بعد و با علائمی مانند سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، آبریزش بینی، حساسیت های پوستی و سوزش چشم همراه است. در این موارد باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
مسمومیت مزمن با آفت کش ها نتیجه قرار گرفتن طولانی مدت در معرض غلظت های کم آفت کش ها (معمولاً کشاورزان در معرض این نوع مسمومیت ها قرار می گیرند) یا نفوذ تدریجی بقایای کم آفت کش ها از طریق مصرف محصولات کشاورزی آلوده است.
مسمومیت مزمن را نمی توان در مراحل اولیه تشخیص داد و معمولاً زمانی اتفاق می افتد که نمی توان برای درمان آن کاری انجام داد. بر اساس مطالعات، اثر مزمن آفت کش ها بر محصولات کشاورزی می تواند به صورت سرطان، اختلالات هورمونی، ناباروری، کاهش بهره هوشی و … نمایان شود.
برای کاهش باقی مانده سموم در محصولات کشاورزی قبل از مصرف چه باید کرد؟
این اقدامات کاملاً به نوع و باقیمانده آفت کش ها و محصولات مورد نظر بستگی دارد. تحقیقات نشان می دهد که برخی اقدامات می تواند تا حدودی سموم باقیمانده در محصولات تولیدی را کاهش دهد. مثلا پوست کندن برخی میوه ها مانند سیب، گلابی، خیار و …. قبل از مصرف می تواند برخی از باقی مانده های برخی از سموم موجود در میوه را کاهش دهد.
نقش شستشوی میوه ها و سبزیجات نیز در کاهش سموم به ویژه با مواد شوینده رایج مانند مایع ظرفشویی موثر است. البته لازم به ذکر است که فاصله بین آخرین سمپاشی در زمان تولید تا زمان مصرف محصولات کشاورزی نقش مهمی در کاهش باقیمانده سموم دارد که به سلامت هر چه بیشتر محصول کمک می کند.