معرفی درخت تمبر هندی
تمبر هندی درختی گرمسیری و بومی مناطق استوایی قاره افریقاست و به دلیل اینکه سال‌های سال در کشور هند کشت می‌شده و از این کشور به کشور‌های دیگر راه یافته، با نام تمبر هندی شناخته شده است. درخت تمبر هندی حدود ۱۸_۱۲ متر ارتفاع دارد و درختی همیشه سبز است.
خصوصیات ظاهری درخت تمبر هندی
درخت تمبر هندی بین ۱۰ تا ۲۰ متر طول دارد. رشد این گیاه کُند، ولی عمر آن بسیار طولانی است.. برگ‌های این درخت همیشه‌سبز و به رنگ سبز روشن هستند. برگ‌ها مرکب بوده به صورت فراهم قرار گرفته‌اند.
-
تمبر هندی در اواخر ماه اردیبهشت گل‌هایی دارای ۵ گل‌برگ و زردرنگ با خطوط نارنجی یا قرمز می‌دهد. -
در ماه مهر این درخت میوه‌هایی به شکل لوبیا درشت و قهوه‌ای و ترش‌مزه و سرشار از قند است . -
هر میوه دارای بین ۱ تا ۱۲ هسته است که توسط گوشتی ترش‌مزه، خمیرمانند و رشته و فیبردار احاطه شده است. -
میوه‌ها پوستی قهوه‌ای رنگ و سخت دارند و می‌توانند تا ۱۵ سانتیمتر طول داشته باشند. -
تمبر هندی‌های شبه‌جزیره هند میوه‌هایی بزرگ‌تر با ۶ تا ۱۲ هسته می‌دهند، در حالی که تمر هندی‌های آفریقایی و مناطق آمریکای جنوبی بین ۱ تا ۶ هسته دارند. این هسته‌ها قهوه‌ای‌رنگ، پهن و صاف هستند.
گیاه شناسی درخت تمبر هندی
تمبر هندی درختی گرمسیری و بومی مناطق استوایی قاره افریقاست و به دلیل اینکه سال‌های سال در کشور هند کشت می‌شده و از این کشور به کشور‌های دیگر راه یافته، با نام تمبر هندی شناخته شده است. درخت تمبر هندی حدود ۱۸_۱۲ متر ارتفاع دارد و درختی همیشه سبز است.
جوانه‌های گل صورتی رنگ هستند و گل‌های آن حدود ۲٫۵ سانتی مترطول دارند و زرد رنگ با خط‌های نارنجی – قرمز رنگ است و میوه‌هایی لوبیا شکل می‌دهد که قسمت قابل استفاده این درخت است البته در برخی کشور‌ها همانند هند از گل و برگ‌های درختان تمبر هندی نیز در پخت غذا استفاده می‌شود. هر میوه می‌تواند تا حدود ۱۵-۱۲ سانتیمتر طول داشته باشد و هر میوه نیز بین ۱ الی ۱۲ هسته دارد و ترش مزه است سرعت رشد این درختان آهسته است و عمری طولانی دارد.
شرایط اکولوژیک مورد نیاز درخت تمبر هندی
خاک مورد نیاز
تمبر هندی را حتما باید در فضای باز کشت کرد. نگهداری از آن در گلدان اگرچه برای چند سال اول ممکن است، اما چنین گیاهی در نهایت رشد خوبی نخواهد داشت و به گلدهی و میوه دهی نمی‌رسد، زیرا به طور کل سیستم ریشه‌ای نیاز به فضای کافی جهت رشد و توسعه دارد که در فضای محدود گلدان برایش میسر نیست. فاصله مناسب درختان از هم نیز بسته به اندازه درختان و حاصلخیز بودن خاک بین ۱۰ متر تا ۲۰ متر است.
کوددهی
برای تغذیه این درختان میتوان اوایل فصل رشد یعنی بهار لایه‌ای از کود پوسیده حیوانی به ضخامت حدود ۱۵-۱۲ سانتیمتر در اطراف تنه درخت پخش کرد. البته بهتر است که فاصله حدود ۳۰ را با تنه اصلی رعایت کرد، زیرا وجود مواد ارگانیک در این قسمت می‌تواند موجب ماندگاری رطوبت و کمک به پوسیدگی طوقه گیاه شود. درختان تمر هندی بدون استفاده از کود‌های شیمیایی نیز میوه می‌دهند البته استفاده از کود مناسب می‌تواند این درختان را سرحال‌تر نگه دارد. به عنوان مثال برخی از پرورش دهندگان برای درختان جوانی که به تازگی به محصول دهی رسیده اند میزان ۵۰۰ گرم از کود ۱۴-۱۴-۱۴ را دو بار در سال توصیه کرده اند. یک درخت بالغممکن است به ۳ کیلو گرم از این کود در طی سال نیاز داشته باشد.
رطوبت
درختان بالغ و استقرار یافته تمبر هندی می توانند خشکی خاک را تا حد قابل قبولی تحمل کنند در حالیکه درختان جوان را بهتر است زمانی که سطح خاک تا عمق حدود ۱۰ سانتیمتر خشک شد آبیاری کرد تا به رشد و توسعه سیستم ریشه‌ای گیاه کمک شود. از نظر رطوبت هوا باید به یاد داشت که اگرچه این درخت به مناطق گرمسیری تعلق دارد، اما برای توسعه میوه‌ها نیاز به هوایی با رطوبت پایین دارد یعنی اگر در زمان رسیدن میوه‌ها هوای منطقه رطوبت بالایی داشته باشد کیفیت میوه‌ها کاهش می‌یابد البته این مسئله مانع از میوه دهی نیست.
نور مورد نیاز
درخت تمبر هندی باید در جایی کاشته شود که حداقل ۸-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب داشته باشد. کمبود نور از دلایل ریزش میوه‌های جوان و گل‌ها یا عدم گلدهی این درختان است.
روش کاشت و تکثیر درخت تمبر هندی
تکثیر از طریق بذر
از بذر این گیاهان می توان برای تکثیر استفاده کرد. بذر‌ها را زمانی باید برداشت کرد که میوه‌ها رسیده باشند. میوه‌ها زمانی رسیده هستند و می‌توانند برداشت شوند که اگر با کنار ناخن روی میوه‌ها را خراش دهیم قسمت زیرین نیز قهوه‌ای رنگ باشد.
برای شکستن خواب دانه ها باید ابتدا آنها را تمیز کنید.بذر آلوچه هندی باید کاملا تمیز مثل لوبیا شده باشد.سپس آنها را داخل آب گرم بریزید.آب جوش نه!!آب گرم کمی داغ.سپس بگذارید تا به دمای اتاق برسد.سپس باز دوباره چندبار اینکار را انجام دهید.زمانی که لایه روی بذر کنده شد کافی است. حتی با کمک انگشتان دست هم میتوان پوست رویی بذر را جدا کرد.
قبل از کاشت، بذر تمبر هندی را به مدت یک شب در آب گرم قرار دهید سپس آن را به عمق 12 میلی متر در یک خاک استارتر با کیفیت بکارید. دمای مناسب برای جوانه زنی بذر تمرهندی 23 درجه سانتی گراد است. تا زمان جوانه زنی خاک را مرطوب نگه دارید، بعد از جوانه زنی هفته ای یک بار آب برای گیاه کافی است. جوانه زنی 2 تا 8 هفته طول می کشد. درخت جوان باید از سرما حفظ شود و در زمستان نباید خارج از خانه نگه داری شود. برای درختان جوان هر سه ماه یک بار در طول فصل رشد از یک کود NPK 6-6-3 استفاده نمایید. درختان بالغ به کود نیاز ندارند ولی گاهی اوقات می توان از یک کود NPK 8-3-9 برای آن ها استفاده نمود.
سپس ظرفی که ته آن سوراخ داشته باشد برای خروجی آب اضافه انتخاب کنید.داخل آن دوسوم کوکوپیت(پیت نارگیل) و یک سوم پیت ماسه بریزید.بعد مخلوط کنید.سپس دانه ها را به فاصله چند سانتی متر ازهم بکارید.خیلی زیر خاک نکنید.به اندازه دوبرابر اندازه دانه.
تکثیر از طریق پیوند
روش دیگر تکثیر این گیاه پیوند زنی است که پایه را با استفاده از کاشت بذر بدست می‌اورند و زمانی که گیاه جوان که قرار است به عنوان پایه استفاده شود به قطر ۸ میلی متر تا یک سانتی متر رسید با استفاده از روش پیوند، پیوندک‌هایی را که از درختانی با کیفیت خوب میوه دهی و خصوصیات رشد تهیه کرده اند بر روی پایه پیوند می‌زنند. پیوندک‌ها نیز به شکل شاخه‌هایی به طول ۱۵-۸ سانتیمتر هستند که جوانه در طول خود دارند. پیوند اسکنه‌ای یکی از روش‌های متداول پیوند زدن این گیاه است. از قلمه این گیاهان نیز می توان استفاده کرد و معمولا از قلمه چوب نرم این گیاه استفاده می شود که به طول حئود ۱۵ سانتیمتر از انتهای یک شاخه سالم از درخت مادری تهیه می‌شود.
قلمه چوب نیمه سخت نیز به طول ۲۰ سانتیمتر که حداقل سه گره (محل اتصال برگ به ساقه) را دارد نیز قابل استفاده است در هر دو نوع قلمه ابتدا برگ‌های موجود در پایین قلمه جدا می‌شوند و سپس در مخلوط خاک برگ + شن کاشته می‌شوند. توجه کنید که در مورد قلمه‌های این گیاه کاربرد هورمون‌های ریشه زایی و مکانی با رطوبت هوای بالا (کاربرد دستگاه‌های تولید کننده رطوبت) لازم است در غیر این صورت ریشه زایی ضعیفی خواهند داشت. دمای مناسب ریشه زایی ۲۲-۲۰ درجه سانتیگراد است و ریشه زایی در صورت مناسب بودن تمامی شرایط ۶-۴ هفته طول می‌کشد.
هرس درخت تمبر هندی
گاهی لازم است برای جلوگیری از ازدحام بیش از اندازه ساقه ها و شاخسار ، نسبت به قطع و حذف برخی از آنان اقدام کرد. باید توجه کرد که در هر مرتبه هرس تمبر هندی در طی سال نمی بایست بیش از 30 درصد از حجم کل شاخسار این گیاه جدا کرد.
خواص درمانی و کاربردهای درخت تمبر هندی
-
میوه کال تمبر هندی دارای گوشتی سبز و بسیار ترش است که اغلب به عنوان چاشنی و برای ترش کردن غذا استفاده می‌شود. -
تمبر هندی رسیده که شیرین‌تر می‌باشد در بسیاری از مناطق به عنوان میوه مصرف می‌شود. -
تمبر هندی همچنین برای تهیه دسر، مربا، شربت،بستنی، آب‌میوه و نوشیدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. -
برای تهیه بسیاری از سس‌ها نیز از تمبر هندی استفاده می‌شود. در هند، نه تنها میوه، بلکه گل و برگ‌های تمبر هندی برای پخت غذا مورد استفاده قرار می‌گیرند. -
این میوه به‌عنوان مسهل طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تمبر هندی همچنین در برخی مناطق آسیای شرقی و آفریقا به منظور درمان گلودرد، اختلالات گوارشی، درد بدن و تمیزکنندهٔ صورت مصرف می‌شود. -
قسمت گوشتدار میوه دارای کمی قند و پکتین و همچنین اسید سیتریک ، اسید مالیک ، تارتارات و اسید پتاسیم می باشد.در پوست درخت تمبر هندی مقداری تانن وجود دارد . -
سرشاخه های جوان و سبز این درخت دارای مقدار زیادی ویتامین های گروه B می باشد. -
تمبر هندی برای ریه و طحال خوب نیست و در اشخاصی که ریه و طحال ضعیف دارند ممکن است تولید اشکال کند . اینگونه اشخاص بهتر است که تمبر هندی را با کتیرا و یا خشخاش بخورند .
بیشتر بخوانید:
اصول کاشت و مراقبت از درخت سنا
روش های کاشت و تکثیر انواع درخت توت
آشنایی با روش های کاشت و تکثیر درخت عناب
