انجماد (فریز) اسپرم و کاربردهای آن
اسپرم ، سلول جنسی مرد است که تولید آن طی مراحل متعددی ( حدود سه ماه ) به اسپرم بالغ تبدیل میشود. حساسیت سلولهای زایای مرد در مقابل ابتلا به عفونتها ، ضربه ، تأثیر عوامل محیطی همانند آلودگیهای شغلی و همچنین داروها بخصوص شیمی درمانی و اشعه درمانی بسیار قابل توجه است. به گونهای که این عوامل میتوانند منجر به تخریب فرآیند اسپرم سازی شده و تا مرحله توقف کامل روند تولید اسپرم ، پیش روند.شیمی درمانی ، اشعه درمانی ، جراحی و یا مجموعهای از این اقدامات که در درمان سرطان مورد استفاده قرار میگیرد ، میتوانند موجب ناباروری مرد شود.با دلگرم همراه باشید.
انجماد یا فریز اسپرم
انجماد اسپرم و نگهداری آن در شرایط مناسب ( که معمولا بانک اسپرم نام گذاری می شود) روشی برای حفظ سلول های اسپرم است. تاریخچه انجماد اسپرم به بیش از 200 سال قبل برمی گردد. Spellazani در سال 1776گزارش كرد كه مایع سیمن یخ زده حیوان در برف، پس از ذوب تحرک اسپرم خود را بدست آورده است.
در سال Metegazza متوجه شد كه تعداد كمی ازاسپرم های مایع منی كه بهمدت طولانی در حرارت منهای 15 درجه سانتیگرادذخیره شده بود پس از ذوب دوباره تحركخود را بدست آورده اند. بعدها بانک اسپرم برای نگهداری اسپرم های حیوانات و انسان پیشنهاد گردید .امروزه فریز اسپرم ، تخمک و جنین ها از اهمیت زیادی برخوردار است. فریز، فرایندی است که طی آن اسپرم ، تخمک و یا جنین در دمای بسیار پایین نگهداری و حفاظت میشوند. دمای بکار رفته معمولاً حدود منهای ۱۹۶درجه سانتیگراد یعنی نقطه جوش نیتروژن مایع است.
فریز اسپرم در چه مواردی استفاده میشود ؟
انجماد اسپرم این امکان را برای ما فراهم می آورد تا اسپرم ها را برای سال ها در شرایط ذخیره نگهداری کنیم و در مواقع نیاز آنها را از شرایط ذخیره خارج و جهت انجام مراحل لقاح ، شامل لقاح خارج رحمی مورد استفاده قرار دهیم . این تکنیک در مورد آندسته از بیمارانی که تحت درمان های خاص از جمله شیمی درمانی و رادیوتراپی قرار می گیرند به این دلیل که انجام درمان های ذکر شده ممکن است منجر به کاهش و یا از دست رفتن کامل توانایی تولید اسپرم گردد، کاربرد وسیعی دارد. این تکنیک برای فردی که دارای تعداد سلول های اسپرم اندک باشد نیز بکار می رود.
از دیگر مواردی که فریز اسپرم می تواند کاربرد داشته باشد می توان به بیوپسی بیضه اشاره کرد، به این دلیل که نمونه برداری ( بیوپسی ) بیضه برای بیمار خوش آیند نیست می توان از نمونه جمع آوری شده، در یک سیکل درمانی استفاده کرد و همچنین نمونه هایی از بیوپسی را هم جهت استفاده در سیکل های بعدی با استفاده از تکنیک فریز ، ذخیره و نگهداری کرد. البته بایستی دانست که حتی با استفتده از بهترین تکنیکها جهت فریز اسپرم ، باز هم کیفیت اسپرم فریز شده پس از انجام ذوب به خوبی اسپرم تازه نمیباشد. به همین علت بسیاری معتقدند که بجز در موارد ضروری ، استفاده از اسپرم تازه جهت درمانهای کمک باروری بهتر میباشد.
همانگونه که ذکر شد ، یکی از روشهای قابل قبول حفظ باروری مردان مبتلا به سرطان و یا افراد در معرض تخریب اسپرم سازی، قبل از هرگونه اقدام درمانی، انجماد اسپرم و نگهداری آن در بانک اسپرم است. انجماد بافت بیضه کودکانی که تحت شیمی درمانی و اشعه درمانی قرار میگیرند نیز امکان فرزنددار شدن آنها را پس از بلوغ و ازدواج فراهم مینماید.
مزایای فریز اسپرم
اسپرم فرد نمونه دهنده برای استفاده وی در موارد ذیل گرفته و فریز می گردد:
• حفظ قدرت تولید مثل در تمام طول زندگی برای همه افراد
• ذخیره و نگهداری اسپرم قبل از اعمال جراحی سیستم تناسلی که توانایی انزال و روند تغییر تولید اسپرم را مختل می نمایند.
• تضمین باروری با ذخیره و نگهداری دراز مدت اسپرم برای مردانی که تحت عمل وازکتومی قرار می گیرند.
• ذخیره و نگهداری اسپرم برای مردانی که مایلند اسپرم وی در غیابشان برای همسر در دسترس باشد.
• فرد نمونه دهنده بزودی در معرض درمان های خاص قرار خواهد گرفت (شیمی درمانی، رادیوتراپی و …)
• فرد دارای تعداد کمی اسپرم بوده و یا تعداد اسپرمهای وی در هربارنمونه دهی، کاهش چشمگیری را نشان می دهد.
• فرد در روز نمونه گیری برای انجام عمل IVF نخواهد توانست درزمان و مکان درمان حضور پیدا کند.
• ذخیره و نگهداری اسپرم برای مردانی که با موادرادیواکتیو، اشعه X، سموم و مواد شیمیایی خطرناک و مضر برای دستگاه تولید مثل سروکار دارند.
• فرد خواهان اهدای اسپرم باشد.
قبل از انجام پروسه فریز اسپرم، آزمایشگاه موظف است پروسه فریز را برای فرد نمونه دهنده توضیح داده و موافقت و رضایت وی را برای اتمام دوره کسب کند، سپس فرد برای بررسی و کنترل برخی بیماریها مانند:هپاتیت B&C، ایدزو… مورد آزمایش قرار خواهد گرفت. نمونه گیری منی در خود آزمایشگاه به صورت fresh انجام می گیرد.
سپس نمونه با شرایط خاص و طبق قوانین، فریز شده و در تانک نیتروژن نگهداری خواهند شد. زمان استاندارد نگهداری از اسپرم فریز شده 10 سال می باشد اما در هر آزمایشگاه تنها 1سال از اسپرم فریز شده در قبال رضایت فرد نگهداری می شود، تمدید دوره منوط به درخواست فرد نمونه دهنده می باشد. فرد حق این را خواهد داشت در صورت پشیمانی با رعایت مقررات آزمایشگاه نمونه خود را پس گرفته یا اهدا کرده و یا برای مصارف تحقیقاتی در اختیار سایر موسسات قرار دهد.
شانس فرزند دار شدن پس از فریز اسپرم چه میزان خواهد بود؟
برخی از اسپرم ها در طول پروسه فریز زنده نمانده و یا دچار تغیرات ساختاری می شوند.از این پروسه بیشتر برای درمان ناباروری به روش ICSI((Intra_Cytoplasmic Sperm Injectionاستفاده می شود.اما موفقیت در روشهای IVF و DI نیز نسبی بوده که بیشتر به سن زن گیرنده اسپرم وابسته است.
خواهشمنديم اگر سوال يا نکتهاي براي مطلب انجماد (فریز) اسپرم
در ذهن شما باقي مانده است، آنرا در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.
در این رابطه بیشتر بدانید:
روند فریز تخمک و اسپرم برای حفظ باروری
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی