موارد مصرف و عوارض قرص کلردیازپوکساید (Chlordiazepoxide)

موارد مصرف کلردیازپوکساید

با مجله اینترنتی دلگرم همراه باشید تا با قرص کلردیازپوکساید بیشتر آشنا شوید

کلردیازپوکساید (Chlordiazepoxide) با اثر بر روی ناقل های عصبی منجربه انتقال اثر آرامبخشی در سلول های مغزی می شود.

قرص کلردیازپوکساید برای کنترل اختلالات اضطرابی یا تسکین کوتاه‌مدت علائم اضطراب، ترک اعتیاد به الکل حاد و دلهره و اضطرابِ پیش از عمل جراحی تجویز می‌شود.

معمولا اضطراب یا تنش‌های ناشی از استرس زندگی روزمره به درمان با داروهای ضداضطرابی نیازی ندارد.

اگر بطور ناخواسته کلردیازپوکساید را با یک داروی مخدر مصرف کردید و احساس خواب آلودگی، گیجی، مشکل در تنفس یا حالت بیهوشی به شما دست داد، حتما سریعا به پزشک مراجعه کنید.

مقدار و نحوه مصرف کلردیازپوکساید

مقدار مصرف دارو و نحوه ی مصرف باید توسط پزشک یا متخصص با توجه به شرایط تجویز شود .

اگر کلرودیازپوکساید جهت کاهش اضطراب تجویز شده باشد معمولا یک قرص ۱ تا۳ مرتبه در روز مصرف می شود .

اگر کلردیازپوکساید جهت تسکین علائم ترک الکل تجویز شده باشد معمولا به صورت ۴نوبت در روز تجویز می گردد.

احتمالا در روزهای اول ، میزان مصرف کلردیازپوکساید بیشتر از سایر روزهای ادامه ی درمان باشد و مقدار مصرف دارو به تدریج در۵ تا ۱۰ روز کاهش یابد.

این دارو با غذا تداخل ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد.پس بهتر است همراه یا پس از غذا مصرف شود.

در صورت فراموشی یک نوبت دارو سریعتر کلردیازپوکساید را مصرف نمایید اما از دوبرابر کردن مقدار دارو در یک نوبت جدا خودداری نمایید.

در صورت مصرف شربت های ضد اسید معده ، مصرف این دارو را حداقل ۲ساعت با مصرف شربت فاصله دهید .

مصرف کلردیازپوکساید در بزرگسالان

قرص کلردیازپوکساید به عنوان داروی ضد اضطراب ۲۵-۵ میلی گرم ۳ یا ۴ بار در روز و به عنوان درمان علائم قطع مصرف الکل،ابتدا ۱۰۰-۵۰

میلی گرم مصرف می شو دو سپس بر حسب نیاز تا حداکثر mg/day400 تکرار می شود.

مصرف “کلردیازپوکساید” در اضطراب خفیف ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم سه بار در روز است و در اضطراب شدید از ۲۰ میلی‌گرم سه بار در روز نیز می‌توان استفاده کرد.

مصرف کلردیازپوکساید در کودکان

به عنوان ضد اضطراب در کودکان با سن بیشتر از ۶ سال، ۵ میلی گرم ۴-۲ بار در روز مصرف می شود. در صورت نیاز مقدار مصرف تا ۱۰ میلی گرم ۳-۲ بار در روز افزایش می یابد.

مصرف قرص کلردیازپوکساید در دوران بارداری

در چند مطالعه مشخص شده است که مصرف آرام‌بخش‌های ضعیف (مانند دیازپام، قرص کلردیازپوکساید و مپروبامات (meprobamate)) در طول سه‌ماههٔ اول بارداری موجب افزایش ریسک ناهنجاری‌های مادرزادی می‌شود.

از آنجا که مصرف این داروها معمولا نیازی ضروری و فوری نیست، باید از مصرف آنها در طول این دوره اجتناب کنیم. پزشک باید در زمان تجویز این دارو احتمال بارداری زنان را در نظر بگیرد.

بیماران در صورت باردار شدن یا تمایل برای بارداری در طول درمان، باید درمورد فواید و ضرورت قطع مصرف دارو با پزشک خود صحبت کنند.

پس از توقف مصرف بنزودیازپین‌ها علائمی مشاهده می‌شود که مشابه نشانه‌هایی است که پس از قطع مصرف باربیتورات‌ها بروز می‌کند.

نام‌های تجاری قرص کلردیازپوکساید

کلردیازپوکساید معمولا با نام تجاری لبریوم نیز شناخته می‌شود. کلردیازپوکساید در دوزها و تحت شرکت‌های داروسازی مختلفی در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌گیرد.

1. 
   قرص کلردیازپوکساید-سبحان 10 میلی گرم
2. 
   قرص کلردیازپوکساید-حکیم 10 میلی گرم
3. 
   قرص کلردیازپوکساید-سبحان 5 میلی گرم
4. 
   قرص کلردیازپوکساید-عبیدی 5 میلی گرم
5. 
   قرص کلردیازپوکساید-حکیم 5 میلی گرم
6. 
   قرص ام دی-کلردیازپوکساید 5 میلی گرم
7. 
   قرص کلردیازپوکساید-عبیدی 10 میلی گرم
8. 
   قرص کلردیازپوکساید رامین 5 میلی گرم
9. 
   قرص کلردیازپوکساید رامین 10 میلی گرم

مصرف بیش از حد قرص کلردیازپوکساید

نشانه‌های مصرف بیش از حد کلردیازپوکساید یا لیبریوم شامل خواب‌آلودگی، سردرگمی (confusion)، کُما و کُند و ضعیف شدنِ واکنش و عکس‌العمل (diminished reflexes) است.

در اینجا نیز مانند سایر موارد اوردوز دارو باید تنفس، نبض و فشارخون بیمار کنترل شود؛ البته به‌طور کلی این اثرات پس از اوردوز کلردیازپوکساید جزئی و اندک هستند.

درصورت اوردوز کلردیازپوکساید لازم است که اقدامات حمایتی عمومی و همچنین شست‌وشوی فوری معده انجام شود. باید تزریق مایعات داخل وریدی تجویز و مسیر هوای مناسبی ایجاد شود.

برای برطرف کردن فشارخون بسیار پایین می‌توان از نوراپی‌نفرین (Levophed) یا مِتارامینول (با نام تجاری آرامین، Aramine) استفاده کرد.

در این شرایط دیالیز کارایی چندانی ندارد. گاهی نیز گزارش‌هایی از هیجان و آشفتگی بیماران پس از اوردوز کلردیازپوکساید HCI وجود داشته است؛ در این شرایط نباید از باربیتورات‌ها استفاده کنیم.

در اینجا نیز مانند سایر موارد اوردوز عمدی داروها باید در نظر داشته باشید که ممکن است بیمار چند دارو را با هم مصرف کرده باشد.

عوارض جانبی قرص کلردیازپوکساید

به‌ندرت اتفاق می‌افتد که به‌دلیل بروز عوارض جانبی نامطلوب ناچار شویم درمان را متوقف کنیم.

در بعضی از بیماران، به‌ویژه بیماران سالمند و افراد کم‌توان، خواب‌آلودگی، آتاکسی (ataxia، ناهماهنگی یا بی‌نظمی حرکات عضلات، در شرایطی که ضعف ماهیچه‌ای وجود ندارد) و سردرگمی (confusion) گزارش شده است.

در بیشتر موارد می‌توان با تنظیم دوز مناسب از این اثرات نامطلوب پیشگیری کرد.

البته در مواردی، این عوارض جانبی در محدودهٔ دوزهای پایین نیز مشاهده شده‌اند. موارد اندکی از سنکوپ (در زبان عامیانه سنگ‌کوب) یا غش کردن نیز گزارش شده است.

سایر واکنش‌های نامطلوب گزارش‌شده در طول درمان شامل موارد جداگانه‌ای از جوش‌های پوستی، ورم یا خیز (edema، تجمع غیرطبیعی آب و مایعات میان‌بافتی موجود در پلاسما در فضای میان‌بافتی، زیر پوست و حفره‌های بدن)، بی‌نظمی‌های جزئی قاعدگی، حالت تهوع و یبوست، علائم خارج هرمی (extrapyramidal symptoms، اختلالات حرکات عضلانی که در اثر مصرف زیاد برخی داروها دیده می‌شود) و همچنین کاهش یا افزایش میل جنسی است.

این عوارض جانبی نادر هستند و معمولا با کاهش دوز مصرف کنترل می‌شوند.

در طول درمان بیماران با قرص کلردیازپوکساید و پس از آن، تغییراتی در الگوهای نوارمغزی (فعالیت سریع با ولتاژ پایین) نیز مشاهده شده است.

گاهی در طول درمان، بروز اختلالات یا دیسکرازی خون (blood dyscrasias) (شامل آگرانولوسیتوز، agranulocytosis به‌معنی کم شدن گرانولوسیت‌های خون)، یرقان (زردی) و بیماری های کبدی گزارش شده است.

درصورت طولانی شدنِ درمان با قرص کلردیازپوکساید بهتر است که آزمایش‌های شمارش خون و بررسی عملکرد کبد را انجام دهیم.

پس از توقف ناگهانی مصرف قرص کلردیازپوکساید علائمی که شبیه علائم قطع مصرف باربیتورات‌ها (barbiturates) و الکل هستند (تشنج، لرزش، گرفتگی‌های شکمی و عضلانی، استفراغ و تعریق) رخ می‌دهد.

معمولا علائم شدیدترِ قطع مصرف دارو محدود به بیمارانی است که دوزهای بسیار بالایی را در طول دوره‌ای طولانی مصرف کرده‌اند.

به‌طور کلی، پس از قطع ناگهانی بنزودیازپین‌هایی که به‌مدت چند ماه به‌طور مداوم و در مقادیر درمانی مصرف شده‌اند، علائم قطع مصرف ملایم‌تری (مانند احساس ملالت و کسالت (dysphoria) و بی‌خوابی) گزارش شده است.

در نتیجه پس از درمان طولانی‌مدت، باید از قطع ناگهانی مصرف دارو اجتناب کنیم و به‌صورت تدریجی دوز دارو را کاهش دهیم.

افراد مستعد اعتیادی (مانند معتادان به موادمخدر یا الکل) که کلردیازپوکساید یا سایر داروهای روان‌گردان را دریافت می‌کنند، باید تحت نظارت دقیق قرار بگیرند، زیرا این افراد گرایش زیادی به عادت کردن و وابسته شدن به این داروها دارند.

عوارض کلی قرص کلردیازپوکساید

• 
  اعصاب مرکزی: اغتشاش شعور، افسردگی، خواب آلودگی، بی حالی، حالت خماری، آتاکسی، تغییرات نوار مغزی (EEG)، عوارض اکستراپیرامیدال.
• 
  خون: آگرانولوسیتوز
• 
  کبد: زردی
• 
  قلبی ـ عروقی: ادم
• 
  پوست: بثورات پوستی، التهاب و ورم
• 
  دستگاه گوارش: یبوست
• 
  ادراری ـ تناسلی: اختلالات قاعدگی
• 
  سایر عوارض: تغییر در میل جنسی

مسمومیت و درمان با قرص کلردیازپوکساید

تظاهرات بالینی: خواب آلودگی، اغتشاش شعور، اغما، کاهش رفلکسها، تنگی نفس، ‌تنفس مشکل، کمی فشار خون، برادیکاردی، ‌اختلال در تکلم، بی ثباتی در راه رفتن و از دست دادن تعادل بدن.

درمان: شامل حفظ فشار خون و تنفس می‌ شود تا زمانی که اثرات دارو در بدن از بین برود.

علائم حیاتی کنترل شود. ممکن است کمک تنفسی مکانیکی از طریق لوله گذاری داخل نای، برای باز نگه داشتن راه تنفسی، و اکسیژن رسانی کافی لازم باشد. در صورت لزوم برای درمان کاهش فشار خون ازمحلولهای تزریق وریدی و داروهای تنگ کننده عروق ، ‌مانند دوپامین و فنیل افرین، استفاده شود.

اگر دارو به تازگی مصرف شده بود، در صورت وجود لوله داخل نای، می‌توان معده را شستشو داد. در صورت هوشیار بودن بیمار می‌ توان وی را وادار به استفراغ کرد. بعد از استفراغ یا شستشوی معده، ذغال فعال همراه با یک مسهل به صورت مقدار واحد استفاده می‌ شود.

در صورت بروز هیجان، باید از مصرف باربیتوراتها خودداری کرد. دیالیز ارزش محدودی دارد. استفاده از فلومازنیل (آنتاگوسیت اختصاصی بنزودیازپینها )، ممکن است مفید باشد.

تداخل دارویی قرص کلردیازپوکساید

1. 
   کلردیازپوکساید اثرات مضعف CNS فنوتیازینها ، ضد دردهای مخدر، باربیتوراتها، فرآورده‌های حاوی الکل، آنتی هیستامین ها، ‌مهار کننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAO)، بیهوش کننده‌های عمومی، و داروهای ضد افسردگی را و در صورت مصرف همزمان، تشدید می‌ کند.
2. 
   مصرف همزمان با سایمتیدین و احتمالاً دی سولفیرام ، متابولیسم کبدی کلردیازپوکساید را مهار نموده و موجب افزایش غلظت پلاسمایی این دارو می‌ شود، بهتر است دوز بنزودیازپین کاهش داده شود.
3. 
   سیگار کشیدن زیاد موجب افزایش متابولیسم کلردیازپوکساید و در نتیجه کاهش اثرات بالینی این دارو می‌ شود.
4. 
   داروهای خوراکی جلوگیری کننده از بارداری ممکن است موجب اختلال در حذف کلردیازپوکساید شوند. از استفاده توام خودداری شود.
5. 
   مصرف همزمان ضد اسیدها ممکن است جذب کلردیازپوکساید را به تأخیر اندازند.
6. 
   اثرات درمانی لوودوپا در صورت مصرف همزمان با کلردیازپوکساید ممکن است کاهش یابد. از مصرف توام خودداری شود.
7. 
   استفاده توام با دیورتیکهای لوپ، باعث افزایش پاسخ دیورتیکی این داروها شده و اختلالات الکترولیتی و از دست دادن مایعات بدن را ایجاد می‌ کند.
8. 
   مصرف همزمان با دیگوکسین و فنی توئین ممکن است باعث افزایش سطح این داروها شود. بیمار را از نظر سمیت با این داروها بررسی کنید.
9. 
   ضد قارچهای آزولی مانند فلوکونازول، ایتراکونازول، کتوکونازول و میکونازول باعث افزایش و طولانی شدن سطح سرمی کلردیازپوکساید شده و باعث دپرسیون سیستم اعصاب مرکزی می‌ شوند. از استفاده همزمان خودداری شود.

مکانیسم اثر قرص کلردیازپوکساید

1. 
   اثر ضد اضطراب: کلردیازپوکساید باعث تضعیف CNS در سیستم لیمبیک و زیر قشر مغز می‌ شود. این دارو با تحریک گیرنده‌های GABA در سیستم فعال کننده مشبک صاعد ( ARAS) موجب افزایش مهار و انسداد تحریک قشر مغز و سیستم لیمبیک، بعد از تحریک تشکیلات مشبک تنه مغزی، می‌ شود.
2. 
   اثر ضد تشنج: این دارو با تقویت مهار پیش سیناپسی از گسترش فعالیتهای تشنجی کانونهای صرع زا در قشر مغز، تالاموس، و سیستم لیمبیک جلوگیری می‌ کند.
3. 
   اثر تسکین بخش : خواب آور: اثر دپرسیون سیستم اعصاب مرکزی با این دارو، ‌تنها در دوزهای بالاتر از دوز ضد اضطرابی این دارو اتفاق می‌ افتد.
4. 
   فراموشی : اختلال موقت حافظه با استفاده از بنزودیازپین ها بسیار شایع است( اختلال در توانایی فرد برای یادگیری و تشکیل خاطرات جدید) ولی تقریبا همیشه موقت است و با قطع دارو این حالت برطرف می شود.
5. 
   شل کننده ی عضلانی : در دوزهای بالا ، بنزودیازپین ها باعث شل شدن اسپاسم ماهیچه های اسکلتی می شوند و این اثر را احتمالا با افزایش مهار پیش سیناپس در طناب نخاعی اعمال می کنند.

موارد منع مصرف و احتیاط قرص کلردیازپوکساید

• 
  متابولیتهای فعال دارو با نیمه عمر طولانی ممکن است باعث تجمع تأخیری دارو و عوارض جانبی ناشی از آن بشوند.
• 
  در کودکان، بیماران با اختلالات کبدی، افراد الکلی و اختلال عملکرد کلیه، بیماران با مشکلات تنفسی یا اختلال در رفلکس gag و بیماران با پورفیری با احتیاط مصرف شود.
• 
  به علت ایجاد دپرسیون سیستم اعصاب مرکزی و کاهش توانایی‌های فیزیکی و ذهنی، بیمار بهتر است از انجام فعالیتهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارد مانند کار با دستگاهها یا رانندگی خودداری کند.
• 
  در بیمارانی که داروهای تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی، لیتیم یا فنوتیازین مصرف می‌ کنند، با احتیاط مصرف شود.
• 
  در بیماران مسن به علت احتمال افتادن، خطر شکستگی و ضایعات تروماتیک با احتیاط مصرف شود.
• 
  در بیماران با سابقه افسردگی و افزایش ریسک خودکشی و آنهایی که سابقه سو مصرف و وابستگی دارویی دارند، با احتیاط مصرف شود.
• 
  این داروها ممکن است باعث تخریب حافظه کوتاه مدت بیمار شوند.
• 
  واکنشهای پارادوکسیکال مانند هایپراکتیویتی یا رفتارهای خشن با این داروها بویژه در کودکان، بیماران نوجوان یا بیماران اعصاب و روان گزارش شده است.
• 
  این دارو اثر ضد دردی، ضد افسردگی یا آنتی سایکوتیک ندارد.

نکاتی در ارتباط با مصرف قرص کلردیازپوکساید

1. 
   اگرچه مصرف این قرص در زمان بارداری عوارض جانبی متعددی دارد اما اگر حامله هستید و یا قصد باردار شدن دارید حتما پزشک را در جریان قرار دهید.
2. 
   چنانچه از دیگر داروها استفاده می‌کنید حتما آن را به اطلاع پزشک برسانید.
3. 
   اگر مبتلا به مشکلات تنفسی و یا اختلالات کبد و کلیه هستید حتما این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
4. 
   این دارو در بیماران با سابقه افسردگی و افزایش ریسک خودکشی و کسانی که سابقه سو مصرف و وابستگی دارویی دارند، باید با احتیاط مصرف شود.
5. 
   در طی مصرف این دارو تغییرات ناگهانی وضعیت ممکن است موجب سرگیجه شود. بنابراین قبل از بلند شدن، پاهای خود را برای چند دقیقه از تخت آویزان کنید تا از افتادن و صدمه دیدن جلوگیری شود.
6. 
   از مصرف این دارو در دوران شیردهی خودداری شود.
7. 
   سیگار کشیدن زیاد موجب افزایش متابولیسم کلردیازپوکساید و در نتیجه کاهش اثرات بالینی این دارو می‌شود.
8. 
   از رانندگی و انجام وظایف یا اقدامات دیگر که لازم است هشیاری و بینایی بالایی داشته باشید، تا زمانی که متوجه شوید کلردیازپوکساید چه تاثیری بر شما خواهد گذاشت، اجتناب کنید.
9. 
   همزمان از مصرف این دارو با الکل یا داروهای دیگر و محصولات طبیعی که باعث کاهش فعالیت شما می شود، پرهیز نمائید.
10. 
    اگر شما ۶۵ ساله یا بیشتر هستید، این دارو را با احتیاط بیشتری مصرف کنید. مصرف این دارو می‌تواند عوارض جانبی بیشتری بر روی شما داشته باشید.

بیشتر بخوانید :

موارد مصرف و عوارض داروی آرام بخش میدازولام

قرص خواب کلونازپام و عوارض آن

تهیه شده مجله اینترنتی دلگرم

مرضیه ملایری