به گزارش سلام نو به نقل از بهار نیوز، ایران تا حدود هفت سال پیش شریک اول تجاری چین در منطقه بوده است اما اکنون به زیر رتبه پنجم رسیده است. امضا قراداد ۲۵ ساله راهبردی با چین و “سکوت ایران در قبال سرکوب اویغورهای مسلمان” نیز مانع افت این تبادلات نشد.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین گفت:، تجارت با چین تحت تاثیر تحریم بوده و رفع تحریم‌ها برای جمهوری اسلامی ایران “دریچه جدیدی” خواهد بود که با شرکای بیشتری در دنیا و شرکای بیشتری در چین کار کند.مجیدرضا حریری، سرنوشت مذاکرات برجام را برای مناسبات اقتصادی ایران و چین و همچنین سایر کشورهای جهان بسیار مهم می‌داند. به گفته حریری، ایران در مذاکرات تجاری با طرف‌های چینی به خاطر تحریم‌ها در “موضع ناچاری” قرار گرفته ا ست.
او تاکید می‌کند، شرکت‌های معتبر چینی که در صحنه بین‌المللی فعال هستند و بیشترین تبالدلات تجاری را با آمریکا و اتحادیه اروپا انجام می‌دهند، با ایران کار نمی‌کنند و جمهوری اسلامی ایران دچار مشکل شده است. رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین گفت، ایران تا حدود هفت تاهشت سال پیش شریک اول تجاری چین در منطقه خاورمیانه و آسیای غربی بوده است و بیشترین سرمایه‌گذاری را هم چینی‌ها در ایران می‌کردند. اما اکنون ایران جایگاه خود را از دست داده و کشورهایی مانند عربستان، امارات، کویت، عراق و قطر تولیدات سوختی بیشتری به چین می‌فروشند و محل امن‌تری برای سرمایه‌گذاری چین هستند.حریری در پاسخ به سئوالی پیرامون این که آیا ایران می‌تواند به عنوان دروازه ورود چین به ارمنستان عمل کرده و منافعی از این جهت به دست بیاورد گفت: «سرمایه‌گذاری چین در ارمنستان بسیار محدود است. ما ابتدا باید تکلیف خود را معین کرده و سپس به فکر موارد این چنینی باشیم.»
همچنین یک کارشناس بین‌الملل حوزه انرژی در این خصوص گفت:چین علی‌رغم امضاء سند همکاری راهبردی ۲۵ ساله با ایران تاکنون سرمایه‌گذاری عمده و چشمگیری در ایران نکرده است. این در حالی است که سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در عراق، امارات متحده عربی، عربستان، عمان، پاکستان، کشورهای آسیای مرکزی، جمهوری آذربایجان،و ترکیه داشته است. محمود خاقانی تاکید می‌کند، آنچه برای چین مهم است رابطه با ایران به منظور تامین امنیت انرژی مورد نیاز خود با قیمت ارزان است و بس.وی گفت: چین باید به ازای کالاهای فروخته شده و خدمات ارائه شده به ایران نفت‌خام برداشت کند.
به گفته خاقانی، چین با نفت‌خام ارزان ایران موفق شده است ذخائر راهبردی قابل توجهی در کشورش ایجاد کند به طوری که اخیرا جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا از چین خواسته است، برای کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، همگام با آمریکا بخشی از ذخائر راهبردی نفت‌خام خود را به بازار عرضه کنند. نیاز شدید اقتصادی ایران به چین باعث شد که جمهوری اسلامی در قبال سرکوب مسلمانان اویغور سکوت کند.
محمدرضا کشاورززاده، سفیر “فوق‌العاده و تام‌الاختیار” ایران در چین، چند روز پس از امضای قرارداد همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین، با انکار گزارش‌های مربوط به “نسل‌کشی” مسلمانان ایغور توسط دولت چین مدعی شد، اقدامات دولت چین باعث شده مسلمانان این منطقه “از زندگی بهتری برخوردار” شوند. به گفته سفیر ایران، مسلمانان در چین مورد آزار قرار نمی‌گیرند.
در پی این اظهارات، رسانه‌های چینی از سخنان تمجیدآمیز سفیر ایران و همچنین سفر او به ایالت “سین‌کیانگ” تقدیر کردند و نوشتند: «دوستان ایرانی واقعیات سین‌کیانگ را به جهان نشان دادند».
علی مطهری، نماینده سه دوره پیشین مجلس و نایب رئیس مجلس دهم، در آن زمان گفته بود: «من چندی پیش علت سکوت ایران را از یکی از مقامات عالی وزارت امور خارجه پرسیدم. او گفت به دلیل نیاز اقتصادی مجبور به سکوت هستیم. گفتم مگر مجبورید رابطه با سایر نقاط دنیا را به اینجا برسانید که در دامن چین بیفتید و مجبور به ترک یک وظیفه اسلامی بشوید. عجیب است که صدا و سیما هم حتی یک گزارش از وضعیت مسلمانان چین پخش نکرده است.»