موارد مصرف و عوارض آنتی بیوتیک آمیکاسین

از





معرفی آنتی بیوتیک آمیکاسین (Amikacin)




آمیکاسین آنتی بیوتیک آمینوگلیکوزیدی است که برای درمان عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک های رایج استفاده می شود. بیشترین استفاده آن در مواقع درمان عفونت های باکتریایی گرام منفی که به سایر آمینوگلیکوزیدها هم مقاومند می باشد. می دانید که آمینوگلیکوزیدها باکتریسید هستند. این دارو را به صورت زیر جلدی و داخل عضلانی تزریق می کنند.




آسیب کلیوی ، از دست رفتن شنوایی یا اختلال در تعادل ناشی از ناهنجاری سیستم وستیبولار ، تورم صورت ، درد در محل تزریق ، واکنشهای حساسیتی ، استفراغ ، اسهال ، ناهنجاریهای خونی و کبدی از جمله عوارض جانبی احتمالی هستند.




این دارو نباید در حیواناتی که به آمینوگلیکوزیدها حساسند مصرف شود و در مقابل اکثر باکتریهای بی هوازی هم بی تأثیر است. همچنین از این دارو در حیواناتی که به شنوایی مداوم نیاز دارند مثل سگهای نظامی و پلیس و … به دلیل آنکه احتمال عدم برگشت عدم شنوایی یا عدم تعادل وجود دارد نباید استفاده شود.




از مصرف این دارو در حیوانات مبتلا به میکروفیلاریا (کرم قلب) و یا دچار تب یا دهیدراتاسیون باید خودداری گردد. همچنین مصرف این دارو در حیوان آبستن و مبتلایان به میاستنیا گراویس و سایر ناهنجاریهای عصبی – عضلانی هم جایز نیست. ضمناً حیوانات مسن یا خیلی جوان هم به عوارض جانبی حساسترند.


نام تجاری: ایپاسین

اشکل دارویی: آمپول 100 میلی گرم در 2 میلی لیتر – آمپول 500 میلی گرم در 2 میلی لیتر


موارد مصرف آمیکاسین




این دارو در درمان عفونت های جدی ناشی از باکتری های گرم منفی مقاوم به جنتامایسین مصرف می شود. برتری این دارو نسبت به جنتامایسین در مقاومت این آنتی بیوتیک در برابر اغلب آنزیم های باکتریایی تخریب کننده آمینوگلیکوزیدهاست.


مکانیسم اثر آمیکاسین




با اتصال به زیرواحد 30S ریبوزومی، سنتز پروتئین را در باکتری های حساس به این آنتی بیوتیک مهار می کند


آمیکاسین در نوزادان




نوزادانی که عملکرد کلیه آنها طبیعی است :در ابتدا mg/kg 10 از راه عضلانی یا وریدی (در D5 طی 2-1 ساعت) و سپس، هر 12 ساعت مقدار mg/kg 5/7 از طریق عضلانی تزریق یا از طریق وریدی انفوزیون می شود.


amicAsin


فارماکوکینتیک آمیکاسین




جذب:عضلانی (سریع)؛ خوراکی (جذب ناچیز)


توزیع:Vd:0.25 L/kg عمدتاً در مایع خارج سلولی (بسیار هیدروفیل)؛ نفوذ اندک به سد خونی مغزی حتی در التهاب مننژ؛ Vd در نوزادان و بیماران مبتلا به ادم، آسیت و اورلود مایع افزایش می یابد؛ Vd در بیماران دهیدره کاهش می یابد


  • اتصال به پروتئین:0%-11%


  • نیمه عمر حذف (وابسته به عملکرد کلیه و سن):


  • نوزادان:در صورت وزن کم هنگام تولد (1 تا 3 روزه):7-9 ساعت؛ نوزاد بالای 7 روز:4 تا 5 ساعت


  • کودکان:1.6-2.5 ساعت


  • نوجوانان:1.5 ± 1 ساعت


بزرگسالان:عملکرد کلیوی نرمال:حدود 2 ساعت؛ آنوریا/ نارسایی کلیوی شدید:17 تا 150 ساعت

زمان رسیدن به پیک پلاسمایی:عضلانی:60min؛ وریدی:طی 30 دقیقه پس از انفوزیون 30 دقیقه ای

دفع:ادراری (94% تا 98% بدون تغییر)


موارد و مقدار مصرف آمیکاسین




الف) عفونتهای شدید ناشی از ارگانیسم های حساس


بزرگسالان و کودکانی که عملکرد کلیه آنها طبیعی است : مقدار mg/kg/day 15 در مقادیر منقسم (هر 12-8 ساعت) از راه عضلانی یا وریدی (در 200-100 میلی لیتر دکستروز پنج درصد] طی 60-30 دقیقه) تزریق می‌ شود. در صورت لزوم می‌ توان آن را به طور مستقیم از طریق وریدی تزریق کرد. حداکثر مقدار مجاز 5/1 گرم روزانه یا mg/kg 15 است.




نوزادانی که عملکرد کلیه آنها طبیعی است : در ابتدا mg/kg 10 از راه عضلانی یا وریدی (در D5 طی 2-1 ساعت) و سپس، هر 12 ساعت مقدار mg/kg 5/7 از طریق عضلانی تزریق یا از طریق وریدی انفوزیون می‌ شود.


ب) مننژیت


بزرگسالان: درمان سیستمیک آن مانند درمان عفونت‌های شدید است.می توان تا mg 20-4 از دارو را از راه غلاف طناب نخاعی یا داخل بطنی(مغز) نیز تزریق کرد.




کودکان : درمان سیستمیک آن مانند درمان عفونتهای شدید است. این دارو را می‌ توان تا mg/day 2-1 از راه طناب نخاعی تزریق کرد.


پ) عفونتها ی ساده مجاری ادراری

بزرگسالان: هر 12 ساعت مقدار 250 میلی گرم از طریق عضلانی یا وریدی تزریق می‌ گردد.


ت) سل (توبرکولوز)

mg/kg 15 روزانه به شکل عضلانی، 5 بار در هفته و همراه با سایر داروهای ضد توبرکولوز مصرف می‌ شود.


مقدار مصرف دارو در نارسایی کلیه


در ابتدا، mg/kg 5/7 تجویز می‌ شود. مقادیر بعدی و تکرار آنها بر اساس غلظت خونی آمیکاسین و بررسی عملکرد کلیه تعیین می‌ شود. طریق دیگر، تجویز مجدد mg/kg 5/7 و تعیین زمان مصرف دارو بر اساس غلظت کرآتینین سرم در زمان ثابت است:


  • فواصل زمانی برای مصرف دارو برحسب ساعت = 9×( mg/ml100) کرآتینین.


  • حداکثر غلظت پلاسمایی آمیکاسین باید در حد mcg/ml 35-15 و حداقل غلظت پلاسمایی آن باید در حد mcg/ml 10-5 باشد.


تداخل دارویی آمیکاسین




در صورت مصرف همزمان آمینوگلیکوزیدها با سفالوسپورین ها ( به ویژه سفالوتین )، آمفوتریسین، سیکلوسپورین و داروهای سیتوتوکسیک ، خطر بروز مسمومیت کلیوی ( واحنمالاً مسمومیت گوشی ) افزایش می یابد. مصرف همزمان آمینوگلیکوزیدها با وانکومایسین خطر بروز مسمومیت گوشی و کلیوی را افزایش می دهد. مصرف همزمان آمینوگلیکوزیدها با نئوستیگمین و پیریدوستیگمین، اثر این داروهای کولینرژیک را کاهش می دهد. مصرف همزمان آمینوگلیکوزیدها با داروهای مسدد عصب – عضله ممکن است موجب ضعف بیشتر عضلات اسکلتی، ضعف تنفس وحتی اپنه شود.


خطر بروز مسمومیت گوشی در صورت مصرف آمینوگلیکوزیدها با داروهای مدر گروه لوپ ممکن است افزایش یابد. از مصرف همزمان دو یا چند آمینوگلیکوزید با یکدیگر و مصرف همزمان این داروها با کاپرئومایسین باید خوداری کرد، زیرا خطر بروز مسمومیت گوشی و کلیوی و انسداد عصب – عضله ممکن این افزایش یابد . در مورد تداخل آمینوگلیکوزیدها با داروهای مدر بالقوه سمی برای گوش به تک نگار کلی این داروها مراجعه شود.




مصرف آمیکاسین در بارداری و شیردهی




در گروه D قرار دارد .در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده‌است، پزشک دارو را تجویز می‌کند.




آمیکاسین در شیر مادر به مقدار کم ترشح مشود. اما به دلیل اینکه این دارو از راه خوراکی جذب بسیار کمی دارد امکان ایجاد سمیًت در جنین بعید به نظر میرسد.


آمیکاسین




موارد منع مصرف آمیکاسین




حساسیت مفرط به این دارو و دیگر آمینو گلیکوزیدها.


احتیاط هنگام مصرف آمیکاسین




کاهش عملکرد کلیوی، وزوز گوش ، سرگیجه حقیقی، کاهش شنوایی با فرکانس بالا در بیماران حساس به مسمومیت گوشی، در بیمارانی که آب بدن خود را از دست داده اند (با کاهش دفع ادرار امکان مسمومیت کلیوی افزایش می یابد)، میاستنی گراویس، پارکینسون و هیپوکلسمی (آمیکاسین نشانه های مربوط به این ناراحتی ها را تشدید می کند) ،نوزادان، شیر خواران و افراد سالمند.


عوارض جانبی آمیکاسین




هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی آمیکاسین می توان به موارد زیر اشاره کرد:


  • CNS: سردرد


  • EENT: اتوتوکسیسیتی یا سمیت گوشی (وزوز گوش، ورتیگو و کاهش شنوایی)


  • GI: اسهال


  • GU: نفروتوکسیسیتی یا سمیت کلیوی


  • Other: حساسیت شدید (تب، راش، کهیر و خارش)، ایجاد عفونت های ثانویه باکتریایی یا قارچی


توجه : در صورت بروز علائم مسمومیت گوشی ،کلیوی و یا بروز حساسیت مفرط باید مصرف دارو قطع گردد.


توجهات پزشکی- پرستاری در مصرف آمیکاسین


  • جهت تهیه محلول تزریق وریدی، آمپول آمیکاسین 500 میلی گرم را به 100 تا 200 میلی لیتر از محلول دکستروز 5 درصد و یا نرمال سالین 0.9 درصد اضافه نمائید.


  • افزایش سریع سطح سرمی آمیکاسین ممکن است باعث دپرسیون تنفسی گردد.


  • کشت و آزمایشات تعیین حساسیت باید قبل از شروع درمان انجام گیرد.


  • آزمایشات بررسی فونکسیون کلیوی و عصب شنوایی باید پیش از شروع و به فواصل منظم در طول درمان انجام گیرد. بخصوص در افراد مسن و بیمارانی که سابقه اختلالات شنوایی و کلیوی دارند.


  • در صورتی که قرار است درمان با آمیکاسین بیش از 10 روز ادامه یابد، تست های فونکسیون کلیه باید بصورت روزانه و ادیوگرام بصورت هفتگی انجام گیرد.


  • به دلیل قابل دیالیز بودن دارو، بیمارانی که همزمان همودیالیز می شوند، نیاز به تنظیم دوز دارند.


توجهات بیمار- خانواده در مصرف آمیکاسین


  • محلول تزریقی آمیکاسین باید کاملا شفاف باشد. در صورت کدر بودن و یا وجود ذرات معلق در محلول از تزریق دارو خودداری نمایید.


  • در طی درمان با آمیکاسین باید به علائم حساسیت شدید، وزوز گوش، سرگیجه و کاهش شنوایی دقت کرد.


  • در طی مصرف دارو، در صورت کاهش حجم ادرار باید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.


  • درمان خودسرانه و به مدت یا میزان بیشتر از آنچه پزشک تجویز نموده است، ممنوع بوده و ممکن است موجب بروز مسمومیت ناشی از تزریق آمیکاسین گردد.


  • در صورتی که منع مصرف وجود نداشته باشد بیمار باید طی درمان با این دارو به میزان زیادی آب و سایر مایعات در طی روز مصرف نماید.


  • بمنظور پیشگیری از نفروتوکسیستی لازم است بیمار در طول درمان کاملا هیدراته باشد.


نکات با اهمیت در رابطه با آمیکاسین


  • آمیکاسین اثر خوبی بر باکتری پسودومونا دارد به این دلیل یک داروی انتخابی در این نوع عفونت است.


  • آمیکاسین به بسیاری از آنزیم هایی که جنتامایسین و توبرامایسین را غیر فعال می کنند، مقاوم است و بنابراین می تواند علیه بعضی میکروارگانیسم هایی که به جنتامایسین و توبرامایسین مقاوم شده اند، بکار رود.


نحوۀ نگهداری آمیکاسین




دور از نور و در دمای کمتر از 30 درجه سانتی گراد نگهداری گردد. از یخ زدگی محافظت گردد.


divider


بیشتر بخوانید:


آنتی بیوتیک کلیندامایسین و عوارض جانبی آن


موارد مصرف و عوارض آنتی بیوتیک موکسی فلوکساسین


همه چیز در مورد آنتی بیوتیک پر مصرف داکسی سایکلین


divider


گردآوری توسط بخش سلامت


مجله دلگرم


بیشتر بخوانید  بدترین شکل خوابی که سلامتی را تهدید می کند

دیدگاهتان را بنویسید