به گزارش سلام نو به نقل از هشمهری آنلاین، تهران دیروز، دغدغه آلودگی هوا را نداشت، اما با گذشت زمان و گسترش شهرنشینی، آلودگی هوا به معضلی بزرگ تبدیل شد که پیامدها و آثار آن، مدیران شهری و مختصصان بهداشت و درمان را بر آن داشت تا در برنامه‌ریزی‌های خرد و کلان و هدف‌گذاری‌های سازمانی به این معضل فرازیست‌محیطی‌ـ
شهری توجه ویژه‌ای داشته باشند. در گفت‌وگویی کوتاه با «عاطفه عابدینی»، پزشک فوق‌تخصص ریه، رئیس اورژانس بیمارستان «مسیح دانشوری» و عضو کارگروه درمان ستاد ملی کرونا، آثار آلودگی هوا بر سلامت شهروندان، راهکارهای کاهش این آثار و همزمانی آن با بیماری قرن یعنی «کووید ۱۹» را بررسی کرده‌ایم.
«نخستین و مهم‌ترین تأثیر آلودگی هوا، یعنی ترکیب سرب و کربن با ذرات معلق دیگر در هوای شهر، شیوع بیماری‌های تنفسی مزمن و حاد (آسم) و انواع سرطان است. بیماری‌هایی که مستقیم و غیرمستقیم سلامت جسم و روان افراد را نشانه گرفته و با اینکه آمار دقیق و رسمی از میزان مرگ و میر ناشی از آن در دست نیست، سایه تاریکش هر زمستان سنگین‌تر می‌شود.»
این جملات را «عاطفه عابدینی» فوق‌تخصص ریه بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: «آلودگی هوا آثار منفی بر سیستم‌های مختلف بدن انسان باقی می‌گذارد که پر عارضه‌ترین آنها در سیستم اعصاب یا نورولوژیک، سیستم گوارش، سیستم عروقی و سیستم تنفسی (دهان، بینی و بافت ریه) به شکل استرس، اضطراب، گیجی، سردرد، خشکی و عفونت مجاری تنفسی، آلرژی، حملات برونشیت، کاهش خون‌رسانی به قلب و سکته قلبی نمود پیدا می‌کند. حتی در یافته‌های علمی و پژوهشی معاصر می‌توان شیوع و فراوانی بروز انواع سرطان و درگیری با بیماری‌های روحی از پرخاشگری‌های کلامی و رفتاری گرفته تا افسردگی را به آلودگی هوا
نسبت داد.»
- ورزش در محیط‌های باز و آلوده، ممنوع
عابدینی، روزهایی را که آلاینده‌های هوا افزایش یافته‌اند، مناسب ورزش کردن در محیط‌های باز مانند بوستان‌ها و مجموعه‌های عمومی ورزشی نمی‌داند و می‌افزاید: «ورزش باعث می‌شود حجم هوای بیشتری وارد ریه‌ها و بدن شود. هوایی که اگر با ترکیبات آلوده همراه باشد بیشتر از آنکه سلامتی را تضمین کند سبب تنگی عروق و محدودیت در ظرفیت مجاری تنفسی می‌شود. در این حالت، ایمنی بدن افت پیدا می‌کند و بیماری‌های زمینه‌ای فرصت تشدید می‌یابند. برای این منظور توصیه می‌شود گروه‌های حساس و در معرض خطر مانند کودکان، سالمندان و بانوان باردار، در روزهایی که آلاینده‌های هوا غلظت یافته، از رفت و آمدهای غیرضرور بپرهیزند. این کنترل بر ترددها، مشابه قرنطینه و محدودیتی است که تاکنون در روزهای شیوع کووید ۱۹ تجربه آن را داشته‌ایم.» عضو کارگروه درمان ستاد ملی کرونا تأکید می‌کند: «باید به این نکته بااهمیت نیز توجه کنیم که ابتلا به بیماری کرونا، بافت ریه را دردرصدهای متفاوتی دچار آسیب می‌کند. این آسیب‌ها در وضعیت آلودگی هوا، ضمن بروز دردهای قفسه سینه و سرفه‌های تحریکی، آمار مراجعات به مراکز درمانی را افزایش می‌دهد.»
- خستگی مزمن، عارضه مشترک آلودگی هوا و کووید ۱۹
«خستگی مزمن» اثر مشترک آلودگی هوا و بیماری کروناست که دکتر عابدینی با اشاره به آن می‌گوید: «آلودگی هوا معضلی شهری است که در ۲ سال اخیر با توجه به همه‌گیری ویروس کووید ۱۹ ابعاد پیچیده‌ای به خود گرفته است. این میان می‌توان «خستگی مزمن» را عارضه مشترک آلودگی هوا و کرونا دانست که اختلال تمرکز، کاهش ضریب یادگیری و بهره‌وری ذهنی، به هم ریختن هورمون‌ها، گیجی، بی‌حالی، ضعف و در نهایت افسردگی از پیامدهای آن دو به شمار می‌آید. راهکار پیشنهادی برای جلوگیری از بروز این عارضه مشترک و البته کاهش سایر آثار آلودگی هوا، داشتن تغذیه سالم و ارگانیک، پیروی از الگوی مناسب و منظم در انجام فعالیت‌های روزانه، اجتناب از ترددهای غیرضرور در محیط‌های باز (البته از انجام ورزش و داشتن تحرک لازم در فضاهای به دور از آلودگی هوا نباید غافل بود)، شست‌وشوی مجاری تنفسی فوقانی با سرم‌های مخصوص، استنشاق بخار آب همراه عصاره‌های درمانی، مصرف کافی مایعات و املاح مورد نیاز و همچنین استفاده از گیاهان تصفیه‌کننده هوای خانه است. با رعایت این نکات و راهکارها می‌توان سیستم ایمنی بدن خود را در برابر آسیب‌های جسمی و روحی ناشی از هوای ناپاک تقویت کرد.»
- توصیه‌های کارشناس تغذیه برای حفاظت در برابر آلودگی هوا
با میوه و سبزی نفس بکشید!
باز هم در دل روزهای آلودگی هوا قرارگرفته‌ایم؛ موضوعی که تقریباً با زندگی پایتخت‌نشینان و کلانشهرها گره خورده. با وجود همه پیشنهادها و راهکارهای نوشته شده روی کاغذ، همچنان آلودگی هوا چترش بر سر شهر پهن است. به همین بهانه برای مقابله با این معضل و افزایش ضریب سلامتی و ایمنی بدن «زهرا اسحاقی» کارشناس مرکز «تام» منطقه ۱۰ مصرف چند نوع میوه و سبزی را برای پاکسازی و حفاظت ریه توصیه می‌کند.
چغندر: چغندر سرشار از ترکیباتی از جمله نیترات است و به بهینه‌سازی عملکرد ریه کمک می‌کند. این سبزی مملو از ویتامین‌ها و مواد معدنی است که باعث سلامت ریه می‌شوند. منیزیم، پتاسیم، ویتامین سی و کاروتنوئید و… از این موارد هستند. تحقیقات نشان داده است که مکمل‌های چغندر می‌توانند عملکرد بدن و ریه را در افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی مانند فشارخون ریوی بهبود بخشند.
سیب: این میوه خوشمزه بهشتی سرشار از فیبر مملو از ویتامین‌ها و فلاونوئیدهاست و حفظ سیستم تنفسی و به دلیل منبع غنی کوئرستین به پاکسازی ریه‌ها کمک می‌کند.
فلفل: این گیاه حاوی ویتامین ث زیادی است و می‌تواند به سلامتی ریه‌ها در طولانی مدت کمک کند. ویتامین سی یک آنتی‌اکسیدان قوی است که می‌تواند فواید زیادی برای بیماران مزمن ریوی داشته باشد. متخصصان گفته‌اند که ویتامین سی می‌تواند به بدن در دفع سموم و رادیکال‌های آزاد کمک کند و ممکن است میزان آسیب بافت ریه را کاهش دهد و باعث ترمیم بافت‌ها شود.
کدو تنبل: این میوه حاوی انواع ترکیبات گیاهی است که باعث سلامت ریه می‌شود. این گیاه گوشتی با رنگ روشن سرشار از کاروتنوئیدهاست که دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی قدرتمندی هستند. وجود ویتامین‌هایی مانند بتاکاروتن، لوتئین و زئاگزانتین نقش مهمی در عملکرد بهتر ریه در افراد مسن و جوان دارد.
گوجه‌فرنگی: سرشار از بتاکاروتن، ویتامین ث و لیکوپن است؛ آنتی‌اکسیدان‌هایی که به کاهش التهاب مجاری تنفسی کمک می‌کنند و احتمال ایجاد آسم و سایر مشکلات تنفسی را کاهش می‌دهند. مصرف گوجه‌فرنگی در روزهای آلوده سطح رادیکال‌های آزاد را در تعادل نگه می‌دارد و بدن را در برابر بیماری‌ها محافظت می‌کند. همچنین بتاکاروتن موجود در گوجه‌فرنگی سرعت پیری ریه را کاهش می‌دهد.
سبزیجات چلیپایی: این سبزیجات مانند کلم بروکلی، گل کلم، کلم پیچ، کلم بروکسل و… از منابع عالی لیگنان‌ها هستند که به‌عنوان آنتی‌اکسیدان می‌توانند به تقویت سلامت ریه کمک کنند. سعی کنید آنها را به رژیم روزانه خود اضافه کنید تا ریه‌ها راحت نفس بکشند.