فوت و فن کاشت و نگهداری گل مریم

معرفی گل مریم

گل مریم بسیار معطر است و به صورت گل شاخه بریده در دسته های گل از آن استفاده می شود. همچنین از این گل در صنعت عطرسازی استفاده فراوان شده، در ایران نیز این گل به صورت تجارتی تولید می شود. گل مریمی که در کشور ما تولید می شود به دلیل عطر بسیار زیاد آن، در دنیا منحصر بفرد بوده، و به دلیل همین ویژگی جایگاه ویژه ای دارد و هر ساله مقدار زیادی از این گل به سراسر جهان صادر می شود.

گیاه شناسی گل مریم

مریم از دسته گیاهان پیاز دار، چند ساله و از خانواده مارچوبگان است. تا کنون 12 گونه از این گل شناسایی شده و در خوشه‌های دراز تا ارتفاع ۴۵ تا 90 سانتیمتر رشد می‌کند و تولید خوشه‌های معطر و مومی از گل‌های سفید می‌کند که از بخشهای پایین به سمت بالا رشد می‌کنند. بر روی هر سنبله میتواند تا 30 عدد گل به شکل شیپوری کوچک با گردن بلند وجود داشته باشد.

مریم در بهار، تابستان و پاییز بسته به فصل کاشت آن گل میدهد و در مناطقی که دارای زمستان سرد هستند، پیاز آن را در پاییز از زمین خارج نموده و در انبار خشک نگهداری می‌کنند و دوباره در بهار کشت می‌دهند. گلدهی مریم ۲ تا ۴ ماه بعد از کاشت آغاز می شود و در صورت فراهم بودن شرایط محیطی می تواند در سراسر سال گل بدهد.

بسته به فصل کاشت در بهار، تابستان، پاییز و زمستان گل می دهد. در حالت عادی در بهار کشت شده و گلدهی آن از اواسط تابستان شروع می شود که برحسب رقم می تواند تا اواسط پاییز ادامه یابد. در فصل سرما می توان از گلخانه ای که دمای آن حدود ۱۸-۱۶درجه است استفاده کرد که در این شرایط پس از ۸ هفته گیاهان به گل می روند.

شرایط پرورش گل مریم

خاک مورد نیاز گل مریم:

این گیاه به خاکی سبک، شنی با زهکش خوب نیاز دارد تا آب را در خود نگه ندارد زیرا خیس و غرقابی ماندن خاک یکی از دلایل پوسیدن ژوخه های مریم است. برای تقویت خاک می توانید مقداری کود بسیار پوسیده گاوی یا خاک برگ و یا پیت موس نیز اضافه کنید.

یک ژوخه مریم را می توانید در یک گلدان بکارید و در انتهای فصل رشد نیز بچه ژوخه ها را بیرون نیاورید تا در سال آینده در همان مکان رشد کرده بزرگ شوند و به اندازه گلدهی برسند و گل تولید کنند اما به یاد داشته باشید که این عمل در نهایت موجب تراکم بیش از اندازه ژوخه ها در یک گلدان می شود و تراکم بالا یکی از دلایل عدم گلدهی مناسب این گیاه است.

بنابراین لازم است که هر ۵-۴ سال نسبت به تقسیم توده ژوخه های این گیاه اقدام کنید. برای کوددهی به گیاه می توان از کودهای مخصوص گیاهان آپارتمانی (همانند کودهای ۸-۸-۸)هر ماه یک مرتبه استفاده کرد.

نور مناسب گل مریم :

این گیاه به مکانی پر نور و با نور مستقیم آفتاب حداقل به مدت ۵-۶ ساعت در روز نیاز دارد تا بتواند به خوبی گل دهد. وجود سایه یا کمبود نور یکی از دلایل عدم گلدهی، ریزش غنچه ها ، پریدگی رنگ برگها و باریک و بلند شدن برگها می باشد.

آبیاری گل مریم :

خاک باید همیشه مرطوب باشد ولی در آبیاری آن نباید زیاده روی کرد چون باعث پوسیدن سوخ می شود. از طرف دیگر، اگر خاک خشک باشد رنگ شاخ و برگ سبز- آبی تیره و کیفیت گل کم می شود. قبل از کاشت سوخ ها باید زمین را آبیاری کرد تا رطوبت مناسب برای سبز شدن سوخ فراهم می شود.

تا زمان سبز شدن سوخ ها باید از آبیاری بستر خودداری کرد. رطوبت زیاد در سبز شدن ممکن است باعث پوسیدن سوخ ها شود و این در زمان گلدهی روی نمو گیاه اثر منفی داشته و باعث کاهش کیفیت عملکرد گل می شود.

دمای مطلوب گل مریم :

پیاز مریم به سرما حساس بوده و در زمستان باید از خاک خارج گردیده و در انبار نگهداری شود. اگر دمای هوا در فضای باز، بین ۳۰-۲۰ درجه سانتیگراد باشد میزان تولید پیاز به بالاترین مقدار خود میرسد. دمای بهینه نگهداری بوته مریم ۲۹-۱۵ درجه سانتیگراد می باشد و چون گیاه به سرما حساس است دمای پائین ۱۰ درجه سانتیگراد به آن آسیب می رساند.

کوددهی گل مریم :

استفاده از کودهای موجود در بازار شامل عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم برای رشد گیاه مفید است. البته به طور کلی و در صورت استفاده از خاک مناسب، مریم معطر به تغذیه زیادی نیاز نداشته و به کودهای آلی و غیر آلی به خوبی پاسخ می دهد و باید از کودهای تکمیلی برای آن استفاده کرد.

روش های کاشت گل مریم

کشت گل مریم در زمین ( باغچه یا مزرعه )

تاریخ کاشت به اندازه پیازچه ها بستگی دارد. محل کاشت مریم باید مکانی کاملا آفتابی و دور از باد باشد. برای کاشت ردیفی با استفاده از فارور زمین را به صورت جوی پشته در می آورند. عمق کاشت باید طوری باشد که قسمت بالای پیاز به مقدار بسیار کمی با خاک پوشانده شود، بطوریکه نوک پیاز هم سطح خاک باشد.

پیازچه های ریز بصورت سطحی به فاصله ۲۰-۱۵ سانتیمتر از هم کاشته می شوند و پیازچه های درشت، عمیق تر و به فواصل ۲۵-۲۰ سانتیمتر از یکدیگر کاشته می شوند. بعد از کاشت باید فوری آبیاری انجام شوند. در هنگام کاشت باید پیازهای درشت و رسیده را انتخاب نمود. پیازها را در بهار موقعی که هوا گرم می شود می کارند.

گیاهان در هوای آزاد، در تابستان گل خواهند داد ولی اگر هدف تغییر دادن زمان گل دادن آنها باشد پیازها را در زمان های مختلف میتوان کاشت. چنانچه پیازها در فصل پاییز کشت شوند لازم است آنها را تا موقع کاشت، در انبار خنک در دمای ۵/۴ درجه سانتیگراد نگهداری نمود تا از جوانه زدن آنها جلوگیری شود.

طریقه کاشت گل مریم در گلدان

گل مریم را هم در زمین و هم در گلدان می توان کاشت . در مناطق سرد بهتر است گل مریم در گلدان کاشته شود زیرا غده های گل مریم خراب می شوند.برای کاشتن پیازهای مریم در گلدان باید ابتدا در فصل بهار، پیازهائی را که گل ندادهاند، جدا کرده و آنها را در گلدان مملو از خاک تازه، مخلوط با خاک برگ، کاشت و در گلخانه سرد و یا در اتاق، بدون اینکه گلدانها را آبیاری کنند تا اواسط اسفند نگاهداری نمایند.

خیس کردن پیازها در یک محلول رقیق اسید جیبرلیک گلدهی گیاه را ۱۵روز جلو می اندازد و همچنین بر ارتفاع گیاه و تعداد گل در سنبله اثر مثبت دارد. همچنین اثر دیگر این هورمون محرک رشد، افزایش دوره گلدهی می باشد. البته استفاده از این هورمون برای تولید تجاری این گل اهمیت دارد، لیکن در منزل نیز میتوانید از ان برای تحریک رشد گیاه استفاده کنید.

آفات و بیماری های گل مریم

کنه ها از جمله آفات مهم گل مریم هستند و در شرایطی که فاصله کاشت خیلی کم و تراکم کشت بالا باشد به گل مریم خسارت وارد کرده و باعث قهوه ای شدن جوانه انتهائی می شوند. تریپس ها و شته ها نیز از جمله آفات مهم این گل محسوب میشوند.

برخی علف های هرز مانند اویارسلام، پنیرک و پیچک هم به گل مریم خسارت وارد می کنند که لازم است به منظور جلوگیری از خسارات آنها، این علف ها به وسیله کارگر در دو تا سه مرحله وجین شوند. اگر میزان آلودگی مزرعه زیاد باشد تا چهار نوبت هم وجین علف های هرز انجام می شود.

نکات مهم در رابطه با گل مریم

• دمای مناسب برای نگهداری پیاز گل مریم در انبار ۵/۴ درجه سانتیگراد است.
• پیاز گل مریم باید در آفتاب کامل و در مکانی دور از باد کاشته شود.
• مقدار تولید پیازچه ها به زمان کاشت، عمق، فاصله کاشت و حاصلخیزی خاک بستگی دارد.
• زمان کاشت پیازها با توجه به اندازه آنها تعیین می شود.
• خاک مناسب برای کشت گل مریم باید سبک، حاصلخیز و با زهکشی خوب باشد.
• اگر آبیاری به موقع انجام نشود کیفیت گلهای تولید شده پایین می آید.
• وجین علف های هرز و کنترل آفات و بیماریها در پرورش گل مریم ضروری است.
• زمان برداشت گل برای بازارهای دور زمانی است که ۲-۱ گلچه تحتانی باز شده اند و برای بازارهای محلی زمانی است که نیمی از گلچه ها باز شده باشند.

بیشتر بخوانید:

روش کاشت و برداشت گیاه دارویی شکر تیغال

فوت و فن کاشت و تکثیر گل یلدا

راهنمای کاشت و تکثیر گل گرزی