روزگاري بود که در سينماي هاليوود فيلمنامه‌نويس‌ها تنها در صورتي که مي‌خواستند نقشي پست در فيلم بگنجاند سراغ خلق يک قهرمان رنگين پوست مي‌رفتند، زيرا که درغير اين صورت هيچ کارگرداني فيلمنامه‌اي که نقش اول آن را بايد يک سياهپوست بازي مي‌کرد را روي پرده نمي‌برد. اما حالا سالهاست که جنبش‌هاي ضد آپارتايد و نابرابري نژادي ديگر از فرم‌هاي کاريابي و پرده سينما هم فراتر رفته و به دنياي مد راه يافته است.
برنزه کردن پوست
حالا اغلب جواناني که روزگاري اجدادشان به خون پاک سفيد و موهاي بورشان مي‌نازيدند به هر راهي تن مي‌دهند تا پوست سفيدشان را تنها کمي به رنگ پوست ستاره دورگه سينما نزديک کنند. آنقدر که ديگر کار از حمام آفتاب و استفاده از روغن‌هاي برنزه‌کننده گذشته است و دستگاه‌هاي سولاريوم به قيمت ابتلا به بيماري‌هاي پوستي پا به ميدان گذاشته‌اند.
سولاريوم که به نام بسترهاي آفتاب يا اتاقک‌هاي برنزه نيز معروف است، در واقع راه خوبي جهت دست يافتن به پوست شگفت انگيز براي مدت‌کوتاه است. در واقع سولاريوم وسيله‌اي است که اشعه‌هاي اولترا ويوله را جهت برنزگي آرايشي ساطع مي‌کند. سولاريوم اغلب به عنوان راهي جهت «مقدمه برنزه شدن» براي تابستان تعريف مي‌شود که پوست شما را از سوختن در آفتاب محافظت مي‌کند. سولاريوم‌ها نه تنها به برقراري برنزگي در تمام طول سال کمک مي‌کنند بلکه برخي بيماري‌ها را درمان مي‌کنند و ظاهر پوست را بهبود مي‌بخشند.
طرفداران اين شيوه معتقدند که برنزه شدن با سولاريوم کمتر از برنزه شدن با آفتاب خطرناک است، اگر چه حمام آفتاب بي‌خطر وجود ندارد. سولاريوم براي هر نوع پوستي مناسب است، به‌جز افراد با پوست‌هاي حساس. نسبت بين اشعه‌هاي اولترا متعادل است که خطر آسيب را به حداقل کاهش مي‌دهد. اين دسته از متخصصان استفاده از سولاريوم را براي 5 تا 20 دقيقه مفيد مي‌دانند. با اين حال تحقيقات سازمان جهاني بهداشت نشان مي‌دهد، استفاده از سولاريوم راه مناسبي براي برنزه کردن پوست نيست.
اين روش هيچ‌گونه مصونيتي در مقابل سرطان پوست ندارد. در حقيقت استفاده از سولاريوم صدمات جبران ناپذيري را به پوست وارد مي‌سازد. اتاقک سولاريوم از يک تشک خورشيدي ساخته شده است که در آن لامپ‌هاي UVA و UVB قرار داده شده‌اند و از بالا و پايين به بدن اشعه تابانده مي‌شود. حتي مقدار ناچيزي از UVA و UVB مي‌تواند به پوست آسيب برساند، به اين ترتيب که فرآيند پيرشدگي را تسريع بخشيده و همچنين سبب بروز سرطان نيز مي‌شود. سازمان استاندارد جهاني نيز يک رهنمود کاربردي در مورد سولاريوم منتشر کرده است.
با توجه به استانداردهاي اين سازمان کليه مراکزي که خدمات سولاريوم ارائه مي‌دهند به هيچ وجه اجازه ندارند در تبليغات خود از واژه‌هاي «سالم و بي‌خطر» استفاده کنند. استفاده از سولاريوم براي کودکان زير 15 سال ممنوع اعلام شده است و همچنين براي نوجوانان زير 18 سال نيز وجود رضايتنامه کتبي از سوي والدين الزامي است. از سوي ديگر به مراجعان توصيه شده از مصرف دستگاه‌هايي که زير نظر مستقيم يک متصدي مجزا نيستند، خودداري کنند.
اين سازمان به هيچ وجه استفاده از سولاريوم را توصيه نمي‌کند؛ اگر شما استفاده از سولاريوم را انتخاب مي‌کنيد بايد به دقت به تمام ريسک‌ها و تاثيرات جانبي منفي آن آگاه باشيد. متصديان سولاريوم بايد اطلاعات صحيحي در مورد خطرات ناشي استفاده از اين دستگاه در اختيار شما قرار دهند. اگر احساس مي‌کنيد که به اندازه کافي از خطرات ناشي از آن اطلاع نداريد و يا به حرف‌هاي متصدي نمي‌توانيد اعتماد کنيد، بهتر است از سولاريوم استفاده نکنيد.
برنزه شدن بدون آفتاب يا سولاريوم يک تجارت بزرگ است. بر اساس گزارشات منتشر شده در مورد تجارت دستگاه‌هاي برنزه‌کننده سولاريوم، اين صنعت چيزي در حدود 2 بيليون دلار در سال تنها در آمريکا سوددهي دارد. طبق آمار گرفته شده سالانه 28 ميليون آمريکايي از 25 هزار سالن زيبايي دارنده اين دستگاه‌ها در سراسر کشور استفاده مي‌کنند. در حقيقت، مطالعات اخير نشان داده است که تنها 10 هزار نفر از اين افراد نوجوانان هستند و آمار استفاده از اين دستگاه در ميان دختران جوان آمريکايي رو به افزايش است. اين آمارها براي سلامت عمومي خبر خوبي نيست.
در سال 1994ميلادي، محققان سوئدي دريافتند که زنان 18 تا 30 سالي که بيش از 10 بار در سال از اتاق‌ها يا تخت‌هاي سولاريوم استفاده کرده‌اند، 7 بار بيشتر از زناني که از اين دستگاه‌ها استفاده نکرده‌اند در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست قرار دادند. همچنين در تحقيقات ديگري دريافتند افرادي که 10 جلسه به طور کامل از اين دستگاه‌ها استفاده کرده‌اند صدمات جبران‌ناپذيري به روند پروتئين سازي پوست خود وارد کرده‌اند. اين صدمات اغلب هنگامي که در مقابل تابش مستقيم نور آفتاب هستيم، به وجود مي‌آيد.
بر اساس اين تحقيقات اشعه ماوراء بنفش دستگاه‌هاي سولاريوم به اندازه اشعه ماوراءبنفش آفتاب خطرناک و زيان‌آور است. در سال 2002 محققان دانشگاه پزشکي دارتموث به اين نتيجه رسيدند که دستگاه‌هاي سولاريوم 5/1 تا 5/2 برابر خطر ابتلا به 2 نوع سرطان پوستي مهلک را افزايش مي‌دهند و اما هنوز حتي با شواهد مبني بر مضر بودن اين دستگاه‌ها، سالن‌هاي زيبايي و ورزشگاه‌ها از داشتن اين دستگاه‌ها پشيمان نيستند.
صنعت برنزه شدن بدون آفتاب يا سولاريوم بر مبناي 2 ادعاي غلط استوار است ؛ اول اينکه از آن جايي که ملانين دليل اصلي آفتاب‌سوختگي است برنزه شدن کنترل شده راهي است براي کمک به جلوگيري از تغيير رنگ شديد ملانين و آفتاب‌سوختگي. دوم اين که اشعه ماوراء بنفش باعث توليد ويتامين D در پوست مي‌شود که همين مانع از ابتلا افراد به سرطان‌هاي سينه، پروستات و روده بزرگ و ديگر بيماري‌ها مي‌شود.
متخصصان اين ادعاها را رد کرده‌اند، آنها مي‌گويند رژيم روزانه غذايي ما به طور کلي تمام ويتامين D مورد نياز بدن ما را تامين مي‌کند. علاوه بر اين آفتاب گرفتن براي تغيير رنگ، رنگ دانه‌هاي پوست و برنزه شدن چيز ديگري است. برنزه کردن پوست مثل آفتاب سوختگي سبب به وجود آمدن صدمات زيادي به سلول‌هاي پوستي مي‌شود. دکتر جيمز اسپنسر، جراح پوست از مرکز پزشکي مونت سينايي در نيوريورک سيتي مي‌گويد: شما نمي‌توانيد با صدمه رساندن به پوستتان از آن محافظت کنيد.
برنزه شدن نه تنها خطر ابتلا به انواع سرطان‌هاي پوست را افزايش مي‌دهد؛ بلکه باعث پير شدن سريع‌تر پوست مي‌شود. تلاش‌هاي زيادي براي کنترل اين صنعت از طرف گروه‌هايي مثل سازمان سلامت جهاني انجام شده که موفقيت چنداني نداشته است.
دکتر اسپنسر مي‌گويد: توليدکنندگان اين دستگاه‌ها و سالن‌هاي دارنده اين دستگاه‌ها با مفيد نشان دادن اين دستگاه‌ها، سعي در کاهش محدويت‌هاي اتخاذ شده توسط FDA و ساير سازمان‌هاي وابسته به آن دارند، او يکي از افراد موثر در نوشتن قانون برنزه شدن سريع در کاليفرنيا بود ؛ قانوني که در سال 1988 نوشته شده است ؛
ولي متاسفانه اين قانون هيچ کمکي در شناسايي و ثبت سالن‌هاي دارنده سولاريوم يا قيمت‌هاي آنها ندارد. بر اساس اين قانون، افراد در هنگام استفاده از دستگاه بايد حتما عينک محافظ در برابر اشعه ماوراء بنفش به چشم بزنند يا حتما تمام بدنشان زير دستگاه باشد. بايد برچسبي را به بدنه دستگاه بچسبانند که روي آن نوشته شده باشد که اين دستگاه خطر ابتلا به بيماري‌هاي پوستي را افزايش مي‌دهد. اين مقررات هر چه باشد دليلي بر موافق بودن سازمان‌هاي سلامت جهاني با اين دستگاه يا تاييد آنها نيست.
از جولاي سال 2003 گروهي که بر روي مضرات سولاريوم کارمي کردند، دفترچه راهنمايي را مبتني بر اطلاعات ضروري در زمينه استفاده از سولاريوم در اختيار عموم قرار داده که از جمله مهم‌ترين موارد آن مي‌توان به گزينه‌هاي زير اشاره کرد: کودکان زير 15 سال به هيچ وجه حق استفاده از سولاريوم را ندارند. نوجوانان بين 15 تا 18 سال براي استفاده از سولاريوم حتما بايد رضايتنامه کتبي والدين خود را در اختيار داشته باشند. هشدارهاي لازم در مورد قرار گرفتن در معرض اشعه UVA و UVB بايد حتما در نظر گرفته شود.
فرم رضايت مراجعين بايد حتما پيش از استفاده از سولاريوم توسط خود فرد پر شود. هر فردي که قصد استفاده از سولاريوم را دارد تنها مي‌تواند براي يک جلسه اين کار را انجام دهد و نه بيشتر. تکرار اين عمل در کمتر از 48 ساعت توصيه نمي‌شود.
منبع : بی بی سی