عوامل موثر در بالا و پایین شدن tibc در آزمایش خون چیست ؟

tibc در آزمایش خون چیست ؟

TIBC مخفف عبارت انگلیسی Total Iron Binding Capacity است که ترجمه تحت الفظی آن کل ظرفیت جذب یا گرفتن آهن می باشد. باید این نکته ذکر شود که آهن در خون از طریق چسبیدن یا جذب شدن به یک پروتئین که به آن ترانسفرین(Transferrin) گفته می شود منتقل می شود. تست TIBC به پزشکان کمک می کند که انتقال صحیح و دقیق آهن از طریق این پروتئین در خون را تشخیص دهند. در واقع تست و شاخص TIBC کمک می کند که میزان آهنی که در جریان خون منتقل می شود را اندازه گیری کنند. بدین صورت که TIBC پایین نشان دهنده سطح بالای آهن موجود در خون است و در مقابل TIBC بالا نشان دهنده سطح پایین آهن موجود در خون است.

tibc به چه معناست ؟

غلظت آهن سرم بیانگر Fe۳+ متصل به ترانسفرین است و شامل آهن سرم به صورت هموگلوبین آزاد نمی‌شود. به طور طبیعی فقط حدود یک سوم محل های اتصال آهن در ترانسفرین؛ توسط Fe۳+ اشغال می‌شوند. بنابراین ترانسفرین سرم ظرفیت ذخیره‌ای قابل‌توجهی برای اتصال آهن دارد که ظرفیت غیراشباع اتصال به آهن (UIBC) نامیده می‌شود. حداکثر میزان آهنی که می‌تواند به ترانسفرین اتصال یابد، ظرفیت کلی اتصال به آهن (TIBC) نامیده می‌شود. نسبت آهن سرم به TIBC؛ برابر با درصد اشباع ترانسفرین است.

معمولاً این تست در موارد شک به آنمی فقر آهن و همراه با اندازه گیری مقدار آهن سرم انجام می شود. زمانی که ذخایر آهن بدن پایین باشد؛ TIBC معمولاً بالاتر از میزان طبیعی خواهد بود (جذب آهن بیشتر می شود).

همچنین این تست در موارد شک به سطح بالای آهن نیز انجام می گردد.

ضمن این نکته نیز ضروری است که هموگلوبین که نقش انتقال اکسیژن در بدن را به عهده دارد، بدون وجود آهن نمی تواند ساخته شود. در واقع آهن بدن به شکل گیری هموگلوبین کمک می کند.

TIBC خون با واحد میکرو گرم بر دسی لیتر سنجیده می شود و محدوده مجاز و میزان نرمال TIBC در خون بین 250 تا 370 میکروگرم بر دسی لیتر(μg/dL) معادل 45 تا 66 میکرو مول بر لیتر است.

مشخصات کامل آزمایش tibc

نام آزمایش : TIBC
نام کامل تست : Total Iron-Binding Capacity
نام فارسی تست : ظرفیت کلی اتصال به آهن
نام های دیگر : Serum (Total) Iron-Binding Capacity
روش انجام : Photometric

آهن(Iron) خون و مقدار نرمال و محدوده مجاز آهن در خون چقدر است؟

پزشکان معمولا تست TIBC را به همراه سنجش میزان آهن خون (Iron) انجام می دهند که نشان دهنده میزان آهن موجود در خون است. واحد سنجش آهن خون هم میکروگرم در دسی لیتر است و مجاز آن که به سرم آهن(Serum Iron) نیز معروف است بین 65 تا 177 میکروگرم بر دسی لیتر برای مردان و 50 تا 170 میکروگرم در دسی لیتر برای زنان است.

tibc پایین نشانه چیست ؟

کمبود آهن در بدن می تواند مشکلات زیر را برای بدن بوجود آورد:

خستگی و ضعف؛ افزایش عفونت ها؛ احساس سرما؛ ورم زبان؛ کم رنگ شدن پوست؛ عدم تمرکز یا مشکلات ذهنی

بعضا ممکن است در برخی افراد مشکل افزایش آهن خون به واسطه کارهایی مانند خوردن مکمل های آهن یا برخی ویتامین ها، مشکل کبد، انتقال خون زیاد، مسمومیت با سرب یا آهن، کم خونی همولیتیک (Hemolytic) شکل بگیرد که می تواند عوارض و مشکلات زیر را برای بدن بوجود آورد:

احساس ضعف و خستگی؛ احساس درد در مفاصل؛ تغییر رنگ پوست به خاکستری/برنزی؛ درد در ناحیه شکم؛ کاهش میل جنسی؛ ریزش مو؛ ضربان نامنظم قلب؛ کاهش ناگهانی وزن

در چه شرایطی تست tibc کاهش می یابد ؟

1. هموکروماتوز
2. آنمی بیماری های مزمن (در بیماران با عفونت های مزمن، بیماری های التهابی و بدخیمی ها و همچنین در حدود نیمی از بیماران بستری در بیمارستان مشاهده می گردد)
3. آنمی همولیتیک
4. آنمی سیدروبلاستیک
5. انتقال خون های مکرر ( مانند بیماران تالاسمی ماژور)
6. کاهش پروتئین
7. سیروز
8. بدخیمی ها

علت درخواست تست tibc

• کمک به تشخیص آنمی فقر آهن
• افتراق بین آنمی فقر آهن و آنمی مربوط به بیماری های مزمن
• مونیتور کردن پاسخ هماتولوژیک به درمان در زمان حاملگی و آنمی های فقر آهن
• کمک به تشخیص هموکروماتوز یا بیماری هایی که متابولیسم و ذخیره آهن مختل شده است.

در چه شرایطی تست tibc افزایش می یابد ؟

1. آنمی فقر آهن
2. اواخر بارداری
3. بیماری های حاد کبدی

تداخلات دارویی و آزمایشگاهی tibc

آیزن پلاس (قرص آهن)، استروژنها، فلورایدها، مینودکس، ضدبارداری های خوراکی، مسترانول می توانند میزان TIBC را افزایش دهند.

کورتیکوتروپین، کلرامفنیکل، کورتیزون، دکستران، تستوسترون می توانند میزان TIBC را کاهش دهند.

بیشتر بخوانید :

anti tpo در آزمایش تیروئید چیست و چه خطراتی دارد ؟

LDL در آزمایش خون : تفسیر کامل کلسترول بد (LDL) در آزمایش چیست ؟

سطح MCH در آزمایش خون چه معنایی دارد ؟