ساخارین چیست و چه کاربردهایی دارد؟

از ساخارین و موارد مصرف آن چه می دانید؟

ساخارین (Saccharin) قندی مصنوعی با بلورهای سفید و فرمول شیمیایی C7H5N3S است که آن را شکر مصنوعی نیز می نامند. میزان شیرین کنندگی ساخارین حدود ۳۰۰ برابر شکر و ۵۵۰ برابر ساکاروز است؛ در عین حال در غلظت های بالا دارای طعم تلخ یا فلزی است. ساخارین. در مقایسه با قند های طبیعی کالری ندارد و موجب افزایش قند خون نمی شود. طریقه متابولیسم ساخارین در بدن انسان طوری است که بدون هضم از دستگاه گوارش عبور کرده و در بدن تجزیه نمی شود.

معمولا قندی که در کارخانجات تولیدی مانند آب‌میوه‌های صنعتی، نوشابه، کیک و بیسکوئیت، شکلات و انواع خوراکی‌های شیرین استفاده می‌شود، قندی که ما روزانه مصرف می‌کنیم نیست، بلکه ماده‌ای شیمیایی است بنام ساخارین که تنها مزه‌ی شیرینی دارد و تماماً شیمیایی بوده و ذره‌ای از آن طبیعی و گیاهی نیست، تماماً دست ساخت بشر و مضر جهت سلامت است.

موارد مصرف ساخارین

از ساخارین برای تولید مواد غذایی رژیمی مخصوص افراد مبتلا به دیابت، شربت دارویی، نوشابه های بدون قند استفاده می شود. این ماده یکی از انواع شیرین کننده های مصنوعی می باشد.

خصوصیات ساخارین

• تولید آسان
• پایداری در برابر حرارت
• ساخارین با اینکه شیرین تر از شکر است ولی دارای کالری کمتری است.
• ساخارین در آب به مقدار کم محلول است.
• ساخارین محلول در آمیل استات، اتیل استات و بنزن است.

روش های تولید ساخارین

تولید ساخارین شامل سه مرحله می باشد.

• سولفوناسیون تولوئن با کلروسولفونیک اسید.
• آمینه کردن توسط آمونیاک.
• اکسیداسیون ارتو تولوئن سولفونیک اسید.

کاربرد ساخارین در صنایع مختلف

1- صنایع غذایی

سدیم ساخارین (E954) در انواع غذاها و نوشیدنی ها به عنوان شیرین کننده و تثبیت کننده غیر مغذی استفاده می شود. هم چنین در خمیر دندان و دهان شویه ها نیز به کار می رود.

2 – صنعت دارویی

از سدیم ساخارین در صنایع دارویی به عنوان پوشش بر روی دارو استفاده می کنند. هم چنین قرص های مولتی ویتامین و قرص های جویدنی به منظور بهبود طعم آن ها غالباً حاوی مقداری سدیم ساخارین هستند.

3- صنایع آبکاری

سدیم ساخارین در صنایع آبکاری به عنوان یک افزودنی در مایعات و چسب فلزکاری استفاده می شود. به عنوان مثال سدیم ساخارین در آبکاری نیکل، به عنوان یک الکترولیت به کار برده می شود. استفاده از سدیم ساخارین در آبکاری نیکل به منظور به دست آمدن جلوه روشن تر در پایان آبکاری است. هم چنین از سدیم ساخاریندرآبکاری طلا و آبکاری پالادیوم نیز استفاده می شود.

4 – صنعت کشاورزی

سدیم ساخارین در تولید آفت کش ها و علف کش ها، ماده ای متوسط به شمار می آید. هم چنین یک عامل کاتالیستی در تولید چسب های بی هوازی (چسب هایی که بدون حضور اکسیژن سفت و سخت می شوند) به حساب می آید. چسب های بی هوازی به عنوان اتصالات قفل یا مهر و موم ها نامیده می شوند و برای مهر و موم کردن قطعات سخت گیر به کار برده می شوند.

پزشکی و ساخارین

ساخارین این شیرین کننده مصنوعی بدون تغییر از بدن دفع می شود . البته مطالعات حیوانی انجام شده روی موش ها نشان می دهد در غذای آن هایی که بیش از حد معمول ساخارین استفاده شده بود ، دچار سرطان مثانه شده اند.

این شیرین کننده ممکن است سبب ایجاد آلرژی در افراد مصرف کننده کند. در سال ۱۹۷۰ آزمایشها خبر از بروز سرطان در موش های صحرایی نر داد.

البته مطالعات مکانیکی که در واقع نوع عملکرد این قند در بدن را مورد مطالعه قرار می دهد، مشخص کرد که تاثیر این قند در مثانه فقط در موش مشاهده شده است. در واقع مطالعه ای که در مورد الگوها و علل بیماری های گروهی از مردم انجام شد، ثابت کرد که ساخارین برای انسان بی خطر است .

جنبه مثبت و منفی ساخاری از نظر پزشکی

جالب است بدانید که ساخارین به عنوان نمک سدیم نیز به مصرف می رسد. از دو جنبه مثبت و منفی ساخارین مورد بررسی قرار می گیرد.از جمله نقاط ضعفش، پتانسیل کافی برای القاء سرطان در موش، سگ و انسان را دارد. این مطالعه توسط شخصی به نام آرنولد انجام گرفت.

مطالعات این شخص نشان داد که وقتی موش ها به رژیم غذایی حاوی ۵-۷ ٪ ساخارین عادت می کنند وجود سرطان در آنها مشاهده می شود و در واقع این در انسان ها به خصوص در مردها نیز مشاهده شد و چون ساخارین متابولیزه نمی شود، به صورت یک هسته است . در نتیجه در کانادا و ایالات متحده ی آمریکا مصرف آن ممنوع شد. از آن زمان ممنوعیت ورود مواد غذایی حاوی ساخارین که بدون برچسب بودند به بازار اعلام شد. در واقع ساخارین را سرطان زای بالقوه می دانستند.

لازم به ذکر است که ساخارین در ایجاد سرطان کبد نقش به سزایی دارد. در بررسی بر روی سمیت کبد در سال ۱۹۹۴ مقاله ای منتشر شد که تاثیر ساخارین بر پاتوژنز، آسیب کبدی را پشتیبانی می کند. برای اطلاع از صحت آزمایش و اطلاع از میزان درست قند در بدن خود لازم است که به توصیه زیر توجه کنید:

وقتی که مقدار قند خون شما افزایش می یابد کلیه ها دیگر نمی توانند مقادیر تصفیه شده ی آن را جذب نمایند و در نتیجه در ادرار قند مشاهده می شود .

اما مشکلی که در آزمایش ادرار وجود دارد این است که، آستانه ای که کلیه ها می توانند تا آن حد قندی را که از کلیه ها تصفیه می شود را باز جذب نمایند در افراد مختلف متفاوت است.

جذب نشدن این ماده در بدن به دلیل تداوم مکرر این چرخه است. ماده تولید شده از تکرار چرخه که همان ساخارین است از کلیه ها خارج می شود و به همین دلیل سازمان غذا و دارو ساخارین را بی خطر می پندارد. ساخارین معمولا به دو شکل پودر سفید یا قرص به فروش می رسد.

بیشتر بخوانید:

مضرات قند مصنوعی /سرطانی ها بخوانید

عوارض آسپارتام (شیرین کننده های مصنوعی)در دوران بارداری

۱۰ ترفند ساده برای حذف قند ها از رژیم غذایی!

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم