درختچه های مینیاتوری
درختچه های مینیاتوری یا بونسای همان درخت است ولی در سایز کوچک تر که خاستگاه اصلی این نوع پرورش چین و تایلند می باشد و حدود ۲ قرن است که در جهان معروف می باشد و نمونه کاملی از زیبایی و شگفتی می باشد.
هر چه بنسای به درخت اصیل خودش نزدیکتر و شبیهتر باشد، میزان ارزش و عمر آن نیز بالاتر میرود، البته میتوان با روشهای خاص، چین و چروکهایی روی تنه درخت بنسای ایجاد کرد یا آن را به شکلی خاصی فرم داد. اما عمر واقعی بنسای از روی پوست آن شناخته میشود. همه کارشناسان میدانند که پوست درخت کاج ۲۰ ساله با نمونه ۸۰ ساله آن چه تفاوتهایی دارد. همین تفاوتها در بنسای کاج هم کاملا مشخص و ملموس است.
انواع درختچه های مینیاتوری
بن سای خزان دار : دارای رشد سریعتری هستند و نور و آب و خاک مقویتری نیاز دارند. از آنجایی که به بن سای خزان دار باید به موقع سرما داده شود تا به خواب زمستانی بروند نگهداریشان سخت تر است. بن سای های ایران بیشتر خزارن دار می باشند. نمونه ارزان بن سای ۲ تا ۳سال عمر دارد و دارای یک تنه اصلی و تقریبا قطور با چند شاخه می باشد ولی بن سای واقعی باید عمری فراتر از ۲۰ سال داشته باشد. مانند :نارون، بلوط، ابریشم، سیب و …
بن سای همیشه سبز : در مقابل گیاهان همیشه سبز معمولا چرخش کندتری در طبیعت دارند و برای زرد شدن و افتادن برگهایشان به زمان بیشتری نیاز است. بهصورت کلی، همیشهسبزها آب کمتری نیاز دارند و خاکشان هم دانه درشت است. مانند : درخت کاج
علت کوچک ماندن درختچه های مینیاتوری
بنسای کوچک ارتفاعی کمتر از ۱۰ سانتی متر دارد و بنسای متوسط در اندازه های ۱۰-۳۰ سانتی متری می باشد. بنسای بزرگ هم ارتفاعی به بزرگی ۶۰ تا ۷۰ سانتی متر دارد. پس درختان بنسای در ابعاد مختلف وجود دارند. برای اینکه یک بنسای زیبا و جذاب داشته باشید کافیست بذر درخت یا گیاهی که دوست دارید را تحت تاثیر غذا و نور و رطوبت قرار دهید. پس وقتی به درختی که کاشته ایم مواد مغذی کافی نرسد کوچک می ماند و این دقیقا هدف ما می باشد. و در مقابل اگر بنسای را در باغچه بکارید و خاک غنی و تغذیه خوب داشته باشد به درخت بزرگی تبدیل می شود.
بنسای بذر خاصی ندارد، مثلا برای داشتن یک بنسای کاج، میتوانید از بذر همان گیاه کاج بهره ببرید. نگهداری از بنسای از همان بذر شروع میشود. کارشناسان این رشته در همان سال اول کاشت، ریشههایش را هرس و آن را در شرایط خاص نگهداری میکنند تا درخت زیاد رشد نکند و مینیاتوری باقی بماند.
انتخاب محل مناسب برای درختچه های مینیاتوری
یکی از نکات مهم برای نگهداری از درختچه های مینیاتوری این است که به غیر از اجزای اصلی در ظرف، باید هر چیز دیگری را از آن حذف کنید. این کار نوعی پالایش گیاه است که یکی از اقدامات نمادین در فلسفه های ژاپنی محسوب می شود.
ژاپنی ها در پرورش بنسای بر تعادل نظم و فرم دادن آن به حالت مثلثی شکل در قسمت خارجی تاکید دارند که خود، نوعی نماد است.
انتخاب محل مناسب برای بنسای اهمیت بسزایی دارد، زیرا باعث می شود که گیاه برای سال ها سالم و شاداب بماند و به شما انرژی بدهد.
برعکس اگر محل انتخاب شده مناسب نباشد، نه تنها به خوبی رشد و نمو نمی کند، بلکه از بین خواهد رفت. پس باید به عواملی مانند نور، سایه، نحوه آبیاری، رطوبت و حتی میزان تحمل گیاه توجه کرد و در صورت سهل انگاری کوتاه مدت، می تواند بر عمر گیاه موثر واقع شود.
نکات مهم در خرید درختچه های مینیاتوری
حتما گیاه بنسای را در فصل بهار که زمان رشد و شکوفایی آن است، بخرید. از فروشنده محل نگه داری، نام گیاه و… را بپرسید تا بتوانید به خوبی از آ ن نگهداری کنید.
با یک انگشت ساقه گیاه را کمی فشار دهید، در صورتی که سفت و محکم نباشد، به اصطلاح ریشه در داخل خاک لق باشد؛ یا رشد آن به اندازه ی کافی صورت نگرفته یا ریشه در حال پوسیدن است که خرید آن پیشنهاد نمی شود. به دقت به برگ های آن نگاه کنید که از نظر اندازه و سالم بودن، برگ ها و ساقه ها با هم مطابقت داشته باشند.
برای پی بردن به بیماری حشره زایی و آلوده نبودن به بیماری، نوک شاخه ها و برگها و محل اتصال به ساقه را به دقت بررسی کنید تا آفت نداشته باشد. پس از انتخاب گیاه، از فروشنده بخواهید که آن را با روزنامه بپوشاند؛ زیرا تغییر درجه حرارت ناگهانی گیاه، باعث ریزش برگ های آن می شود.
از کود دادن به گیاه برای مدتی خودداری کنید و چنانچه پس از گذشت چند روز، تعدادی از برگ های تحتانی آن زرد و پژمرده شد، نگران نباشید؛ این حالتی است که گیاه برای بقای خود در محیط جدید انجام می دهد.
طبیعی است که گیاه در طی پذیرش شرایط محیطی جدید، برگ های پیر و پایینی خود را از دست دهد. هرگز برگ های زرد را از ساقه جدا نکنید و اجازه دهید این کار به صورت طبیعی توسط خود گیاه صورت بگیرد. گیاه بنسای احتیاج به هرس دارد و برای تقویت این گیاه از کودهای مخصوص بنسای استفاده کنید و هر دو سال یک بار خاک آن را تعویض نمایید.
روش کاشت و تکثیر درختچه های مینیاتوری
پرورش درختچه های مینیاتوری از طریق بذر
بذرها را از درختی که قصد پرورش آن را دارید جمع آوری کنید .سپس بذرها را در مراحل اولیه جوانه زنی بکارید و گیاه را با مراقبت به فرم دلخواه تربیت نمایید .این روش بسیار وقت گیر می باشد و صبر و حوصله بسیار می طلبد .اما از طرفی دیگر رضایت خاطر بیشتری را نصیب شما می کند.در این روش بهترین فصل کاشت بذر اواخر فصل باران یا اوایل فصل بهار می باشد .
روش های تهیه جعبه کاشت بذر و کاشت بذر درختچه های مینیاتوری
برای تهیه جعبه کاتش میتوانید از یک گلدان و یا یک جعبه چوبی 15 سانتی متری که دارای سوراخی در کف آن می باشد استفاده کنید .این سوراخ برای زه کشی به کار میرود .سوراخ را قطعه کوچکی از توری پلاستیکی یا تکه های سفالی بپوشانید .این کار به بهبود زهکشی و جلوگیری از کاهش خاک این طبق و یا گلدان کمک خواهد کرد.
مراقبت از جعبه کاشت بذر درختچه های مینیاتوری
بعد از آبیاری ،بذرها را با ورقه ای از شیشه پوشانده می شوند .این کار روطبت درونی را حفظ می نماید .سپس جعبه را در سایه قرار می دهیم و هنگامی که سطح خاک خشک می شود دوباره به همان طریق آبیاری می نمایم .آبیاری بیش از حد مضر می باشد و موجب پوسیدگی بذر خواهد بود .همچنین رطوبت که در نیمه فضای شیشه جمع می شود هر روز صبح و عصر باید پاک شود .
جمع آوری درختچه های مینیاتوری از طبیعت
علاقه مندان بونسای همیشه به گیاهانی که در طبیعت رشد می کند توجه دارند و از خود می پرسند که آیا ممکن است این گیاهان را در گلدان کاشت و برای بونسای پرورش داد؟ در طبیعت ممکن است گیاهان جالبی را پیدا کنیم که تنه ای موج دار و خزنده و یا بادخورده دارند .مامیتوانیم در یک روز تعطیلی و یا روزی که وقت کافی برای جستجوی یک نمونه گاهی را داریم به دنبال چنین گیاهانی بگردیم .
کاشت و مراقبت از درختچه های مینیاتوری
گلدان سفالی مناسبی که سوراخی در انتهای آن موجود باشد انتخاب کنید .سوراخ مورد نظر را با توری پلاستیکی و یا تکه سفال بپوشانید وسپس مقداری سنگ ریزه و یا شن در کف گلدان پخش نمایید .پوشش پلاستیکی و همچنین خزه یا چمنی را که بر روی ریشه قرار داده بودید بردارید .سپس ریشه هایی را که دچار آسیب شده اند قطع کنید .بعد از آن هنگام کاشت گیاه از خاک باغچه و کود استفاده نمایید.
بیشتر بخوانید:
با روش کاشت درخت انگور و نگهداری از آن آشنا شوید
راهنمای کاشت درخت به و نگهداری از آن
راهنمای کاشت درخت فلوس و خواص آن