مراحل پر کردن دندان به صورت تصویری و مراقبت های بعد از آن

مراحل پر کردن دندان با مواد مختلف

پر کردن دندان‌ها یکی از رایج‌ترین راه‌های درمان پوسیدگی است. این نوع درمان در پوسیدگی‌هایی صورت می‌گیرد که خیلی عمیق نیستند. برای شروع، ابتدا باید محل پوسیدگی تراشیده‌ شود سپس مواد رنگی مخصوص پرکردن دندان روی قسمت تراشیده‌ شده قرار می‌گیرد تا سلامت و زیبایی طبیعی دندان به‌‌حالت اول خود بازگردد.

پوسیدگی نوعی خرابی دندان است و زمانی اتفاق می افتد که میکروب های دهان، اسید های خورنده تولید کنند که باعث تجزیه دندان شوند و رفته رفته باعث ایجاد سوراخی در دندان می شوند که به آن کرم خوردگی دندان نیز می گویند. اگر پوسیدگی دندان به موقع درمان نشود، می تواند باعث درد، عفونت و از دست رفتن دندان شود.

فرآیند پوسیدگی با خارج کردن بخش پوسیده دندان و پر کردن آن متوقف می شود. در مواقعی که پوسیدگی وسیع باشد، به طور موقت دندان پر می شود تا حساسیت دندان نسبت به درمان مشاهده شود. اگر بعد از چند روز علائم نامطلوبی وجود نداشت، ترمیم موقت برداشته شده و ترمیم دائمی جایگزین می شود.

نوع ماده ای که برای پر کردن استفاده می شود؛ به محل و نوع دندان بستگی دارد. دندان های آسیای بزرگ بیشترین عمل را انجام می دهند و فشار زیادی را در جویدن متحمل می شوند بنابراین نسبت به دندان های جلویی به ماده با دوام تری نیاز دارند. مواد پرکننده برای دندان های جلویی باید به رنگ دندان باشد.

مراحل پر کردن دندان

1. 
   تشخیص پوسیدگی دندان‌ها
2. 
   در صورتی که پزشک احتمال بدهد بین دندان‌ها پوسیدگی وجود دارد از شما می‌خواهد عکس رادیوگرافی بگیرید.
3. 
   بعد از تشخیص پوسیدگی دندان، نوع درمان پوسیدگی و نوع مواد پر کننده با توجه به شرایط شما تعیین می شود.
4. 
   برای شروع کار باید ابتدا بی حسی تزریق شود. در انتخاب نوع بی حسی، پزشک از شما سوال می کند که فشار خون دارید یا نه و اگر نپرسید حتما بگویید که فشار خون دارید.
5. 
   پس از این مراحل، تراشیدن دندان آغاز می‌شود تا قسمت پوسیده دندان حذف شود.
6. 
   حالا با توجه به نوع ماده مناسب برای دندان شما، مرحله ترمیم دندان شروع می‌شود.
7. 
   سپس دکتر شما کوتاهی و بلندی دندان‌ها را چک می‌کند
8. 
   شست و شوی دهان و پایان کار…

انواع مواد برای پر کردن دندان

موادی که برای پر کردن قسمت تخلیه شده دندان به کار برده می‌شوند به سه دسته تقسیم می‌شوند.

1. 
   مواد فلزی: آمالگام، آلیاژ طلا و …
2. 
   مواد همرنگ دندان: سرامیک، کامپوزیت، شیشه اینومر و …
3. 
   مواد پر کننده موقت: زمهریر، زونالین، کلتوزول، IRM، موم چسب و …

به طور کلی می‌توان گفت که مراحل پر کردن دندان‌ها با تمام مواد، تقریبا مشابه است که در قسمت قبلی به طور کامل بیان شد. اما یک سری جزئیات در آن ها متفاوت است. پر کردن دندان با آمالگام و کامپوزیت، بسیار رایج تر است. در ادامه مطلب با جزئیات پر کردن دندان با آمالگام و کامپوزیت آشنا می‌شوید.

استفاده از آمالگام برای پر کردن دندان

آمالگام دندانی (Dental Amalgam) ماده‌ای غیر همرنگ (نقره‌ای یا سیاه) است. ترکیبات پودر آمالگام عمدتاً شامل نقره، قلع و مس می‌باشد که با نسبت مشخصی با فلز جیوه ترکیب شده و نهایتاً توده‌ای فرم‌پذیر و براق را جهت ترمیم دندان فراهم می‌سازد.

شرکت‌های مختلفِ تولیدکنندهٔ آمالگام دندانی، درصدهای مختلفی از نقره، قلع و مس را در محصولات خود به کار می‌برند که بیشترینِ آن نقره است. آمالگام برای پر کردن دندان‌های بزرگ به کار برده می شود و استحکام بالایی دارد.

پر کردن دندان با آمالگام (ماده نقره ای)

مراحل پرکردن دندان با آمالگام (ماده نقره ای)

1- بی حس کردن

پیش از هر کار ابتدا دندان بی‌ حس می‌شود. دندانپزشک برای اطمینان از عدم احساس درد و ناراحتی در حین درمان، با استفاده از تزریق ماده بی‌ حس کننده این کار را انجام می‌دهد. بی ‌حسی باعث می‌شود موقتاً ارتباط بین دندان و مغز مختل شود تا ارسال سیگنال درد متوقف گردد. گاهی اوقات برای جلوگیری از درد تزریق، ابتدا با ژل بی حس کننده لثه بی ‌حس می‌شود.

2- تخلیه پوسیدگی دندان

سپس با دریل دندانپزشکی، ایر ابریژن (تراش با فشار هوا) یا لیزر، ناحیه پوسیده را جدا کرده و تخلیه می‌کند. تراش برای آمالگام نوع خاصی هست و باید حفره رو به شکل گیردار درست کرد چون آمالگام به دندان نمیچسبد و باید در حفره گیر کند تا از آن خارج نشود.

3- اطمینان از برداشت کامل پوسیدگی

سپس دندانپزشک با پروب یا تست این ناحیه مشخص می‌کند آیا تمامی پوسیدگی تخلیه شده است یا خیر. پس از این که از برداشتن تمامی بافتهای پوسیده اطمینان حاصل شد این ناحیه برای پر کردن آماده میشود. ابتدا حفره ایجاد شده ضد عفونی شده و از ذرات و باکتریها تمیز میشود.

4- کف بندی

اگر حفره عمیق هست باید به اصطلاح کف بندی شود. این کار با ماده ای به نام دایکال یا همان هیدروکسید کلسیم انجام می شود. این ماده به عنوان لایه ای برای محافظت از پالپ دندان بکار میرود و در دراز مدت باعث ساخته شدن یک لایه عاج محکم هم در زیر خودش میشود.

5- قرار دادن عایق حرارتی

اگر دندان با مواد فلزی مانند آمالگام پر شود استفاده از یک عایق حرارتی مثل یک لایه گلاس آینومر ضرورت دارد. چون فلز، حرارت را به سرعت به اعماق دندان هدایت می‌کند.

پس زیر آن یک لایه عایق حرارتی قرار می گیرد. تا مانع از نفوذ حرارت شود.

6- قرار دادن آمالگام

در این مرحله، ناحیه تخلیه شده دندان به طور کامل با ماده پرکننده پر می‌شود و دندانپزشک به آن فرم مناسب می‌دهد.

7- تصحیح کوتاه و بلندی پرکردگی

در این مرحله دندانپزشک یک کاغذ بین دندان ها قرار می دهد و از شما می‌خواهد که دندان هایتان را روی هم بزنید. با این کار کوتاه و بلندی دندان را مشخص کرده و آن را کاملا اصلاح می کند.

8- پالیش سطح آمالگام

آمالگام یک ماده فلزی است که در این مرحله دندانپزشک آن را کاملا صیقل می‌دهد.

ٰپایان مراحل پر کردن دندان

استفاده از کامپوزیت برای پر کردن دندان

کامپوزیت (مواد سفید) خمیری متشکل از مخلوط سرامیک و مواد پلاستیکی می باشد که برای پر کردن حفرات دندانی به کار می رود، و می تواند با رنگی بسیار شبیه رنگ دندان فرد، حفره دندانی را پر نماید. پس از قراردادن مواد حد واسط ویژه بر روی دندان، کامپوزیت درون حفره قرار داده شده و سپس توسط نور آبی ویژه ای سفت میشود.

کامپوزیت ظاهری شبیه به دندان طبیعی ایجاد می کند و در صورت استفاده از آن لازم نیست بخش سالم دندان برای چسباندن آن تراشیده شود. کامپوزیت برخلاف فلز دچار خوردگی یا تغییر رنگ نمی شود. چسباندن این ماده به دندان آن را مقاوم تر می کند و انتخابی مناسب برای ترمیم پوسیدگی های کوچک به شمار می آید.

اما نقطه ضعف کامپوزیت این است که برای ترمیم پوسیدگی های بزرگ مناسب نیست و هزینه پر کردن دندان با کامپوزیت بیشتر از آمالگام است. از این گذشته پر کردن دندان با کامپوزیت زمان بیشتری می برد و این ماده در برابر لک شدن با چای و قهوه آسیب پذیرتر است.

نحوه پر کردن دندان با کامپوزیت

---

مراحل پرکردن دندان با کامپوزیت (مواد سفید)

1- تراشیدن و تخلیه پوسیدگی

تراش برای ترمیم کامپوزیت وهمچنین پوسیدگی های دندان که بدون هیچ نوع آسیب به بافت دندان انجام شود. سپس شست و شو انجام می شود.

2- کف بندی

از دایکال برای کف بندی در صورتی که ترمیم با کامپوزیت عمیق باشد استفاده میشود .

3- قرار دادن عایق حرارت

در این مرحله یک لایه گلاس آینومر برای جلوگیری از تحریک پالپ توسط کامپوزیت استفاده میشود .

4- استفاده از اسید

استفاده از ژل اسیدی مخصوص ( اچینگ ) برای تمیز کردن و افزایش قدرت چسبندگی کامپوزیت به دندان. سپس شست و شوی دندان انجام می شود.

5- چسباندن

در ابتدا مینای دندان را خشک کرده ( البته قسمت عاج نباید خشک بشود.) و سپس مالیدن باندینگ (همچون چسب عمل می کند ) روی جدار حفره انجام می‌شود.

6- تاباندن نور آبی به باندینگ

در این مرحله نور آبی به باندینگ تابانده می شود تا چسب سفت شود. لایه لایه کامپوزیت به همین شکل روی دندان قرار داده می شود و بعد از هر لایه نور آبی تابانده می‌شود به همین شکل لایه لایه پر می شود تا تمام شود.

7- شکل دهی کامپوزیت

دندانپزشک با استفاده از فرز و یا همان مته دندانپزشکی سطح کامپوزیت سفت شده را شکل می‌دهد.

8- تصحیح کوتاهی و بلندی

در این مرحله، دندانپزشک کوتاهی و بلندی قسمت پر شده دندان را بررسی و اصلاح می کند و با ابزار مخصوص سطح آن را میزان می کند.

9- پالیش

سطح پرکردگی دندان را با استفاده از نوعی سمباده مخصوص دندان پزشکی صیقل می دهند تا سطح صاف و نرمی ایجاد گردد.

پرسش و پاسخ درباره پر کردن دندان

• 
  آیا جیوه موجود در آمالگام مضر است؟

بسیاری تصور می کنند چون داخل آمالگام جیوه وجود دارد برای سلامت مضر است و نباید از آن استفاده کرد اما باید گفت تحقیقات متعدد دانشمندان علوم دندان پزشکی در سراسر دنیا این قضیه را رد کرده است. حدود 10سال قبل هم انجمن ملی غذا و داروی آمریکا تاکید کرد که جیوه موجود در آمالگام برای سلامت مضر نیست و کاربرد آن بلامانع است.

ولی پر کردن چند دندان ممکن است سبب مسمومیت با جیوه شود در این موارد دندانپزشکان آمالگام را حذف و از مواد کامپوزیت به جای آنها استفاده می کنند که دوام آمالگام را ندارد.

• 
  چرا بعضی از پرکردگی ها می شکنند و یا خالی می شوند؟

دندانی که ترمیم می گردد مسلماً مثل حالت اولی که سالم و دست نخورده و بدون پوسیدگی بوده مقاومت ندارد و همانند چینی بند زده شده است و احتیاج به مراقبت بیشتری دارد. ضمناً به دلیل اینکه آمالگام به دندان نمی چسبد نیاز به حفره گیردار دارد.

رعایت بهداشت دهان ودندان و دستوراتی که دندانپزشک می دهداز موارد شکست می کاهد.

عدم رعایت موازین بهداشتی و توصیه های مراقبتی باعث عود پوسیدگی در نسج دندانی باقیمانده می شود. علاوه بر این فشارهای زیاد سیستم جونده، رفتن یک جسم سخت مثل سنگ روی پرکردگی به هنگام غذا خوردن و ضعیف بودن دیواره های حفره سبب ساز می باشند.

مقدار نسج باقیمانده، وسعت و عمق حفره، محل آن و دندان درگیر نیز از مواردی هستند که در دوام و عمر دندان ترمیم شده دخالت دارند.

• 
  علت دندان درد بعد از پر کردن دندان چیست؟

در حالی که پر کردن به معنای رفع پوسیدگی دندان و از بین بردن حفره دندان است گاهی اوقات ممکن است درد از بین نرود که در واقع کاملاً رایج است و ممکن است به وسیله موارد زیر اتفاق افتد:

1. 
   حساسیت
   
   برخی از افراد به بی حسی دندان حساس هستند. شما ممکن است یک دندان حساس حتی پس از بی حسی داشته باشید این معمولاً ظرف چند روز تا دو هفته پس از پر کردن از بین می رود اگر درد از بین نمی رود با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
2. 
   پوسیدگی عمیق
   
   اگر شما پس از پر کردن همچنان دندان درد دارید ممکن است پوسیدگی دندان شما عمیق تر بوده و نیاز به یک عصب کشی در کانال دندان باشد.
3. 
   واکنش های آلرژیک
   
   برخی از افراد به آمالگام و نوع ماده پر شده آلرژی دارند. در حالی که این مورد نادر است. واکنش آلرژیک شامل درد، التهاب پوست و خارش است. این اغلب در افرادی که به فلزات حساسیت دارند اتفاق می افتد. دندانپزشک به راحتی می توانید مواد پر شده را تخلیه و مواد جدید جایگزین نماید.
4. 
   پر کردن قدیمی
   
   اگر شما مدتی بعد از پر کردن دندان به دندان درد گرفتار شدید ممکن است یک پر کردن قدیمی داشته باشید که نیاز به جایگزینی دارد. از پر کردن ممکن است مدت زمانی گذشته باشد اما همیشه این طور نیست. جویدن یا سایش دندان می تواند به دندان پر شده آسیب برساند. اگر دندان پر شده به اندازه کافی آسیب دیده، مواد غذایی و باکتری ها می توانند در زیر پر کردگی قدیمی باعث فساد و دندان درد شوند. این نیز شما را در معرض خطر بالاتری برای آبسه دندان قرار می دهد.

• 
  چه قدر باید صبر کنیم تا درد بعد از پرکردن خوب شود؟

اگر درد بعد از پرکردن بعد از دو روز اول آن قدر شدید است که زندگی شما را مختل کرده است، اگر درد شبانه، درد نبض دار دارید و اگر بعد از یکی دو روز اول مجبور به مصرف دارو برای کنترل درد می شود، نیازی نیست که انتظار بکشید و در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کرده و این موارد را با او در میان بگذارید.

اما حساسیت جزئی بعد از پرکردن دندان برای چند روز و حتی چند هفته آینده طبیعی است.

شاید شما در خوردن آب خنک، بستنی و چای احساس ناراحتی کنید؛ اما قرار نیست که شما همیشه این مواد غذایی را در چند هفته آینده مصرف کنید.

قدرت مدارای شما در این مورد فاکتور تعیین کننده ای به شمار می آید. گاهی اوقات شما تعیین می کنید که دندان شما توسط دندانپزشک و اندودنتیست عصب کشی شود یا نشود! از نظر اخلاقی ما به عنوان درمانگر موظف هستیم درد را برای شما برطرف کنیم.

ولو اینکه مجبور باشیم دندان زنده ای را که بعد از پرشدن (بدون عصب کشی) حساسیت آن برطرف نمی شود، عصب کشی (درمان ریشه) بکنیم.

درمان های خانگی برای دندان درد بعد از پر کردن دندان

اگر دندان های شما پس از پر کردن درد دارد در چند روز اول این درمان های خانگی ساده به شما کمک می کند:

1. 
   سعی کنید چیزی بیش از حد گرم یا خیلی سرد نخورید یا ننوشید.
2. 
   سعی کنید یک خمیر دندان با نام تجاری ضد حساسیت استفاده کنید.
3. 
   برای چند روز اول مواد غذایی نرم بخورید.
4. 
   از مسکن ضد درد استفاده نمایید.
5. 
   از سیگار کشیدن اجتناب کنید.
6. 
   برای چند روز از طرف دیگر دهان خود برای جویدن استفاده نمایید.
7. 
   از روغن گل میخک استفاده کنید.
8. 
   با آب شور گرم هر روز چند بار شستشو دهید.

مطالب مرتبط:

دلایل اصلی دندان درد کدامند ؟

علائم دندان در آوردن نوزادان و راههای تسکین درد

۱۲ درمان های خانگی برای از بین بردن لکه دندان

بهترین زمان دندان در آوردن نوزادان