خواص زرشک و آب زرشک خوش رنگ و طعم
زرشك درخچه است خاردار كه بعضاً بصورت وحشي اما دانه دار در دامنه كوه هاي البرز وساير نقاط كشور ديده شده است اما زرشك كاشته شده قائنات كه بنام ياقوت سرخ مشهور مي باشد از نوع بي دانه بوده كه ارتفاع بوته آن 1.5و گاهي به 2 متر مي رسد برگهاي آن بيضي شكل دانه دار است
كه اين برگها به صورت دسته اي در كنار تيغه هامي رويند ، گلهاي زرد رنگ زيباي آن شامل6 كاسبرگ ، 6 گلبرگ و 6 پرچم است كه در ارديبهشت و خرداد ظاهر مي شود و چشم هر رهگذري را خيره ميكند.
مادگي آن يك پرچم كه به يك خامه كوتاه منتهي مي شود وميوه آن سته شلمي شكل و قرمز رنگ بطول 7 تا 10 و به عرض 3.ميلي متر است محصول آن بروي شاخه هاي يكساله و بار آوري آن بصورت يكسالدر ميان است. اين گياه مقاوم به شوري و كم آبي مي باشد كه با آب و بافت خاك جنوب خراسان سازگاري خوبي دارد.
زرشک، داروی درمان دیابت و چاقی
نوعی داروی سنتی گیاهی چین برای دیابت نوع 2 و لاغری مفید است. در ادبیات چنین گفته شده، بربرین، که در ریشه و ساقه بعضی از گیاهان وجود دارد میتواند قند خون بیماران دیابتی را کاهش دهد.
میوههای قرمز کوچک این گیاه در سفرههای بیشتر مردم مورد استفاده قرار میگیرد.
زرشکپلو، مربای زرشک، سس زرشک، کیک زرشک، ترشی زرشک و حتی آب زرشک، اسمهای آشناست که طعم، مزه و خواص جالبی دارد.
علاوه بر خواص تغذیه ای، از رنگدانههای موجود در چوب و پوست گیاه زرشک برای رنگ کردن چرم و پشم نیز استفاده میشود.
خواص درمانی
سابقه مصرف زرشک به دوره مصر باستان میرسد، زمانی که فراعنه و ملکهها، این گیاه را با تخم رازیانه به منظور درمان طاعون مصرف میکردند.
درباره خواص درمانی زرشک مطالب زیادی بیان شده است، به عنوان مثال سرخپوستان آمریکا زرشک را برای بیماریهای خونی، سل، بیاشتهایی، بیماریهای کلیوی، رماتیسم، زخمها و جراحتها به کار میبردند.
بعضی از پزشکان سنتی در ایران نیز زرشک را به عنوان رفع بوی بد خلط سینه میشناختند و در درمان بیماریهای لثه، درد دندان و بعضی بیماریهای چشمی (ضعف دید) از آن استفاده میکردند.
از زرشک برای درمان بیماریهای آرتریت، مشکلات صفراوی، اسهال، کاهش تب، التهاب طحال، آماس زبان، زرد زخم، کمردرد، از بین بردن کرمهای حلقوی، مشکلات قلبی، قاعدگی دردناک، مشکلات کبدی، بواسیر و تبخال نیز استفاده میشود.
روسها زرشک را برای التهاب خونریزی دهنده دیواره رحم، مشکلات کیسه صفرا، فشار خون بالا، افزایش ترشح صفرا و همچنین برای تنظیم ارگانهای زنانه مصرف میکنند.
خواص آب زرشک
آب زرشک داراي ويتامين C فراوان و املاح است.طبيعت زرشک تا حدي سرد و خشک است.گياه زرشک داراي آلکالوئيدي است به نام بربرين که تلخ مزه است.
اين ماده درريشه ي گياه زرشک نيز وجود دارد.
درجوانه ها و ريشه هاي زرشک نوعي قند و مواد زرين،موسيلاژو مواد پکتيک و در پوست ريشه گياه آلکالوئيدي بنام اوکسياکانتين ويربامين و پالماتين و درميوه آن مواد قندي،اسيد ماليک،مواد پکتيک و صمغ وجود دارد.آب ميوه زرشک ضد اسهال،صفرا،ضدتبهاي عفوني،تبهاي صفراوي،ضدنقرس،رماتيسم و تيفويئد است.
آب زرشک خون را تصفيه و ضدعفوني مي کند.عمل دستگاه گوارش را منظم نموده،قلنج کليه و کبد را از بين مي برد و مانع ورم طحال و بيماري بواسير مي شود و خونريزيهاي قاعدگي را منظم مي نمايد.خوردن آب زرشک حالت تهوع،استفراغ،صفرا،کبد،سوء هاضمه و سنگ کليه را از ميان مي برد.