آزمایش قند خون ساده یا BS
BS یا قند خون تصادفی (Random blood sugar) در موارد اورژانسی انجام می شود و نیاز به ناشتا بودن ندارد به عنوان مثال در افرادی که دچار اختلالات عصبی یا بیماری جدی می باشند و نیز در بیمارانی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند. بر اساس زمان و مقدار غذایی که در آخرین وعده مصرف کرده اید سطح قند خون تصادفی متغیر است.
میزان گلوکز خون بر حسب میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL) گزارش می‌شود. در مورد آزمایش قند خون تصادفی اگر میزان گلوکز خون بیش از mg/dL 200 باشد نشان دهنده این است که فرد ممکن است به دیابت مبتلا باشد. با این حال، برای تائید این یافته لازم است این آزمایش در روز دیگری تکرار شود. همچنین ممکن است آزمایش قند خون ناشتا یا OGTT انجام شود.
این تست قند خون را بدون در نظر گرفتن اینکه شما چه موقعی غذا خورده اید، اندازه گیری می کند. چندین بررسی تصادفی ممکن است در طول روز انجام شود. اندازه گیری تصادفی قند مفید است، چون میزان قند خون در افراد سالم در طول روز تغییر زیادی نمی کند. اگر قند خون در طول روز تغییر زیادی داشته باشد، ممکن است مشکلی در بدن وجود داشته باشد. این آزمایش، آزمایش قند خون اتفاقی (casual blood glucose test ) نیز نامیده می شود
آزمایش قند خون تصادفی در هر زمانی از روز قابل انجام بوده و برای انجام آن نیاز نیست که فرد ناشتا باشد. از این آزمایش برای تعیین میزان گلوکز خون استفاده می‌شود. اگر نتیجه این آزمایش نشان دهنده افزایش غیرطبیعی گلوکز خون باشد پزشک برای تائید این نتیجه درخواست انجام آزمایشات دیگری را می‌دهد. آزمایشات تکمیلی می‌تواند یک آزمایش قندخون تصادفی دیگر و یا یکی از آزمایشات زیر باشد:
-
قند خون ناشتا (FBS): این آزمایش بعد از آن که فرد به مدت 8 ساعت از خوردن و آشامیدن اجتناب کرده انجام می‌شود. -
تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT): در برخی افراد مبتلا به دیابت ممکن است FBS و قند خون تصادفی طبیعی باشند. اگر پزشک همچنان به وجود دیابت مشکوک باشد ممکن است دستور دهد OGTT انجام شود. برای انجام این آزمایش فرد 8 ساعت ناشتا می‌ماند. در حالت ناشتا از وی نمونه خون گرفته می‌شود. بعد از آن بیمار یک نوشیدنی حاوی گلوکز (قند) دریافت می‌کند. سپس 2 ساعت بعد از نوشیدن این مایع مجدداً گلوکز خون اندازه‌گیری می‌شود.
آزمایش قند خون تصادفی یا BS در چه مواردی انجام می‌شود؟
در صورت بروز علائم زیر پزشک ممکن است دستور انجام این آزمایش را دهد:
-
تکرر ادرار -
احساس تشنگی مفرط -
احساس گرسنگی علیرغم مصرف غذا -
کاهش وزن ناخواسته -
احساس خستگی شدید -
تاری دید -
تاخیر در بهبود زخم‌ها
دیابت نوع 2 معمولاً به آرامی پیشرفت می‌کند. بنابراین ممکن است در ابتدای بیماری علائم قابل توجهی ایجاد نکند.
آزمایش قند خون تصادفی یا BS چطور انجام می شود؟
بستن یک نوار کشسان (گارو) بالای بازو که جریان خون را متوقف می کند . این کار رگ زیر نوار را بزرگ تر می کند، در نتیجه سوزن در رگ راحت تر فرو می رود.
-
تمیز کردن محل فرو رفتن سوزن -
فرو بردن سوزن به داخل رگ. ممکن است بیش از یک بار سوزن زدن لازم باشد. -
وصل کردن لوله به سوزن تا از خون پر شود. -
باز کردن نوار از بازو ، وقتی که خون کافی جمع آوری شد. -
قرار دادن باند یا پنبه در محل سوزن بعد از در آوردن سوزن -
فشار دادن جای سوزن و بانداژ کردن
بیمار در حین انجام آزمایش BS چه احساسی دارد؟
نمونه خون از رگ بازو گرفته می شود . یک نواری که حالت کشسانی دارد به بالای بازو بسته می شود ٬ که ممکن است احساس کنید کمی سفت است. شما ممکن است احساس دردی از فرو بردن سوزن نداشته باشید و یا ممکن است احساس سوزش کنید.
خطرات مرتبط با نمونه گیری در آزمایش خون
ممکن است کمی کبودی در محل خون گیری بوجود بیاید. اگر بعد از خون گیری چند دقیقه محل را فشار دهید، احتمال کبودی محل کم می شود.
در موارد نادری٬ ممکن است بعد از گرفتن نمونه خون، رگ متورم شود. که به این حالت فلبیت می گویند. و این مشکل معمولا با قرار دادن کمپرس گرم برای چند بار در روز بهبود می یابد.
خونریزی مداوم می تواند برای افرادی که بیماری انعقادی دارند، مشکل ایجاد کند. آسپیرین ٬ وارفارین ( کومادین) و سایر داروهای رقیق کننده خون می توانند باعث افزایش خونریزی شوند. اگر شما مشکل انعقاد خون و یا خونریزی دارید و یا اگر داروی رقیق کننده خون مصرف می کنید، باید قبل از خون دادن به پزشک اطلاع دهید.
عوامل موثر بر آزمایشات قند خون
-
دلایلی که آزمایش قند خون نمی تواند مفید واقع شود و یا اینکه نتایج آن کمکی به ما نکند، عبارتند از: -
خوردن یا نوشیدن کمتر از ۸ ساعت قبل از آزمایش قندخون ناشتا و یا کمتر از ۲ ساعت قبل از آزمون ۲ ساعت پس از غذا. -
مصرف الکل -
بیمار بودن یا استرس داشتن، سیگار کشیدن و مصرف قهوه -
مصرف داروهایی همانند داروی جلوگیری از بارداری، داروهای کاهنده فشار خون، فنی توئین (دیلانتین)، فورزماید ( لازیکس)، تریامترن (دیرنیوم دیازید)، یدروکلروتیازید (اسیدریکس، ارتیک)، نیاسین، پروپرانول (ایندرال) و یا کورتیکواستروئید (پردنیزون). بعضی داروها می توانند سبب تغییر در آزمایش قند خون شوند. حتما به پزشک خود اطلاع دهید که چه داروهایی مصرف می کنید.
بیشتر بخوانید:
تفسیر آزمایش قندخون دو ساعته یا ۲hpp
داروهای کنترل قند خون کدامند و چه عوارضی دارند ؟
تفسیر آزمایش قندخون ناشتا یا FBS
افت قند خون و درمان آن
