آزمایش تشخیص گروه خونی 

تست تشخیص گروه خونی

گروه خونی یکی از آزمایشات ساده و در عین حال بسیار حساس است که در آزمایشگاه ها بسیار درخواست می شود. آزمایش تعیین گروه خونی، یک فرآیند است که در طی آن گروه خونی فرد مشخص می‌شود. این آزمایش زمانی لازم است که شما به دریافت خون نیاز داشته باشید و یا بخواهید خون اهدا کنید. همه انواع گروه خونی، با یکدیگر سازگار نیستند، بنابراین تعیین گروه خونی بسیار مهم است. دریافت خونی که با نوع خون شما ناسازگار است، می‌تواند یک واکنش ایمنی خطرناک در بدنتان ایجاد کند.همچنین زنان باردار باید از گروه خونی خود پیش از بارداری مطلع باشند.

یک انسان بالغ حدود 6-4 لیتر خون دارد که در سر تا سر بدنش در حال گردش است. خون کارهای مهمی انجام می‌دهد اما انتقال اکسیژن به بخش های مختلف بدن، مهم ترین کار آن است. خون از چند نوع سلول شناور و مایعی به نام پلاسما Plasma تشکیل شده است.

سلول های قرمز خون که گلبول های قرمز RBC نیز نامیده می‌شوند حاوی هموگلوبین اند. این پروتئین به اکسیژن متصل می‌شود. و گلبول های قرمز اکسیژن را به بافته های بدن می‌رسانند و دی اکسید کربن را از محیط آن‌ها دور می‌کنند. سلول های سفید WBC خون که گلبول های سفید نیز نامیده می‌شوند با عوامل عفونی مبارزه می‌کنند. پلاکت ها Platelets به لخته شدن خون کمک می‌کنند. برای مثال، وقتی جایی از بدنمان بریده می‌شود، آن‌ها با تسهیل لخته شدن خون مانع خونریزی شدید می‌شوند.

انواع گروه خونی

تفاوت خون های مختلف به وجود یا عدم وجود آنتی ژن های A ، B و یا هر دو بر روی گلبول های قرمز خون انسان تعریف شده است. آنتی ژن بر سطح گلبول های قرمز و آنتی بادی در پلاسمای خون قرار دارند. افراد مختلف، انواع متفاوت و ترکیب های متفاوتی از این مولکول‌ها را دارند. گروه خونی شما به آن چه که از والدین خود به ارث برده اید وابسته است. امروزه بیش از 20 نوع نظام تعیین گروه خون وجود دارد. اما نظام ABO و RH مهمترین آن‌ها هستند که برای انتقال خون استفاده می‌شوند.

اهمیت گروه خونی؟

اهمیت تشخیص گروه های خونی در انتقال خون و اریتروبلاستوز جنینی که منجر به سقط جنین می شود است. همه گروه های خونی با هم ناسازگار نیستند. مخلوط کردن گروه های خونی ناسازگار منجر به آگلوتینه (کپه کپه) شدن خون می‌انجامد که در صورتی که خون ناسازگار به شخصی تزریق شود بسیار خطرناک و کشنده است.

کشف انواع گروه خونی

انتقال خون یا اجزای خون از شخصی به شخص دیگر از صدها سال پیش انجام می‌شده است. بسیاری از بیماران پس از انتقال خون می‌مردند تا این که در سال 1901، یک پزشک استرالیایی به نام ” کارل لندشتاینر” گروه های خونی انسان را کشف کرد. از آن زمان به بعد، انتقال خون ایمن تر شده است. فعالیت های لندشتاینر امکان تعیین گروه های خونی را فراهم کرد و به ما امکان داد انتقال خون را با اطمینان بیشتری انجام دهیم.

وی به خاطر این کشف بزرگ جایزه نوبل پزشکی سال 1930 را به خود اختصاص داد. مخلوط کردن خون دو فرد ممکن است به تجمع اجزای خون در کنار یکدیگر منجر شود. در این حالت خون ” کپه کپه” به نظر می‌رسد. گلبول های قرمزی که کنار هم جمع شده اند می‌توانند باعث واکنش های خطرناکی در بدن شوند. این واکنش‌ها می‌توانند نتایج مرگ باری داشته باشند. لندشتاینر کشف کرد که کپه کپه شدن خون زمانی رخ می‌دهد که فرد دریافت کننده خون، آنتی بادی ضد گلبول های فرد دهنده را در خون خود داشته باشد.

نظام ABO در تعیین گروه خونی

• 
  بر طبق این شیوه تعیین گروه خون، چهار نوع گروه خون وجود دارد: A ، B ، AB یا O
• 
  گروه خون A اگر گروه خون شما از نوع A باشد، شما بر سطح گلبول های قرمز خود آنتی ژن A و در پلاسمای خود آنتی بادی B را دارید.
• 
  گروه خون B اگر گروه خون شما از نوع B باشد، شما بر سطح گلبول های قرمز خود آنتی ژن B و در پلاسمای خود آنتی بادی A را دارید.
• 
  گروه خون AB اگر گروه خون شما از نوع AB باشد، شما بر سطح گلبول های قرمز خود هم آنتی ژن A و هم آنتی بادی B دارید و در پلاسمای خون شما هیچ کدام از آنتی بادی های A و B وجود ندارند.
• 
  گروه خون O اگر گروه خون شما از نوع O باشد، شما بر سطح گلبول های قرمز خود هیچ کدام از آنتی ژن های A و B را ندارید و در پلاسمای خون شما هم آنتی بادی A و هم آنتی بادی B وجود دارد.

شرح آزمایش تعیین گروه خونی

ابتدا لام را کاملاً تمیز می شوییم و بعد خشکش می کنیم شخصی که برای تعیین گروه خونی آمده است نوک یکی از انگشتانش را به وسیله پنبه آغشته به الکل ضد عفونی می نماییم و سپس با لانست انگشت عفونی شده را سوراخ کرده و سه قطره خون در سه نقطه لام قرار می دهیم و سپس از آنتی کورها ی آماده به وسیله قطره چکان یک قطره بر روی هر قطره خون می ریزیم و از رسوب و عدم رسوب پی به گروه خونی و نوع Rh آن می بریم .

1. هر گاه قطره خون با آنتی کور A ریخته شده روی آن رسوب کند و با دیگر قطره ها رسوب ندهد. نوع گروه خونی Aمنفی می باشد.

2. هر گاه قطره خون با آنتی کور A و آنتی کورD ریخته شده روی آن رسوب کند و با دیگر قطره رسوب ندهد. نوع گروه خونی A مثبت می باشد.

3. هر گاه قطره خون با آنتی کور B ریخته شده روی آن رسوب کند و با دیگر قطره ها رسوب ندهد. نوع گروه خونی Bمنفی می باشد.

4. هر گاه قطره خون با آنتی کور B و آنتی کورD ریخته شده روی آن رسوب کند و با دیگر قطره رسوب ندهد. نوع گروه خونی B مثبت می باشد.

5. هر گاه قطره خون با آنتی کور B , A ریخته شده روی آن رسوب کند و با دیگر قطره رسوب ندهد. نوع گروه خونی ABمنفی می باشد.

6. هر گاه قطره خون با آنتی کور B , Aو D ریخته شده روی آن رسوب کند نوع گروه خونی AB مثبت می باشد.

7. هر گاه قطره خون با هیچکدام از آنتی کور های ریخته شده روی آن رسوب ندهد.نوع گروه خونی O منفی می باشد.

8. هر گاه قطره خون تنها با آنتی کور های D ریخته شده روی آن رسوب دهد.نوع گروه خونی O مثبت می باشد.

سریعترین راه تعیین گروه خونی

دانشمندان یک روش تعیین گروه خونی سریع و دقیق کشف کرده اند که می‌تواند در موارد اورژانسی و زمانی که تجهیزات کافی در دسترس نیست از آن استفاده کرد. برخلاف آزمایش خون در آزمایشگاه که زمان بر هستند، این روش در کمتر از سی ثانیه قادر است به شما بگوید که در چه گروه خونی طبقه بندی می‌شوید.

در این روش، محققان یک آزمایش مبتنی بر کاغذ طراحی کرده اند که می‌توان با آن گروه خونی دقیق را تعیین کرد. این نوار کاغذی دارای بیت‌های کوچکی از آنتی بادی‌ها و رنگ‌هایی است که در واکنش با تماس خون تغییر رنگ می‌دهند (به قهوه‌ای یا سبز آبی). این تغییر رنگ به دلیل تعامل میان آنتی ژن‌ها در نمونه خون و آنتی بادی‌های روی نوار کاغذی است.

عوامل تکنیکی ایجاد خطا آزمایش

شایعترین علت بروز خطا و ایجاد ناهماهنگی در گروه بندی سلولی و سرمی را عوامل تکنیکی تشکیل می دهند که رایج ترین آنها عبارتند از:

1. آلودگی ابزار (لوله ،پی پت و غیره) معرف ها (آنتی سرم و سوسپانسیون سلولی) که واکنش های مثبت و منفی کاذب را به همراه دارند.

2. عدم تناسب سرم یا آنتی سرم با سوسپانسیون سلولی (واکنش منفی کاذب)

3. عدم توجه به وجود همولیز (منفی کاذب)

4. تضعیف یا کاهش تیتر آنتی سرم و کهنه بودن سوسپانسیون سلولی که واکنش منفی کاذب به همراه دارند.

5. اشتباهات پرسنل در تعیین هویت بیمار یا معرفها، عدم استفاده از میکروسکوپ در تایید نتایج منفی.

بیشتر بخوانید:

همه چیز در مورد گروه خونی +O

همه چیز درمورد گروه خونی O منفی

همه چیز درمورد گروه خونی B+

همه چیز درمورد گروه خونی A+

همه چیز درمورد گروه خونی AB منفی