علت بالا و پایین بودن  FT4 در آزمایش خون

تفسیر آزمایش FT4

FT4 آزمونی است که برای تعیین عملکرد تیروئید بویژه در هنگامی که بیمار بطور همزمان دچار مشکلات بالینی مؤثر بر سطح پروتئین های خون شده، استفاده می شود. چنانچه مقدار FT4 از حد طبیعی بیشتر باشد نشانه پر کاری تیروئید است و مقادیر کمتر از حد طبیعی در کم کاری تیروئید مشاهده می شود. این آزمون به روش رادیو ایمونو اسی انجام می گیرد. تغییرات قابل ملاحظه آزمایشگاهی در نتایج و کیفیت آزمایش مشاهده می شود. شاخص FT4 احتمالاً شاخص بهتری برای عملکرد واقعی تیروئید است.

افزایش سطح FT4: هیپرتیروئیدی اولیه ( گریوز، پلاگر، آدنوم سمی تیروئید) ، تیروئیدیت حاد (تیروئیدیت هاشیموتو) هیپرتیروئیدی کاذب، استرومااواری ( وجود بافت نابجای تیروئید در تخمدان).

کاهش سطح FT4: هیپوتیروئیدی (کرتینیسم، برداشت تیروئید با عمل جراحی ، میکسودم) ، نارسایی هیپوفیز، نارسایی هیپوتالاموسی، کمبود ید، نارسایی کلیه، بیماری کوشینگ، سیروز، جراحی، سرطان پستان پیشرفته.

مقادیر طبیعی FT4:

• 
  0 تا 4 روز: 26 – 77 pmol/L یا 2.0 – 6.0 ng/dl
• 
  تا 20 سالگی: 10 – 26 pmol/L یا 0.8 – 2.0 ng/dl
• 
  20 سال و بالاتر: 10 – 36 pmol/L یا 0.8 – 2.8 ng/dl

سایر نام ها : تیروکسین آزاد، Free Thyroid

شرایط نمونه گیری در آزمایش FT4

1. نیاز به ناشتایی نمی باشد.

2. به بیمار تذکر دهید که مصرف قرص های تیروئید را به مدت یک ماه قطع کند.

ملاحظات نمونه گیری در آزمایش FT4

1. مطابق دستورالعمل آزمایشگاه از بیمار نمونه خون وریدی گرفته شود، خون وریدی در لوله با درپوش قرمز رنگ جمع آوری گردد.

2. در صورت استعمال دارو توسط بیمار پیش از انجام ازمایش، شرح حال دارویی بیمار را روی برگه آزمایش بنویسید.

3. سرم جدا شده باید شفاف و عاری از فیبرین ، همولیز و یا لیپمیک باشد.

کاربردهای بالینی آزمایش FT4

1. بررسی عملکرد تیروئید در مبتلایان به اختلالات پروتئینمی موثر بر سطح T4 کل.

2. به منظور تشخیص عملکرد تیروئید و پایش درمانهای جایگزین یا سرگوبگر .

3. کمک به تشخیص اختلالات تیروئیدی در اطفال.

عوامل مداخله گر در آزمایش FT4

1. استفاده قبلی از مواد رادیو ایزوتوپ می تواند سبب تغییر نتایج آزمایش گردد، زیرا سطح T4 آزاد به روش رادیو ایمونواسی انجام می شود.

2. تجویز قرص های تیروکسین موجب افزایش کاذب نتایج FT4 می شود.

3. دارو های افزایش دهنده: هپارین، آسپرین، دانازول، پروپرانولول، تجویز تیروکسین خارجی

4. دارو های کاهش دهنده: فوروزماید، فنی توئین، متادون، ریفامپسین

توضیحات در مورد آزمایش FT4

• 
  سطح آن در نوزادان در مقایسه با کودکان و بزرگسالان بالاتر است.
• 
  سطح بالای آن نشانگر هیپر تیروئیدی و کاهش آن نشاندهنده هیپوتیروئیدی است.

تیروکسین یا T4

هورمون اصلی تیروئید که توسط غده تیروئید ترشح می شود، تیروکسین یا T4 نام دارد چون 4 اتم ید دارد. با حذف یک اتم ید T4 به تری ید تیروئین (T3) تبدیل می شود. این اتفاق به طور عمده در کبد و بافت های خاصی مانند مغز می افتد. میزان T4 ترشح شده توسط غده تیروئید توسط هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) کنترل می شود.

این هورمون تحریک کننده تیروئید یا TSH توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح می شود. مقدار هورمون TSH که غده هیپوفیز وارد جریان خون می کند، به میزان T4 که غده هیپوفیز می بیند بستگی دارد. اگر غده هیپوفیز T4 کمی در خون مشاهده کند، TSH بیشتری تولید کرده تا غده تیروئید میزان T4 تولید شده را بالا ببرد. اگر هم میزان T4 در خون بیش از حد مورد نیاز باشد، تولید هورمون TSH در غده هیپوفیز متوقف می شود. T4 در خون به دو شکل جریان دارد:

• 
  T4 به پروتئین متصل شده و به همین دلیل نمی تواند به بافت های مختلفی که به هورمون تیروئید نیاز دارند وارد شود.
• 
  T4 آزاد که به بافت های مختلف وارد شده و تاثیر خود را می گذارد. عملکرد T4 آزاد برای تشخیص عملکرد غده تیروئید بسیار اهمیت دارد و آزمایش های اندازه گیری این هورمون آزمایش T4 آزاد (FT4) یا شاخص T4 آزاد (FT4I یا FTI) نام دارند.

افراد مبتلا به پرکاری تیروئید FT4 یا FTI بالاتری دارند، در حالی که در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید سطح FT4 یا FTI پایین است. ترکیب آزمایش TSH با آزمایش FT4 یا FTI به طور دقیق عملکرد غده تیروئید را مشخص می کند.

بیشتر بخوانید:

درمان تیروئید کم کار همراه با علل کم کاری آن

علائم و نشانه های درست در تشخیص سریع کم کاری تیروئید کدامند؟

نشانه های تیروئید پرکار چیست؟

۹ درمان خانگی موثر برای مشکلات تیروئید